Rozdział 5. Zielona sala jako forma rekreacji ruchowej (sportu dla wszystkich) - założenia teoretyczne.
Zieloną salę można pojmować na 3 sposoby:
materialny - jako miejsce, na którym planowana jest aktywność ruchowa z zakresu kultury fizycznej, może to być las polana leśna, łąka, plener rozmaicie ukształtowany - płaski lub górzysty
funkcjonalny - jako zespół zaplanowanej formy aktywności ruchowej o charakterze rekreacyjnym lub użytkowym
historyczno-komplementarny - zawiera w sobie rozumienie materialne i funkcjonalne, jako miejsce, na którym odbywają się zajęcia i specyficzne, związane z tym miejscem formy zajęć ruchowych
Zieloną salę można rozumieć jako przejaw aktywności ruchowej o charakterze utylitarnym i autotelicznym. A zatem mamy dwie wersje oraz dwa sposoby pojmowania zielonej sali:
wersja utylitarna - dotyczy ćwiczeń fizycznych o charakterze użytkowym, które stanowią środek do podniesienia sprawności i rozwoju umiejętności przydatnych w np. zawodzie żołnierza, policjanta, ochroniarza czy też niezbędnych do osiągnięcia mistrzostwa sportowego. Przykładem tego są w plenerze na poligonie ćwiczenia , służące podnoszeniu kwalifikacji żołnierskich. W tym przypadku zarówno plener, jak i ćwiczenia stanowią środek do osiągnięcia celów instrumentalnie i aksjologicznie nadrzędnych w stosunku do indywidualnych i autotelicznych potrzeb
wersja autoteliczna - o charakterze rekreacyjnym, wyróżniamy dwa ujęcia:
ujęcie rekreacyjne - oznacza, że zielona sala znajduje się w miejscu pobytu zainteresowanych jednostek i grup społecznych, jak np. podłoże w miejskich parkach lub innych zadrzewionych miejscach, ścieżki zdrowia, place zabaw dla dzieci
ujęcie turystyczno-rekreacyjne - zielona sala zajmuje się poza miejscem zamieszkania , że wymaga przewidzianej aktywności turystycznej
FUNKCJE ZIELONEJ SALI:
funkcja o charakterze idealnym - o charakterze psychicznym, eskapizm związany z ucieczką od zagrożeń cywilizacyjnych i życia codziennego, obowiązków rodzinnych, zawodowych, szkolnych. Katharsis, czyli potrzeba wewnętrznego oczyszczenia. Pojęcie to wywodzi się od Platona i rozwinięte przez Arystotelesa, oznaczające potrzebę odnowy psychicznej. Zaspokaja się potrzebę doznań o charakterze hedonistycznym.
Z hedonizmem ściśle koresponduje motywacja o charakterze estetycznym, związana z dążeniem do odczuwania piękna przyrody. Z zieloną salą związana jest przede wszystkim estetyka rzeczywistości oraz motywacje o charakterze ludycznym, czyli zabawowym, rozrywkowym, dotyczące jednostkowego lub zespołowego współzawodnictwa. Są również motywacje o charakterze epistomologicznym, czyli poznawczym. Zajęcia sprzyją poznaniu nowym, ciekawych środowisk naturalnych np. krajobrazy, roślinność, zwierzęta. Poznaje się nowe kraje, nowych ludzi, nowe relacje międzyludzkie, a także możliwości motoryczne, zakres sprawności fizycznej własnego ciała.
funkcje o charakterze materialnym - odnoszą się do obu ujść zielonej sali w wersji autotelicznej. Motywacja do uczestnictwa może być podniesienie i doskonalenia sprawności fizycznej, umiejętności ruchowych, związanych z pokonywaniem przeszkód terenowych. W związku z tym pojawia się motywacja o charakterze zdrowotnym - hartowanie ciała, opalania, oddychania na świeżym powietrzu, zapachami roślin pól, łąk i lasów. Są również motywacje o charakterze ontologicznym, dotyczącą doświadczenia konkretnych bytów organicznych i nieorganicznych. Udajemy się w podróż i na zielona salę ze względu na to, że dążymy do kontaktu z danym, wybranym rodzajem bytu, związane z doznaniami turystycznymi i usytuowaniem sali
funkcje o charakterze relacyjnym - nawiązanie nowych odmiennych od dotychczasowych znajomości wynikających ze wspólnych zainteresowań podróżą i rekreacją na zielonej sali. Nowe znajomości często łagodzą codzienny stres. Wyróżniamy motywację o charakterze wypoczynkowym dotyczy to wypoczynku natury psychicznej, cielesnej i relacyjnej.
Wszystkie wymienione funkcje terapeutyczne i profilaktyczne, wzmacniają poszczególne warstwy ontyczne człowieka. Uodparniają na przyszłe ewentualne kłopoty dolegliwości natury psychicznej, cielesnej i relacyjnej.
ZIELONA SALA W WĄSKIM UJĘCIU: oznacza sale o ograniczonym obszarze aktywności rekreacyjnej.
zielona sala do ćwiczeń o charakterze gimnastycznym - są montowane stanowiska do ćwiczeń w terenie przypominające przyrządy gimnastyczne
zielona sala do sportowych gier gimnastycznych - uprawianie w plenerze gier zespołowych np. piłka nożna, koszykówka, korf ball, siatkówka plażowa
zielona sala do plenerowych gier rekreacyjno-sportowych np. golf lub mini golf, krykiet lub mini krykiet, ringo
zielona sala jako dziecięcy plac zabaw - występuje w parkach, zadrzewionych terenach miejskich, na podwórkach, między blokami, w przedszkolach. Ich istnienie zapoczątkowały w Polsce ogródki jordanowskie.
Zielona sala jako miejsce do zabaw i gier terenowych - ten typ sali jest szczególnie atrakcyjny dla dzieci i młodzieży ze względu na związane z tym właściwości ludyczne i hedonistyczne. Gry i zabawy stanowią najbardziej ulubioną formę rekreacji w okresie letnim na wakacjach, koloniach, obozach dla dzieci i młodzieży. Dają okazję do wypróbowania swoich sił i sprawności fizycznej oraz intelektualnej w pokonywaniu rozmaitych trudności w dążeniu do realizacji wyznaczonych zadań.
Zielona sala jako ujeżdżalnia do nauki jazdy konnej - związany jest do uprawiania jeździectwa na ograniczonym terenie, w zasięgu wzroku prowadzącego
Zielona sala do zajęć zwinnościowo-siłowych - składa się z różnorodnych stanowisk, wymagających zwinności i siły przy wykonywaniu ćwiczeń i pokonywaniu przeszkód terenowych.
Zielona sala do zajęć lekkoatletycznych - zajęcia mają na celu przesłania rekreacyjne, a nie dotyczą nauki i doskonalenia techniki. Na tej sali można wykonać stanowiska do skoku, rzuty piłką palantową , pchnięcie kamieniem
Zielona sala do ćwiczeń muzyczno-ruchowych - stosuje się ją:
Jako docelową formę zajęć
Wtedy, gdy zabraknie innych możliwości, związanych z budową stanowisk i urządzeń
Jako formę uzupełniającą w stosunku do zajęć rekreacyjnych. Owa sala wymaga wprowadzenia do zajęć muzyki mechanicznej, która co jest wadą danej sali zagłusza odgłosy natury.
Wyróżniamy takie ćwiczenia muzyczno-ruchowe jak: aerobik, step, strething, callanetics
Zielona sala rozmaitości - jest to sala o charakterze mieszanym. Zawiera ona wybrane stanowiska i ćwiczenia właściwe innym, wskazanym wyżej typom zielonych sal.
ZIELONA SALA W SZEROKIM UJĘCIU - posiada charakter otwarty. Stanowiska wybiegają poza zasięg wzroku prowadzącego. Mogą być one ustawione w sposób liniowy, po prostej lub krzywej i liczyć nawet kilka kilometrów. Dotyczy to takich form jak: atletyka terenowa, ścieżka zdrowia, biegi przełajowe, tor przeszkód, wielobój na lądzie, bieg patronalny. Zajęcia te są wskazane dla osób odpowiednio przygotowanych do tej formy rekreacji, sportu dla wszystkich. Dla mniej zaawansowanych przygotowuje się krótsze formy aktywności wymagające mniej wysiłku i mniej sprawności fizycznej.