|
AKBR |
26.X.2000 |
|
Wykład 3 |
|
Dekompozycja szeregów czasowych - ciąg dalszy
3. Metoda analityczna określania trendu
zakładamy że funkcja jest funkcją liniową postaci Ppt = a + bt. Prostą przyporządkowujemy zazwyczaj metodą najmniejszych współczynników.
Nie ma obiektywnej metody dekompresji szeregów czasowych - wszystkie obarczone są pewną dozą subiektywizmu a więc błędem.
Mierzenie i opis cyklu koniunkturalnego:
Mierniki poziomu aktywności gospodarczej
Metody wyodrębniania wahań koniunkturalnych
Zewnętrzny obraz cyklu
Elementy ilosciowej charatkerystyki cyklu
ad1)
proste mierniki reprezentacyjne
zespołowe wskaźniki aktywności gospodarczej
wskaźniki agregatowe
wskaźniki zbiorcze
ada) proste mierniki reprezentacyjne charakteryzujące zmiany w produkcji w wybranych dziedzinach podlegających wszystkich poważniejszych zmian w działalności gospodarczej np. produkcja przemysłu samochodowego, produkcja energii elektrycznej, produkcja obrabiarek sterowanych numerycznie
Zalety: łatwa porównywalność w czasie i przestrzeni (wyrażane w jednostkach fizycznych) unikamy problemów sprowadzania do cen
Wady: w miarę upływu czasu zmienia się rola i wielkość wytwarzania danego dobra.
Mierniki te wykorzystywane są rzadko - tylko do analiz historycznych oraz wtedy gdy informacja o tych wskaźnikach - o produkcji - jest wcześniejsza od pozostałych miar
np. analiza gospodarki USA na podstawie produkcji samochodów.
adb) Wskaźniki zespołowe - wielkości, które są wypadkową zmian dokonujących się w gospodarce.
np. fundusz płac (wpływa na niego zatrudnienie i stan gospodarki - wielkość płac). Rzadko stosowane.
adc) wskaźniki agregatowe to PKB, PNB = PKN oraz dochód na rodowy i produkcja przemysłowa.
Miary te są mierzone zawsze w cenach stałych
W anializie koniunktury podawane są z poprawką sezonową
Wybór czy posługiwać się kategorią brutto czy netto?
Niestety nie jest łatwo oszacować wartości netto (trudność oszacowania amortyzacji) dlatego częściej stosuje się wartości brutto.
Wybór pomiędzy PKB i produkcją przemysłową
Do PKB wchodzą m. in. usługi, które są b. trudne do wyliczenia ale jednocześnie stanowią w państwach wysokorozwiniętych wielką wartość.
Usługi:
komercyjne
niekomercyjne - nie mające ceny rynkowej - wchodzą do PKB wysokością płac za nie płaconych wszystkie wykorzystywane przez sektor państwowy (edukacja, bezpieczeństwo, administracja...)
Dlatego wszystko to co liczy się trudno można odrzucić i brać pod uwagę produkcje przemysłową, ale jednocześnie jako, że w krajach rozwiniętych usługi to ok. 60-70 % to może lepiej stosować PKB...
add) wskaźniki zbiorcze:
wskaźnik dyfuzji
wskaźnik zbiorczy o znormalizowanej amplitudzie
adA) aby go obliczyć robimy listę wielkości które nas interesują (np. PKB, produkcja przemysłowa, konsumpcja, zatrudnienie, zmiany cen) i badamy zmiany tych wielkości w czasie (porównujemy wartości w t1 i t2 i w tabeli zapisujemy znak otrzymanej liczby.
Wskaźnik dyfuzji to stosunek liczby wielkości wykazujących ten sam kierunek zmian w do całej ich liczby.
Wskaźnik ten pokazuje jakie jest rozpowszechnienie danych procesów w gospodarce.
Zaleta: ogólny pogląd na gospodarkę
Wady: nie uwzględnia się nasilenia zmian poszczególnych wskaźników, niezróżnicowanie wag poszczególnych zjawisk.
adB) wskaźnik zbiorczy o znormalizowanej amplitudzie uwzględnia skalę zmian w badanych wielkości. Dokonuje się ich normalizacji przez obliczenie średniej zmiany wskaźników i podzielenie zmian przez tą średnią uzyskując znormalizowane dane.
Wskaźnik ten uwzględnia kierunek (znak) i nasilenie zmian. Nadaje jednak wszystkim tym zmiennym te same wagi.
Najczęściej stosowanymi wskaźnikami są PKB i produkcja przemysłowa bo te miary są najbardziej dostępne, a poza tym miary te są porównywalne w skali międzynarodowej (o ile mierzone są wg tych samych kryteriów).
ad2) Metody wyodrębniania wahań koniunkturalnych
Oznaczane są na podstawie szeregów czasowych punktów zwrotnych i faz cyklów.
Punkt zwrotny to moment w którym dokonuje się zmiana kierunku ruchu wybranego miernika aktywności gospodarczej.
4 sposoby wyodrębniania wahań koniunkturalnych:
wielkości absolutne badanego wskaźnika
cykle poziomów
cykle odchyleń
kształtowanie się tempa wzrostu badanego wskaźnika
cykl wzrostu
cykl odchyleń tempa (stopy) wzrostu od trendu
ada) Punkty zwrotne to punkty w których badany miernik pomiaru gospodarki przybiera odpowiednio minimum i maksimum. Przy czym dla punktu zwrotnego górnego uznaje się, że przyrost musi trwać do tego punktu przez pewien minimalny okres (4 kwartały) lub, że jest to początek okresu spadku trwającego co najmniej pewien minimalny okres (2 kwartały)
Zaleta - łatwość wyznaczenia punktów zwrotnych
Wada - w związku z jednoczesnym badaniem trendu i cyklu nie można tą metodą badać koniunktury.
9