Pytania na egzamin z prawa rzymskiego u prof. Marka Kuryłowicza
Pobrano z umcs.net.pl
I. Pojęcia ogólne i historia źródeł
Rzymskie pojęcie prawa i sprawiedliwości.
Ius est ars boni et aequi.(patrz wyżej).
Prawo publiczne i prawo prywatne.
Systematyka rzymskiego prawa prywatnego.
Personae - res - actiones.
Ius civile - ius gentium - ius honorarium.
Okresy historycznego rozwoju państwa i prawa rzymskiego.
Źródła tworzenia prawa rzymskiego.
Ustawa XII Tablic.
Magistratury rzymskie.
Jurysprudencja rzymska.
Prawnicy rzymscy okresu klasycznego.
Gaius i jego instytucje.
Kodyfikacja justyniańska.
Corpus Iuris Civilis.
Prawo rzymsko - bizantyjskie.
Recepcja prawa rzymskiego.
II. Rzymski proces cywilny
Rodzaje postępowania w rzymskim procesie cywilnym.
Rola pretora w procesie cywilnym.
Actio.
Jurysdykcja.
Magistratury jurysdykcyjne.
Jrysdykcja sporna (procesowa) i niesporna (nieprocesowa).
Sędzia w prawie rzymskim.
Sądy kolegialne.
Zdolność procesowa
Zdolność procesowa a legitymacja procesowa.
Legitymacja procesowa.
Zastępstwo procesowe.
Właściwość sądu.
Actor sequitur forum rei.
Prorogatio fori.
Charakterystyka procesu legisakcyjnego.
Postępowanie in iure i apud iudicem.
In ius vocatio.
Pozycja pozwanego w stadium in iure.
Confessio in iure.
Środki obrony pozwanego.
Exceptio.
Ekscepcje dylatoryjne i peremptoryjne.
Exceptio rei iudicatae.
Exceptio doli.
Litis contestatio.
Formułka procesowa.
Pobrano z umcs.net.pl
Formułki (actiones) prejudycjalne (preiudiciales).
Actiones in rem i actiones in personam. Prawa podmiotowe względne i bezwzględne.
Actiones stricti iuris - bonae fidei.
Actio utilis.
Actiones in ius - in factum (conceptae).
Skargi odszkodowawcze i penalne.
Actio popularis.
Powództwa działowe (actiones divisoriae).
Postępowanie apud iudicem.
Postępowanie dowodowe.
Ciężar dowodu.
Actori incumbit probatio.
Reus in excipiendo fit actor.
Zasady sędziowskiej oceny dowodów.
Wyrok i jego treść.
Prawomocność wyroku.
Res iudicata.
Bis de eaddem re agere non licet.
Pojęcie i rodzaje egzekucji.
Egzekucja majątkowa i jej formy.
Proces kognicyjny.
Środki ochrony pozaprocesowej.
Interdykty.
Restitutio in itegrum.
III. Prawo osobowe z czynnościami prawnymi.
Zdolność prawna.
Nasciturus.
Początek i koniec zdolności prawnej.
Zakres zdolności prawnej.
Status osoby fizycznej.
Status libertatis.
Kategorie osób ze względu na status.
Capitis deminutio.
Postliminium; fictio legis Corneliae.
Powstanie niewoli.
Favor libertatis.
Sytuacja prawna niewolników.
Peculium i czynności prawne niewolników.
Sposoby wyzwolenia niewolników.
Sytuacja prawna wyzwoleńców.
Lex Fufia Caninia - Lex Aelia Sentia - lex Iunia Norbana.
Prawo patronatu.
Osoby półwolne.
Mancipio dati.
Koloni.
Status civitatis.
Nabycie obywatelstwa rzymskiego.
Status familiae.
Osoby sui i alieni iuris.
Infamia i turpitudo. Actiones famosae.
Pobrano z umcs.net.pl
Osoby prawne w prawie rzymskim.
Korporacje i fundacje.
Collegia i pia causae.
Zdolność do czynności prawnych i jej ograniczenia.
Ograniczenia zdolności do czynności prawnych ze względu na wiek..
Negotium claudicans.
Furiosus i prodigius.
Zdarzenia prawne.
Pojęcie i rodzaje czynności prawnych.
Czynności prawne jednostronne i dwustronne.
Czynności prawne mortis causa.
Czynności prawne rozporządzające i zobowiązujące.
Forma czynności prawnych.
Czynności formalne prawa rzymskiego.
Mancypacja i jej zastosowania.
In iure cessio.
Wady oświadczenia woli.
Symulacja czynności prawnej.
Błąd w czynności prawnej.
Ignorantia iuris.
Dolus i metus.
Wymogi ważności czynności prawnej.
Nieważność bezwzględna i względna czynności prawnych.
Konwalidacja (konwalescencja) i konwersja czynności prawnych.
Ważność i skuteczność czynności prawnych.
Wzruszalność czynności prawnych.
Składniki treści czynności prawnych.
Essentialia, naturalia i accidentalia negotii.
Warunek i termin.
Pojęcie i rodzaje warunku.
Warunki niewłaściwe.
Polecenie (modus).
Nabycie prawa.
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quiam ipse habet.
Sukcesja uniwersalna i syngularna.
Zastępstwo przy czynnościach prawnych.
IV. Prawo rodzinne
Rodzina agnatyczna.
Rodzina kognatyczna.
Pokrewieństwo i powinowadztwo.
Małżeństwo rzymskie.
Małżeństwo, konkubinat i związki podobne.
Wymogi zawarcia małżeństwa.
Nuptias non concubitus, sed consensus facit.
Przeszkody małżeńskie.
Ustawodawstwo małżeńskie cesarza Augusta.
Zaręczyny.
Zawarcie i rozwiązania małżeństwa.
Małżeństwo cum manu i sine manu.
Małżeńskie prawo majątkowe.
Posag.
Pobrano z umcs.net.pl
Sposoby powstania władzy ojcowskiej.
Domniemanie ojcostwa.
Pater est, quem nuptiae demonstrant.
Przysposobienie dziecka według prawa rzymskiego.
Arrogatio i adoptio.
Adoptio plena i minus plena.
Legitymacja dziecka (legitymatio)
Zgaśnięcie władzy ojcowskiej.
Emancypacja.
Treść władzy ojcowskiej.
Opieka (tutela) i kuratela (cura).
Opieka nad dziećmi i niedojrzałymi (tutela impuberum)
Sposoby powołania opiekuna.
Obowiązki i odpowiedzialność opiekuna.
Kuratela - pojęcie, rodzaje, zastosowanie.
V. Prawo spadkowe
Pojęcie i rodzaje dziedziczenia.
Hereditas i bonorum possesio.
Dziedziczenie i spadek.
Sukcesja uniwersalna i syngularna w prawie spadkowym.
Powołanie do spadku - pojęcie i podstawy.
Pojęcie i treść testamentu.
Testament i kodycyl.
Formy testamentu.
Testamenty szczególne; testament holograficzny.
Incapacitas, indignitas i prawo kaduka.
Semel heres sempel heres.
Ustanowienie spadkobiercy. Cautio Muciana.
Podstawienie dziedzica (substytucja).
Agnacja i kognacja w dziedziczeniu beztestamentowym.
Dziedziczenie beztestamentowe według Ustawy XII Tablic
Pretorskie dziedzicznie beztestamentowe.
Dziedziczenie wedle głów wedle szczepów.
Dziedziczenie ab intestato według prawa justyniańskiego.
Dziedzicznie beztestamentowe małżonków w prawie rzymskim.
Dziedziczenie pogrobowców.
Dziedzicznie przeciwtestamentowe.
Querela infficiosi testamenti.
Zachowek.
Sposoby przyjęcia spadku.
Spadek leżący.
Transmisja powołania.
Skutki nabycia spadku.
Odpowiedzialność za długi spadkowe.
Dobrodziejstwo inwentarza (beneficium inventarii).
Współdziedziczenie i jego następstwa.
Przyrost (akrescencja) w prawie spadkowym.
Zaliczenie na dział spadkowy.
Pojęcie i rodzaje zapisów.
Legaty i fideikomisy.
Legat windykacyjny i damnacyjny.
Pobrano z umcs.net.pl
Lex Falcidia i tzw. kwarta falcydyjska.
Fideikomis uniwersalny.
Darowizna na wypadek śmierci.
VI. Prawo rzeczowe
Pojęcie i rodzaje rzeczy.
Res corpolares - incorpolares.
Rzeczy wyłączone z obrotu.
Res mancipi - res nec mancipi.
Rzecz niczyja - thesaurus.
Pojęcie nieruchomości.
Superficies solo cedit.
Genus i species.
Rzeczy podzielne i niepodzielne.
Rzeczy zużywalne i niezużywalne.
Pożytki (fructus).
Rzecz złożona i rzecz zbiorowa. Actio ad exhibendum.
Fructus naturales i fructus civiles.
Rodzaje władztwa nad rzeczami.
Posiadanie a własność.
Pojęcie posiadania.
Corpus i animus.
Znaczenie prawne posiadania.
Possessio civilis i possessio naturalis.
Dzierżenie (detentio).
Possesio ad interdicta.
Possessio ad usucapionem.
Posiadanie w dobrej i w złej wierze.
Nabycie posiadania.
Posiadanie wadliwe
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest.
Nabycie posiadania solo animo.
Traditio brevi manu oraz constitutum possessorium.
Ochrona posiadania.
Ochrona posesoryjna i petytoryjna.
Interdykty posesoryjne.
Quasi possessio iuris.
Pojęcie własności.
Własność kwirytarna i bonitarna.
Współwłasność.
Zakres uprawnień właściciela.
Ograniczenia własności.
Tzw. elastyczność własności.
Sposoby nabycia własności.
Pierwotne sposoby nabycia własności.
Pochodne nabycie własności.
Tradycja jako sposób przeniesienia własności.
Iusta causa traditionis.
Zawłaszczenie (occupatio).
Nabycie własności przez połączenia rzeczy (accessio).
Accessio cedit principali.
Confusio w prawie rzeczowym.
Pobrano z umcs.net.pl
Nabycie własności na pożytkach.
Przetworzenie rzeczy (specificatio).
Zasiedzenie.
Przesłanki zasiedzenia.
Sposoby ochrony własności.
Skarga windykacyjna.
Actio negatoria.
Odpowiedzialność pozwanego skargą windykacyjną za pożytki i nakłady.
Prawa rzeczowe.
Iura in re aliena.
Służebności.
Służebności gruntowe.
Służebności osobiste.
Usus i ususfructus.
Użytkowanie.
Zasady ogólne służebności.
Nabycie, zgaśnięcie i ochrona służebności.
Prawo zastawu.
Zastaw jako prawo akcesoryjne.
Pignus i hypotheca.
Przedmiot zastawu.
Treść i realizacja prawa zastawu.
Klauzule dodawane do zastawu. Antychreza.
Kilka zastawów na jednej rzeczy.
Prior tempore, potior iure.
Hipoteka generalna; zastaw na prawach; podzastaw; zastaw uprzywilejowany.
Emfiteuza.
Prawo zabudowy (superficies).
VII. Zobowiązania
Rzymska definicja zobowiązania.
Pojęcie zobowiązania.
Wierzytelność, dług i odpowiedzialność.
Świadczenie.
Źródła zobowiązań.
Zobowiązania kontraktowe i deliktowe.
Zobowiązania jednostronnie i dwustronnie zobowiązujące.
Zobowiązania naturalne.
Wielość podmiotów zobowiązania.
Zobowiązania podzielne.
Zobowiązania solidarne.
Prawo regresu w zobowiązaniach solidarnych.
Zobowiązania kumulatywne.
Zmiana wierzyciela i dłużnika.
Cesja.
Podmioty i przedmiot zobowiązania.
Genus i species w zobowiązaniach.
Odsetki - anatocyzm - lichwa.
Zobowiązania przemienne (alternatywne).
Upoważnieni przemienne.
Wykonanie zobowiązania.
Przesłanki odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie zobowiązania.
Pobrano z umcs.net.pl
Wina jako podstawa odpowiedzialności dłużnika.
Dolus i culpa.
Zasady odpowiedzialności zawinionej przez dłużnika.
Odpowiedzialność za siłą wyższą i przypadek.
Culpa i custodia.
Vis maior.
Subiektywna i obiektywna odpowiedzialność dłużnika.
Szkoda i odszkodowanie.
Ustalanie wysokości odszkodowania.
Damnum emergens i lucrum cessans.
Zwłoka dłużnika.
Zwłoka wierzyciela.
Umowy i kontrakty.
Pojęcie i rodzaje kontraktów.
Rzymski system kontraktowy.
Kontrakty realne.
Kontrakty werbalne.
Kontrakty literalne.
Kontrakty konsensualne.
Kontrakty nienazwane (contractus innominati).
Kontrakt pożyczki.
Pożyczka morska.
Kontrakt przechowania (dispositum).
Szczególne rodzaje depozytu.
Kontrakt użyczenia (commodatum).
Precarium.
Kontrakt zastawu a prawo rzeczowe zastawu (pignus).
Stypulacja.
Zastosowania stypulacji.
Chirographa i syngrapha.
Kontrakt sprzedaży.
Towar i cena w kontrakcie sprzedaży.
Emptio spei - emptio rei speratae.
Obowiązki stron w kontrakcie sprzedaży.
Ewikcja.
Odpowiedzialność sprzedawcy za wady prawne i wady fizyczne.
Rękojmia za wady fizyczne rzeczy sprzedanej.
Umowy dodatkowe do kontraktu sprzedaży.
Pojęcie i rodzaje najmu.
Kontrakt najmu rzeczy.
Najem - dzierżawa - podnajem.
Kontrakt najmu dzieła.
Lex Rhodia de iactu.
Kontrakt zlecenie.
Zlecenie kredytowe.
Kontrakt spółki.
Konstrukcja i klasyfikacja kontraktów nienazwanych.
Kontrakt estymatoryjny.
Pacta nuda i pacta vestita.
Pacta praetoria.
Recepta.
Odpowiedzialność właścicieli statków, gospód i stajni zajezdnych.
Pobrano z umcs.net.pl
Pacta legitima.
Compromissum i receptum arbitri.
Darowizna w prawie rzymskim.
Donatio sub modo; donatio mortis causa.
Zobowiązania quasi ex contractu.
Negotiorum gestio.
Bezpodstawne wzbogacenie.
Bezpodstawne wzbogacenie przez nienależne świadczenie. Condictio indebiti.
Świadczenie niezgodne z prawem lub niemoralne.
Crimina i delicta.
Odpowiedzialność deliktowa.
Pojęcie i rodzaje czynów niedozwolonych (deliktów).
Furtum i rapina.
Damnum iniuria datum.
Lex Aquilia i bezprawne wyrządzenie szkody.
Iniuria - pojęcie i treść.
Delikty prawa cywilnego i prawa pretorskiego.
Dolus i metus jako delikty.
Fraus creditorum.
Actio Pauliana.
Zobowiązania quasi ex delicto.
Deiectum vel effusum.
Positum aut suspensum.
Actiones adiecticiae qualitatis.
Odpowiedzialność noksalna.
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta.
Sposoby umocnienia (zabezpieczenia) zobowiązań.
Poręczenie.
Prawo regresu w zobowiązaniach.
Sposoby umorzenia zobowiązań.
Akceptylacja i stypulacja akwiliańska.
Nowacja (odnowienie) zobowiązania.
Confusio w zobowiązaniach.
Potrącenie (kompensacja).
Pobrano z umcs.net.pl