Produkt globalny-warto wytworz dóbr i usug w przedsibio w cigu roku
Roczny dochód narodowy-suma wartoci dodanych we wszystkich gaziach
i dziaach gospodar narod.
Warto dodana-suma nowo wytworzonej wartoci w przedsi, do kade wcza si amortyzacje. Mówimy wtedy o wartoci dodanej brutto; jest to rze-czywisty wkad podmiotu gospod. w warto wytworzonych produk. Obej-muje zysk, podatek dochodowy, amortyzacj i odsetki, wart.finaln.
Dobra porednie-zuywane w cigu cyklu produkcyjne.Dobra potrzebne do produkcji dóbr final.
Dobra finalne-dobra bezporednio zaspokajajce potrzeby (nie suce do produkcji innych dóbr) lub te dobra uytkowane w okresie duszym ni jeden cykl produkcyjny.
PNN=PNB-amortyzacja.Amor.-miara szybkoci zmniejszania si wartoci istniejcego w kr zasobu kapitau trwa-ego w danym okresie bdce wyn. jego fizyczn lub eko. zuycia
Transfery-przekazanie okrelonej sumy dochodu na rzecz ludnoci bez biecego wiadczenia usug.
Dochody czynników wytwórczych-wynagrodzenie pracown,renty z dzierzawy i czynsze z najmu, zysk z kapitalu, dochody z pracy na wlasny rachunek. Dyspozycyjny dochód ludnoci-dochody gospodarstw domow po potrceniu podatków bezpored.
Metody obliczania PKB:- metoda sumowania produktów(sumow wart prod
.,uslug wytworzonych w danej gospod. w ciagu roku)metoda sum.dochodów(s. do- chod z czynnikow produkcji osiaganych przez mieszkanow danego kr);metoda s. wydatków(s. wydatków na dobra final wytworz przez przedsib kr: na konsumpcje,produk,uslug;krajowe dobra inwestycyjne;rzadowe na wytworz w kr finalne produk, uslugi; zagranicy ma krajowe dobra exp)
Wydatki-kraj. inwestycje prywatne brutto,exp tow. i uslug,import dobr i uslug. Gospodarka zamknita-gos. nie majca powiza z reszt w.(bez imp. i exp.)
Gospodarka otwarta-ma powizania z innymi gosp. poprzez imp i exp produk i usug oraz czynników wytwórczych i transakcji towarowych
Dwie metody liczenia dochodu nar.: SNA, MPS. SNA system rachunkowosci spoleczn-dotyczy kraj. kapitalist o gosp.rynkowej; sumuje si wszystkie zarobki sfery materialnej i niemat., dochody osób uprawiajcych wolne zawody, doch. rolników, zyski, renty, dochody wojsko. pracowni administracji. Wycza si tylko transfery pienine, np. emerytury, stypendia, zasiki których nie mona bezporednio wiza z adnym wiadczeniem do-chodobiorcy w zamian za uzyskany w tej formie dochód, MPS-dotyczy kraj. Socj-alist o gospodarce centralnie administrorow; do rachunku dochodu narod. wlicza si tylko prac wydatkowan w sferze produkcji i usug materialnych. Nie uwzgldnia sfery niematerialow.(usug)
Oszczdnoci-cz dochodu gosp. domow, która nie jest przeznaczona na za-kupy konsumpcyjne czyli dobra i usugi ani na podatki
Inwestycje-s to przewidziane, zaplanowane zakupy dóbr kapitaowych uywa- nych do produkcji innych dóbr i usug
Wydatki rzdowe-zakup dóbr i usug poczyniony przez pastwo
Napyw kapitau-nastpuje w wyniku zacignitych poyczek w zagranicznych instytucjach finansowych i sprzeday zagranicz nabywcom aktów rzeczowych
i finansowych
Odpyw kapitau-nastpuje w wyniku udzielania poyczek zagranicz instytuc-jom finansow i zakupie aktów rzeczowych i finansow przez kraj. nabywców Równowaga ogólna-równo cznej poday dóbr i usug konsumpcyj z pop-ytem równe przy równowanym wyst-powaniu równowagi na rynku pracy i kapitau(wystep na rynku pracy; kapitalu; dobr i uslug)
Prawo rynkow Saya-zmusza na rynku istnienie rownowagi miedzy popytem i podaza
Produkcja globalna-warto wytworz produkcji dóbr i usug w cigu roku w przedsib.
Popyt globalny-jest to suma któr przedsibior i gospodar domowe planuj wyda na dobra i usugi przy rónej wielkoci dochodu
Poda globalna-poda na rynku dóbr i usug jaka jest oferowana do sprzeday po danej cenie w okrelonym czasie
Zapasy-dobra przechowy na potrzeby przyszej produkcji lub sprzeday
Nadwyzka budzetowa-dodatnia róznica pomiedzy wplywami budetu panstwa (podatki,oplaty celne), uzupelniany okresowo pozyczkami wewn i zewn, a jego wydatkami na sfere budzetowa oraz zabzpieczenia obslugi zadluzenia wewn i ze.
Mnoznik-wspólczynnik okreslajacy zmiane dochodu narodow pod wplywem zmiany wydatków podmiotów gospod. Jest relacja przyrostu dochodu narod do poczatkowej zmiany czynników, które ten przyrost wywolaly. Jest zawsze wiekszy od jednosci - zmiana wydatków powoduje zawsze zmiane dochodu narodowo wielokrotn tej wartosci.
Polityka fiskalna-obejmuje wszystkie posunicia rzdu w sferze wpywów i wydatk budetow w celu uzyskania kontroli i oddziaywa na podzia dochodów oraz na ogólny poziom aktywnoci gospod kraju
Finanse publiczne-to dzia nauk ekon. zajmujcy si analiz polityki podatkowej i polityki wydatków rzdowych
Aktywna polityka fiskalna-to stosowa-nie przez rzd rodków przeciwdziaajcych cyklicznym fruktuacjom oraz stabilizujcyc ceny i ograniczajcych bezroboc..
Pasywna polityka fiskalna-polega na wykorzystaniu waciwej niektórym instrumentom wraliwoci na zmian poziomu dochodu narodow, zatrudnienia i innych wielkoci ekonomicznych
rodki i zmiany legisla w program bud-zm stawek,struktu podat;wydatk rzad;rozszerz lub ograniczenie roli panstwa w procesach gosp.
Automatyczne stabilizatory koniu-nktury (ASK)-wydatki i przychody rzdowe, które podczas recesji lub rozkwitu gospodarczego prowadz do zmian w budecie pastwa
Restrykcyjna polityka fiskalna-prowadzi do zmniejszenia zagregowanego popytu w gosp.e dziki zwikszeniu autonomicznych wydatków rzdow lub zmniejszeniu podatk.
Ekspansywna polityka fiskalna-prowadzi do zwikszenia zagregowanego popytu w gospod dziki zwikszeniu autonomicznych wydatków rzdowych lub zmniejszeniu podatków
Budet pastwa - to plan przewidujcych przychodów i wydatków sektora publicznego w okrelonym przedziale czasowym.
Zasada jednosci - wymaga objcia caoci doch. i wyd. panstwa jednym tylko budzetem (jednosc formalna) oraz przeznaczenia wszystkich doch. budzetowy- ch na pokrycie calosci wydatków budzetowych (jednosc materialna)
Zasada rocznosci-zapewnia periodycznosc uchwalanego przez parlament budz.
Zasada szczególowosci-oznacza takie usystematyzowanie doch. i wyd. budz, aby wlasciwie wyrazaly dzialalnosc rzadu, pozwalajac na pelna jej ocene przez parlament.
Mnonik inwestycji - jest rosnc funkcj kracowych skonnoci do konsumpcji i malejc funkcj kracowej skonnoci do oszczdzania
Import = Export - mówimy o równowadze bilansu patniczego
Dugiem publicznym-nazywamy cakowit kwot zaduenia rzdu w formie nalenej zapaty z tytuu sprzedanych papierów wartociowych Skarbu Pastwa w celu pokrycia deficytu budetu. Przyczyny defic -nadmierne wydatki na militaryzaje, rozbudowa adm panstwa,transfery,wys koszty obslugi dlugu zagraniczn,nieskuteczne sposoby sciagania podat,spadajacy poziom produkcji produk panstwowych