1. Pojęcie administracji- planowe działanie państwa zmierzające do pewnych celów według określonego przez to państwo porządku prawnego za pomocą organizacyjnie wyodrębnionych jednostek, instytucji i osób.
2. Pojęcie administracji publicznej. Zaspokajanie indywidualnych i zbiorowych potrzeb obywateli przez prawnie do tego celu powołane organy i instytucje w ramach prawnie ustalonych zadań kompetencji w prawnie określonych formach.
3. Pojęcie prawa administracyjnego. Dział prawa, który obejmuje ogół norm regulujących stosunki społeczne związane z administracyjną działalnością organów państwowych innych podmiotów wykonujących funkcje administracyjne w administracji publicznej. Charakterystyczną cechą norm prawa administracyjnego jest możliwość zastosowania przymusu państwowego celu ich wykonania. Geneza prawa administracyjnego sięga XVIII w. i wiąże się z rewolucją francuską 1789 która przekształciła poddanego w obywatela. Uzyskał on prawo żądania od organów państwa przestrzegania prawa uchwalonych przez parlament. W okresie państwa liberalnego przepisy prawa administracyjnego wyznaczały ramy działania administracji, poza którymi pozostawała sfera działania prywatnego przedsiębiorcy. W Polsce prawo administracyjne obejmuje przepisy ustrojowe organów administracji publicznej przepisy proceduralne, przepisy dotyczące kontroli nad działalnością administracji, przepisy dotyczące szczegółowych działów administracji. Nauka prawa administracyjnego zajmuje się ustrojem administracji, prawnymi formami jej działania, kontrolą administracji, funkcjonowaniem działów administracji.
4. Cechy administracji publicznej:- działanie w imieniu i na rachunek państwa, - charakter polityczny, - działanie na podstawie prawa i w granicach przez prawo wyznaczonych, - nie osiąganie zysku z działalności, - charakter jednolity, ogólny, monopolistyczny, bezosobowy, władczy, - zorganizowanie i działania na zasadzie kierownictwa i podporządkowania, - oparcie na pracy zawodowego fachowego personelu urzędniczego, - działanie w sposób ciągły i stabilny oraz z własnej inicjatywy.
5. Płaszczyzny działania administracji publicznej :a) reglamentacyjno-dystrybucyjna - realizowana w formie wydawania decyzji administracyjnych, sfera bezpośrednich stosunków urząd- obywatel. B) organizatorska sfera bardziej rozbudowana związana z zaspokojeniem potrzeb społecznych całych grup obywateli ( ochrona zdrowia, świadczenia socjalne)
6. Dualizm w administracji publicznej. Oznacza, że jest ona spowodowana nie przez jede3n organ administracji, ale jeszcze przez inne ogniwa. Jednym pionem jest administracja rządowa a drugim samorządowa. Piony te SA niezależne i wzajemnie sobie nie podlegają. Dualizm w polskiej administracji publicznej występował w okresie powojennym w latach 1944-1950 i został przywrócony w 1990 roku.
7. Podział administracji rządowej: zespolona (ogólna) - wojewoda oraz służby, straże i inspekcje. Niezespolona (specjalna)- organy administracji w terenia podporządkowane organom na szczeblu centralnym a nie wojewodzie. Można również zastosować podział na administracje szczebla naczelnego ( prezydent, rada ministrów, premier, ministrowie), centralnego ( urzędy obejmujące właściwości miejscową cały kraj) oraz terenowego ( wojewoda kurator, dyrektor urzędu celnego)
8. Podział wewnętrzny prawa administracyjnego. Ustrojowe- reguluje organizacje i zasady funkcjonowania administracji ( strukturę, procesy kierowania, nadzoru, kontroli itp.) źródłem prawa ustrojowego jest konstytucja oraz ustawy o samorządzie terytorialnym o terenowych organach administracji ogólnej. Materialne- normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji i podmiotów administrowanych, normy prawa materialnego ustalają skutki nieprzestrzegania norm tego prawa źródłem prawa materialnego są ustawy i rozporządzenia regulujące stosunki na linii administracja-obywatel, ale również stosunki pomiędzy organami administracji. Procesowe- ( proceduralne) regulujące tok czynności podejmowanych przez organy administracji w celu realizacji norm prawa materialnego źródłem prawa procesowego jest ustawa kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
9. Pojęcie kontroli. Stwierdzenia stanu faktycznego i porównanie go ze stanem przewidzianym w przepisach prawa oraz wypracowanie oceny stanu faktycznego. Niezbędny element sprawnego zarządzania ( administrowania)
10. Rodzaje kontroli. Bieżąca, pełna, wycinkowa, kompleksowa, zewnętrzna, wewnętrzna, zawodowa, społeczna, instytucjonalna, państwowa, parlamentarna.
11. Pojęcie nadzoru. Pojęcie szersze niż kontrola, używane w doktrynie prawa administracyjnego. Administracyjnego przypadku nadzoru istnieje możliwość władczego oddziaływania na jednostkę nadzorowaną jednak tylko w formach i przypadkach ustawowo określonych.
12. Wyjaśnij pojęcia centralizacja i decentralizacja. Centralizacja- cała władza skupiona jest na szczeblu centralnym. Właściwość miejscowa obejmuje cały kraj kompetentnymi do rozstrzygania spraw są organy centralne, ograniczenie lub pozbawienie kompetencji organów terenowych. Decentralizacja- przekazanie części kompetencji organów centralnych organom terenowym ( samorządowym), które działając na podstawie prawa pozostają pod nadzorem organów państwowych nie są im jednak podporządkowane. Decentralizacja w Polsce oznacza, że administrację rządową wykonują również jednostki samorządu terytorialnego, które posiadają w tym zakresie własne kompetencje i zadania a także działa na odpowiedzi na własny rachunek.
13. Wyjaśnij pojęcia koncentracja i dekoncentracja. Koncentracja- skoncentrowanie zadań i kompetencji w jednym ręku albo jednym organie. Może występować na szczeblu centralnym i w terenie. Przykładem koncentracji jest przekazanie naczelnikom gminy w 1972 roku kompetencji do rozstrzygania w sprawach osobowych ochrony środowiska, budownictwa.
14. Stosunek prawno-administracyjny. To wyznaczona przez normę prawną zależność, pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami, z których jeden jest uprawniony a drugi zobowiązany. Stosunek ten zakłada nie równorzędność stron zawiązanie stosunku prawnego nie jest dobrowolne mogą wystąpić sankcje egzekucyjne lub karne.
15. Cechy stosunku prawno administracyjnego. - Indywidualny- łączy konkretny podmiot z organem administracji w celu rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy. - Władczy- organ administracyjny może w przypadkach określonych w ustawie zastosować ośrodek przymusu. - Precyzyjny - podstawa prawna zawiera się w zakresie norm prawa administracyjnego jest wyraźnie sprecyzowana. - Obowiązkowy - ograniczenia lub brak swobody przy dobieraniu stron stosunku prawnego i formułowaniu jego treści. - Proceduralny- rozstrzyganie sporów następuje w trybie procedury administracyjnej nadzorowanej przez NSA
16. Elementy stosunku prawno administracyjnego: przedmiot, podmiot, uprawnienia, obowiązki.
17. Podmiot stosunku prawno administracyjnego. Organ administracji lub inna jednostka upoważniona ( podmiot administrujący), - obywatel grupa obywateli jednostka organizacyjna gospodarcza lub organ administracji. Podmiotem stosunku administracyjno prawnego można być nawet nie mając osobowości prawnej w rozumieniu kodeksu cywilnego.
18. Przedmiot stosunku prawno administracyjnego.: to rzecz ruchoma, nieruchomość lub obiekt którego dotyczy stosunek prawny: jest nim też kompleks zachowań podmiotów uczestniczących stosunku prawnym. Podmiot stosunku mieścić się powinien sferze działania administracji.
19. Sposoby nawiązywania stosunku prawno administracyjnego: - administracyjnego mocy prawa ( obowiązek szkolny), - z mocy indywidualnego rozstrzygnięcia ( decyzja o naliczeniu opłat), - poprzez zgłoszenie się podmiotu z roszczeniem o określone zachowanie się organu ( zarejestrowanie pojazdu), - działanie faktyczne organu administracji lub innych podmiotów ( odprawa celna)
20. Rodzaje stosunków prawno administracyjnych: - zewnętrzne- powstałe pomiędzy podmiotami nie podporządkowanymi organowi administracyjnemu, - wewnętrzne zaistniałe pomiędzy organem administracyjnym a podległą mu jednostką organizacyjną lub osobą, - dopuszczające możliwość przerwania przez adresata ( odmowa przyjęcia przywileju wynikającego z treści stosunku), - niedopuszczające takiej możliwości ( zawierające zakazy lub nakazy), - rodzące bezpośrednie skutki cywilnoprawne ( decyzja wywłaszczeniowa), - niewywołująca takich skutków, - materialny (oparty na przepisach prawa materialnego. Reguluje sferę praw i obowiązków obywatela lub jednostek zrównanych z nimi w obrocie prawnym. Może mieć charakter trwały np. obowiązek szkolny lub jednorazowego działania (kontrola paszportu na granicy), - procesowy (stosunek charakterze przejściowym przez okres postępowania administracyjnego. Oparty na przepisach procesowych), - sporno-adminiostracyjny ( podstawą są przepisy pozwalające zakończyć postępowanie), - egzekucyjny, (zastosowanie środków przymusu zmuszających do podporządkowania się aktom organu administracyjnego) - nadzoru (powstaje w związku z sprawowaniem nadzoru nad organami i występuje między organem sprawującym nadzór a organem nadzorowanym).
21.Środki łagodzące nie równorzędność podmiotów w stosunku prawno administracyjnym:
- ogolone zasady postępowania zawarte w KPA: legalności, praworządności, prawdy materialnej, informowania stron, szybkości prostoty działania, sądowej kontroli legalności rozstrzygnięć.
22. Wyjaśnij pojęcie źródło prawa. Źródło prawa to akty prawne wydawane przez uprawnione do tego organy państwa i samorządu terytorialnego, na podstawie przysługujących im kompetencji ustanawiające lub uznające normy postępowania o charakterze generalnym i abstrakcyjnym. Prawo zwyczajowe nie odgrywa w polskim systemie prawnym roli samoistnego źródła prawa. Mówimy o nim, gdy państwo sankcjonuje powszechnie obowiązujący zwyczaj. Umowa- jako fakt prawotwórczy powinna zawierać normy generalne i abstrakcyjne. Jest ona podstawowym źródłem prawa w prawie międzynarodowym. W prawie wewnętrznym tego typu umowy to układy zbiorowe oraz umowy związków wyznaniowych.
23. Rodzaje źródeł prawa: - powszechnie obowiązujące wg konstytucji ( akty normatywne), - akty prawne kierownictwa wewnętrznego, - nieformalne źródła prawa: fakty prawotwórcze sytuacje pewnej aktywności człowieka doprowadzające do powstania prawa ( prawo zwyczajowe, umowa, precedens, nauka, stanowienia prawa.)
24. Źródła prawa powszechnie obowiązującego wg konstytucji:- konstytucja, ustawy, akty normatywne z mocą ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, prawo miejscowe.
25. Akty prawne kierownictwa wewnętrznego. Zaliczane są do poza konstytucyjnych źródeł prawa administracyjnego. Ich celem jest koordynowanie i bieżące usprawnianie działań administracji. Akty te przybierają formę regulaminów, statutow okólników wytycznych, instrukcji.
26. Nieformalne źródła prawa. Zwyczaj, orzecznictwo sądowe i rozstrzygnięcia administracyjne, doktryna prawnicza, normy i zasady pozaprawne.
27. Zasady prawa administracyjnego. Praworządności, demokratyzmu, udziału obywateli w administrowaniu, współżycia społecznego, jawności działań administracji, kompetencyjności, efektywności, prawdy obiektywnej, skuteczności.
28. Zasada praworządności w działaniu organów administracji. Organy administracji państwowej działają w granicach i na podstawie prawa. Zachowaniu praworządności służą gwarancje materialne: całokształt warunków ekonomicznych, oświatowych i socjalnych oraz gwarancje formalne: urządzenia polityczne i prawne ustanowione dla zabezpieczenia przestrzegania prawa przez wszystkich adresatów.
29. Elementy demokratyzmu w sprawowaniu administracji publicznej. - Wybory: powszechne, równe ( każdy głos ma tę samą moc każdemu przysługuje taka sama ilość głosów) bezpośrednie, wolne, tajne ( tryb głosowania, miejsce oddania głosu, urna) osobista, większościowe lub proporcjonalne, - referendum, - inicjatywa ustawodawcza, -konsultacje społeczne to jest przejawy bezpośredniej aktywności obywatelskiej. Bezpośrednie sprawowanie władzy jest w Polsce marginalne, większość władzy sprawowana jest pośrednio poprzez wybieranych przedstawicieli ( prezydenta, posłów, senatorów, radnych)
30. Naród jako suweren. Teoretycznie naród sprawuje w państwie władzę najwyższą, sprawowania władzy odbywa się poprzez grupę osób pełnoletnich posiadających pełnię praw publicznych ( elektorat). Wybierając swoich przedstawicieli zrzeka się części tej władzy przekazując w drodze mandatu upoważnienie do występowania w imieniu wyborców. Władza ustawodawcza i wykonawcza sprawowana jest przez przedstawicieli wybieranych przez naród. Pośrednio również władza sądownicza gdyż sędziów mianuje prezydent wybierany w wyborach bezpośrednich.
31.Formy władcze i nie władcze sprawowania władzy przez naród. Formy władcze to: referendum, inicjatywa ustawodawcza, wybory, plebiscyt ( w Polsce zakazany). Nie władcze: konsultacje społeczne, strajki, demonstracje, protesty.
32. Istota ordynacji wyborczej większościowej i proporcjonalnej. Wg ordynacji większościowej- mandat otrzymuje ten kandydat, który otrzymał kolejno największą liczbę głosów. Według takiej ordynacji w Polsce wybierany jest prezydent, senatorowie w swoim okręgu wyborczym oraz radni w gminach do 20 tys. Mieszkańców. Wg ordynacji proporcjonalnej: każde ugrupowanie może zgłosić max pewną określoną ilość kandydatów, listy sporządzane są alfabetycznie lub preferencyjnie ( częściej), głosujący może oddać 1 głos, sumuje się wszystkie głosy oddane na daną listę, do podziału mandatów przechodzą tylko te listy, które przekroczyły ustawowy próg ilości głosów, mandat otrzymuje ten kandydat, który miał najwięcej głosów, po czym ten, który jest kolejno najwyżej na liście.
33. Podstawowe zasady prawa wyborczego. Wybory są powszechne, bezpośrednie, równe, proporcjonalne, tajne. Dniem wyborów jest dzień wolny od pracy przypadający w ciągu miesiąca poprzedzającego upływ kadencji sejmu ( lub między 3 a 4 miesiącem od zakończenia kadencji sejmu w razie jego rozwiązania), każdy wyborca ma jeden głos. Kadencja sejmu trwa 4 lata od dnia wyborów. Wybory zarządza prezydent i wyznacza datę ich przeprowadzenia.
34. Pojęcie kadencyjności. Kadencja to czas trwania pełnomocnictwa, funkcjonowania organu, czas, w którym może on podejmować ważne decyzje. Kadencyjność oznacza, że organy władzy lub administracji SA wybierane na określony czas zaś po upływie tracą uprawnienia wynikające z mandatu.
35. Zasada powszechności wyborów. Powszechność wyborów oznacza, że ważny głos może oddać każdy obywatel, który najpóźniej dniu wyborów ukończył 18 rok życia i posiada pełnię praw publicznych.
36. Pośredni wybór organów. Następuje wtedy, gdy przedstawiciele wybrani przez naród wybierają z kolei osoby, które będą pełniły określone funkcje. Przez wybór pośredni powoływana jest np. rada ministrów, prezes NIK, członkowie KRRiTV. Pośrednio wybierany jest również marszałek sejmu i senatu rada i zarząd gminy
37. Pojęcie quorum - najmniejsza liczba członków ciała kolegialnego niezbędna do tego, aby podejmowane przezeń decyzje były ważne.
38. Istota mandatu w państwie polskim. Mandat to charakter więzi prawnej, jaka łączy przedstawiciela z jego wyborcami. Jest on: Generalny: poseł jest przedstawicielem narodu a nie tylko własnych wyborców. Niezależny: brak obowiązku kierowania się instrukcjami wyborców i ich żądaniami a jedynie kierowanie się dobrem narodu. Poseł nie jest też prawnie zobowiązany do przestrzegania wytycznych własnego ugrupowania politycznego. Nieodwołalny: brak możliwości odwołania posła w czasie trwania kadencji. Poseł może sam złożyć rezygnacje lub nastąpi wygaśnięcie mandatu ( odmowa złożenia ślubowania śmierć, połączenia stanowisk, utrata prawa wybieralności w wyniku ubezwłasnowolnienia lub orzeczenia przez sąd utraty praw publicznych)
39. Rodzaje mandatu: Związany: ( imperatywny, niezwiązany ( wolny). Mandat w państwie polskim zaczął funkcjonować w okresie sejmików szlacheckich. Był tzw mandatem związanym gdyż posła obowiązywały instrukcje poselskie- uchwalane na sejmikach przedsejmowych stanowiska zgromadzonej szlachty, co do propozycji ustawodawczych króla, wiążące delegowanych posłów co do sposobu głosowania na sejmie walnym. W chwili obecnej mandat w państwie polskim jest mandatem wolnym: od chwili jego uzyskania ( to jest od złożenia ślubowania) przedstawiciel nie jest instrukcjami oczekiwaniami wyborców, choć zgodnie z zasadą demokratyzacji powinien się nimi kierować, chociaż ogólnych założeniach.
40. Warunki nabycia mandatu. Zwycięstwo w wyborach, złożenia ślubowania poselskiego ( senatorskiego) na pierwszym posiedzeniu, w którym poseł uczestniczy.
41. Pojęcie okręgu wyborczego. W celu przeprowadzenia wyborów tworzy się wielo mandatowe okręgi wyborcze. Okręg wyborczy obejmuje obszar jednego województwa. Podziału na okręgi wyborcze i ustalenie liczby posłów w nich wybieranych dokonuje się według jednolitej normy przedstawicielskiej poprzez podzielenie liczby mieszkańców kraju przez liczbę posłów wybieranych w okręgach wyborczych. Informację i okręgu wyborczym podaje się do wiadomości w formie obwieszczenia Państwowej Komisji Wyborczej.
42. Budowa aktu normatywnego. Określenie rodzaju aktu, powołanie podstawy prawnej w przypadku aktu wykonawczego, wstęp ( preambuła), część ogólna, szczegółowa, przepisy końcowe, podpis osoby uprawnionej.
43. Pojęcie obwodu głosowania. Głosowanie przeprowadza się w obwodach obejmujących 500 do 3000 mieszkańców utworzonych na obszarze gminy. W uzasadnionych wypadkach mogą być utworzone obwody obejmujące mniejszą lub większą liczbę mieszkańców. Tworzy się obwody głosowania w szpitalach zakładach pomocy społecznej, jeżeli w dniu głosowania przebywać w nich będzie, co najmniej 50 osób. Niezależnie od liczby osób tworzy się obwody głosowania w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz ich oddziałach zewnętrznych. Obwody głosowania tworzy się na wniosek wójta lub burmistrza ( prezydenta miast)
44. Pojęcie akty administracyjnego. Władcze jednostronne oświadczenia woli organu wykonującego zadania z zakresu administracji oparte na przepisach prawa administracyjnego określające w sposób prawnie wiążący sytuację konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie.
45. Klasyfikacja aktów administracyjnych. Ze względu na adresata ( zewnętrzne i wewnętrzne, indywidualne, ogólne, bez adresata- rzeczowe), ze względu na treść: ( konstytutywne, deklaratoryjne), ze względu na osobę wszczynającą postępowanie ( na wniosek strony, z urzędu) ze względu na przedmiot regulacji ( kierowane do osób, rzeczy) ze względu na sposób załatwienia ( związane, uznaniowe) ze wzgl na formę ogłoszenia ( pisemne i ustne), według skutków ( przyznające dobra, obciążające, mieszane, o podwójnym skutku)
46. Cechy aktu administracyjnego. Czynność oparta na przepisach prawa administracyjnego, władcze oświadczenia woli organu administracyjnego, może wywołać skutki w innych dziedzinach prawa, podwójnie konkretny ( adresat i sprawa), wydany w wyniku przeprowadzonego postępowania administracyjnego, tworzy prawa i obowiązki w sposób pierwotny niezależny od innych przepisów prawnych
47. Elementy decyzji administracyjnej. Miejscowość i data wydania, oznaczenia organu wydającego decyzję, oznaczenia adresata decyzji, podstawy prawne, sentencja, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, podpis osoby uprawnionej.
48. Cechy decyzji administracyjnej. Rozstrzyga sprawę, co do jej istoty w całości lub w części, jest dwustronnie wiążąca, organ administracji jest związany decyzją od chwili jej doręczenia, od decyzji wydanej w 1 instancji przysługuje odwołanie w terminie 14 dni od jej otrzymania przez adresata, jest względnie trwała nie może być uchwalona inaczej niż na podstawie przepisów prawa, korzysta z domniemania ważności.
49. Pojęcie uznania administracyjnego. Ściśle określona sfera, w której organ administracji może rozstrzygnąć sprawę w różny sposób przy tym samym stanie faktycznym nie oznacza jednak dowolności tego organu w decydowaniu. Rozstrzygnięcie nie może nosić cech dowolności lub przekraczać dopuszczalną granicę swobody interpretacji określeń na tle konkretnego stanu faktycznego.
50. Porozumienie administracyjne. Jest to jedna z nie władczych form działania administracji charakteryzuje je równość stron swoboda podjęcia decyzji w sprawie współdziałania oraz brak podległości służbowej czy organizacyjnej stron. Podmiotem porozumienia są zawsze sprawy leżące a sferze prawa administracyjnego.
51. Elementy porozumienia administracyjnego: zawarcie go na zasadzie równorzędności pomiędzy podmiotami, służy realizacji określonych zadań administracyjnych, podstawą prawną jest ustalony przez strony akt porozumienia, dochodzi do skutków z chwilą oświadczenia woli jego uczestników, traci moc prawną, jeżeli zostały zrealizowane jego cele zgodzą się na to wszystkie strony porozumienia, zostanie wydane rozstrzygnięcie organu wyższego stopnia wspólnego dla stron porozumienia
52. Strony porozumienia administracyjnego. Mogą być wszelkie podmioty prawa administracyjnego również jednostki nieposiadające osobowości prawnej jednak przynajmniej jedna ze stron porozumienia powinna być jednostką realizującą funkcje administracji publicznej
53. Co to jest organ administracji publicznej? To organizacyjne wyodrębnienie danej jednostki w ramach aparatu administracji działające w imieniu i na rachunek państwa w ramach opartych o prawo kompetencji oraz upoważnione do posługiwania się środkami władczymi od innych organów różni się możliwością korzystania z środków władczych to jest upoważnieniem do stanowienia aktów prawnych, których wykonania gwarantuje możliwość stosowania różnych środków przymusu.
54. Rodzaje organów administracji publicznej. Państwowe i samorządowe: naczelne(prezydent RP, rada ministrów, ministrowie), centralne(szef urzędu centralnego obejmującego właściwością miejscową cały kraj), terenowe organy administracji publicznej(wojewoda, kier urzędu rejonowego), organy administracji specjalnej w terenie( szef urzędu terenowego podlegającego bezpośrednio ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej dyrektor UC i US, komendant policji prokurator rejonowy), organy samorządowe gminy ( rada gminy zarząd gminy) powiaty.
55. Wymień organy nadzoru nad działalnością organów samorządu terytorialnego: prezes rady ministrów, wojewodowie, regionalne izby obrachunkowe w zakresie spraw budżetowych, sejmik samorządowy, sejm
56. Organy administracji zespolonej w województwie i powiecie. Wojewoda, kier urzędu rejonowego, organy powiatu w zakresie zadań zleconych przez administracje rządową
57. Organy samorządu w gminie. Rada gminu ( organ stanowiący i kontrolny), zarząd gminy ( organ wykonawczy)
58. Organy samorządu w powiecie. Rada powiatu, zarząd powiatu.
59. Organy administracji niezespolonej w terenie. Kierownicy jednostek organizacyjnych podlegających bezpośrednio ministrom lub szefom urzędów centralnych.
60. Podział terytorialny RP. Jest zjawiskiem prawnym społecznym i politycznym. Dokonywany jest w celu ustanowienia ścisłych granic terytorialnych dla działania organu administracji. Dzieli się na: zasadniczy ( podstawowy, ogólny), którego jednostkami są województwa powiaty gminy, - pomocniczy, którego jednostkami są sołectwa dzielnice miejskie i osiedla tworzone w gminie. Jednostki te nie posiadają osobowości prawnej, a zaciągane zobowiązania oraz gospodarowanie powierzonym majątkiem odbywa się na rachunek gminy. Pomocniczą jednostką podziału zasadniczego dla wykonywania administracji państwowej jest rejon administracyjny. Tworzone są w oparciu o statut gminy.
-Dla celów specjalnych tworzony jest dla wyspecjalizowanych działów administracji państwowej i dostosowany do specyfiki wykonywanych działań.
61. Istota zasadniczego podziały terytorialnego. Podział terytorialny to względnie trwałe rozczłonkowanie obszaru państwa. Podział państwa na województwa, rejony, powiaty i gminy przeprowadzany z punktu widzenia organizowania zadań administracji państwowej.
62. Istota pomocniczego podziału terytorialnego. Funkcja pomocnicza dla podziału podstawowego, gminy na sołectwa, miasta na osiedla, obwody, okręgi.
63. Istota podziału dla celów specjalnych. Podział ze względu na wykonywanie zadań określonych wg kryterium podmiotu zarządzania.
64. Zadania własne i zlecone wykonywane przez samorząd ( istota i rodzaje) - zadania własne samorządu to zaspokajanie życiowych potrzeb wspólnoty: sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone przepisami prawa dla innych organów. Dzielą się na zadania obowiązkowe i pozostałe. Do zadań własnych zalicza się organizację infrastruktury technicznej i społecznej, zapewnienie porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz ładu przestrzennego ekologicznego. Zadania zlecone wynikać mogą z ustaw lub zawartych porozumień. Do wykonania zadań zleconych samorząd otrzymuje środki finansowe, za wykonania zadań zleconych odpowiada administracja rządowa.
65. Naczelne organy administracji rządowej. Prezydent RP, rada ministrów, prezes rady ministrów, ministrowie. Powoływanie odwoływanie i nadzorowanie tych organów dokonywane jest przez sejm lub prezydenta sprawują zwierzchni nadzór nad pozostałymi organami administracji, ich nazewnictwo i struktura określone są w konstytucji mają ogólny i decydujący zakres kompetencyjny.
66. Centralne organy administracji państwowej oraz terenowe organy administracji rządowej. Centralne- szef urzędu centralnego obejmującego właściwością miejscową cały kraj. Powołanie odwołanie i nadzorowanie dokonywane jest przez rade ministrów premiera lub poszczególnych ministrów, ich strukturę i kompetencje określają ustawy lub rozporządzenia wykonawcze nie wchodzą w skład rady ministrów ich kompetencje są ściśle specjalistyczne. Terenowe- wojewoda i kier urzędu rejonowego oraz organy gminy w zakresie wykonywania zadań zaleconych przez administracje rządową.
67. Akty normatywne ustanawiane przez naczelne organy państwa. Akt normatywny- akt prawny, który faktycznie wyznacza reguły i wzory postępowania, których przestrzeganie jest dla jego adresatów prawnie obowiązujące. Prezydent- rozporządzenia z mocą ustawy ( w przypadku stanów wyjątkowych) rada ministrów- rozporządzenia wykonawcze, prezes RM- rozporządzenia, ministrowie- rozporządzenia i zarządzenia w celu wykonania ustaw na podstawnie udzielanych upoważnień oraz wewnętrzne źródła prawa
68. Funkcje wojewody jako przedstawiciela rządu w terenie. Określanie warunków celów lokalnej polityki rządu oraz koordynowanie i kontrola ich wykonania, organizowanie kontroli wykonania określonych w ustawach zadań administracji rządowej na obszarze województwa, zapewnienie współdziałania organów administracji rządowej i samorządowej w zapobieganiu zagrożenia życia i zdrowia ludzi, porządku publicznego, bezpieczeństwa państwa. Przedstawiania pod obrady rządu projektów dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa, reprezentowanie rządu na uroczystościach państwowych województwie, wykonywanie i koordynacja zadań w zakresie obronności państwa i bezpieczeństwa oraz współpracy trans granicznej, międzyregionalnej, międzynarodowej. Wydawania zaleceń organom administracji rządowej i samorządowej w zakresie ochrony życia zdrowia porządku i bezpieczeństwa publicznego.
69. Funkcje nadzorcze wojewody w stosunku do organów samorządowych. Stwierdzenie nieważności uchwały organy gminy, wstrzymanie wykonania uchwały, wydanie zarządzenia zastępczego, żądanie informacji i danych dotyczących organizacji i funkcjonowania gminy, dokonywanie wizytacji administracji komunalnej, uczestniczenie w posiedzeniach organów gminy, zatwierdzanie rozstrzygnięć organów gminy.
70. Zasada podziału władzy i równowagi władz. Zgodnie z konstytucją władza podzielona jest na wykonawczą ( prezydent, rada ministrów), sądowniczą ( sądy i trybunały), ustawodawczą ( sejm i senat). Równowaga polega na tym, że każda z władz kontroluje pozostałe i hamuje ich działanie ( przez zastosowanie weta, wniesienie poprawek do projektu ustaw stwierdzenie niezgodności aktów normatywnych z konstytucją), ponieważ państwie demokratycznym nie może istnieć instytucja będąca poza jakąkolwiek kontrolą.
71. Organy władzy ustawodawczej. Organy sejmu( kierownicze: marszałek prezydium sejmu pomocnicze: konwent seniorów i komisje sejmowe) organy senatu( marszałek senaty, prezydium senatu komisje senackie
72. Właściwość miejscowa rzeczowa i instancyjna. Miejscowa: określa teren, na którym dany organ administracji jest uprawniony do działania. Rzeczowa określa rodzaj spraw załatwionych przez dany organ administracji. Instancyjna określa, jakie sprawy mają być rozstrzygane w danej instancji
73. Środki władcze administracji publicznej. O formie władczej lub nie władczej rozstrzygania spraw decydują przepisy prawa. Formą władczą będzie każda działalność administracji zabezpieczona przymusem administracyjnym w postaci sankcji. Formy nie władcze to działania społeczno - organizatorskie i wykonywanie czynności materialno-technicznych oraz porozumienie administracyjne. Forma ta zakłada równość stron postępowania.
74. Zasada dwuinstancyjności. Treścią tej zasady jest zapewnienie prawidłowości rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej środkiem prawnym jest przeniesienie w wyniku odwołania strony rozstrzygnięcia sprawy przez organ wyższego stopnia, który ocenia prawidłowość rozstrzygnięcia organu I instancji uchyla je w niezbędnym zakresie rozstrzyga, co do istoty. Zasada ta nie ogranicza się tylko do postępowania odwoławczego jego skutków, odnosi się również do innych sytuacji, kiedy to organ wyższego stopnia jest prawnie umocowany do skorygowania z urzędu wad działania i rozstrzygnięć organów niższego stopnia.