Nazwa szkoły……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Imiona i nazwiska uczestników……………………………………………………………………………………………………

IV Konkurs wiedzy o Języku Polskim-11 marca 2009-03-05

Testowy sprawdzian z wiedzy o języku

Drogi uczniu,droga Uczennico!

Przed Tobą test składający się z 20 zadań.W zadaniach zamkniętych wybraną odpowiedź zaznacz X. Jeżeli się pomylisz, błędna odpowiedź otocz kółkiem i zaznacz nową.W poleceniach otwartych odpowiedzi wpisuj czytelnie w wyznaczonych miejscach. Nie używaj korektora. Na rozwiązanie testu masz 45 minut. Powodzenia

Wpisz do odpowiednich rubryk w tabeli poniższe słowa lub formy słów, które pojawiły się w naszym języku jako innowacje funkcjonalnie uzasadnione lub nieuzasadnione :

a) asertywność;

b) bezmyślenie;

Do bez-tęsknoty i do bez-myślenia…

Do tych, co mają tak za tak-nie za nie

Bez światło-cienia….

(Cyprian Norwid, Moja piosnka)

c) demo (`demonstracyjna wersja jakiegoś produktu');

d) gołoledzie (lm. Od gołoledź);

e) gościu (forma mianownika wyrazu gość, np. Przyszedł jakiś gościu i pyta…);

f) klikać (`naciskać klawisz myszy komputerowej aby uruchomić program komputerowy, wydać określone polecenie itp.');

g) kinderparty (` spotkanie towarzyskie przeznaczone dla dzieci');

h) kablówka (`telewizja kablowa');

i) laptop (`mały, przenośny komputer');

j) ochroniarz (`pracownik zatrudniony do ochrony osób lub mienia');

k) oglądalność (`miara zainteresowania programem telewizyjnym, zależna od liczby osób oglądających go');

Innowacje funkcjonalnie nieuzasadnione czyli błędy językowe	Innowacje funkcjonalnie uzasadnione
		uzupełniające	Precyzujące	uwydatniające	skracające	poetyckie

Ze względu na jakie kryterium odrzucono poniższe neologizmy jako innowacje funkcjonalnie nieuzasadnione:
a) drzewnik `las'
b) brzmiennik `przyrząd służący stroicielowi instrumentów muzycznych do uzyskania odpowiedniego brzmienia';
c) poprawiacz `adiustator tekstu';
d) winogron (lp. od winogrona, np. Poproszę jabłka i winogron.);
e) siju (see you `do zobaczenia');
f) szłem `szedłem';

Uzupełnij poniższy tekst.

Zwiedzamy Polskę! A więc wymyślamy odpowiednią trasę. Zaczniemy od Polski północno-wschodniej; od …………………………………… (Drohiczyn), następnie pojedziemy do …………………………………… (Knyszyn, Gołdap, Mikołajki, Suwałki), w planie mamy też ……………………….. (Biała Podlaska), a w może jeszcze dalej na południe wybierzemy się do ……………………………………………. (Chełm, Krasnystaw). Potem skierujemy się bardziej na zachód: do …………………………………………………………………………… (Bartoszyce, Elbląg, Malbork, Krynica Morska, Stegny), następnie pojedziemy do …………………………………….. (Słupsk, Koszalin, Kołobrzeg). W następnym roku planujemy zwiedzanie południowo-wschodniej Polski, a więc zaczniemy od …………………………………………………………………………………… (Ustrzyki Dolne, Krosno, Iwonicz Zdrój, Jasło, Dukla, Wysowa, Iwiczna). Będziemy również w ……………………………………………………………. (Czorsztyn, Limanowa, Zakopane). Gdzie dalej? Na pewno warto pojechać do ………………………………….. (Jelenia Góra).

Wskaż w przytoczonej recenzji wyrazy ekspresywne. Jaką wartość emocjonalną i oceniającą ma każdy z nich?

Rzecz w tym, że hip i zawodowy bezrobotny Jeff Lebowski, ksywka Dude (Jeff Bridges), ma takie samo nazwisko jak stary i niepełnosprawny milioner z Los Angeles. Ta przypadkowa zbieżność naraża Dude'a na kłopoty, które zaczynają się od zanurzenia jego facjaty w sedesie. Najlepszy kumpe bohatera, stuknięty weteran wietnamski Sobchak (John Goodman), zapewnia jednak, że fakt zbieżności nazwisk daje Lebowskiemu niepowtarzalną szansę zdobycia miliona dolarów. W tym pastiszu losów chandlerowskich detektywów Coenowie wirująz kamerą między postacie. Źródłem komizmu jest uboga inteligencja karmiona hollywoodzkimi fantazjami, która idzie o lepsze z pocieszną nieudolnością. Poziom humoru wyznaczają dialogi znamionujące incydentalne kontakty bohaterów z rzeczywistością. Niestety, twórców podkusiło, by zainscenizować sny Dude'a. Nie wypadają one równie zabawnie jak dialogi. A gdy przychodzi do finału, Coenowie zostawiają nas w barze przy kręgielni z nie do zapłaconym rachunkiem.

(A. Zawaniecki [rec. z: Big Lebowski, reż. Joel Coen],
„Machina” 1998, nr 10, s 118)

Do podanych męskich nazw zawodów i stanowisk dopisz ich odpowiedniki żeńskie. Które nazwy nie mają żeńskich odpowiedników ? Jak w takich sytuacjach można przekazać w wypowiedzi informację o płci?

Prezydent - ………………… sportowiec - …………………………. Sędzia - …………………………….

Krawiec - ……………………. Dzielnicowy - ………………………… reżyser - ……………………………

Mistrz - ……………………….. przewodnik - ………………………… inżynier - ……………………………

Prezes - ………………………. Filmowiec - ……………………………. Mnich - ………………………………

Utwórz najpierw od rzeczownika - nazwy zwierzęcia - przymiotnik. Następnie połącz ten przymiotnik z odpowiednimi rzeczownikiem z podanej listy, tak aby odtworzyć stały związek frazeologiczny - wyrażenie z lub zwrot. Czasem musisz uzupełnić dany związek o brakujące inne elementy. Jakie charakterystyczne cechy zwierząt służą w języku polskim do mówienia o ludziach lub obrazowego nazywania pewnych zjawisk lub przedmiotów? Objaśnij znaczenie odtworzonych wyrażeń. Wzór: strusi żołądek.

a) nazwy ptaków: struś, kaczka, kura, gołąb, sokół, orzeł, łabędź, bocian;
przymiotniki: strusi, …………………………………………………………………………………
rzeczowniki: gniazdo, śpiew, szyja, nos, oko, serce, móżdżek, ślepota, chód, żołądek;

b) nazwy zwierząt: pies, kot, koń, koza, owca, cielę, byk, osoł;
przymiotniki: psi, ……………………………………………………………………………………………..
rzeczowniki: łączka, uszy, upór, mina, chłop, zachwyt, wzrok, dawka, zdrowie, ogon, szczęka, pęd, grosz, obowiązek, swąd, języki, łby, bródka, róg;

c) nazwy zwierząt: wilk, niedźwiedź, lew, małpa, krokodyl, żółw, mysz, żaba;
przymiotniki: wilczy, ………………………………………………………………………………………………………
rzeczowniki: tempo, krok, jagoda, apetyt, bilet, przysługa, dziura, łzy, oczy, część, paszcza, pazur, mina, złośliwość, rozum.

Objaśnij budowę słowotwórczą i znaczenie żartobliwych neologizmów artystycznych:

a) z języka Witkacego: upiżamić, obrzydlaczek, kretynowisko, zobaczymycobędzizm, żyćko, artyściątko, okropnostka, szlafrok vel zetulnik, leniwnik, rozmemełnik, wylegało, zawijak;

b) z języka Tuwima: nijactwo, wierszobójca, chórek, …mnóstwo tych pisarzy, pisułów, piszurów, pisanów, pisistów, pisaków, pisaczy, piśców i piszochów;

c) z języka Gałczyńskiego: ględo logia, ewentuś, „człowiek niezdecydowany”, gowopukacz, nitoniowy, „ni to, ni owo”, obęcwalić się;

d) z języka Leśmiana: bezdomnie, bezimiennie, bezpolność, bezleśność, najdalszość, śródniebie.

Zasta kalki z języka rosyjskiego-polskimi wyrazami, zwrotami, wyrażeniami.

a)okazywać pomoc

b) póki co

c)rzecz w tym

d)cienka aluzja

Z par wyrazów podanych w nawiasach wybierz poprawną formę.

Coraz częściej (przekonywuję się/przekonuję), że pozór często zastępuje prawdę.

Przez lata (nawykł/nawyknął) do ciężkiej pracy.

Pokorne ciele dwie matki(ssie/śsie)

Łotry (łżą/łgają)bezczelnie.

Nie (karz/karaj) nas tak surowo.

Wskaż poprawne formy. W jakim słowniku sprawdzisz ewentualne wątpliwości?

a)kisielu/kiślu

b)bloga/blogu

c)punkta/punktu

d)afisza/afiszu

e)wegetarian/wegetarianów/wegetarianinów

f)łabędż/łabądż

Podaj formy przypadkow zależnych wyrazów:

Łamy, statua, cudzysłów

Podaj polskie odpowiedniki wyrazów:

-ambiwalentny

-prolongata

-permanentny

Podaj przynajmniej dwa przykłady frazeologizmów z wyrazami: dusza, buty.

---