Zasady opracowania epidemii choroby zakaźnej.

1. Analiza wstępna

• ustalenie kryteriów definiujących przypadki

• ustala się je na podstawie badań podmiotowych i laboratoryjnych

• potwierdzenie diagnozy poprzez badania kliniczne i laboratoryjne

2. Potwierdzenie epidemii.

• porównanie współczynników zapadalności z poziomem zachorowań w przeszłości

• pozwala to stwierdzić nadwyżkę zachorowań

3. Opis epidemii.

• określenie charakterystyki czasu, miejsca i osób

• wykreślenie krzywej epidemii

• sporządzenie mapy zachorowań

• charakterystyka osób (rozkład zachorowań według wieku, płci, zawodu i innych ważnych cech)

4. Sformułowanie hipotezy.

• określenie charakteru epidemii: punktowa czy progresywna

• rozważenie źródła infekcji - na podstawie charakterystyki osób chorych

• porównanie chorych i zdrowych pod względem ekspozycji na na domniemane źródlo infekcji

• potwierdzenie związków epidemiologicznych (badania krwi, kału, podejrzanego pożywienia)

5. Badania wyszukujące.

• poszukiwanie dodatkowych zachorowań (które nie zostały zgłoszone, lub nawet nie zostały rozpoznane)

• sprawdzenie dokumenctacji w szpitalach i lecznictwie otwartym

• wyszukanie przypadków bezobjawowych lub osób z łagodnymi objawami wśród które mogły kontaktować się z chorymi (np. poprzez określenie poziomu transaminaz w przypadku epidemii)

6. Analiza danych.

• rozważenie wstępnych wyników poprzedzone zgromadzeniem wyników oraz ich tabulacją i interpretacją

7. Ostateczne sformułowanie i zweryfikowanie hipotezy wyjaśniającej.

• w konkluzji wszystkie fakty winny być zgodne z jedną i tylko jedną hipotezą

8. Sporządzenie sprawozdania z badań.

• raport zawiera:

• omówienie zespołu czynników, które doprowadziły do wybuchu epidemii

• ocena podjętych działań zapobiegawczych

• zalecenia profilaktyczne przeciwdziałąjące podobnym zdarzeniom w przyszłości.

WZW.

• wirus A - głównie zakażenie drogą pokarmową (być może przez także przez ślinę lub drobą kropelkową)

• wirus B - głównie pozajelitową lub płciową

• ostre wzw przebiega częściej bez żółtaczki niż z żółtaczką

• w okresie wylęgania można od 2 do 10 tyg, przed zachorowaniem wykryć antygen Hbs we krwi, a na kilka tygodni przez wystąpieniem żółtaczki zw. aktywnosć aminotransferaz asparaginianowej i alaninowej we krwi

• okres wylęgania

• A - 16 do 50 dni

• B - od kilku tygodni do 180 dni

• kilka tygodni przed żółtaczką w wzw B czasami bóle stawów, bóle głowy, wysypki skórne (alergiczne lub krwotoczne);

• często objawy dyspeptyczne kilka do kilkunastu dni przed żółtaczką

• ból w prawym podbrzuszu

• objawy intoksykacji: różne

• żółtaczka intensywna z acholicznymi stolcami, świądem skóry oraz paleniem i zaczerwienieniem skóry stóp i dłoni

• wywiad epidemiologiczny: czy chory miał wykonywane jakieś zabiegi, wstrzyknięcia, pobierania krwi lub przetaczanie krwi, czy w otoczeniu chorego były wypadki wzw

• powiększenie wątroby (wzmożona spoistość, równa powierzchnia, zaokręglony brzeg i tkliwość)

• często powiększenie śledziony

• kilkunastokrotny wzrost stężenia aminotransferazy alaninowej i asparaginianowej

• próby wątrobowe (kłaczkujące): próba tymolowa, Kunkela i inne

• wzrost bilirubiny do kilku-kilkunastu mg% (obu frakcji)

• zwiększenie fosfatazy kwaśnej i gammaglutamylotranspeptydazy w surowicy (miara cholestazy)

• zw. stężenia Fe (ponad 2x)

• leukopenia, ze względną limfocytozą

• markery zakażenia wirusami WZW:

• antygen powierzchniowy HBs - marker ostrego zakażenia wirusem tybu B

• przeciwciała anty-HBc w klasie IgM i antygen e - świadczą o znacznej zakaźności

• serokonwersja do p-ciał anty-e - ustąpienie zaraźliwości

• potem pojawiają się p-ciała anty-HBc i anty-HBs

• dla wirusa A markerem ostrego zakażenia jest wykrycie go w kale, a prościej jest szukać w surowicy p-ciała anty-HAV w IgM

• często podejrzenie nasuwa się po stwierdzeniu zwiększenia stężenia urobilinogenu w moczu

Zatrucia gronkowcowe i salmonelowe.

• przyczyną jest gronkowiec (Staphylococcus) i pałeczki z grupy durowej (Salmonella)

• wrotami zakażenia jest jama ustna; wprowadzone z pokarmem bakterie i ich jady (toksyny) wywołują stan zapalny błony sluzowej żołądka i jelit, co zwiększa przechodzenie płynów do światła p.p.

• wymioty i biegunka sa aktem obronnym ustroju

• w zatruciach gronkowcowych czynnikiem jest egzotoksyna - enterotoksyna gronkowcowa

• w zatruciach o etiologii salmonella czynnikem są bakterie i endotoksyny

• w zatruciach gronkowcowych

• po 1-2 h pojawiają się silne wymioty, bóle w nadbrzuszu, bóle łydek i luźne stolce

• któtkotrwała gorączka

• zatrucia salmonellowe

• okres wylęgania do kilkunastu godzin

• bóle brzucha, mięśni i wymioty

• biegunka z płynnymi stolcami, często o zielonkawym zabarwieniu

• towarzyszy im gorączka

• duże straty wody i elektrolitów mogą prowadzić do stanu wstrząsowego

• zapadnięty brzuch, bolesność uciskowa nadbrzusza, kątnicy i esicy

• przelewanie w prawym dole biodrowym

• potwierdzenie bakteriologiczne uzyskuje się hodując gronkowce w produktach podejrzanych

• lub pałeczki salmonella w kale chorych

• cenne informacje dają także wywiady

• w zatruciach gronkowcowych źródło zakażenia stanowią najczęściej produkty mleczne, lody, ciastka zanieczyszczone przez sprzedające je osoby ze zmianami ropnymi (gronkowce) skóry, nosa i gardła

• w sprzyjających warunkach namnażania się bakterii łączy się z wytwarzaniem egzotoksyny, której nie nieszczy nawet długie gotowanie

• żródłem zakażenia pałeczkami Salmonella jest najczęściej mięso, jaja i artykuły spożywcze zanieczyszczone wydalinami zwierząt hodowlanych (przy uboju) oraz przez gryzonie

• pochorobowe nosicielstwo nie jest regułą i nie utrzymuje się długo (2-3 miesiące(

EPIDE3.DOC strona - 1