Participum Perfecti Passivi - imiesłów przymiotnikowy bierny, w języku polskim zakończony na -ny, -na, -ne, -ty, -ta, -te. Jest to przymiotnik utworzony od czasownika. Odmienia się przez przypadki ale tworzy się go od 4 formy podstawowej czasownika przez odcięcie końcówki „-um”, np.: amo; amare; amavi; amat|um i zastąpienie końcówkami: 1. „-us” dla r. męskiego 2. „-a” dla r. żeńskiego 3. „-um” dla r. nijakiego”
Odmiana PPP 1. r. żeński wg deklinacji I 2. r. męski i r. nijaki wg deklinacji II
D1 sg. D1 pl. D2 sg. D2 pl.
żeński żeński męski “-us” męski “-us”
Nom -a -ae -us -i
Gen -ae - ārum -i -orum
Dat -ae -us -o -is
Acc -am -as -um -os
Abl -ā -is -ō -is
Voc -a -ae -e -e
D2 sg. D2 pl. D2 sg. D2 pl.
męski “-er” męski “-er” nijaki “-um” nijaki “-um”
Nom - -i -um -a
Gen -i -orum -i -orum
Dat -o -is -o -is
Acc -um -os -um -a
Abl -ō -is -ō -is
Voc - -i -um -a
W języku łacińskim posiadanie wyrażamy na dwa sposoby.
1. Za pomocą czasownika mieć. Posiadacz występuje w Nominativie, rzecz posiadana w Accusativie. Czasownik mieć dostosowuje się do podmiotu (posiadacza) w Nominativie. Np.: Marcus librum habet. N Acc N
2. Za pomocą Dativu posiadacza. Posiadacz występuje w Dativie, rzecz posiadana w Nominativie. Zamiast czasownika mieć występuje czasownik być, który dostosowuje się do rzeczy posiadanej. Np.: Marco libra est. D N N
-o; -s; -t; -mus; -tis; -nt sum; es; est; sumus; estis; sunt habeo; habes; habet; habemus; habetis; habent |
Koniugacja I -; -re; -vi; -tum amo; ama- kochać canto; canta- śpiewać cogito; cogita- myśleć curo; cura- leczyć, troszczyć się do; dare; dedi; datum dawać erro; erra- błądzić laboro; labora- pracować laudo; lauda- chwalić narro; narra- opowiadać navigo; naviga- żeglować, płynąć
Koniugacja II -; -ere; -ui; -tum debeo; deb- powinno się, być dłużnym deleo; celere; delevi; deletum niszczyć doceo; doc- nauczać (kogoś) doleo; dol- boleć, cierpieć gaudeo; gaudere; gavisus sum cieszyć się habeo; hab(i4)- mieć, posiadać iubeo; iuberi; iussi; iussum rozkazywać maneo; manere; mansi; mansum zostawać, zwlekać moveo; movere; movi; motum ruszać, poruszać pareo; par- być posłusznym
Koniugacja III ago; agere; egi; actum pędzić, działać, kierować accipio; accipere; accepi; acceptum akceptować, przyjąć bibo; bibere; bibi; potum pić capio; capere; cepi; captum łapać, chwytać cognosco; cognoscere; cognovi; cognitum znać credo; credere; credidi; creditum wierzyć dico; dicere; dixi; dictum mówić disco; discere; didici uczyć się facio; facere; feci; fatum czynić, robić, działać lego; legere; legi; lectum czytać, zbierać
Koniugacja IV aperio; aperire; aperui; apertur otwierać audio; audire; audivi; auditum słyszeć, słuchać dormio; dormire; dormivi; dormitum spać finio; finire; finivi; finitum kończyć punio; punire; punivi; punitum karać scio; scire; scivi; scitum wiedzieć, znać venio; venire; veni; ventum przybyć, przychodzić |
|
|
|
|