|
AKBR |
30.XI.2000 |
|
Wykład 8 |
|
czynniki demograficzne...
dochodowy próg dojścia - dochód, który pozwala na zakup dóbr trwałego użytku.
Wylicza się go przez wyznaczenie dochodu gospodarstw i porównanie go z procentem posiadających w danej grupie pewne dobro trwałego użytku.
Y (dochody) |
% gosp. posiadających dane dobro |
|
|
<500 |
15 |
|
|
501-1000 |
30 |
|
|
1001-1501 |
50 |
dochodowy próg dojścia dla danego dobra |
|
1501-2000 |
60 |
|
|
2001-2500 |
75 |
|
|
Dochodowy próg dojścia pozwala przewidzieć popyt na daną kategorie produktów.
Dynamika dochodów jako czynnik kształtujący popyt
Duże ceny trwałych dóbr konsumpcyjnych powodują, że raczej nie możliwe jest zakupienie ich od razu (z bieżącej pensji).
Czym wyższe tempo wzrostu dochodów tym chętniej sięgamy po kredyt oraz tym chętniej wydajemy oszczędności na zakup trwałych dóbr konsumpcyjnych (w nadziei, że szybko się je odbuduje).
Jeżeli dochody rosną chętniej też kupuje się dobra wymagające potem wydatków w przyszłych okresach (np. samochód).
Cenowe czynniki wpływające na popyt:
cena
ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych
Wydatki na zakup dóbr komplementarnych mają duże znaczenie, dlatego sprzedawcy konkurują preferencjami w dobrach komplementarnych np. dealerzy dają rabat na ubezpieczenie.
Ceny dóbr substytucyjnych - substytucyjność na rynku towarów trwałego użytku odbywa się na granicy towar - usługa. Np. można kupić samochód albo korzystać z transportu miejskiego.
Czynniki uzupełniające:
klimat konsumpcyjny - elementy wpływające na decyzje konsumenta - Δ stopy bezrobocia, inflacja
społeczna ocena przydatności danego dobra - preferencje konsumentów czynnik różnicujący popyt na dane dobro w różnych krajach (preferencje)
np. w latach '70 posiadanie samochodu w Polsce było elementem prestiżu.
Popyt restytucyjny
presja restytucyjna funkcja (wielkości zasobu danego dobra występującego w gospodarce; struktura dobra wg wieku eksploatacji dane dobra)
Okres eksploatacji nie jest wielkością sztywną i nie da się go wyznaczyć dokładnie zależy od czynników technicznych, intensywności eksploatacji, warunków eksploatacji, czynników ekonomicznych ( dynamika dochodów - im wyższe tym szybciej dokonamy zakupu restytucyjnego), tempa postępu technicznego (im szybszy postęp w danej dziedzinie tym krótszy faktyczny okres eksploatacji).
Nie dokonuje się raczej restrukturyzacji w okresie gwarancji na dobro.
0 3 10
data zakupu |
postęp techniczny |
|
wyznaczony względem technicznym maxymalny okres użytkowania dobra |
rys 8.1 |
PR - popyt restytucyjny - zależy od długości trwania recesji |
Wahania popytu konsumpcyjnego są większe niż wahania PKB.
Nabywcy reprezentujący popyt restytucyjny są bardziej wrażliwi na sygnały z rynku i są wrażliwi na „złe sygnały rynku”. Są w stanie zrezygnować z zakupu (posiadają już przecież dane dobro).
Odwlekanie w czasie decyzji o zakupie nie może być jednak w nieskończoność f. okresu „trwałości dobra konsumpcyjnego.
W miarę upływu czasu w strukturze popytu na dane dobro zmieniają się proporcje między popytem nowym, a restytucyjnym.
Popyt na dobro trwałe (popyt głównie restytucyjny) staje się coraz bardziej niezależny od wahań koniunkturalnych.
Rynek artykułów żywnościowych
Czynniki kształtujący popyt: demograficzne, dochodowe, cenowe.
W długim okresie
Czynniki demograficzne liczba ludności i tempo jej zmiany. Popyt uzależniony jest od liczby ludności a nie gospodarstw domowych.
Rozkłady strukturalne
wg płci i wieku
wg wykształcenia
wg struktury zawodowej
wg struktury osadniczej (miasto / wieś)
Jednostka konsumpcyjne dorosły mężczyzna (dylemat nominalno-realny) - <kobiety i dzieci liczone są jako 0,... jednostki konsumpcyjnej).
Prawo Engla - w miarę wzrostu dochodów całkowitych udział wydatków na żywność w ogóle wydatków maleje.
Czynniki przeciwdziałające prawu Engla:
wzrost jakości konsumowanej żywności
dokonywany wzrost przetworzenia
przy wzroście dochodów wzrasta udział droższych artykułów luksusowych
Artykuły żywnościowe
|
rys 8.2 |
Ceny dóbr
podobnie jak w artykułach trwałego użytku wysoka elastyczności cenowe i dochodowa (w odpowiednich grupach). Cenowa elastyczność dóbr podstawowych jest o wiele mniejsza.
Tradycje i zwyczaje
czynnik wpływający na różnice w strukturze żywności
działają na zmianę popytu w dłuższym okresie czasu
Popyt na żywność jest raczej stały większość z czynników wpływających na poziom popytu nie zmienia się w krótkim czasie i nie mają na niego wpływu wahania koniunkturalne.
Zmiany dochodu ludności charakteryzują się asymetrią rosną gdy „zwyżka koniunktury” ale zazwyczaj potem już nie spadają w okresie recesji stosunkowo sztywne płace.
Ceny artykułów żywnościowych nie koniecznie łączą się ze stanem gospodarki więc ich wahania nie muszą być zależne od koniunktury.
Na kształtowanie się popytu na żywność w różnych typach krajów:
kraje rozwinięte o niskim tempie wzrostu dochodów ( czynniki demograficzne - duże tempo wzrostu demograficznego)
kraje o wysokim tempie wzrostu dochodów ( czynniki dochodowe)
kraje wysokorozwinięte ( czynniki demograficzne)
25
Wyszukiwarka