zbiorówka OKegz, Charakterystyka przestępstw kryminalnych oraz ich sprawców


Charakterystyka przestępstw kryminalnych oraz ich sprawców

  1. Zarządzenie nr 3/00 KGP w sprawie szczegółowych zasad funkcjonowania komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych

  2. Zarządzenie nr 14/00 KGP zmieniające zarządzenie nr 3/00

  3. Zarządzenie nr 19/00 KGP w sprawie metod i form wykonywania zadań przez dyżurnego jednostki organizacyjnej

  4. Wytyczne nr 4/00 KGP w sprawie organizacyjnych zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych

  5. Zarządzenie nr 11/00 KGP - regulamin Komendy Głównej Policji

Taktyka zwalczania przestępstw kryminalnych - to dziedzina wiedzy o mechanizmach działań przestępczych, a także programowaniu, organizacji i realizacji działań wykrywczych i dowodowych oraz rozpoznawczych i zapobiegawczych.

Naczelne zasady taktyki zwalczania przestępstw kryminalnych:

Przestępstwo kryminalne - to czyn zabroniony przez ustawę karną z reguły charakteryzujący się niskimi pobudkami, agresywnością i brutalnością, który bezpośrednio narusza prawa podmiotowe osoby uprawnionej lub wyrządza szkodę podmiotom uczestniczącym w działalności gospodarczej oraz instytucjom państwowym i samorządowym.

Kryteria wyodrębnienia przestepczości kryminalnej:

  1. Kryterium prawne - odwołuje się do przedmiotu ochrony.

  2. Kryterium symptomatologiczne - bazuje na ustaleniach kryminologii i kryminalistyki, obejmuje wiedzę o okolicznościach dotyczących:

    1. Zachowania się sprawcy

    2. Skutków zachowania się i związanej z tym reakcji społecznej

    3. Specyficznych cech osobowości sprawcy

    4. Specyfiki ujawniania przestępstw i ich sprawców

  3. Kryterium techniczno - organizacyjne - przeobrażenia w obrębie przestępczości kryminalnej i związane z nimi zmiany w strukturze organizacyjnej organów ścigania.

Aktualne tendencje w przestępczości kryminalnej:

  1. Powstanie nowych typów przestępstw w strukturze przestępczości kryminalnej (terroryzm kryminalny, wymuszenia haraczy, rozboje drogowe)

  2. Postęp techniczny (wzrost liczby samochodów i związane z tym ich kradzieże, rosnąca liczba wypadków drogowych)

  3. Nowe urządzenia techniczne - wykorzystywane do dokonywania przestępstw

  4. Przejawy agresji między osobniczej - dokonywanie przestępstw w sposób szczególnie okrutny, przy użyciu broni palnej i materiałów wybuchowych.

Zmiany w zakresie taktyki i techniki dokonywania przestępstw kryminalnych:

  1. Zmiany w zakresie techniki

    1. Prawie całkowity zanik typu klasycznego kasiarza

    2. Sporadycznie odnotowuje się włamań za pomocą „raka”

  2. Zmiany w zakresie taktyki

    1. Przestępstwa są starannie przygotowywane, planowane

    2. Zorganizowany zbyt kradzionych samochodów.

Etiologia - sytuacje i czynniki kryminogenne:

Przesłanki obniżenia się wieku sprawców:

  1. Ujemny wpływ rozwoju cywilizacji (degradacja funkcji wychowawczych rodziny, istnienie marginesu społecznego)

  2. Dysproporcje w procesach dojrzewania fizycznego i intelektualnego młodzieży

  3. Zaburzenia rozwoju osobowości

  4. Wpływ podkultur społecznych

  5. Alkoholizm

  6. Nieprzystosowanie społeczne

  7. Bezrobocie

Cechy współczesnego przestępcy kryminalnego:

Typy przestępcy kryminalnego:

  1. Nagminny - jest to osobnik:

    1. Płci męskiej

    2. Młody wiek

    3. Niski poziom wykształcenia

    4. Defekty psychiczne

    5. Bez specjalizacji

    6. Proste techniki przestępcze

    7. Przestępstwa przeciwko mieniu o niskich stratach

    8. Działa w sposób okazjonalny

    9. Często pod wpływem alkoholu

  2. Kwalifikowany

    1. Młody, w średnim wieku

    2. Często recydywista

    3. Działa grupowo

    4. Z odpowiednim przygotowaniem taktycznym i technicznym

    5. Przeprowadzający rozpoznanie przestępcze

    6. Organizujący wcześniej zbyt przedmiotów

    7. Stosujący odpowiednie działania kamuflażowe

    8. Dokonujący przestępstw przynoszących wysokie straty.

Programowanie, organizacja i przebieg procesu wykrywania przestępstw kryminalnych

Wykrywanie - to proces polegający na zbieraniu, sprawdzaniu i uzupełnianiu informacji o przestępstwie, budowaniu i weryfikacji wersji, w efekcie czego powinno nastąpić wykrycie i ujęcie sprawcy, zabezpieczenie dowodów i rozpoczęcie procesu dowodzenia.

Przedmiot wykrywania

  1. zdarzenia

  2. skutki zdarzenia

  3. osoby

  4. miejsca lub rzeczy

  5. związki zachodzące między zdarzeniami, osobami lub zdarzeniami a osobami.

Model procesu wykrywania:

  1. Źródła pierwszych informacji

    1. Znane - uzyskanie pierwszych informacji

    2. Nieznane - ustalanie źródeł informacji

  2. Sprawdzanie i uzupełnianie informacji

  3. Analizowanie zebranych danych informacyjnych

  4. Budowanie wersji kryminalistycznych i ich weryfikacja

  5. Wykrycie i identyfikacja sprawcy jako wynik weryfikacji wersji

  6. Zabezpieczenie - zatrzymanie (poszukiwanie) osoby sprawcy

  7. Przekształcenie materiałów operacyjnych w materiały procesowe - rozpoczęcie procesu dowodzenia

Czynniki determinujące efektywność procesu wykrywania:

Źródła informacji o przestępstwie (1999 rok):

Sprawdzając informację należy uwzględnić:

Uzyskaną informację dokumentujemy:

Przyjęcie informacji o przestępstwie:

Kryminalistyczne zabezpieczenie miejsca przestępstwa:

  1. Obowiązki policjanta

    1. Stwierdzenie jakie zdarzenie zaistniało

    2. Zorganizowanie lub udzielenie pomocy przed lekarskiej

    3. Zatrzymanie sprawcy przestępstwa

    4. Wszczęcie działań pościgowych

    5. Zabezpieczenie przed zniszczeniem, zatarciem śladów

    6. Ochrona mienia

    7. Zebranie wstępnych informacji o okolicznościach i przebiegu przestępstwa, osobach pokrzywdzonych

    8. Wezwanie w razie potrzeby specjalistycznych służb

    9. Powiadomienie o przestępstwie i jego skutkach najbliższej jednostki Policji

    10. Przekazanie kierownikowi grupy operacyjno - dochodzeniowej wszelkich poczynionych ustaleń

  2. Rola dyżurnego jednostki Policji w organizowaniu wstępnych czynności:

    1. Pouczenie osoby informującej o sposobie zabezpieczenia miejsca do czasu przybycia grupy

    2. Skierowanie na miejsce policjantów celem sprawdzenia informacji i zabezpieczenia miejsca przestępstwa

    3. Zorganizowanie i zarządzenie działań pościgowych, zaporowych, zasadzek w celu ujęcia sprawcy

    4. Zawiadomienie niezbędnych służb ratunkowych (pogotowie medyczne, gazowe, straż pożarna)

    5. Powiadomienie o zdarzeniu kierownictwa jednostki, dyżurnego jednostki nadrzędnej, prokuratora

    6. Powiadomienie podległych i sąsiednich jednostek Policji na wypadek konieczności współdziałania

    7. Zorganizowanie i wysłanie na miejsce grupy operacyjno - dochodzeniowej

    8. Organizowanie w czasie działań wymiany informacji mających znaczenie w działaniach wykrywczych

    9. Zapewnienie funkcjonariuszom prowadzącym działania niezbędnych środków (transport, łączność)

Grupy operacyjno - dochodzeniowe:

  1. Rodzaje grup operacyjno - dochodzeniowych

    1. Do wykonywania wstępnych czynności na miejscu zdarzenia

    2. Do prowadzenia postępowania przygotowawczego

  2. Podstawy formalne powoływania grup operacyjno - dochodzeniowych

    1. Zarządzenie nr 3/00 KGP z 20,03,2000 r.(szczegółowe zasady organizacji i zakresu działania komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych Policji (§6)

    2. Zarządzenie nr 14/00 KGP z 18,10,2000 r.(zmieniające ww.)

    3. Wytyczne 4/00 KGP z 15,12,2000 r.(o prowadzeniu postępowań przygotowawczych)

  3. Podstawy faktyczne powoływania grup operacyjno - dochodzeniowych

    1. Do wykonywania czynności wstępnych na miejscu zdarzenia:

      1. Rodzaj czynu przestępczego

      2. Możliwość ujawnienia i zabezpieczenia śladów

      3. Możliwość wykrycia i ujęcia sprawcy

      4. Możliwość zebrania innych dowodów dokonanego przestępstwa

      5. Konieczność szybkiego reagowania na zdarzenia o cechach przestępstwa

    2. Do prowadzenia postępowania przygotowawczego

      1. Rodzaj przestępstwa

      2. Duża skala trudności działań taktyczno - kryminalistycznych (technicznych)

      3. Konieczność używania znacznych sił i środków

      4. Kryteria uzupełniające:

        1. NN sprawca

        2. Seryjność działania sprawcy

      5. Duża wartość utraconych przedmiotów

      6. Szczególne właściwości utraconych przedmiotów

      7. Duży zakres terytorialny działalności przestępczej.

  4. Struktura grupy operacyjno - dochodzeniowej

    1. Kierownik grupy

    2. Zespół procesowy (dochodzeniowiec, technik, przewodnik psa tropiącego)

    3. Zespół operacyjny

    4. Zespół wspomagający (głównie prewencja)

  5. Zadania kierownika grupy operacyjno - dochodzeniowej

    1. Zapoznanie się ze wstępnymi ustaleniami

    2. Wydanie poleceń odnośnie czynności wymagających natychmiastowej reakcji

    3. Szybkie udanie się na miejsce zdarzenia z pozostałymi członkami grupy

    4. Analiza sytuacji na miejscu zdarzenia

    5. Ustalenie zakresu i charakteru działań z uwzględnieniem niezbędnych sił i środków

    6. Podział zadań na poszczególnych policjantów grupy

    7. Analiza napływających informacji (dokumentów)

    8. Podejmowanie decyzji odnośnie dalszych czynności wykrywczych

    9. Prowadzenie kroniki wydarzeń (przy ciężkich przestępstwach)

  6. Zadania zespołu operacyjnego

    1. Rozpoznanie środowiska ofiary

    2. Rozpoznanie posesyjne miejsca zdarzenia, tras dojścia i odejścia

    3. Kontrola miejsc przebywania elementu przestępczego

    4. Penetracja miejsc zbywania przedmiotów pochodzących z przestępstwa

    5. Wywiady o podejrzewanych osobach

    6. Wstępne typowanie sprawców

    7. Sprawdzenia alibi osób wytypowanych

    8. Obserwacja miejsc i osób

    9. Organizacja zasadzek

    10. Przekazanie zadań OZI

    11. Sprawdzenia informacji anonimowych

    12. Podejmowanie innych czynności wynikających z ustaleń na miejscu zdarzenia

Źródła (podstawy) typowania sprawców:

Planowanie działań wykrywczych:

  1. Planowanie - działania polegające na projektowaniu czynności, które należy przeprowadzić w celu wykrycia sprawcy przestępstwa i udowodnienia mu winy.

  2. Funkcje planowania:

    1. określenie taktyki postępowania

    2. koordynacja działań w ramach procesu wykrywczego

    3. zabezpieczenie prawidłowej organizacji pracy

    4. zapewnienie rytmiki, systematyczności czynności

    5. wskazanie środków i metod.

  3. Elementy planu:

    1. określenie stanu faktycznego z zebranych dotychczas materiałów i informacji

    2. siły i środki policyjne

    3. cel konkretnych działań

  4. Etapy planowania:

    1. Intelektualny (koncepcyjny) - analiza materiałów, wersje, czynności do wersji, siły i środki

    2. Techniczny (pisemny) - sporządzenie planu:

      1. Charakterystyka materiałów

      2. Wersje, okoliczności do wyjaśnienia

      3. Czynności

      4. Siły i środki oraz terminy

  5. Analiza - powinno jej podlegać wszystko to co mamy w sprawie:

    1. Rekonstrukcja przebiegu zdarzenia

    2. Ocena faktów i okoliczności pod kątem ich logicznego związku z danym zdarzeniem

    3. Ocena wartości śladów i ich związku z samym zdarzeniem

    4. Ocena innych danych

    5. Wnioski co do sposobu dokonania przestępstwa (motywy, środki, cechy sprawcy)

    6. Czynności

Wersje - hipotezy oparte na zebranych materiałach w danej sprawie odnoszące się do charakteru zdarzenia, jego przyczyn i przebiegu, osób i ról w jakich te osoby w danym zdarzeniu występowały.

  1. Podziały wersji:

    1. Operacyjne - na materiałach operacyjnych, nie rodzą skutków procesowych, są sprawdzane przy pomocy metod i środków pracy operacyjnej.

    2. Procesowe

  2. Rodzaje wersji kryminalistycznych:

    1. Zdarzenia - określenie, czy dane zdarzenie jest przestępstwem

    2. Zagadnieniowa - określenie grupy osób, sprawców

    3. Cząstkowa (szczegółowa) - wskazanie na konkretne osoby, związki z danym zdarzeniem.

  3. Zasady budowy wersji:

    1. Prostoty

    2. Wielości

    3. Mocnych podstaw

    4. Wyboru czasu (w odpowiednim czasie - po analizie materiałów)

  4. Metody budowy wersji:

    1. Analiza materiałów, śladów z miejsca zdarzenia

    2. Wnioskowanie przez analogię

    3. Wnioskowanie z zestawu pytań

      1. Kto wiedział, lub mógł wiedzieć?

      2. Kto chciał lub mógł chcieć?

      3. Kto uzyskał lub mógł uzyskać korzyści ze zdarzenia?

      4. Kto mógł w danym czasie i miejscu popełnić czyn?

      5. Jaką osobowość mógł mieć sprawca?

    4. Wnioskowanie na podstawie motywu wiodącego

Przesłanki prowadzenia form pracy operacyjnej (głównie RO) po umorzeniu postępowania:

Na efektywność prowadzonego RO mają wpływ:

Organizacja, funkcjonowanie i zadania pionu kryminalnego

Ustawowe zadania Policji - art. 1 ust. 2 pkt. 4 Ustawy o Policji

  1. Ochrona życia i zdrowia oraz mienia

  2. Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego

  3. Zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym

  4. Wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców

  5. Nadzór nad Strażami Gminnymi

  6. Kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych

  7. Współdziałanie z Policjami innych państw oraz organizacjami międzynarodowymi

Struktura Policji:

  1. Rodzaje służb:

    1. Kryminalna

    2. Prewencyjna

    3. Wspomagająca

  2. W skład Policji wchodzą

    1. Policja sądowa

    2. WSPol, ośrodki szkolenia, szkoły policyjne

    3. Wyodrębnione OP i AT

Podstawowe zadania pionu kryminalnego:

  1. Rozpoznanie

    1. Osobowe i środowisk przestępczych

    2. Terenowe

    3. Zjawisk i zdarzeń

  2. Zapobieganie przestępstwom

  3. Wykrywanie i ściganie sprawców

  4. Doskonalenie, organizacja, kierowanie

Rozpoznanie - zarządzenie nr 039/96 KGP z dnia 18 grudnia 1996 roku - zespół czynności mających na celu zdobywanie, gromadzenie i wyjaśnianie informacji o interesujących Policję osobach, środowiskach i zdarzeniach oraz obiektach i miejscach.

  1. Rozpoznanie osobowe:

    1. Recydywiści

    2. Szczególnie niebezpieczni przestępcy

    3. Przestępcy profesjonalni

    4. Osoby przebywające na przepustkach lub uciekinierzy z zakładów karnych

    5. Nieletni i młodociani moralnie zagrożeni

    6. Narkomani

    7. Alkoholicy

    8. Osoby z dewiacjami seksualnymi

    9. Paserzy

    10. Stręczyciele, sutenerzy, kuplerzy

    11. Osoby o dużej podatności wiktymologicznej

    12. „Meliniarze”

  2. Rozpoznanie terenowe

    1. Miejsca zamieszkania osób karanych i podejrzanych

    2. Meliny

    3. Kryjówki przestępców

    4. Typowe miejsca działania złodziei

    5. Miejsca i obiekty zbywania przedmiotów pochodzących z przestępstwa

    6. Hotele, domy noclegowe, kampingi

    7. Obiekty zagrożone przestępstwami

  3. Rozpoznanie zjawisk i zdarzeń

    1. Zaistniałe w danym miejscu przestępstwa, które nie zostały zgłoszone organom ścigania

    2. Zjawiska alkoholizmu, w tym rozpijanie nieletnich i młodzieży

    3. Zjawisko narkomanii i towarzyszące jej przestępstwa

    4. Prostytucja zwłaszcza stręczycielstwo, sutenerstwo, kuplerstwo

    5. Dewiacje seksualne

    6. Nielegalne posiadanie i handel bronią palną i materiałami wybuchowymi

    7. Rozpowszechnianie pornografii

    8. Ucieczki przestępców z ZK

    9. Ucieczki nieletnich z MOW, DW i ZP

    10. Inne

Wykrywanie i ściganie - podniesienie efektywności:

  1. pogłębienie rozpoznania środowisk przestępczych

  2. stosowanie prostych form i metod pracy operacyjnej

  3. podniesienie wartości informacji agenturalnych

  4. ciągłe aktualizowanie kryteriów obejmowania osób inwigilacją

  5. doskonalenie rozpracowywania zorganizowanych grup

  6. poszukiwanie osób ukrywających się oraz przedmiotów

  7. systematyczne wzbogacanie o nowe elementy taktyczne i techniczne pracy operacyjnej

  8. poprawa koordynacji działań operacyjno - rozpoznawczych przez jednostki terenowe

  9. stosowanie w większym stopniu w działalności operacyjno - rozpoznawczej metod i środków techniki operacyjnej

Zapobieganie:

  1. Działania uniwersalne (ogólne)

    1. Eliminacja czynników kryminogennych

    2. Rozwijanie działań związanych z ochroną osób

    3. Stymulowanie rozbudowy systemów zabezpieczenia technicznego

    4. Szybkie przerywanie działalności przestępczej

    5. Prowadzenie oddziaływania wychowawczego

  2. Działania specyficzne (szczegółowe)

    1. Zależne są od kategorii przestępstwa i stosuje się różne formy i metody pracy operacyjno - rozpoznawczej, dochodzeniowo - śledczej i administracyjno - porządkowej.

Komórka organizacyjna - jest to wyodrębniona część struktury organizacyjnej.

Zespół - komórka organizacyjna bądź ogniwo organizacyjne, w którym nie wyznacza się kierownika.

Samodzielne stanowisko - stanowisko podległe bezpośrednio kierownikowi jednostki Policji lub jego zastępcy, lub kierownikowi komórki.

Stanowiska zastępcy jednostki (Komendanta):

Nazwy komórek w służbie kryminalnej:

Biuro Koordynacji Służby Kryminalnej KGP (Zarządzenie nr 11/00 KGP - regulamin KGP)

  1. Struktura BKSK

    1. Wydział Kryminalny

    2. Wydział ds. PG

    3. Wydział Dochodzeniowo - Śledczy

    4. Wydział Techniki Operacyjne

    5. Wydział Techniki Specjalnej

    6. Wydział Metodyki i Strategii

  2. Zadania BKSK (załącznik nr 3 ww. zarządzenia)

    1. Koordynowanie czynności operacyjno - rozpoznawczych i dochodzeniowo - śledczych w zwalczaniu przestępczości kryminalnej i gospodarczej przez jednostki Policji

    2. Opracowywanie metod i form wykonywania zadań przez służby kryminalne Policji

    3. Współdziałanie z Policjami innych państw w sprawach dotyczących wspierania działań wykrywczych jednostek Policji, w realizacji zadań

    4. Opiniowanie i propagowanie nowych rozwiązań technicznych oraz udzielanie pomocy w ich wdrażaniu w komórkach techniki operacyjnej jednostek Policji.

  3. Zadania Wydziału Kryminalnego BKSK

    1. Koordynacja czynności operacyjno - rozpoznawczych w odniesieniu do najpoważniejszych przestępstw kryminalnych przeciwko życiu i zdrowiu oraz mieniu, dokonywanych seryjnie bądź obejmujących swoim zasięgiem kilka miast, województw lub w związku z zorganizowanymi grupami przestępczymi

    2. Koordynacja i organizacja poszukiwań na obszarze kraju osób ukrywających się przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości, niebezpiecznych przestępców, osób zaginionych, czynności przy identyfikacji zwłok, ustalaniu tożsamości osób, poszukiwanie rzeczy i mienia utraconego w wyniku przestępstwa

    3. Inspirowanie powoływania grup zadaniowych w sprawach o znacznym ciężarze gatunkowym lub o dużym stopniu komplikacji, obejmujących swoim zasięgiem kilka województw oraz koordynacja realizowanych przez nie działań

    4. Opiniowanie i wdrażanie systemów przeciwdziałania napadom na drogach

  4. Zadania Wydziału Kryminalnego KWP

    1. Rozpoznanie środowisk szczególnie niebezpiecznych przestępców

    2. Pozyskiwanie i współpraca z OZI

    3. Wszczynanie i prowadzenie, bądź przejmowanie do prowadzenia z jednostek podległych inwigilacji szczególnie niebezpiecznych przestępców

    4. Wszczynanie i prowadzenie bądź przejmowanie do prowadzenia z jednostek podległych rozpracowań w sprawach poważnych przestępstw i o dużej skali trudności

    5. Prowadzenie spraw identyfikacyjno - poszukiwawczych i operacyjno - poszukiwawczych w wypadkach szczególnej wagi

    6. Programowanie i realizowanie zadań o charakterze profilaktycznym

    7. Bezpośredni nadzór nad pracą operacyjną

    8. Udział w wykonywaniu czynności na miejscu poważnego przestępstwa

    9. Udział w grupach operacyjno - dochodzeniowych

    10. Wykonywanie czynności w sprawach prowadzonych przez jednostki podległe

    11. Udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów złożonych

    12. Ogólny nadzór nad realizacją zadań

  5. Zadania pionu kryminalnego KMP (KPP)

    1. Rozpoznawanie środowisk przestępczych oraz warunków i okoliczności sprzyjających popełnianiu przestępstw

    2. Pozyskiwanie i współpraca z OZI

    3. Inwigilowanie przestępców

    4. Wszczynanie i prowadzenie rozpracowań

    5. Organizowanie i koordynowanie działań wykrywczych

    6. Prowadzenie spraw operacyjno - poszukiwawczych i identyfikacyjno - poszukiwawczych

    7. Poszukiwanie rzeczy utraconych w wyniku przestępstwa

    8. Programowanie i organizowanie (zadań) działań o charakterze profilaktycznym, współdziałanie z organami państwowymi, samorządowymi i społeczeństwem.

Zabójstwa

Śmierć gwałtowna - następuje wówczas, gdy na cały ustrój lub ważne dla życia układy lub narządy zadziała szkodliwy czynnik zewnętrzny w postaci urazu mechanicznego, cieplnego, elektrycznego lub chemicznego, powodując niemożność zachowania życia w zmienionych warunkach.

Rodzaje śmierci gwałtownej:

  1. Uduszenia gwałtowne

    1. Zagardlenia

      1. Powieszenie

      2. Zadzierzgnięcie

      3. Zadławienie

    2. Utonięcia

    3. Unieruchomienie klatki piersiowej

    4. Śmierć w ciasnym pomieszczeniu

    5. Zatkanie otworów lub dróg oddechowych

  2. W wyniku zastrzelenia

  3. W wyniku otrucia

  4. W wyniku oparzenia

  5. Z głodu

  6. Inne

Określenie czasu śmierci:

  1. wyschnięcie rogówki i białkówki oka - po 1 godzinie

  2. oziębienie twarzy, rąk, nóg - od 1 do 2 godzin

  3. plamy pośmiertne - od 1 do 2 godzin

  4. stężenie pośmiertne - pojawia się 0,5 - 2 godzin, zanika po 2 godzinach

  5. objawy gnicia - po 2 dniach

  6. fauna i flora na zwłokach - muchy po 10 godzinach, algi po 4 dniach

  7. zmiany wskutek przebywania zwłok w wodzie

    1. skóra praczek - po 6 godzinach

    2. złuszczenie się naskórka - po 6 dniach

    3. zabarwienie twarzy:

      1. niebiesko - ciemne - po 48 godzinach

      2. zielono - brunatne - po 2 tygodniach

      3. zielono - czarne - po 5 - 6 tygodniach

Sprawcy zabójstw (motyw seksualny i rabunkowy):

od 17 do 20 lat - 9,6%

od 30 do 49 - 51%

Art. 148§1 KK - zabójstwo o motywie:

Art. 148§2 KK - zabójstwo kwalifikowane o motywie jw.

Art. 148§3 KK - zabójstwo przez sprawcę uprzednio karanego za zabójstwo lub jednym czynem więcej niż jedna osoba

Art. 148§4 KK - zabójstwo pod wpływem silnego wzburzenia.

„Ciemna liczba” zabójstw:

Planowanie zabójstwa:

  1. wytypowanie ofiary

    1. wywiad przeprowadzony w celu ustalenia wartości mienia, jego zabezpieczenia

    2. wywiad dotyczący samej osoby

    3. wywiad dotyczący zabezpieczenia samego obiektu

  2. dobór odpowiednich narzędzi

  3. ustalenie okoliczności w jakich ma być dokonane zabójstwo

  4. zabezpieczenie się przed odpowiedzialnością karną (alibi)

Zabójstwa o motywie seksualnym - pozbawienie życia ofiary w związku z zaspokojeniem lub chęcią wzbudzenia popędu płciowego przez sprawcę:

  1. zabójstwa na tle seksualnym (pozorne, akcesoryjne) - sprawca po stosunku świadomie zabija partnerkę celem zlikwidowania świadka zgwałcenia, lub chcąc uciszyć krzyk partnerki dławi ją lub zatyka drogi oddechowe;

  2. zabójstwa z lubieżności (rzeczywiste, ekwiwalentne) - sprawca dokonuje zabójstwa zamiast stosunku płciowego, samo zabicie ofiary sprawia mu satysfakcję.

Symptomy zabójstwa seksualnego:

  1. całkowite lub częściowe obnażenie zwłok

  2. charakterystyczne ułożenie zwłok

  3. ślady spermy

  4. liczne obrażenia ciała i narządów płciowych

  5. często śmierć w wyniku uduszenia

  6. mało uczęszczane, ustronne miejsce

  7. przeważnie seryjność działania (dotyczy głównie przestępstw z lubieżności)

Cechy zabójstwa z lubieżności:

  1. przypadkowość w doborze ofiar

  2. seryjność

  3. stereotypowość działania sprawcy

  4. staranny dobór miejsca działania

Cechy sprawcy zabójstwa z lubieżności:

Wyznaczniki seryjności działania sprawcy:

Zabójstwa na zlecenie - motywy:

Zabójstwa motywowane porachunkami:

  1. Popełniane z powodu nieporozumień, zatargów między przestępcami:

    1. Rozliczenia finansowe

    2. Brak lojalności

    3. Wzajemne okradanie się

  2. Zabójstwa będące przejawem działalności zorganizowanych grup przestępczych

    1. Walka o strefy wpływów

    2. Eliminowanie konkurencji

    3. Zemsta za nielojalność

    4. Zemsta za współpracę z Policją

    5. Chęć pozbycia się świadka

    6. Walka o przywództwo w grupie

  3. Zabójstwa na tle doznanych osobistych krzywd fizycznych lub moralnych a także strat materialnych.

Działania Policji przy zabójstwach o motywie nieustalonym:

  1. Dokładne odtworzenie ostatnich chwil życia ofiary z uwzględnieniem sytuacji w jakich się znalazła oraz osób, z którymi się kontaktowała

  2. Dokładne poznanie życiorysu ofiary, we wszystkich możliwych płaszczyznach: rodzinnej, zawodowej, towarzyskiej.

  3. Zastosowanie w czynnościach tzw. „METODY PODWÓJNEGO PIERŚCIENIA”

Skład grupy do zabezpieczenia miejsca zabójstwa:

  1. Dyżurny - kieruje na miejsce grupę operacyjno - dochodzeniową

  2. Kierownik grupy operacyjno - dochodzeniowej, któremu podlegają:

    1. Kierownik zespołu dochodzeniowego

      1. Zespół do oględzin

      2. Zespół do przesłuchiwania świadków

    2. Kierownik zespołu operacyjno - rozpoznawczego

    3. Kierownik zespołu analizy informacji

    4. Kierownik zespołu wspomagającego:

      1. Pościgowego

      2. Zabezpieczającego miejsce zdarzenia

      3. Penetracji terenu

  3. Konsultanci (biegli medycy, psychiatrzy, psychologowie)

Źródła informacji o zabójstwach w 2000 roku (dokonanych i usiłowaniach):

Zadania pracownika operacyjnego w grupie oper. - doch.

Czynności pracownika operacyjnego na miejscu zdarzenia:

Taktyka przeprowadzania rozpoznania posesyjnego:

  1. Określenie jego rozmiarów, terenu gdzie będzie prowadzone oraz niezbędnych sił.

  2. Podział policjantów na grupy i przydzielenie im sektorów

  3. Określenie sposobu prowadzenia rozmów, terminów, formy dokumentowania.

  4. Opracowanie ankiety z jednakowym zestawem pytań:

  1. Przeprowadzanie rozpoznania poprzez umiejętne rozmowy, nakłanianie do szczerości

  2. Przeprowadzenie instruktażu z osobami prowadzącymi rozpoznanie posesyjne w zakresie:

  1. Wykorzystywanie OZI

  2. Wykorzystywanie informacji z ewidencji o osobach, które w przeszłości dokonały przestępstw z podobnych pobudek.

  3. W drodze rozpoznania posesyjnego dążyć do ustalenia kanałów zbytu przedmiotów pochodzących z przestępstwa.

Przesłanki wszczynania RO przy zabójstwach:

    1. Niemożność lub duża skala trudności w ustaleniu i ujęciu sprawcy zabójstwa w ramach postępowania przygotowawczego lub prostych form pracy operacyjnej

    2. Niemożność lub duża skala trudności ustalenia w drodze jw. Wiadomości o źródłach dowodowych koniecznych do udowodnienia sprawstwa i winy.

    3. Konieczność przygotowania sytuacji umożliwiającej wykorzystanie w toku czynności procesowych zebranych nieprocesowo informacji (kombinacja).

Podstawy typowania osób podejrzanych o zabójstwo:

Wyznaczniki seryjnego sprawcy zabójstw:

Specyfika organizacji działań przy seryjnych zabójstwach:

Bójki i pobicia

Przyczyny, okoliczności bójek i pobić:

Wstępne czynności po otrzymaniu informacji o bójce lub pobiciu:

  1. Rola dyżurnego:

    1. W sytuacji gdy jest wymagana natychmiastowa interwencja Policji:

      1. Skierowanie na miejsce zdarzenia policjantów w celu przywróceniu porządku

      2. Zapobieżenie groźnym dla życia i zdrowia skutkom zdarzenia

    2. W sytuacji, gdy nie jest wymagana natychmiastowa reakcja Policji:

      1. Ustalenie niezbędnych danych o okolicznościach zdarzenia

      2. Ustalenie informacji o osobach pokrzywdzonych i sprawcach

    3. Inne zadania Dyżurnego:

      1. Pouczenie osoby informującej o sposobie zachowania się na miejscu zdarzenia

      2. Skierowanie odpowiednich sił policyjnych

      3. Zarządzenie działań pościgowych

      4. Zawiadomienie pogotowia ratunkowego

      5. Zapewnienie niezbędnych sił, środków

      6. Skierowanie grupy operacyjno - dochodzeniowej

  2. Na miejscu interwencji:

    1. Szybkie udanie się na miejsce zdarzenia (ocena sytuacji, czy są potrzebne posiłki)

    2. Podjęcie działań zmierzających do przerwania bójki

    3. Użycie śpb

    4. Działania pościgowe

    5. Zatrzymanie, przeszukanie sprawców

    6. Udzielenie pierwszej pomocy rannym, wezwanie pogotowia ratunkowego

    7. Zabezpieczenie użytych narzędzi, innych przedmiotów, śladów, dowodów

Rola pracy operacyjnej w sprawach bójek i pobić:

Samobójstwo - wg Hołysta - tylko takie akty samouszkodzenia, których bezpośrednim skutkiem jest zgon osoby.

W Polsce odnotowuje się 5600 - 6000 prób samobójczych rocznie, z czego około 5000 kończy się zgonem (2000 rok).

Przyczyny samobójstw:

Sposoby zamachów samobójczych:

Rozboje i kradzieże rozbójnicze

Bandytyzm drogowy w 1999 roku

Sposób działania sprawców w „bandytyzmie drogowym”

Inne elementy modus operandi:

Charakterystyka sprawców rozbojów za 2000 rok:

Rozboje wg miejsca dokonania:

Rozboje uliczne:

Źródła informacji o rozbojach (2000 rok)

Zadania dyżurnego jednostki Policji wymagające natychmiastowej reakcji:

Wstępne czynności operacyjno - rozpoznawcze:

Typowanie sprawców rozbojów:

Algorytm wstępnych czynności operacyjno - śledczych - przedsięwzięcia merytoryczne podejmowane na miejscu napadu:

Efektywność rozpoznania wyznaczają następujące zasady:

Ankieta rozpoznania (należy ją stosować w każdym przypadku przeprowadzania rozpoznania posesyjnego na szeroką skalę, gdyż zwiększa to efektywność działań) - powinna zawierać pytania dotyczące:

  1. danych osobowych ankietowanego

  2. stosunku do ofiary (krewny, sąsiad itp.)

  3. charakteru utrzymywanych kontaktów (rodzinne, sąsiedzkie, towarzyskie, służbowe, handlowe)

  4. czasu ostatniego spotkania (bezpośredniego, telefonicznego, wizualnego)

  5. opinii o ofierze (własnej, zasłyszanej) dot. jej zamożności, trybu życia, utrzymywanych kontaktów

  6. wiadomości o napadzie (własnych i zasłyszanych) dot. motywu, czasu popełnienia i ujawnienia

  7. sugestii co do sprawców - osobowych, środowiskowych

  8. innych danych charakteryzujących zdarzenia

UWAGA! Ankieta w zakończeniu powinna posiadać rubrykę na spostrzeżenia własne policjanta dot. ewentualnego wytypowania rozmówcy jako sprawcy lub nadawcy przestępstwa oraz innych informacji interesujących policję. Można też zawrzeć informacje o przeprowadzeniu bardzo szczegółowej rozmowy z daną osobą.

Motywy upozorowania rozbojów:

Przesłanki wskazujące na upozorowanie rozboju:

  1. Przesłuchanie osób pokrzywdzonych

    1. Zbyt spokojny, beznamiętny sposób opisywania zdarzenia

    2. Nielogiczność lub małe prawdopodobieństwo przebiegu relacjowanego zdarzenia

    3. Nadmiernie szczegółowy opis wyglądu sprawców

    4. Powtarzanie niektórych szczegółów w różnych wersjach

  2. Przesłuchanie świadków (co do okoliczności przebywania pokrzywdzonego przed napadem)

    1. Gdzie i z kim się kontaktował

    2. Dokąd zamierzał pójść

    3. Jaki cel mógł mieć zgłaszający o sfingowanym napadzie

    4. Czy był pod wpływem alkoholu

  3. Analiza wyników oględzin miejsca napadu w celu stwierdzenia:

    1. Czy występują ślady obuwia „pokrzywdzonego” i sprawcy

    2. Czy występują ślady świadczące o szarpaniu się „pokrzywdzonego” ze sprawcą

    3. Czy występują ślady świadczące o zabraniu przez sprawcę z określonego miejsca utraconych przedmiotów

  4. Analiza wyników oględzin ciała i odzieży „pokrzywdzonego” pod kątem:

    1. Usytuowania śladów urazów fizycznych

    2. Sprawdzenia, czy urazy mogły powstać w sposób podany przez „pokrzywdzonego”

    3. Czy są one zbieżne z wynikami oględzin miejsca rozboju

  5. Przeszukanie osoby i pomieszczeń w celu odnalezienia rzekomo zrabowanych przedmiotów

  6. Przeprowadzenie kontroli materiałowej i finansowe mającej na celu:

    1. Ustalenie, czy „pokrzywdzony” dokonał nadużyć

    2. Czy zrabowana suma pieniędzy mogła być zgromadzona w danym okresie

Taktyka zwalczania wymuszeń rozbójniczych

Wymuszenie rozbójnicze - art. 282 KK - sprawca w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przemocą, groźbą bezpośredniego zamachu na życie, zdrowie albo gwałtownego zamachu na mienie doprowadza osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym, albo do zaprzestania działalności gospodarczej.

Charakterystyka sprawców wymuszeń rozbójniczych w 2000 roku:

Wymuszenia rozbójnicze:

  1. Bezpośrednie

    1. W formie haraczu:

      1. Wymuszenie zwrotu zaciągniętej pożyczki, długów w zawyżonych kwotach

      2. Haracz za przejazd, na drogach

      3. Od osób prowadzących działalność gospodarczą

      4. Od osób trudniących się sex biznesem (agencje towarzyskie, masażu)

      5. Za zwrot skradzionego pojazdu

      6. Od osób, które nielegalnie dorobiły się

  2. Pośrednie

    1. Połączone z uprowadzeniem osoby

Wymuszenia anonimowe: - anonim zawiera:

Wstępne czynności Policji po otrzymaniu informacji o wymuszeniu w formie anonimu:

Źródła informacji:

Etapy wymuszenia haraczu:

Czynniki determinujące wykrywalność:

Taktyka wykrywania sprawców:

  1. kierunek działań Policji - dokładne rozpoznanie grupy poprzez:

    1. wykorzystanie OZI

      1. docieranie do grup lub zainstalowanie się obok nich

      2. działania dezintegrujące i dezinformujące

    2. wykorzystanie świadka in cognito

    3. wykorzystanie świadka koronnego

        1. rozpoznanie powinno obejmować:

          1. skład osobowy grupy (zmieniający się)

          2. funkcje pełnione w grupie przez osoby

          3. miejsca przebywania

          4. posiadanie broni

          5. rejony działania

          6. kontakty z innymi grupami

  2. zorganizowanie solidnego frontu odmowy płacenia haraczu

  3. współdziałanie ze związkami pracodawców oraz lokalnymi samorządami

  4. przygotowanie grup szybkiego reagowania

WYMUSZENIA ZA ZWROT UTRACONEGO POJAZU (Przestępstwo z art. 286§2 KK)

Etapy wymuszania haraczu za skradziony samochód:

Wstępne czynności Policji:

Czynności o charakterze procesowym:

W przesłuchaniu należy uwzględnić:

Działania jednostki Policji przyjmującej zawiadomienie a niewłaściwej do prowadzenia sprawy:

Czynności o charakterze operacyjnym:

  1. przeprowadzenie rozmowy z pokrzywdzonym dot. gotowości i zakresu współpracy z Policją

  2. ustalenie formy i zakresu współpracy

  3. wysłanie szyfrogramu do jednostki, na terenie której będzie złożony okup (co najmniej na 3 godziny przed terminem złożenia okupu) z podaniem:

    1. danych właściciela pojazdu

    2. danych pojazdu

    3. opisu sposobu nawiązania kontaktu

    4. żądań sprawców

    5. daty i godziny przybycia pokrzywdzonego

  4. obligatoryjne ustalenie stacji abonenckiej, z której dzwonili sprawcy

Działania wykrywcze:

  1. Udział pokrzywdzonego w złożeniu okupu (gdy wyraża gotowość):

    1. Należy uwzględnić sytuację, że sprawcy mogą go znać, lub mogli mu po kradzieży zrobić zdjęcie

  2. Przygotowanie pokrzywdzonego:

    1. Pouczenie go (gdy składa swoje pieniądze), by:

      1. Żądał bezpośredniego kontaktu fizycznego z osobą odbierającą okup

      2. Odmówił pozostawienia okupu, gdy sprawcy nie pokażą samochodu

    2. Uprzedzenie o możliwości utraty pieniędzy i przesłuchanie go na tę okoliczność.

  3. Ochrona form i metod policyjnych stosowanych w sprawie:

    1. Uzgodnić z pokrzywdzonym jego rolę, sposób zachowania się przy składaniu okupu

    2. Ustalić sposób łączności z pokrzywdzonym

    3. Ewentualne wyposażenie go w pakiet pułapki kryminalistycznej i „pakietu pieniędzy do pokazania”

  4. Wykorzystanie pieniędzy przekazanych przez pokrzywdzonego (sam musi podjąć taką decyzję i nie zmienił jej):

    1. Opracowanie planu i uzyskanie jego zatwierdzenia

    2. Sporządzenie notatki z wyszczególnieniem w niej nominałów i numerów banknotów.

  5. Opracowanie planu zasadzki (obligatoryjnie).

WYMUSZENIA POŁĄCZONE Z UPROWADZENIEM OSOBY

Postępowanie sprawców uprowadzenia osoby ma dwojaki charakter:

Współdziałanie z osobą pokrzywdzoną:

Metody oddziaływania na sprawcę wymuszenia za pośrednictwem pokrzywdzonego:

(zyskujemy w ten sposób na czasie potrzebnym do zorganizowania zasadzki)

Rodzaje pułapek kryminalistycznych:

Zasady stosowania zasadzek:

Kategorie osób pokrzywdzonych:

Przejawy niechęci do współdziałania z Policją:

Etapy postępowania Policji w sprawach wymuszeń:

Czynności procesowe i operacyjne:

Etapy działań wykrywczych:

  1. wstępne czynności Policji po uzyskaniu informacji zmierzające do ustalenia:

    1. danych osobopoznawczych ofiary

    2. zdjęcia

    3. czasu i miejsca zdarzenia

    4. liczby i rysopisów sprawców

    5. danych pojazdu, którym poruszają się sprawcy

    6. świadków zdarzenia

    7. żądań porywaczy

    8. sposobów kontaktowania się z rodziną

    9. motywów uprowadzenia i podejrzeń co do sprawców

    10. możliwości finansowych ofiary i jej rodziny

    11. sytuacji rodzinnej i ewentualnych konfliktów

    12. kontaktów zawodowych i towarzyskich ze szczególnym uwzględnieniem środowisk przestępczych

    13. informacji o sąsiadach nie utrzymujących kontaktów z rodziną uprowadzonego

    14. przeprowadzenie oględzin miejsca

    15. przesłuchanie świadków

    16. zabezpieczenie rejestracji rozmów

  2. nawiązanie kontaktów przez sprawców uprowadzenia (negocjacje)

    1. uzyskanie czasu na przygotowanie realizacji przez negocjacje

    2. nakłanianie sprawców do odstąpienia od dyktowanych warunków z uwolnieniem ofiary włącznie

    3. ustalenie miejsca przetrzymywania uprowadzonego

    4. uzyskanie wpływu na warunki złożenia okupu

    5. ustalenie sprawcy przestępstwa

  3. realizacja sprawy poprzez wykorzystanie sytuacji związanej ze złożeniem okupu:

    1. opracowanie możliwych wariantów zachowania się sprawców

    2. zaplanowanie sił i środków

    3. zaplanowanie odpowiednich działań pościgowych i blokadowych

    4. zaplanowanie konieczności użycia oddziałów AT

    5. odpowiednie przygotowanie przez WTO paczki z okupem (nie można stosować imitacji banknotów)

    6. wyznaczenie do złożenia okupu członka rodziny uprowadzonego

    7. ustalenie sposobów łączności z policjantem (wyposażenie w razie potrzeby w kamuflowany sprzęt łączności)

    8. uzyskanie oświadczenia o dobrowolnym uczestniczeniu w działaniach rodziny ofiary i konieczności poniesienia ryzyka (w protokole przesłuchania świadka)

    9. objęcie obserwacją osoby przekazującej okup, w razie potrzeby udzielenie jej pomocy

    10. w przypadku zaistnienia dogodnej sytuacji zainstalowanie w pojazdach figurantów urządzeń pozwalających na ich lokalizację

    11. zarejestrowanie podjęcia okupu i zatrzymania sprawców

    12. przy uwalnianiu osoby uprowadzonej ujawnienie i zabezpieczenie śladów i dowodów w miejscu jej przetrzymywania

  4. taktyka postępowania po uwolnieniu osoby uprowadzonej

    1. udzielenie pomocy medycznej

    2. przesłuchanie pokrzywdzonego na okoliczności zdarzenia

    3. przeanalizowanie posiadanej wiedzy pod kątem nowych informacji od pokrzywdzonego i przygotowanie planu realizacji

    4. przeprowadzenie realizacji i końcowa analiza sprawy

  5. analiza całokształtu zebranych materiałów i wypracowanie wniosków usprawniających działania wykrywcze i dowodowe (gdy pokrzywdzony nie chce współpracować)

    1. intensyfikacja działań w oparciu o OZI

    2. rozpoznanie grup i osób trudniących się uprowadzeniami (prowadzenie TR)

    3. wykorzystywanie w pracy materiałów z rejestracji rozmów ze sprawcami (foto, video)

Zasady prowadzenia negocjacji:

Przestępstwa porachunkowe

Przestępstwo porachunkowe - jest to czyn zabroniony przez ustawę karną, skierowany przeciwko osobie lub mieniu, będący odwetem za prawne lub bezprawne działanie lub zaniechanie, które przyniosło sprawcy lub zleceniodawcy rzeczywistą lub tylko subiektywnie odczuwaną szkodę osobistą.

Rodzaje przestępstw porachunkowych:

Stan zagrożenia:

Przyczyny przestępczości porachunkowej:

Porachunki między przestępcami - sposoby:

  1. Ze względu na relacje zachodzące między osobami

    1. W grupach przestępczych

    2. Między grupami

    3. Między indywidualnie działającymi przestępcami

  2. Między przestępcami a osobami nie będącymi w konflikcie

    1. Grupa przestępcza (zleceniodawca) a osoba fizyczna

    2. Przestępca a osoba fizyczna

    3. Grupa przestępcza a osoba fizyczna

  3. Między osobami nie będącymi przestępcami

    1. Zleceniodawca (wierzyciel, wspólnik) a wykonawca - ofiara (dłużnik)

Trudności wykrywcze:

Przedmiot wykrywania (sprawca) - punkty wyjścia dróg prowadzących do wykrycia sprawcy w ramach realizacji funkcji wykrywczej:

Kradzież w ujęciu prawnym - art. 278§1-5 KK:

Kradzież w ujęciu kryminalistycznym:

Okoliczności sprzyjające kradzieżom:

  1. mieszkaniowym

    1. brak właściwego zabezpieczenia

    2. pozostawianie mienia w piwnicach, korytarzach

    3. pozostawianie pod nadzorem starców, dzieci

    4. złe wypełnianie obowiązków przez dozorców

    5. zanik więzi sąsiedzkich

  2. kieszonkowym

    1. duży ruch w sklepach, bazarach, środkach komunikacji

    2. duże natężenie ruchu turystycznego

    3. stan psychofizyczny osób pokrzywdzonych

    4. posiadanie przez pokrzywdzonego przy sobie wartościowych przedmiotów, dużej ilości pieniędzy

    5. nieodpowiednie zabezpieczenie mienia przed kradzieżami (siatki, torebki, koszyki)

  3. sklepowym

    1. istnienie dużej ilości sklepów samoobsługowych

    2. brak właściwego nadzoru personelu

    3. nieprzemyślane rozmieszczenie towarów

    4. jednolite, standardowe paczkowanie artykułów żywnościowych

    5. duże natężenie ruchu w sklepach, przy kasach

    6. brak zabezpieczenia towarów (głównie technicznego)

  4. hotelowym

    1. nieprzestrzeganie przepisów przez personel

    2. rotacja gości

    3. posiadanie przez gości przedmiotów wartościowych

    4. łatwość dostępu do mienia gości

    5. wprowadzanie przez gości osób przygodnych

    6. łatwość wejścia do pomieszczeń hotelowych przez osoby korzystające z kawiarni, restauracji hotelowych

  5. samochodów

    1. słabe zabezpieczenie techniczne pojazdów

    2. parkowanie na ulicach, parkingach niestrzeżonych

    3. łatwość zdobycia dokumentów legalizacyjnych

    4. łatwość w zarejestrowaniu samochodu

    5. niedostateczna kontrola handlu używanymi samochodami

    6. łatwość q zbyciu samochodu lub jego części

  6. metali kolorowych

    1. brak właściwego zabezpieczenia urządzeń

    2. łatwość zbycia skradzionego mienia

    3. osiągnięcie wysokich korzyści materialnych

    4. brak kontroli punktów skupu złomu

Metody dokonywania kradzieży mieszkaniowych:

Kradzież kieszonkowa - skryty zabór cudzego mienia ruchomego znajdującego się na osobie, bądź przy osobie, sytuacyjnie związanego z osobą pokrzywdzoną, z wykorzystaniem stanu psychofizycznego lub wprowadzeniem jej w taki stan.

Skład grupy kieszonkowców:

Sposoby ustawiania pokrzywdzonych przez sprawców:

Cechy zachowania się kieszonkowców:

Metody dokonywania kradzieży kieszonkowych:

Samoobrona złodziei kieszonkowych

Zasady prowadzenia obserwacji kieszonkowców

Metody kradzieży sklepowych:

Kradzieże metali kolorowych - polegają na zaborze w celu przywłaszczenia części składowych konstrukcji metalowych sieci telekomunikacyjnych i trakcyjnych, armatury, urządzeń mechanicznych zbudowanych z metali kolorowych.

Metody:

Sprawcy kradzieży (2000 rok):

Czynności na miejscu zdarzenia:

Współpraca pionu operacyjno - rozpoznawczego z dochodzeniowo - śledczym:

Kradzież z włamaniem (wg Hołysta) - jest to zabór mienia z zamkniętego pomieszczenia w celu przywłaszczenia go po uprzednim usunięciu fizycznej przeszkody stanowiącej zabezpieczenie tego pomieszczenia.

Charakterystyka sprawców:

Okoliczności sprzyjające dokonywaniu kradzieży z włamaniem:

Elementy taktyki włamywaczy:

Wywiad - całokształt czynności sprawcy kradzieży z włamaniem zmierzających do ustalenia danych o przyszłym obiekcie włamania za pomocą zbierania informacji, przeprowadzania „oględzin” i „obserwacji”.

Czas włamania - czas potrzebny na przygotowanie samego włamania, pokonanie zabezpieczenia, splądrowanie pomieszczeń, zabór, swobodne oddalenie się od obiektu.

Działania kamuflażowe - przed, w trakcie i po, zacieranie śladów, przygotowanie rękawiczek, środków chemicznych dla psa, przygotowanie alibi (potwierdzenia swoje obecności w czasie włamania w miejscu, gdzie faktycznie sprawca nie był).

Współpraca z paserem - typowy paser, osoby wykorzystujące swoją działalność (np. sklepikarze, handlowcy, właściciele warsztatów mechaniki pojazdowej), rzemieślnicy. Formy współpracy z paserami:

Narzędzia do dokonywania przestępstw:

Metody dokonywania włamań:

  1. Przez okno

    1. Wyrwanie okna

    2. Wybijanie szyby

    3. Wyrwanie krat

    4. Przepiłowanie krat

    5. Na plakat - przy włamaniu przez okno nakleja się na nie plakat

    6. Na szprycę - nawiercenie otworu w oknie i otworzenie go za pomocą odpowiednio wygiętej szprychy od rower

    7. Na parawan - zasłanianie

    8. Na mikrusa - przy wykorzystaniu małej osoby

  2. Przez drzwi

    1. Na cugle - nawierca się dwa otwory, przez które za pomocą prowadnicy wprowadza się kawałek gumy lub rzemienia i otwiera zamek od środka

    2. Na filung - przez drzwi klepkowe - usuwa się jedną klepkę i dostaje do wnętrza

    3. Na pasówkę - przy użyciu dopasowanego klucza

    4. Na klawisz - otwieranie zamka podklamkowego za pomocą wytrychu

    5. Na rympał - metod siłowego wyważenia drzwi

    6. Wyważenie drzwi

    7. Ukręcenie kłódek

    8. Wyrwanie krat

    9. Na wosk - wstrzykuje się ciepły wosk do zamka, przez co zapadki pozostają w jednym położeniu

    10. Na kwas - do zamków wstrzykuje się kwas, który rozpuszcza sprężynkę zapadki

    11. Rozwiercenie zamków

  3. Przez sufit:

    1. Na parasol - użycie świdra i parasola, by spadający gruz nie robił hałasu

  4. Przez podłogę

    1. Na lewar

    2. Na metro

  5. Przez ścianę

    1. Na ściankę

    2. Na wyłom

Źródła informacji o przestępstwie (2000 rok):

Ogółem zakończonych postępowań - 384 892

Czynności policjanta na miejscu zdarzenia:

Czynności operacyjno - rozpoznawcze na miejscu zdarzenia:

Typowanie sprawców kradzieży z włamaniem:

Kierunki działań wykrywczych:

  1. Od przestępstwa i jego ofiary do przestępcy

  2. Od przestępcy do przestępstwa

  3. Od przedmiotu przestępstwa do: Przestępcy i przestępstwa

    1. Przestępstwa i przestępcy

Wytyczne do zwiększenia efektywności wykrywania sprawców przestępstw kradzieży z włamaniem o stratach powyżej 50 tys. Zł.:

Przesłanki wszczynania rozpracowań:

Wnioskowanie na podstawie oględzin:

Plan zasadzki:

  1. Charakterystyka materiałów będących podstawą rejestracji zasadzki

  2. Cel zasadzki

  3. Czas i miejsce zasadzki

  4. Niezbędne siły i środki

    1. Nadzór

    2. Dowódca

    3. Skład grupy

    4. Wyposażenie policjantów

    5. Kto zapewnia łączność

    6. Kto wykona czynności operacyjne

    7. Opieka medyczna

  5. Szczegółowe zadania osób odpowiedzialnych za wykonawstwo poszczególnych rzedsięwzięć podczas realizacji zasadzki

    1. Czynności do wykonania

    2. Czas i miejsce

    3. Użyte środki

    4. Osoby odpowiedzialne za wykonanie czynności

  6. Postanowienia końcowe, np.:

    1. Współdziałanie

    2. Legenda do sytuacji

Taktyka zwalczania przestępstw kradzieży z włamaniem

Kradzież z włamaniem (wg Hołysta) - jest to zabór mienia z zamkniętego pomieszczenia w celu przywłaszczenia go po uprzednim usunięciu fizycznej przeszkody stanowiącej zabezpieczenie tego pomieszczenia.

Charakterystyka sprawców:

Okoliczności sprzyjające dokonywaniu kradzieży z łamaniem

Elementy taktyki włamywaczy:

Wywiad - całokształt czynności sprawcy kradzieży z włamaniem zmierzających do ustalenia danych o przyszłym obiekcie włamania za pomocą zbierania informacji, przeprowadzania „oględzin” i „obserwacji”.

Czas włamania - czas potrzebny na przygotowanie samego włamania, pokonanie zabezpieczenia, splądrowanie pomieszczeń, zabór, swobodne oddalenie się od obiektu.

Działania kamuflażowe - przed, w trakcie i po, zacieranie śladów, przygotowanie rękawiczek, środków chemicznych dla psa, przygotowanie alibi (potwierdzenia swoje obecności w czasie włamania w miejscu, gdzie faktycznie sprawca nie był).

Współpraca z paserem - typowy paser, osoby wykorzystujące swoją działalność (np. sklepikarze, handlowcy, właściciele warsztatów mechaniki pojazdowej), rzemieślnicy. Formy współpracy z paserami:

Narzędzia do dokonywania przestępstw:

Metody dokonywania włamań:

  1. Przez okno

  1. Przez drzwi

  1. Przez sufit:

  1. Przez podłogę

  1. Przez ścianę

Źródła informacji o przestępstwie (2000 rok):

Ogółem zakończonych postępowań - 384 892

Czynności policjanta na miejscu zdarzenia:

Czynności operacyjno - rozpoznawcze na miejscu zdarzenia:

Typowanie sprawców kradzieży z włamaniem:

Kierunki działań wykrywczych:

  1. Od przestępstwa i jego ofiary do przestępcy

  2. Od przestępcy do przestępstwa

  3. Od przedmiotu przestępstwa do:

    1. Przestępcy i przestępstwa

    2. Przestępstwa i przestępcy

Wytyczne do zwiększenia efektywności wykrywania sprawców przestępstw kradzieży z włamaniem o stratach powyżej 50 tys. Zł.:

Przesłanki wszczynania rozpracowań:

Wnioskowanie na podstawie oględzin:

Plan zasadzki:

  1. Charakterystyka materiałów będących podstawą rejestracji zasadzki

  2. Cel zasadzki

  3. Czas i miejsce zasadzki

  4. Niezbędne siły i środki

  1. Szczegółowe zadania osób odpowiedzialnych za wykonawstwo poszczególnych przedsięwzięć podczas realizacji zasadzki

  1. Postanowienia końcowe np.:

Oszustwa, charakterystyka, sprawcy - art. 286 § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. cel działania sprawcy, osiągnięcie korzyści majątkowej. Oszustwo jest przestępstwem skierowanym przeciwko mieniu i polega na doprowadzeniu in­nej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą:

Występują w tym p-stwie 4 osoby:

  1. sprawca (odnosi korzyść z oszustwa)

  2. os. oszukana (uczestnik konieczny),

  3. os. ponosząca szkodę (nie musi to być osoba, którą sprawca oszukuje).

Stan zagrożenia oszustwami - stanowią 2.5% p-stw kryminalnych. Rośnie liczba szczególnie w p-stwach gosp. Wysoka ciemna liczba (nieujawniona ze wzg. na prestiż zawodowy, możliwość ośmieszenia lub gdy działa na granicy prawa i ujawnienie p-stwa nie leży w jej interesie).

Charakterystyka sprawców oszustw - inteligentni, łatwość nawiązywania kontaktów, mężczyzna, kobiety 12%, wiek 25-50 lat odpowiednie przygotowanie zawodowe, wyspecjalizowani, bezrobotni lub pracujący dorywczo, wywodzą się ze środowisk kryminogennych, „cwaniaczki”, duży % recydywy, coraz częściej pochodzą ze środowisk poważanych typu lekarskie, prawnicze, wzrost oszustw wśród nieletnich i młodocianych.

Ofiary oszustw - naiwne, łatwowierne, skłonne do zawierania nieuczciwych transakcji, szukające okazji do łatwego wzbogacenia się, w trudnej sytuacji życiowej.

Metody dokonywania oszustw - zależy ona od inteligencji oszusta, wykształcenia, znajomości problematyki, której dot. Oszustwo, danego zawodu lub funkcji:

  1. oszustwa trickowe - (działania grupowe), -

1. oszustwa podczas transakcji regulowanych walutą obcą;

2. oszustwa przy sprzedaży biżuterii -

Na brylant - grupa 3 osobowa, polega na sprzedaży szkiełek os. która pobrała gotówkę np. z banku przez tzw cudzoziemca, który oferuje niby kamień szlachetny,

Na bransoletkach, pierścionkach, obrączkach - sprawców 2, jeden tzw. Cudzoziemiec sprzedaje biżuterię a drugi podchodzi i podbija cenę, więc oszukany płaci za imitację. Podobnie pożyczają oszuści drobne kwoty pod zastaw imitacji.

Na farmazon - polega na triku zamiany rzeczy o większej wartości na taką o mniejszej wartości tzw. Wolta, złoto tombak.

Na kupon - przeważnie Cyganie, sprzedaż wełny niskoprocentowej wełny jako wysoko, może też być zamiana metek.

Na friko (na łamane) - w bankach, sklepach, gdzie wykorzystuje się nieuwagę pracownika - zamiana banknotu z dużym nominałem na niski i sprawca zabiera banknoty rozmienione i ten rozmieniany.

Hazardowe - gra oznakowanymi kartami, pozorne tasowanie kart, umieszczanie kart w odpowiednim miejscu, preparowanie kostek do gry, opiłowanie wirnika w ruletce, trzy karty.

  1. oszustwa zawodowe - niebezpieczne gdyż podważają autorytet niektórych instytucji państwowych, sprawcy podają się za ich pracowników (sfałszowane dokumenty, czasami umundurowani), oszuści spotykają się wielokrotnie (znikają po sfinalizowaniu lub wykryciu próby oszustwa), często posiadają „firmy” w walizkach.

  2. oszustwa inseratowe - poprzez ogłoszenia w prasie i proponowanie potencjalnym ofiarom zawarcie b. korzystnej umowy lub wysokich dochodów w zamian za przekazanie jakiejś określonej sumy pieniędzy:

transakcje obcą walutą - miejsce zależy od inwencji sprawcy, np. pokoje hotelowe gdzie przekazuje się pieniądze a oszust znika pod pozorem przyniesienia zapłaty za nie

przy wynajmie lokali - sprawca posługując się sfałszowanymi dokumentami lub dysponując kluczami od cudzego mieszkania wynajmuje je innym osobom.

Na udziałowca - sprawcy stwarzają pozory że dysponują majątkiem nieruchomym, fałszywymi dokumentami spisują umowę np. na zakup sprzętu, pobierają pieniądze i nawet wystawiają pokwitowania.

Przy załatwianiu pracy - b. intratne, wynajęcie skrzynki pocztowej na fałszywe nazwisko i za fikcyjne informacje o pracy inkasują niewielkie kwoty, a następnie zwijają działalność.

  1. oszustwa matrymonialne - sprawca poszukuje ofiar pośród kobiet, które chcą wyjść za mąż. Znajomość zawiązuje w różnych miejscach, także poprzez biura matrymonialne. Często pozostają na utrzymaniu kobiet, okradają je i uciekają nie pozostawiając śladów identyfikacyjnych, kobiety oszukują rzadko.

  2. oszustwa w obrocie towarowym - tworzenie fikcyjnych spółek, fałszowanie dokumentów, słaby system sprawdzeń bankowych. Mechanizm oszustwa polega na pobraniu towaru, usługi z placówki handlowej lub zakładu produkcyjnego poprzez fikcyjną firmę, często na wielomilionowe sumy.

Źródła wiadomości o p-stwie - os osób pokrzywdzonych, instytucji, operacyjne, uzyskane w toku innego pp., biały wywiad.

Rola dyżurnego jednostki w organizowaniu czynności wstępnych - 1. ustalić okoliczności popełnienia p-stwa, przedmiot, metodę, dane pokrzywdzonego, sprawcy, 2. zorganizować działania pościgowe, zmierzające do ujęcia sprawcy, 3. powiadomienie sąsiedniej jednostki, gdy potrzeba działań blokadowych, 4. wysłać patrol, a potem grupę celem wykonania czynności, 5. powiadomić kierownictwo jednostki, a w przypadku dużych strat jednostkę nadrzędną.

Czynności wstępne po uzyskaniu informacji o oszustwie - zakres uzależniony jest od czasu jaki upłynął od p-stwa, rozmowa z pokrzywdzonym należy ustalić czas, miejsce p-stwa, metodę działania, straty poniesione, opis cech utraconych przedmiotów, rysopis sprawcy, możliwości rozpoznania, kierunek ucieczki, środek transportu, świadków, ewentualnie działania pościgowe z udziałem pokrzywdzonego, oględziny miejsca i dokumentów.

Taktyka prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o oszustwo - planowanie czynności oper. I dochodzeniowych, uzależniona jest od sytuacji czy pokrzywdzony zna oszusta czy nie. Gdy tak to jego inf. Dot. Sprawcy są wiarygodne i należy rozważyć możliwość jego uczestnictwa w czasie zatrzymania bądź innych czynności operacyjnych. Gdy oszust nie jest znany to należy rozważyć jego sposób działania, dane o miejscu, czasie spotkania, kontaktach towarzyskich, i innych ułatwiających zatrzymanie. Pokrzywdzonym lub świadkom należy wytłumaczyć jak mają postępować w przypadku spotkania ze sprawcą.

Przebieg pp. - czynności procesowe i wykrywcze należy realizować wg planu, najważniejsze przesłuchanie pokrzywdzonego dot. Czasu, miejsca, okoliczności, w jakich pokrzywdzony nawiązał kontakt z oszustem, stosunki łączące, jakich rekwizytów używał, sposób działania, suma strat, rodzaj przedmiotów (cechy charakterystyczne), dokumenty pozostawione przez sprawcę, personalia oszusta, rysopis i wszelkie inne okoliczności dot. przebiegu oszustwa. Należy rozważyć sporządzenie portretu pamięciowego, po zatrzymaniu sprawcy należy go przeszukać, pomieszczenia mieszkalne, firmę, w celu ujawnienia przedmiotów, sfałszowanych dokumentów, narzędzi, przedmiotów służących do charakteryzacji, przeprowadzić okazanie, przedstawienie zarzutów, przesłuchanie aby wyjaśnić wszelkie okoliczności p-stwa i może innych oraz przeprowadzić niezbędne ekspertyzy kryminalistyczne.

Rola pracy operacyjnej w procesie wykrywania sprawców oszustw - w przypadku nieznajomości sprawcy przez pokrzywdzonego gdy sprawca realizuje p-stwo w stadiach należy dokonać planowych obserwacji w miejscu spotkania, przygotować zasadzkę. W sytuacji gdy pokrzywdzony nie ma kontaktu ze sprawcą można wszcząć RO wtedy gdy działanie sprawcy wskazuje na jego wysokie kwalifikacje, długotrwałe działanie i zawiłość sprawy. W RO wszechstronna analiza materiałów, typowanie na podstawie ewidencji kryminalnej, zapytania do innych jednostek, rozpoznanie osobowe, terenowe, inwigilacja, OZI. Można wykorzystać inne metody pracy operacyjnej, pamiętać o tym aby przekształcić w procesowe.

Zapobieganie oszustwom - wszelkie trudności wynikają nie tylko ze zróżnicowanych sposobów postępowania sprawców ale też z postępowania osób pokrzywdzonych. Należy informować społeczeństwo o najczęściej stosowanych metodach działania sprawców i przestrzegać przed niebezpiecznymi przestępcami np. poprzez media. Ważne pozyskiwanie OZI i kontrola melin.

Charakterystyka fałszerstw i ich sprawców - w ujęciu normatywnym - fałszowanie i puszczanie w obieg pieniędzy i papierów wartościowych, fałszowanie urzędowych znaków wartościowych, puszczanie w obieg lub używanie fałszywych urzędowych znaków wartościowych, fałszowanie i używanie przedmiotów opatrzonych fałszywymi znakami urzędowymi, fałszowanie narzędzi pomiarowych i ich używanie, fałszowanie dokumentów oraz przygotowanie do tego, poświadczenie nieprawdy, użycie oraz wyłudzenie poświadczenia nieprawdy i posługiwanie się nim, bezprawne zniszczenie dokumentu, niszczenie lub bezprawne zmienianie znaków granicznych, podrabianie lub przerabianie znaków akcyzy.

270 kk - fałszerstwo dokumentu, intelektualny i materialny,

271 kk - poświadczanie nieprawdy, przez funkcjonariusza publicznego,

272 kk - wyłudzenie poświadczenia, poprzez wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego,

273 kk - używanie dok. z art. 271 i 272,

274 kk - zbywanie własnego lub cudzego dok. stwierdzającego tożsamość,

275 kk - posługiwanie się dok. stwierdzającym tożs. Innej osoby,

276 kk - niszczenie, uszkadzanie, ukrywanie, usuwanie dok.

277 kk - niszczenie znaków graficznych.

Przestępstwa pozakodeksowe:

art. 21 Prawa Probierczego - nielegalne wytwarzanie znaczników probierczych, przechowywanie.

art. 22 jw. - wybijanie cech bez uprawnień.

art. 16 Dekr. o państw, służbie geodezyjnej -puszczenie znaku geodezyjnego

Charakterystyka sprawców fałszerstw.1. Wiek i płeć - udział kobiet około 20%, - udział nieletnich ok. 3%, - najczęściej wiek sprawcy od 30 do 50 lat, - około 10% sprawców w wieku ponad 50 lat,

Sprawcy rekrutują się. z grup starszych, jak złodzieje, ale przy fałszerstwach pieniędzy i książeczek są też dzieci.

2. Wykształcenie. Wyższy poziom wykształcenia w stosunku do ogółu przestępców kryminalnych. Dużo jest o wykształceniu średnim.

3. Zawód: ślusarz, mechanik, fotograf, drukarz, grawer. 4. Karalność - sprawcy stanowili ok. 10%, kolpor.erzy - 40%. 5. Działalność grupowa.

W bardziej skomplikowanych fałszerstwach współdziała: technik poligraf, specjalista fotograf, znawca technologii papieru, znający się na.handlu walutą. Przy fałszerstwach monet grupy są mniej liczne

Stan zagrożenia fałszerstwami i ocena wykrywalności - większość fałszerstw i falsyfikatów ujawniana jest na terenie miast, oprócz fałszerstw polskich i zagranicznych środków pieniężnych sporo jest fałszerstw dokumentów legalizujących nabycie i posiadanie samochodu, stwierdzających tożsamość, uprawniających do przekroczenia granicy, świadectw, dyplomów, książeczek oszczędnościowych, czeków, dokumentów odpraw celnych, opłat skarbowych, ubezpieczeń, znaków akcyzy. Wielkość „ciemnej liczby” uzależniona jest od rodzaju dokumentu będącego przedmiotem fałszerstwa, i skuteczności działań kontrolnych, poziomu wykrywania organów ścigania, niedbalstwa pracowników instytucji, uznania p-stwa za błahe, słabe zabezpieczeń dokumentów, niechęci do organów ścigania i niewiara w ich skuteczność.

Sposoby zabezpieczenia banknotów - produkowane w wyspecjalizowanych zakładach państwowych, trzy podstawowe techniki drukarskie, 1. druk wypukły (oznaczenie serii i numeru), 2. płaski (ornamenty tła), 3. wklęsły (portrety, nominał,). Każdy napis i rycina wykonane w różnych kolorach i grubości o wielkości do 1 mm. Farby najwyższej jakości, odporne na ścieranie, trwałe, o wyrazistym kolorze (farby luminescencyjne, fotochromowe, reagują na podczerwień i są zmienne optycznie). Papier odporny na zginanie, nie przezroczysty, dobrze przyjmujący farbę. Znak wodny, podrabiany poprzez nadruk farbą lub wytłaczany. Włókna barwne, rozsiane po całej powierzchni banknotu, widoczne pod lampą UV. Nitka zabezpieczająca, pasek 1-2 mm z metalu lub metalizowany, naśladownictwo poprzez naklejanie. Confetti, małe krążki umieszczone w masie papierowej, naśladowanie poprzez nakładanie kropek farbą (w polskich nie stosuje się). Zabezp. Utajone, niewidoczne w zwykłym świetle, ujawnia się pod odpowiednimi lampami, np. włókna, nitka.

Zabezpieczanie monet przed fałszerstwami - najważniejsze - stop monetarny, treść elementów plastycznych, wartość nominalna, wizerunek plastyczny, data emisji. Bicie monet z materiałów wielowarstwowych. Bardzo ważna regularność karbowania otoku, rozstawienia ząbków, precyzja wykonania i ich liczba

Stan zagrożenia fałszerstwami. Nigdy nie stanowiły one zagrożenia dla porządku, ich liczba jednak rośnie:

- 1977 - 7497 (wykrycie - 97.2%),

- 1978,1979,1980 - w granicach 7000 przy ok. 97% wykrycia.

Duża jest też ciemna liczba. Wynika to z nieświadomości posiadania falsyfikatów, rezygnacji ze ści­gania z obawy o własne dobro itp. Największe zagrożenie w dużych miastach. Globalnie wykrywal­ność jest wysoka, ale przy fałszerstwach pieniędzy tylko ok. 40%.

Metody fałszowania polskich i obcych banknotów - mimo różnych metod i środków wyróżniamy trzy etapy działalności fałszerskiej

    1. Etap organizacyjno-przygotowawczy - zdobycie oryginalnego banknotu, uzyskanie papieru o zbliżonych cechach, zgromadzenie farby, płyty cynkograficznej, przygotowanie pomieszczenia itp.

    2. Etap produkcji - czynnością zasadniczą jest przygotowanie matryc, najtrudniejszy etap i najniebezpieczniejszy dla fałszerza, potrzebne wysokie kwalifikacje.

Polskie i zagraniczne banknoty fałszowane są najczęściej poprzez podrabianie - metody:

      1. drukowania - poprzez wykorzystanie urządzeń i mat. poligraficznych z różnych zakładów pracy. Gdy robione są na kradzionym papierze banknotowym to b. wysoka jakość. Niektóre cechy uzyskane ta metodą papier zbliżony kolorem i grubością do autentycznego, świecenie w promieniach UV, znak wodny nadrukowany, wszędzie druk płaski, blada kolorystyka, numeracja zmienna bez cech typograficznych.

      2. kserograficzna (mała poligrafia) - sfałszowane na ksero, banknot retuszowany, kolory blade, niedokładna grafika, na zgięciach pozostają białe linie.

      3. rysunku odręcznego - fałszuje się te o najwyższych nominałach, potrzebne duże umiejętności plastyczne, metoda mało efektywna.

      4. grafiki artystycznej - fałszowanie metodą drzeworytu, linorytu, wykorzystanie druku sitowego, dodanie zer, cięcie banknotów na paski i preparowanie ich.

Fałszowanie monet - przeważnie podrabianie, sposobem odlewniczym, tłoczenia i rytowniczym. Metoda odlewnicza polega na odciśnięciu oryginalnej monety w masie formierskiej składającej się z dwóch części. W złożone w dwie formy wlewa się metal i uzyskaną monetę szlifuje się i obrabia. Metoda tłoczenia jest bardziej skomplikowana i wymaga stosowania pras o odpowiednim nacisku i stempli z rysunkiem negatywowym monety oryginalnej. Tworzenie matrycy wymaga metod grawerskich. Fałszowanie monet to ok. 0.1 %ogólnej wartości ujawnianych falsyfikatów.

Fałszerstwo Książeczek oszczędnościowych PKO.

Są to najczęstsze fałszerstwa. Przyczyn jest wiele jak: rozwój działalności PKO, łatwość sfałszowania książeczki PKO, mała efektywność pracowników poczty i PKO, zbyt długi czas trwa­nia rozliczeń z PKO. Urzędnicy nie zwracają uwagi, iż z reguły fałszerz nie wypełnia rubryki "z przeniesienia", niezbyt udolnie podrabiają stempel. Dowodem fałszerstwa jest podobny charakter pisma w książeczce i na dowodzie wpłaty. Również należy bardziej sprawdzać dowody osobiste, szczególnie odcinek suchej pieczęci. Fałszerstwa książeczek polegają na przerabianiu tj. zmianie treści istniejących zapisów. Prze­robienie może dotyczyć strony tytułowej jak i wpisów. Jest kilka wariantów: 1. Sprawcy otwierają książeczki na własne nazwisko, a potem je fałszują (nieletni, nieświadomi o-biegu dokumentów, prymitywni). 2. Otwierają książeczki np. na skradzionych lub sfałszowanych dowodach - najliczniej występuje. 3 Kradną książeczki i dowody i po sfałszowaniu pobierają pieniądze. Do najczęstszych technik fałszowania należą:

- przerobienie oryginalnych wpisów, tj. dopisywanie cyfr i słów, odcisk datownika ten sam,

- wywabianie wpisów i nanoszenie nowych, odcisk stempla bz.,

- podrabianie wpisów i odcisków datowników,

- podrabianie wpisów i posługiwanie się oryginalnymi datownikami.

Podrabianie datowników to: wycinanie i naklejanie, rysunek odręczny, przy pomocy kalki, chałupnicze (kółko i czcionki).

Fałszerstwa świadectw i dyplomów. Mogą być podrabiane i przerabiane. Częściej występują przerabiane. Stosuje się metody me­chaniczne i chemiczne. Sprawcy popełniają jednak wiele błędów:

- wpisywanie dary wystawienia wcześniej, jak wyprodukowano druk, wypełnianie świadectw długopisem, a ważny tylko czarny atrament, błędne nazwy przedmiotów,

Fałszowanie dowodów osobistych i rejestracyjnych.

Przerabianie poleca na usunięciu fotografii i umieszczeniu swojego zdjęcia. Jeżeli różny wiek przerabia się datę urodzenia. Należy też podrobić suchą pieczęć. Cechy świadczące o przerobie­niu to- mechaniczne uszkodzenie faktury podłoża wokół zdjęcia, nic pokrywanie się godła i pieczęci na zdjęciu i poza nim, brak na zdjęciu wizerunku godła, grudki kleju wystające spod zdjęcia, cechy przerobienia dat, pogrubianie znaków graficznych, niewłaściwe wypełnienie rubryk, błędy ortograficzne i merytoryczne. Przy dok. rejestracyjnych przeważnie bywają kradzione blankiety, a potem wypełnione wpisy.

Fałszerstwa paszportów - podrobiony paszport (całkowicie sztywny), oryginalny z zamienionymi sfałszowanymi kartkami, oryginalny ze zmienionymi wpisami, oryginalny wydany na podstawie fałszywych danych, oryginalny z naniesionymi danymi i fotografią. Przerabianie polega najczęściej na: sfałszowaniu danych właściciela, terminu ważności, wymianie zdjęcia posiadacza na tego który będzie przekraczał granicę sfałszowaniu stempli kontroli granicznej, wymianie kart dok. paszportowego.

Źródła wiadomości o fałszerstwie i sprawc.

1. Źródła oficjalne - skarbiec emisyjny NBP o ujawnianiu falsyfikatów, oddziały NBP też o falsy­fikatach, zakłady, instytucje, lokale też o falsyfikatach, placówki PKO, UPT, osoby pokrzyw­dzone, instytucje.

2. Źródła poufne - OJ, OZ, TW, materiały z p.p., materiały inwigilacji i RO, anonimy, rozpoznanie.

3 Spostrzeżenia własne Policji - ujawnianie kolportera.

Czynności po uzyskaniu wiadomości. - zebrać wszystkie dane - powiadomić jednostkę nadrzędną, - dokonać oględzin falsyfikatu - nie tylko falsyfikaty, ale i miejsca produkcji, narzędzia. Przy og­lędzinach należy korzystać z oryginalnych egz. Celem oględzin jest ustalenie, czy jest fałszerstwo metody, narzędzi, środków, cech charakterystycznych. Przy oględzinach należy korzystać z lup, mikroskopu, lamp kwarcowych. Czasami potrzebny jest biegły,

Akcja ta polega na tym, że NBP z inicjatywy Policji wycofuje na pewien czas pieniądze o określonych nominałach, eliminując falsyfikaty,

Zatrzymanie sprawców fałszerstwa lub kolportażu.

Zatrzymanie jest to etap przekształcenia materiałów operacyjnych w materiały procesowe. Dlatego rozważyć należy moment, gdy za wcześnie to może być niekorzystnie. Zatrzymanie powinno być dokonano w taki sposób, aby stanowiło dozę zaskoczenie dla sprawcy, jest to ważne w późniejszym procesie dowodzenia. Zatrzymaniu musi towarzyszyć przeszukanie. Dlatego ważne jest przygotowanie się do tego tzn. niezbędne rozpoznanie, osoby, obiektu. Czasami wymaga to kombi­nacji operacyjnej. Należy opracować plan.

Przeszukanie u sprawcy. Przeszukanie umożliwia zabezpieczenie dowodów. Przeszukanie ma na celu ujawnienie i za­bezpieczenie falsyfikatów, narzędzi (matryce, formy odlewnicze, czcionki), materiałów i surowców, półfabrykatów, wszelkiego rodzaju zapisków, innych śladów i dowodów. Przeszukaniu mogą być poddane pomieszczenia, tereny otwarte (ogrody, lasy, ogródki działkowe), osoby oraz rzeczy (środki transportu, walizki).

Przesłuchanie podejrzanych Należy dążyć do wyjaśnienia następujących faktów i

- do kogo falsyfikat należał, czy była to pierwsza transakcja, - sposób rozprowadzenia falsyfikatów, - osoby, które zajmowały się rozprowadzeniem, - sposób komunikował się z fałszerzem, - sposób rozliczeń.

2. O fałszerstwo.

czas i okoliczności powzięcia zamiaru, - miejsce produkcji, - sposób przygotowania produkcji, - przebieg procesu produkcji, - uzyskanie kopii, - sposób kolportażu, - wykorzystywane urządzenia, - sposób zaopatrzenia w surowce, - okres działalności, - skład personalny grupy, plan przygotować.

Eksperyment kryminalistyczny w sprawach fałszerstw. Jest przeprowadzany w celu sprawdzenia okoliczności istotnych dla sprawy. Jest to doświad­czenie lub sztuczne odtworzenie zdarzeń lub fragmentów. Eksperyment może dostarczyć nowych okoliczności lub doprowadzić do zmiany postawy podejrzanego. Przedmiotem eksperymentu mogą być: widoczność zjawisk lub rzeczy, słyszalność głosu dochodzącego z określonego miejsca, możli­wość dokonani- jakiejś czynności w danych warunkach, mechanizmu powstawania śladów.

Rola biegłych przy fałszerstwach. Opinia jest najczęściej potrzebna do stwierdzenia, czy zakwestionowane znaki są autentycz­ne, na czym polega fałszerstwo, czy zabezpieczone narzędzia były używane do produkcji falsyfika­tów, jaką techniką wykonano falsyfikaty, jaki jest skład chemiczny falsyfikatów oraz matryc, jaką ilość mógł podejrzany wyprodukować przy użyciu zakwestionowanych matryc. Ekspertyzy prowadzą: Departament Skarbcowo Emisyjny NBP, Bank PKO SA, Instytut Kryminalistyki (poszczególne zakłady), Wydziały Kryminalistyki, Urzędy Probiercze, osoby z listy biegłych.

Praca operacyjna przv fałszerstwach.

              1. Typowanie sprawców. Wytypowanie powinno być poprzedzone analizą materiałów, a szczególnie przedmiotu fałszerstwa, technik itp. Typowanie odbywa się na podstawie ewidencji kryminalno-rozpoznawczej, wyników oględzin i badań falsyfikatów, rozpoznanie informacji o osobach zatrudnionych w specja­listycznych zakładach mających dostęp do środków, danych o osobach niepracujących, informacji o Cyganach, danych rysopisów, poufnych osobowych źródeł, materiałów inwigilacji, RO., teczek operacyjnych, informacji ze źródeł ogólnospołecznych, informacji ze źródeł zewnętrznych (zagranicznych) o nowych fałszerstwach, informacji z pionu PG. Należy stosować szerokie współdziałanie pionów.

2. Rola inwigilacji w zwalczaniu fałszerstw. Powinno się dążyć do następujących ustaleń: czym osoba się zajmuje, jaki prowadzi tryb życia, kontakty, symptomy świadczące o działalności przestępczej, wyjazdy poza miejsce zamieszkania, zainteresowania, zaopatrywanie się w fachową literaturę, zdolności manipulacyjne, jakimi po­mieszczeniami dysponuje, czy utrzymuje kontakty z cinkciarzami, gdzie może zapatrywać się w środki, czas produkcji, sposób kolportażu. Rozpracowanie operacyjne. Podejmowane czynności zmierzać będą do ustalenia i rozpracowania: wszystkich fałszerzy i kolporterów uprzednio karanych, osoby, które z uwagi na uzdolnienia, kwalifikacje zawodowe, miejsce zatrudnienia mogą dokonywać fałszerstw, środowiska kantorów. środowiska Cyganów, zakładów pracy, gdzie są, warunki, miejsc i źródeł zaopatrywania się w materiały, miejsc kolportażu. W zwalczaniu przestępstw fałszerstw znalazły zastosowanie metody takie jak:

- współpraca z poufnymi osobowymi źródłami informacji, - wywiad, - ewidencja kryminalno-rozpoznawcza. Ważne jest tez koordynowanie działań między jednostkami, zwłaszcza, gdy te same falsyfikaty pojawiają się w kilku rejonach kraju.

13


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
10 ROZPOZNAWANIE ZAPOBIEGANIE ORAZ WYKRYWANIE PRZESTĘPSTW I ICH SPRAWCÓW W RAMACH PROWADZONEJ PRACY
Izby lekarskie – zadania i obowiązki oraz ich rola w przestrzeganiu zasad etyki i?ontologii w ochron
CHARAKTERYSTYKA PRZESTEPCZO+-CI W POLSCE, B.W, kryminologia, opracowania i streszczenia
Moje - Kryteria podziału podatków oraz ich charakterystyka w polskim systemie podatkowym, biznes, ek
Temat 3 Charakterystyka przestępstw seksualnych, Administracja-notatki WSPol, Zwalczanie przestępczo
Modus Operandi, Modus Operandi - to pewien charakterystyczny, powtarzający się sposób działania spr
ROZPOZNAWANIE, ZAPOBIEGANIE, WYKRYWANIE PRZESTĘPSTW I ICH SPRAWCÓW W PRACY OPERACYJNEJ
Charakterystyka przestepczosci i sprawcow przestepstw
Kryminalistyczne ślady biologiczne sprawców zabójstw i innych przestępstw Włodarczyk
Przedmiot dzialy i zadania kryminologii oraz metody badan kr
BHP o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin, 1 ubezpiec
Pozoracja przestępstwa, B.W, kryminologia, Kryminologia
Przestępczość kryminalna i zorganizowana - wykład, Sudia - Bezpieczeństwo Wewnętrzne, Semestr IV, Pr
PEDOFILIA word, Bezpieczeństwo 2, Bezp II rok, sem I, Przestępczość kryminalna M.Kotowska, do wydruk
2.02 Przebieg cyklu miesiaczkowego i najczestsze jego zaburzenia oraz ich skutki, studia - praca soc
Funkcje emocji oraz ich ekspresja -notatka, PSYCHOLOGIA, I ROK, semestr II, psychologia emocji i mot

więcej podobnych podstron