KOMUNIAKCJA SPOŁECZNA
Etymologia pojęcia `komunikowanie'
`communicare'
`communio'
Propozycje definiowania `komunikowania':
komunikowanie jako transmisja
komunikowanie jako rozumienie
komunikowanie jako oddziaływanie
komunikowanie jako łączenie (wspólnota)
komunikowanie jako wymiana
Komunikowanie wg J.A.F. Stonera
to proces, w którym ludzie dążą do dzielenia się znaczeniami za pośrednictwem symbolicznych komunikatów.
Komunikowanie wg A. Wiszniewskiego
to wzajemne przekazywanie informacji, umiejętności, pojęć, idei, uczuć, itp.. Za pomocą symboli tworzonych przez słowa, dźwięki, obrazy czy dotyk.
Komunikowanie społeczne jest proces wytwarzania, przekształcania i przekazywania informacji pomiędzy jednostkami, grupami i organizacjami społecznymi. Celem komunikowania jest stałe i dynamiczne kształtowanie, modyfikacja bądź zmiana wiedzy, postaw i zachowań w kierunku zgodnym z wartościami i interesami oddziałujących na siebie podmiotów.
Leksykon politologii, red. A. Antoszewski, R. Herburt, Alta 2, Wrocław 1995.
W świetle powyższych definicji komunikowanie:
jest procesem symbolicznym
jest procesem społecznym
jest relacją wzajemną
opiera się na indywidualnej interpretacji przekazu
przebiega w określonym kontekście
jest działaniem świadomym i celowym
polega na ciągłych i przemiennych oddziaływaniach werbalnych i niewerbalnych.
Paradygmat naukowy jest zbiorem zasadniczych i najważniejszych koncepcji oraz założeń, obowiązujących w określonym czasie w nauce, dotyczących istoty świata, natury i przedmiotu badań danej dziedziny.
Najważniejsze paradygmaty w nauce o komunikowaniu:
dominujący
instytucjonalny
krytyczny
techniczny
behawioralny
funkcjonalny
interpretacyjny
Funkcje komunikowania:
- informacyjna
- motywacyjna
- kontrolna
Środki komunikowania:
Język, w sensie j. naturalnego
Znaki językowe lub wszelkie systemy znaków
Kody, które są oparte na konwencjach i pozwalają konstruować przekazy
Nośniki sygnałów
Instrumenty pozwalające na powielanie, transmisję lub odbiór przekazu
Instytucje, które tworzą przekaz
Środki komunikowania A. Kłoskowska dzieli na:
nietrwałe bezpośrednie (jak mowa)
nietrwałe pośrednie (radio i telewizja)
trwałe pośrednie (pismo i druk)
trwałe bezpośrednich (rysunek tworzony w obecności widzów)
Formy komunikowania:
werbalne i niewerbalne,
ustne i pisemne,
bezpośrednie i pośrednie
jednokierunkowe i dwukierunkowe,
symetryczne i niesymetryczne,
formalne i nieformalne,
obronne i podtrzymujące
Różnice między komunikowaniem jedno- a dwukierunkowym:
jednokierunkowe zabiera mniej czasu niż dwukierunkowe.
dwukierunkowe komunikowanie jest dokładniejsze niż jednokierunkowe. Odpowiedź pozwala nadawcy na udoskonalenie komunikatu tak, że staje się bardziej precyzyjny i zrozumiały.
odbiorcy są pewniejsi siebie i swoich sądów przy komunikowaniu dwukierunkowym. Mogą zadawać pytania i wyjaśniać ewentualnie wątpliwości.
przy komunikowaniu dwustronnym nadawca może łatwo uznać, że jest atakowany, gdyż odbiorcy zwracają uwagę na niejednoznaczności i błędy nadawcy.
jednokierunkowe komunikowanie mimo, że mniej dokładne, wydaje się bardziej uporządkowane niż dwukierunkowe, które często sprawia wrażenie hałaśliwego i chaotycznego.
Poziomy komunikowania wg McQuaila
MODELE KOMUNIKOWANIA
Model transmisji danych Shannona
Model aktu perswazyjnego Lasswella
Model dwustopniowego przepływu informacji Katza i Lazarsfelda
Model komunikowania wg Stona
Percepcja - postrzeganie rzeczywistości. Stanowi ramy naszego funkcjonowania w świecie. Od tego jak widzimy i wyobrażamy świat zależy to, jak będziemy się w nim orientować
Wykonaj następujące polecenia w nie więcej niż 3 minuty
Przeczytaj wszystkie polecenia zanim zaczniesz robić cokolwiek.
Napisz swoje imię i nazwisko w prawym górnym rogu kartki.
Narysuj cztery kwadraty w górnym lewym rogu.
W każdy narysowany kwadrat wpisz X.
Narysuj kółko wokół każdego narysowanego przed chwilą kwadratu.
Podkreśl polecenie nr 1.
Na odwrocie tej kartki podziel 50 przez 12,50, a wynik wpisz w to miejsce ……
Jeśli zastosowałeś się do wszystkich poleceń krzyknij „Zrobiłem to!”.
Narysuj na odwrocie kartki rower.
Popatrz uważnie na swój rysunek i oceń go od 1 do 6.
Sprawdź na swoim zegarku godzinę i wpisz ją w lewym dolnym rogu kartki.
Jeśli dotarłeś do tego punktu powiedz głośno: „Jestem najlepszy!”.
Napisz na odwrocie 16 literę alfabetu.
Napisz dzisiejszą datę w prawym górnym rogu.
Krzyknij „Finiszuję!”.
Kiedy już skończyłeś uważnie czytać wszystkie polecenia, wykonaj tylko polecenie pierwsze i drugie.
Ocenianie powinno odbywać się w kolejności:
- na podstawie tego, co mówi
- jak mówi
- jak wygląda podczas swej wypowiedzi
Słuchacze oceniają paradoksalnie odwrotnie:
90% odbierane bodźce to wrażenia wzrokowe
70% sygnały akustyczne
3% to bodźce dotykowe
To na co zwracamy uwagę i czy w ogóle zwrócimy uwagę na coś zależy od kilku czynników:
potrzeby i interesy obserwatora
pełniona rola społeczna i zawodowa
doraźny stan emocjonalny
struktura poznawcza przedmiotu
tło na jakim pojawia się dana rzecz
częstotliwości pojawiania się danej rzeczy
atrakcyjność fizyczna
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA
część 1
Komunikowanie niewerbalne - jest to posługiwanie się przez komunikatorów rodzajem wizualnych, wokalnych i innych niewidzialnych systemów komunikowania.
Reguły komunikowania niewerbalnego
zachowania niewerbalne są bardziej nielingwistyczne niż lingwistyczne
zachowania niewerbalne są bardziej niestrukturalne niż posiadające swoją strukturę
sygnały werbalne maja charakter analogowy
sygnały niewerbalne są ciągł
sygnały niewerbalne są bardziej nieintencjonalne niż intencjonalne
sygnały niewerbalne są bardziej wiarygodne, bardziej wrodzone niż wyuczone
podejście neurofizjologiczne
Funkcje sygnałów niewerbalnych
Funkcja informacyjna
Funkcja definiowania i wspierania przekazów werbalnych:
potwierdzanie
zaprzeczanie
uzupełnianie
zastępowanie
akcentowanie
regulowanie
Funkcja wyrażania postaw i emocji
Funkcja definiowania relacji
komunikowanie wzajemnej atrakcyjności
komunikowanie bliskości i bezpośredniości
pobudzanie emocjonalne, brak opanowania i formalność
dominacja i status
5. Funkcja kształtowania i kierowania wrażeniami
Komunikacja niewerbalna
cz. 2
Typy, kształty i wymiary ciała
1. atrakcyjność
2. wyobrażenie ciała
3. zadowolenie z ciała
4. przekaz prezentowany przez ciało
Postrzeganie atrakcyjności fizycznej i jej wpływ na zachowanie
Gesty, ruchy, pozycje ciała
Rodzaje gestów:
emblematory
afektatory
ilustratory
regulatory
adaptatory
Ruchy, pozycje ciała
Różnice międzypłciowe w postawach i zachowaniach kinezycznych
MIĘDZYPŁCIOWE RÓŻNICE W POSTAWACH ZACHOWANIACH KINETYCZNYCH
ZACHOWANIA KOBIET |
ZACHOWANIA MĘŻCZYZN |
kobiety skłaniają się do trzymania nóg złączonych kobiety trzymają ręce i ramiona bliżej ciała (w sposób bardziej zwarty) kobiety prezentują ogólnie bardziej zwarta postawę ciała (bardziej zamkniętą) kobiety skłaniają się do rzadszego prezentowania i mniej intensywnego wychylenia ciała kobiety chodzą kołysząc biodrami nieznacznie wychylając je do przodu kobiece ciało podczas chodzenia, od karku aż do kostek zachowuje się jak jedna, zharmonizowana całość |
mężczyźni skłaniają się do trzymania bardziej rozwartych nóg rozchylonych od 10 do 15 stopni mężczyźni trzymają ramiona odchylone od ciała od 5 do 10 stopni mężczyźni prezentują bardziej otwarty układ i postawę ciała mężczyźni skłaniają się do częstszego i bardziej intensywnego pochylenia ciała do przodu mężczyźni chodzą trzymając biodra bardziej nieruchomo i cofając je nieznacznie do tyłu mężczyzna wykonuje niezależny od reszty ciała ruch ramion, a idąc nieznacznie kołysze klatka piersiową (górną częścią tułowia) |
Komunikacja niewerbalna
cz. 3
Ubiór i przedmioty osobistego użytku
Ekspresja mimiczna
Sześć podstawowych emocji wyrażanych twarzą to:
1. radość
2. smutek
3. zaskoczenie
4. gniew
5. wstręt
6. strach
RÓŻNICE MIĘDZYPŁCIOWE W EKSPRESJI MIMICZNEJ
KOBIETY |
MĘŻCZYŹNI |
kobiety intensywniej posługują się ekspresją mimiczną i są bardziej wyraziste/ekspresyjne niż mężczyźni
kobiety lepiej przekazują emocje niż mężczyźni
kobiety wykazują większą zdolność zapamiętywania swoich własnych wrażeń mimicznych
kobiety śmieją się częściej i intensywniej niż mężczyźni
kobiety wskazują większą skłonność do odwzajemniania uśmiechu
kobiety obdarzają większą sympatią innych, którzy śmieją się i uśmiechają |
mężczyźni mniej intensywnie posługują się ekspresją mimiczną i są mniej ekspresyjni niż kobiety
mężczyźni nie ujawniają swoich emocji poprzez mimikę
mężczyźni posiadają mniejszą zdolność odtwarzania swoich wyrażeń mimicznych
mężczyźni śmieją się i uśmiechają się rzadziej
mężczyźni wskazują mniejszą skłonność do odwzajemniania uśmiechu
mężczyźni nie obdarzają większą sympatią innych, którzy śmieją się i uśmiechają |
Zachowania wzrokowe
RÓŻNICE MIĘDZYPŁCIOWE W KONTAKTACH WZROKOWYCH
Kobiety |
Mężczyźni |
kobiety nawiązują bardziej intensywny kontakt wzrokowy niż mężczyźni kobiety poświęcają większy procent interakcyjnego czasu na wzajemne przyglądanie się niż mężczyźni kobiety częściej niż mężczyźni przejawiają unikowe zachowania wzrokowe kobiety swoim zachowaniem dowodzą, że kontakt wzrokowy ma dla nich większą wartość niż dla mężczyzn |
mężczyźni nawiązują mniej intensywny kontakt wzrokowy niż mężczyźni mężczyzny intensywniej angażują się we wzajemną wymianę spojrzeń w miarę starzenia się mężczyźni raczej angażują się w bezpośredni kontakt wzrokowy niż w unikanie takiego kontaktu mężczyźni nie wydają się być urażeni faktem, że inni ludzie nie patrzą na nich |
Dotyk
RÓŻNICE MIĘDZYPŁCIOWE W ZACHOWANIU DOTYKOWYM
Kobiety |
Mężczyźni |
kobiety dotykają innych rzadziej niż mężczyźni kobiety są częściej dotykane przez innych kobiety bardziej doceniają znaczenie dotyku niż mężczyźni kobiety dokonują rozróżnienia pomiędzy zachowaniem dotykowym sygnalizującym ciepło a zachowaniem dotykowym sugerującym seksualne zamiary kobiety postrzegają dotyk głównie jako rodzaj ekspresyjnego zachowania, które demonstruje ciepło i przywiązanie |
mężczyźni dotykają innych częściej niż kobiety mężczyźni są rzadziej dotykani przez innych mężczyźnie nie doceniają dotyku w takim stopniu jak kobiety mężczyźni nie rozróżniają różnych rodzajów dotyku w takim stopniu jak kobiety mężczyźni ogólnie postrzegają dotyk jako rodzaj instrumentalnego zachowania prowadzącego do seksualnej aktywności lub jako zachowanie, które jest infantylne, wskazuje na brak samodzielności i męskości |
Komunikowanie parawebalne
KOMUNIKACJA WERBALNA
Słuchanie - wstęp do poprawnego komunikowania werbalnego
Wiadomo, że wśród czynności zw. z uczeniem się i komunikowaniem właśnie na słuchanie przypada najwięcej czasu - 45%, rozmawianie - 30%, pisanie - 15%, czytanie - 10%.
Jednakże na doskonalenie tych umiejętności poświęcamy: w zakresie czytania - 60%, pisania - 30%, rozmawiania - 10%, a na naukę słuchania 0%, czyli w ogóle nie uczymy się słuchać!
CO DAJE NAM SŁUCHANIE:
1. Więcej się uczysz.
2. Uzyskujesz więcej informacji.
3. Poprawiasz umiejętność wydawania poleceń.
4. Zadajesz właściwe pytania.
5. Zyskujesz wiarę w siebie.
6. Poznajesz potrzeby innych.
7. Zwiększasz wydajność w pracy.
8. Wyciągasz właściwe wnioski.
9. Poznajesz potrzeby innych.
10. Rozumiesz innych i jesteś rozumiany przez innych.
11. Powiększasz krąg znajomych.
12. Łatwiej nawiązujesz problemy.
13. Zaspokajasz ciekawość.
14. Stajesz się wrażliwy na potrzeby bliskich osób.
15. Unikasz kłopotów.
16. Poprawiasz koncentrację.
17. Dobrze porozumiewasz się z ludźmi.
18. Rozpoznajesz istotne informacje i łatwo eliminujesz nieistotne.
19. Orientujesz się co dzieje się na świecie.
ETAPY :
*Słyszenie - proces odbierania bodźców akustycznych 55-58 decybeli, tempo mówienia 100-150 słów na min., myślimy z prędkością 400-500 słów na min.
*Uważanie - koncentrowanie uwagi na pewnych wybranych bodźcach, selektywna uwaga - prawo najmniejszego wysiłku w słuchaniu - pośród wszystkich bodźców wybieramy te, których odbiór wiąże się z najmniejszym wysiłkiem.
*Zrozumienie - najbardziej złożone - przypisanie słyszalnym słowom znaczeń, które są jednakowe ze znaczeniami, które nadał autor
PRZESZKODY ZWIĄZANE ZE SŁUCHANIEM:
Przeszkody zw. z osobą mówcy
Przeszkody zw. z osobą słuchacza
Przeszkody dotyczące zarówno mówcy i słuchacza
Przeszkody zw. z komunikatem słownym
Przeszkody zw. z warunkami zewnętrznymi
Słuchanie nierefleksyjne
W JAKICH SYTUACJACH SŁUCHAĆ NIEREFLEKSYJNIE?
1. Mówca jest skłonny opowiedzieć o swoich zamiarach, poglądach czy propozycjach
2. Mówca czuje nieodpartą potrzebę wyrzucenia z siebie intensywnych emocji
3. Mówca ma kłopoty z przedstawieniem swoich problemów osobistych
4. Mówca czuje się swobodnie, rozmawiając z osobą posiadającą władzę, będącą zwierzchnikiem, wykładowcą, czy nauczycielem
KIEDY JEST NIEWYSTARCZAJĄCE:
1. Mówca nie jest skłonny do mówienia.
2. Mówca może omyłkowo odebrać słuchanie nierefleksyjne jako dowód, że się z nim zgadza.
3. Mówca oczekuje aktywnej formy wsparcia.
4. Nasz rozmówca ma zwyczaj nie dopuszczać innych do głosu.
Słuchanie refleksyjne
Wyjaśnianie - prośba o wyjaśnianie pewnych niejasności lub sprecyzowanie elementów wypowiedzi pozwala mówcy wyrażać się jaśniej, przez to zrozumialej dla słuchającego.
Przykłady:
Czy mógłbyś powtórzyć to co powiedziałeś?
Co masz na myśli?
Nie rozumiem, o co ci chodzi.
Wybacz, ale tego nie rozumiem.
Czy mógłbyś to sprecyzować?
Parafrazowanie - polega na wyrażaniu tego, co usłyszałeś od innych, własnymi słowami. Parafrazować powinieneś wtedy, gdy uważasz, że właściwie zrozumiałeś to, co usłyszałeś, ale chcesz się co do tego upewnić.
Przykłady:
Chcesz powiedzieć, że ....
O ile dobrze zrozumiałem to .......
Popraw mnie jeśli się mylę, ale ........
Innymi słowy, uważasz, że ..........
Czy masz racje, że twoim zdaniem.........
Uważasz, że.........
Odzwierciedlenie emocji i uczuć - skupiamy się nie na treści wypowiedzi, ale na uczuciach. Uświadomienie mówcy jego własnych emocji.
Przykłady:
Czujesz się..........
Jeśli się nie mylę, to jesteś........
Jesteś zły...........
Wyczuwam, ze jesteś nie w sosie.........
Być może czujesz się trochę....
Podsumowanie - służy rekapitulacji głównych myśli, przekonań i emocji wyrażonych przez mówcę. Celem jego jest zebranie usłyszanych treści w spójną całość oraz sprawdzenie, czy właściwie zrozumieliśmy to, co zostało wypowiedziane.
Przykłady:
Wszystko, co do tej pory powiedziałeś...
Jeśli dobrze rozumiem, to…
Popraw mnie jeśli się mylę, ale z tego co powiedziałeś, to ...
A teraz podsumujmy.
STYLE SŁUCHANIA
Style:
oceniam
interpretuję
popieram
sprawdzam
rozumiem
ZACHOWANIA MÓWCY SKŁANIAJĄCE SŁUCHACZA DO LEPSZEGO SŁUCHANIA
Uśmiechanie się.
Potakiwanie głową.
Siedzenie z ciałem wysuniętym do przodu.
Spokojny, zrelaksowany sposób mówienia.
Utrzymywanie kontaktu fizycznego (krótkie delikatne dotknięcia).
Niewykonywanie nadmiernych ruchów ciałem.
Utrzymywanie kontaktu wzrokowego.
Wzdychanie.
Gest polegający na wtuleniu głowy w ramiona.
Wysuwanie szyi do przodu.
ZACHOWANIA MÓWCY PRZESZKADZAJĄCE W DOBRYM SŁUCHANIU
Unoszenie brwi.
Niepatrzenie na słuchacza.
Opuszczanie głowy.
Gniewne spojrzenia.
Kręcenie głową z boku na bok.
Marszczenie brwi.
Ironiczne spojrzenia .
Poruszanie nogą.
Stukanie palcami.
Wzruszanie ramionami.
INFORMACJA ZWROTNA
to sprzężenie zwrotne między tobą a innymi ludźmi, to reakcja jednej strony na działania i słowa drugiej , pozwalająca uświadomić sobie, jaki wywierają wpływ.
INFORMACJA ZWROTNA POWINNA BYĆ:
JASNA - staraj się jasno sprecyzować informację, którą chcesz zakomunikować. Gdy mówisz wymijająco i niepewnie, zwiększasz swój niepokój odbiorcy, a twój komunikat staje się mniej zrozumiały.
Osobista - inf. zwrotna, którą dajesz, jest twoim sposobem postrzegania, a nie prawdą ostateczną. Dobrze, jeśli fakt ten znajdzie odbicie w twojej wypowiedzi. Dlatego zamiast kategorycznych stwierdzeń typu: „jesteś..” powiedz „Uważam, że...”, „moim zdaniem...”
Przekazywana na bieżąco - staraj się przekazywać inf. zwrotną jak najszybciej po wydarzeniu i wystarczająco wcześnie, aby dana osoba mogła cos z nią zrobić.
Wyważona - dobrze jest wyważyć pozytywną i negatywną inf. zwrotną. Jeśli inf. zwrotna, która dajesz danej osobie, jest zawsze pozytywna lub zawsze negatywna, oznaczać to może, ze twój punkt widzenia został w jakiś sposób zniekształcony.
Konkretna - inf. zwrotna ma być oparta na faktach. Powinna dotyczyć konkretnych zachowań, a nie osoby. Zamiast powiedzieć: „Jesteś nieobowiązkowy”, powiedz, co takiego osoba zrobiła: „Spóźniasz się z oddaniem swoich projektów”.
Pytania - umiejętność prowadzenie dyskursu
PYTANIE |
ZASTOSOWANIE |
WADY |
Pytanie typu tak/nie np.: Czy przeczytał pan to sprawozdanie? |
Dobre do sprawdzania faktów. Szybko ustalają odpowiedź. |
Mogą wymuszać uproszczone odpowiedzi (np. Czy jest pan zadowolony z oferty, czy nie?) |
Pytanie zamknięte np.: Jak długo pan jest na urlopie? |
Najlepsze, gdy potrzebne są fakty albo dane. Forma pytania zawęża odpowiedź do ograniczonego obszaru. |
Mogą brzmieć jak przesłuchanie. Pozostawiają niewiele miejsca na wymianę zdań czy wyjaśnienia. |
Pytania otwarte np.: Proszę podsumować swoje zawodowe doświadczenia? |
Pytania dotyczą szerokich, ogólnych informacji. Dobre do otwierania dyskusji i wymiany informacji. |
Mogą sprzyjać długim i odbiegającym od tematu wypowiedziom, niemających związku z tematem. |
PYTANIE |
ZASTOSOWANIE |
WADY |
Pytania nakierowujące np.: Czy nie sądzi pan, że powinien pan lepiej się przygotować do tej rozmowy? |
Nie bardzo użyteczne, chyba że próbujemy skłonić kogoś w określonym kierunku. |
Wiedza uzyskana w wyniku pytań nakierowujących ma zazwyczaj ograniczoną wartość. |
Pytania sugerujące |
Ograniczone zastosowanie, chyba że pytanie jest celowo prowokacyjne. |
Są obarczone pewnymi ukrytymi implikacjami albo domyślną sugestią. Mogą obrócić się przeciw nam. |
Sondowanie |
Przynosi więcej informacji, przechodząc od danych ogólnych do konkretnych. |
Może spowodować, że całość zacznie brzmieć jak przesłuchanie.
|
Argumentacja
POJĘCIA DOTYCZĄCE ARGUMENTACJI
TEZA - twierdzenie, założenie, zdanie, które ktoś próbuje udowodnić.
ARGUMENT - wypowiedź uzasadniająca i obalająca jakąś tezę.
ARGUMENTACJA - uzasadnienie i przekonanie za pomocą argumentów, zbudowane z 3 elementów:
tezy, której się broni
argumentów, które popierają tezę
schematu rozumienia, którym się posługujemy dla zaznaczenia związku argumentów z tezą.
DOWÓD - okoliczność oraz rzecz dowodząca czegoś, przemawiająca za czymś, świadcząca o czymś.
SOFIZMAT - rozumowanie fałszywe, zbudowane pozornie poprawnie; popełniono w nim błąd logiczny, nadający pozory prawdziwości fałszywym stwierdzeniom
Wypowiedź argumentacyjna
jest to wypowiedź, w której za pomocą jednych zdań (przesłanek) uzasadnia się jakieś inne, z założenia kontrowersyjne, zdanie (konkluzję). Wyodrębniony z wypowiedzi argumentacyjnej układ zdań złożony z przesłanek i konkluzji nazywamy argumentem.
K. Szymanek, K.A. Wieczorek, A.S. Wójcik, Sztuka argumentacji, Wyd. nauk. PWN, warszawa 2003, s. 9
W większości wypadków wypowiedź argumentacyjna zawiera tzw. słowa-wskaźniki, do których zaliczamy:
……. więc….
skoro ….więc
….. a zatem …..
…… dlatego …..
…… skąd wynika, że …
….. bo ….
…… ponieważ ….
…… albowiem …..
……. skoro ……
Nie słuchałam pana Owsiaka, ale nawet bez znajomości szczegółów jestem przeciwna, żeby prowadził program pierwszej pomocy w szkołach. Jak dotąd więcej zrobił szkody niż pożytku w procesie wychowywania młodego pokolenia - powiedziała „Naszemu dziennikowi” Maria Nowa, wiceprzewodnicząca sejmowej komisji edukacji i młodzieży
Jeśli w starożytnym Rzymie koń mógł zostać senatorem, to dlaczego w Polsce "Koń" nie może zostać ministrem - tak Joanna Senyszyn z SLD skomentowała w programie "Teraz my" nominację Romana Giertycha na ministra edukacji. "Koń" to przezwisko Romana Giertycha, które nadali mu posłowie.
Bardzo źle się stało, że o tym, czy tacy ludzie, jak Bronisław Wildstein, mogą czy nie mogą funkcjonować jako znani opiniotwórczy dziennikarze, zadecydowało swoją - rzeczywiście skandaliczną pod każdym względem, zwłaszcza etyki dziennikarskiej - akcją kierownictwo "Gazety Wyborczej", które zaprezentowało tutaj moralność zdegenerowanego krokodyla - powiedział w środę Ludwik Dorn, przewodniczący klubu parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości w "Salonie Politycznym Trójki", komentując wyniesienie przez redaktora Bronisław Wildsteina listy zasobów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej.
„Financial Times”, jak sądzę, napisał artykuł kierujący się swoimi sympatiami i antypatiami. Dlaczego ja mam dyskutować z artykułem, którego autor skłamał, jak bura suka, tzn. stwierdził, ze ja powiedziałem, iż jakiś urzędnik służby cywilnej korzysta z usług prostytutek skoro tego nie napisałem? - powiedział Ludwik Dorn.
Argumentacja zw. z systemem demokratycznym
Uczy nas myślenia krytycznego - krytycyzm zdolność popierania swoich ocen i sądów argumentami zdroworozsądkowymi
Powinna być obiektywna, posiadać analizę i ocenę apeli, czy powody uzasadniają stawianie żądania.
Przechodzimy od argumentów opartych na faktycznych danych do logicznych wniosków.
Debata, czy dyskusja nie jest kłótnią - emocje!
Teza - stwierdzenie, ze pewien stan istnieje, ze coś jest lub nie faktem.
Debata to walka na słowa
Dyskusja daje lepsze wyjaśnienie sprawy, debata charakteryzuje się tym, że przeważa w niej chęć przeforsowania stanowiska
Zasady debaty
struktura wypowiedzi - przygotowanie strategii
nie daj się wyprowadzić z równowagi
zachowaj postawę tolerancji
nie trać poczucia humoru
nie zapominaj o powiedzeniu: „Nigdy nie czuje się obrażony przez głupca”
jeśli twój przeciwnik wygra rundę to nie znaczy, że wygrał walkę
argumenty mają się układać w logiczna całość
reguła boksera, gdy odpierasz argument, refleks i koncentracja - wsłuchiwanie się w to, co mówi przeciwnik, błyskawiczna analiza, znalezienie słabego punktu i skwitowanie go.
gdy nie masz argumentów powołaj się na autorytety lub udawaj, że zapomniałeś o kontrargumencie przeciwnika, nie ustosunkowuj się do arg. myśląc, że umknie on uwadze.
antycypowanie - wyprzedzaj myśli adwersarza
poszukaj słabego punktu adwersarza
problem: czy silne czy słabe arg. wymieniamy na początku?
Debata oksfordzka
BARIERY W KOMUNIKACJI
INTERPERSONALNEJ
Najczęściej popełniane błędy w komunikacji interpersonalnej:
prowadzenie rozmowy w sposób protekcyjny i manifestujący wyższość,
przesłuchanie rozmówcy, niż wywiad,
rzadkie odwoływanie się do przemyśleń rozmówcy jako uczuciowego wymiaru ludzkiego doświadczenia,
częste przerywanie,
zaniedbywanie uważnego słuchania,
przekręcenie, zapominanie lub nieużywanie nazwisk i imion rozmówcy,
zbyt szybkie wydawanie osądów na temat ludzi bez ustalenia właściwej bazy interpretacyjnej,
użycie żargonu,
wypowiadanie oceniających i krytycznych komentarzy,
nieumiejętność dostosowania tonu i stylu komunikacyjnego do aktualnego stanu emocjonalnego rozmówcy.
Różnice perspektyw
Różnice zasobów wiedzy
Różnice językowe
Hiperinterpretacja
Dziewczynka była bardzo ufnym i łatwo przywiązującym się dzieckiem. Mężczyzna w średnim wieku nie miał żadnych problemów z uzyskaniem jej zaufania. Najpierw kupił jej lody i coca colę. Potem poszli do zoo. Zapadł zmierzch. Mężczyzna zabrał dziewczynkę do samochodu. Zatrzymali się w najciemniejszym miejscu ulicy. Mężczyzna pokazał jej jakieś zdjęcia.
……………………………………………………………………
Dziewczynka mieszkała po drugiej stronie ulicy i zdążyła na `dobranockę”. Na zdjęciu była rodzina mężczyzny.
Jego sine dłonie trzymały nóż, którym powoli przecinał skórę klatki piersiowej. Krew trysła mu w oczy. Pomyślał: „Cholera, powinienem założyć okulary”. Powoli zaczął przecinać tętnice i aorty, żeby wyjąć serce. Teraz je trzymał w ręku, jak jakąś zdobycz. Podszedł do stolika i wziął piłę, przyłożył ją do głowy Marry i powoli przecinał jej mózg. Jeszcze jej ciało było ciepłe i tak delikatne w dotyku.
............................................................................................................................................................................................................................
To była ostatnia pacjentka doktora. Pacjentka - te słowo nie pasowało, ale miał dyplom doktora nauk medycznych, a że był „zimnym chirurgiem” to już inna sprawa. Ktoś musiał przecież robić sekcje zwłok dla policji i szpitala.
Nieumiejętność efektywnego słuchania
Nadmiar informacji - redundacja
Nadawanie sprzecznych ze sobą komunikatów
Niezgodność przekazu słownego z językiem ciała
Wpływ emocji
Brak zaufania
Wpływ grupy
Zachowania w nieodpowiedni sposób:
polaryzacja
etykietowanie
mieszanie faktów i wniosków
arbitralność sądów
statyczna opinia
nieodróżnianie i klasyfikowanie
Bariery komunikacyjne wg Roberta Boltona „People Skills”
Sposoby pokonywania barier w komunikacji interpersonalnej:
dostosowanie przekazu do świata znaczeń odbiorcy
stosowanie odpowiedniego kodu przekazu
formułowanie jednoznacznych przekazów
mówienie i pisanie prostym językiem
dbałość o formę wypowiedzi
ogranicz chęci do przekazania zbyt wielu informacji
właściwa strukturalizacja przekazu
panowanie nad emocjami
wykorzystanie sprzężenia zwrotnego
stosowanie wzmocnienia przekazu
AUTOPREZENTACJA, PREZENTACJA, WYSTĄPIENIA
Proces kontrolowania sposobu, w jaki nas inni widzą nazywany jest autoprezentacją albo manipulowaniem wrażeniem.
Erwin Goffman
Edward Jones
WYSTĄPIENIA
Przy silnym zaangażowaniu emocjonalnym 90% przekazu pochodzi z mowy ciała.
SZTUKA MÓWIENIA JEST TROCHĘ JAK PROSTYTUCJA, MUSISZ ZNAĆ DOBRE SZTUCZKI
Vittorio Orlando (włoski polityk).
Planowanie prezentacji: coś musimy sprzedać
rodzaj wystąpienia
rodzaj słuchaczy
cel wystąpienia
sposób prezentacji - język, pomoce, oprawa techniczna
Najczęściej zadawane pytania przez słuchaczy:
O co chodzi?
Dlaczego mam ci wierzyć?
No i co z tego?
Wstęp:
podanie tematyki wypowiedzi
Zainteresowanie słuchaczy
Rozwinięcie:
główne twierdzenia
materiał dowodowy na twierdzenie
połączenie i przejście stylistyczne miedzy poszczególnymi punktami
Zakończenie zaś powinno:
zreasumować ogólne stwierdzenia
postawić zadanie przed słuchaczami
nawiązać do wstępu i wstępnego zdania, czy akapitu służącemu przyciągnięciu uwagi
ŚRODKI ORATORSKIE
Służą przede wszystkim temu, aby treść wystąpienia przedstawić obrazowo, interesująco i dobitnie, co pomoże wzmocnić siłę wygłaszanego tekstu
PRZYKŁADY ŚRODKÓW ORATORSKICH OSIĄGANY EFEKT
PRZYKŁADY
PORÓWNANIA
ILUSTRACJE (METAFORA) OBRAZOWOŚĆ
POWTÓRZENIE
LISTA TRZECH
WZMOCNIENIE
APEL DOBITNOŚĆ
CYTAT
STOPNIOWANIE
KONTRAST
ŁAŃCUCH
ZWŁOKA WZMOŻENIE
ZASKOCZENIE NAPIĘCIA
ZAPOWIEDŹ
GRA SŁÓW
ALUZJA WRAŻENIA
HIPERBOLA ESTETYCZNE
WTRĄCENIE
POZORNE PYTANIA KOMUNIKATYWNOŚĆ
NIEDOPOWIEDZENIE
Milosz Forman o Wajdzie
Dziękujemy za prawdę
(fundacja Pangea nadała A. Wajdzie nagrodę za „wysiłek dla naprawy spraw człowieczych)
Minęło już ponad 40 lat, ale nigdy nie zapomnę, jak ze zdumienia wytrzeszczałem oczy, kiedy w małej salce projekcyjnej zobaczyłem po raz pierwszy „Popiół i diament”. Siedzieliśmy ściśnięci jak śledzie w salce, do której po północy tajnie wpuścił nas kolega - z zawodu rządowy operator. Wokół na ziemi walały się puste butelki po wódce, bo wcześniej ten film oglądali partyjno-rządowi funkcjonariusze. Kiedy film się skończył, zapadła cisza jak w kościele. Po chwili zaczęliśmy zbierać butelki i wyciskać z nich ostatnie krople. Ktoś powiedział: „Oni na sto procent pili z wściekłości, ale my wypijmy za zdrowie faceta, który zrobił ten film!”
Andrzeju, ten film działał na nas jak narkotyk! Jak narkotyk, pod wpływem którego rodziła się nasza młoda odwaga: odwaga mówienia prawdy w filmie. Zwłaszcza takiej prawdy, której ówcześni władcy nie chcieli słuchać.
Trzy kamienie milowe, które stały u narodzin tej tak zwanej czeskiej nowej fali, to włoski neorealizm, amerykańscy niezależni i Andrzej Wajda. I za to, Andrzeju, z całego serca Ci dziękujemy.
Milosz Forman o Wajdzie
Dziękujemy za prawdę
(fundacja Pangea nadała A. Wajdzie nagrodę za „wysiłek dla naprawy spraw człowieczych)
Minęło już ponad 40 lat, ale nigdy nie zapomnę, jak ze zdumienia wytrzeszczałem oczy, kiedy w małej salce projekcyjnej zobaczyłem po raz pierwszy „Popiół i diament”. Siedzieliśmy ściśnięci jak śledzie w salce, do której po północy tajnie wpuścił nas kolega - z zawodu rządowy operator. Wokół na ziemi walały się puste butelki po wódce, bo wcześniej ten film oglądali partyjno-rządowi funkcjonariusze. Kiedy film się skończył, zapadła cisza jak w kościele. Po chwili zaczęliśmy zbierać butelki i wyciskać z nich ostatnie krople. Ktoś powiedział: „Oni na sto procent pili z wściekłości, ale my wypijmy za zdrowie faceta, który zrobił ten film!”
Andrzeju, ten film działał na nas jak narkotyk! Jak narkotyk, pod wpływem którego rodziła się nasza młoda odwaga: odwaga mówienia prawdy w filmie. Zwłaszcza takiej prawdy, której ówcześni władcy nie chcieli słuchać.
Trzy kamienie milowe, które stały u narodzin tej tak zwanej czeskiej nowej fali, to włoski neorealizm, amerykańscy niezależni i Andrzej Wajda. I za to, Andrzeju, z całego serca Ci dziękujemy.
Jak mówić - dykcja
dźwięk powinien być odpowiednio wyartykułowany
dźwięk powinien być wspomagany przez odpowiednie oddychanie
dźwięk powinien być wykończony (nie połknięty)
Intonacja
Idą z tą dużą torbą, machają nią i wyśpiewują wciąż piosenkę..
Tutaj naprawdę nie ma na co patrzeć, do tego dzisiaj pada.
Andrzej przed chrzcinami musiał się podstrzyc, powoli więc uchylił drzwi zakładu fryzjerskiego i wszedł na palcach.
Jeśli jesteście gotowi, zaczynamy od pieśni Moniuszki.
Biblioteka w Kolibkach została wybudowana w listopadzie pod tymi starymi lipami.
Językołamańce
Poczmistrz z Tczewa.
Stąpa Sasza suchą szosą.
Podczas suszy szosa sucha.
Korale koloru koralowego.
Strzelec strzela szybkimi strzałami.
Tarcice tartak tarł, tak takt w takt, jak takt w takt tarcicę tarł.
Przeleciały trzy pstre przepiórzyce przez trzy pstre kamienice.
Zarewolweryzowany rewolwer rozrewolweryzował się.
Szczwany szczaw szczycił się wejściem na szczyt.
Dżdżystą pora dżentelmen w dżokejce zadźgał dżdżownicę.
Wyindywidualizowałem się z rozentuzjazmowanego tłumu.
Józef Kluzek napraw wózek, uprządź cienkie nici na powrózek.
POSTAWA
wszystkie przemówienia wygłaszamy na stojąco. Jeżeli mówca siedzi i na dodatek czyta, to z pewnością nie będzie skuteczny.
podczas przemówienia powinnyśmy stać na lekko rozchylonych nogach (ok. 15-20 cm), z jedna nogą bardzo lekko wysuniętą do przodu. Ciasno przylegające stopy nie sprawiają dobrego wrażenia, bo z takiej pozycji bije sztywność i szkolne ugrzecznienie.
ręce powinny swobodnie zwisać u boków, nie wyprostujemy ich nerwowo, ani nie zaciskami dłoni w pieści. Nie krzyżujemy rak za plecami, ani nie składamy ich przed sobą. Oczywiście przemawiając można używać rak dla potwierdzenia wagi twierdzenia lub emfatycznego wzmocnienia perswazji.
stoimy wyprostowani, uniesione ramiona są oznaką napięcia i bronienia się przed sytuacją stresową, czyli przemawianiem.
Co trzeba zrobić, aby przekaz werbalny był skuteczny
pozbyć się manieryzmów (nerwowe gesty obracania obrączki na palcu lub odsuwania włosów do tyłu, albo obracania długopisu), które dekoncentrują i mogą irytować
zachowywać się naturalnie, spontanicznie i bezpośrednio, co pozwoli uczuciom mówić przez mowę ciała
starannie przygotowywać się do wystąpień ćwicząc również gesty
wreszcie nieustannie zdobywać i wykorzystywać informacje zwrotne
Kreować, preferować |
Unikać, eliminować |
ofensywne, przyjazne patrzenie się na twarz partnera, uśmiechanie się, otwarte dłonie, niezakładanie rąk, minimalizowanie częstotliwości dotykania, pochylenie się ku partnerowi, stawianie obu nóg na podłodze
|
Defensywne unikanie kontaktu wzrokowego, twarz bez wyrazu, zaciśnięte pięści, nakładanie ręki na rękę, ciągłe pocieranie ucha, nosa, twarzy, oka odchylanie się od partnera, zakładanie nogi na nogę. |
Pewne siebie, ale nie zarozumiałe
Spoglądanie od czasu do czasu w oczy partnerowi minimalizowanie mrugania oczami wysuwanie brody do przodu, niechrząkanie niedotykanie twarzy rękoma, niezasłanianie ust dłonią podczas mówienia, Stykanie palców, Trzymanie swobodnie rąk z tyłu, Nieruszanie się na krześle, Trzymanie nóg prosto przed sobą |
Niespokojne
totalne unikanie wzroku, Intensyfikowanie mrugania powiekami Opuszczenie brody, Chrząkanie, Dotykanie twarzy ręką, Zasłanianie ust dłonią podczas mówienia, Częste zaciskanie i otwieranie dłoni, Pociąganie za ucho, Wiercenie się na krześle Poruszanie nogami w górę i dół |
KOMUNIKOWANIE MASOWE
Funkcjonalizm amerykański
Jakie są funkcje masowego komunikowania (D. McQuail)
1. Informacyjna
poszukiwanie rady w sprawach bieżących
zaspokojenie ciekawości i ogólnych zainteresowań
uczenie się
2. Identyfikacja personalna
wzory zachowań
wzmocnienie osobistych wartości
identyfikacja z wartościami innych
3. Integracja - komunikacja społeczna
podstawa konwersacji społecznych
substytut faktycznych kontaktów towarzyskich
pomoc w wykonywaniu ról społecznych
4. Rozrywka
emocjonalne odprężenie
przyjemność
pobudzenie seksualne
Propozycja H. Lasswella i Ch. Wrighta
Obserwacja środowiska - informacje
|
Społeczeństwo |
Jednostka |
Specyficzne grupy społeczne, np.: elity polityczne |
Kultura |
Funkcje |
niezbędne informacje ekonomiczne i o innych instytucjach |
|
|
|
Dysfunkcje |
|
|
|
|
Korelacja
|
Społeczeństwo |
Jednostka |
Elity polityczne |
Kultura |
Funkcje |
|
|
|
|
Dysfunkcje |
|
|
|
|
Kulturowa transmisja
|
Społeczeństwo |
Jednostka |
Elity polityczne |
Kultura |
Funkcje |
|
|
|
|
Dysfunkcje |
|
|
|
|
Rozrywka
|
Społeczeństwo |
Jednostka |
Elity polityczne |
Kultura |
Funkcje |
|
|
|
|
Dysfunkcje |
|
|
|
|
Teorie komunikowania masowego postrzegające jednostkę jako pasywną
teoria magicznego pocisku lub strzykawki
teoria sygnałów agresji
teoria katharsis
teoria kultywacji
Marshall McLuhlan - „środek przekazu jest przekazem”
Teoria „agenda setting”
Być może mass media nie decydują o tym, co ludzie myślą, ale mają zasadniczy wpływ na to, o czym myślą.
Teoria „uses and gratification”
Chodzi nie o to, co media robią z ludźmi, ale co ludzie robią z mediami.
Europejska teoria empiryczna: hipoteza „spirali milczenia” Elizabeth Noelle-Neumann
Rzeczpospolita, 31 v 2006, NR 125
Angela Merkel
Na drodze
Do urzędu kanclerza
Niemcy l Wszystko wskazuje na to, że na jesieni, po przyspieszonych wyborach, kanclerzem Niemiec zostanie kobieta
Piotr Jendroszczyk z Berlina
Wczoraj opozycja chadecka, wyraźnie przewodząca w sondażach, nominowała na swojego kandydata do urzędu kanclerskiego Anglę Merkel. To ona stanie do walki z Gerhardem Schröderem.
Najważniejszym problemem pani Merkel jest jej fryzura - takie opinie można usłyszeć często z ust niemieckich komentatorów. Krótko obcięte blond włosy wyglądają, jak gdyby ich właścicielka konsekwentnie unikała fryzjera. 51-letnia Merkel, od pięciu lat przewodnicząca CDU, zawsze prezentowała się dość niekorzystnie w niemieckich mediach.
Skromna, pilna, pracowita córka pastora z byłej NRD jest jednak dzisiaj o krok od zdobycia najwyższego stanowiska w Niemczech. Ta perspektywa zmieniła ją nie do poznania. Roześmiana i w różowym żakiecie przyjmowała wczoraj hołd od swoich niedawnych przeciwników, przede wszystkim premiera Bawarii i szefa siostrzanej CSU Edmunda Stoibera - Dziękuję panu za zaufanie - powiedziała mu wczoraj….
R. Kapuściński, Lapidarium V, Czytelnik, Warszawa 2002.
Media kształtują naszą postawę konsumpcyjną nie tylko poprzez reklamę, ale i dlatego, ze istotą ich działania jest nadawanie, dostarczanie, wciskanie nam wszystkiego. Ten fakt, że nieustannie coś się nam daje, jest główną przyczyną naszej bierności, umysłowego uśpienia, pasywnego przeżuwania słów i obrazów. Człowiek nie musi się już o nic troszczyć, o nic walczyć (co było przecież zawsze istotą ludzkiej natury) - bo wszystko jest mu dostarczone już w postaci uładzonej, spreparowanej, gotowej do trawienia.
Media stają się stopniowo pierwszą władzą, o której względy zabiegają ci ze szczytów polityki Jest zrozumiałe, ponieważ człowiek coraz bardziej kształtuje swoje poglądy i przekonania nie tyle na podstawie własnych doświadczeń, ile z informacji i opinii zaczerpniętych z mediów.
„…Media (…) powinny nie tylko informować, ale cywilizować. Ta druga rola, w społeczeństwach zapóźnionych, jest nawet ważniejsza! (…) Nowoczesność przejawia się nie w technice, ale w ideach. Ktoś może dysponować najnowszą techniką, ale mentalnie, kulturowo należeć do epoki kamienia łupanego.”
Techniczne środki komunikowania same przez się nie oznaczają umiejętności porozumiewania. Potrzebne jest spełnienie warunków, które Hindusi określają mianem Upaniszada, czyli - „siedzenie blisko”, a więc dialogu żywych, przebywających ze sobą osób.
Neil Postman - „Zabawić się na śmierć”
każde medium tworzy własny sposób nadawania znaczeń
Komunikowanie się w organizacji
System komunikowania się w organizacji wykształcił się jako pierwszy system społeczny komunikacji. Odpowiada on poziomom grupowym i międzygrupowym. Organizację cechuje wew. zamknięta struktura z określonymi rolami jej członków. Kontakty miedzy członkami mają charakter formalny, przymusowy i organizacyjny
Rajmond V. Lesikar - 4 czynniki wpływające na skuteczność komunikowania się w organizacji:
oficjalne kanały informacyjne
struktura władzy
specjalizacja zadań
termin „posiadanie informacji na własność”
Sieci komunikacyjne w organizacji
Komunikowanie pionowe:
filtrowanie informacji
aspiracje podwładnego do awansu
ukrywanie i zniekształcanie informacji
zakłócenia
Poziome komunikowanie
Nieformalne komunikowanie się
1
Udostępnił na Chomikuj.pl/WSAP:
© j.cz / s12649@wsap-mail.edu.pl
Osądzanie 1. Krytykowanie
2. Obrażanie
3. Orzekanie
4. Chwalenie połączone z oceną
Decydowanie za innych 1. Rozkazywanie
2. Grożenie
3. Moralizowanie
4. Nadmierne/niewłaściwe wypytywanie
Uciekanie od cudzych 1. Doradzanie
problemów 2. Zmienianie tematu
3. Logiczne argumentowanie
4. Pocieszanie
Wyszukiwarka