(3) Podstawowe pojęcia i definicje

Cena równowagi jest to jedyna cena, przy której wielkość popytu równa się wielkości poda ży, a więc przy tej cenie nie pojawią się ani nadwyżka, ani niedobór.

Cenowa elastyczność popytu mierzy zmiany wielkości popytu na dane dobro wywołane zmianami ceny tego dobra.

Dochodowa elastyczność popytu mierzy zmiany wielkości popytu na dane dobro wywołani zmianami dochodów gospodarstw domowych.

Elastyczność podaży mierzy zmiany wielkości podaży danego dobra wywołane zmianam ceny tego dobra.

Mieszana elastyczność popytu mierzy zmiany wielkości popytu na dane dobro wywołane zmianami ceny jakiegoś innego dobra.

Nadwyżka jest to taki stan na rynku, w którym wielkość podaży jest większa od wielkości popytu, a występuje ona na ogół przy zbyt wysokiej cenie.

Niedobór jest to taki stan na rynku, w którym wielkość popytu jest większa od wielkości podaży, a występuje na ogół przy zbyt niskiej cenie.

Przychody całkowite są to całkowite dochody ze sprzedaży, a oblicza się je mnożąc wiel­kość sprzedaży przez cenę, po jakiej transakcja została zawarta.

Wielkość równowagi jest to wielkość transakcji zawierana przy cenie równowagi, czyli wte­dy gdy wielkość popytu równa się wielkości podaży.

(3) Sprawdź, czy zrozumiałeś

1. Jeżeli popyt na dane dobro jest nieelastyczny, to spadek ceny tego dobra o 2% spowoduje ................ (wzrost, spadek) wielkości popytu o ................ (więcej, mniej) niż 2%.

2. Jeśli elastyczność popytu na dane dobro wynosi l, to wzrost ceny o 2% spowoduje, że wiel­kość popytu ................ (wzrośnie, zmaleje), o ................ %.

3. Cena jabłek rośnie z 5,00 zł do 5,25 zł, a wielkość popytu maleje z 50 000 kg do 49 000 kg miesięcznie. Popyt na jabłka jest................ (elastyczny, nieelastyczny).

4. Tabela pokazuje wielkości popytu i wielkości podaży zgłaszane przy poszczególnych cenach:

Wielkość popytu tygodniowo (w tyś.)	Cena (w zł)	Wielkość podaży tygodniowo (w tyś.)
8	4,50	14
9	4,25	12
10	4,00	10
11	3,75	8
12	3,50	6
13	3,25	4
14	3,00	2

Cena równowagi wynosi................. a wielkość równowagi................ Jeśli nastąpiłby wzrost po­daży, to cena równowagi ................ (wzrosłaby, zmalałaby), a wielkość równowagi ................(wzrosłaby, zmalałaby). Jeśli nastąpiłby wzrost popytu, to cena równowagi ................ (wzro­słaby, zmalałaby), a wielkość równowagi ................ (wzrosłaby, zmalałaby).

5. Jeśli rynek znajduje się w równowadze, to:

1. nie ma na nim niedoborów

2. wielkość popytu równa się wielkości podaży

3. wyznaczona cena umożliwia realizacje wszystkich transakcji

4. nie ma na nim nadwyżek

5. wszystkie podane odpowiedzi są prawdziwe

6. Jeżeli na rynku jest niedobór dobra, to spowoduje on:

1. spadek ceny i wzrost wielkości podaży

2. wzrost ceny i wzrost wielkości popytu

3. spadek ceny i wzrost wielkości popytu

4. wzrost ceny i spadek wielkości popytu

7. Jeżeli cena owocu kiwi jest ustalona poniżej ceny równowagi, to siły rynkowe spowodują jej wzrost, gdyż:

1. popyt wzrośnie na skutek niskich cen

2. podaż zmaleje na skutek niskich cen

3. kupujący będą konkurować między sobą o ograniczoną ilość owoców, a sprzedający spo­strzegą, że mogą podwyższyć cenę

4. nadwyżka owoców spowoduje, że niektórzy sprzedający podniosą swoja cenę

8. Miarą zmiany wielkości popytu na dobro wywołaną zmianą ceny tego dobra jest:

1. mieszana elastyczność popytu

2. cenowa elastyczność popytu

3. procentowa elastyczność popytu

4. dochodowa elastyczność popytu

9. Popyt na dane dobro jest elastyczny wtedy, gdy:

1. spadek ceny tego dobra powoduje, że całkowite wydatki ponoszone przez konsumentów na to dobro maleją

2. procentowa zmiana wielkości popytu równa się procentowej zmianie ceny

3. całkowite wydatki ponoszone przez konsumentów na to dobro rosną przy spadku ceny tego dobra

4. spadek ceny tego dobra nie powoduje zmian w przychodach firmy

10. Jeśli wielkość popytu na dobro X spada ze 100 jednostek do 90 jednostek dziennie przy wzroście ceny tego dobra z 45 do 55 za jednostkę, to cenowa elastyczność popytu wynosi:

1. 1,67

2. 0,75

3. 0,53

4. 2,25

11. Jeśli wielkość popytu na dane dobro rośnie z 2 do 3 jednostek dziennie przy spadku ceny tego dobra z 9 do 8 za jednostkę, to popyt jest:

1. elastyczny

2. nieelastyczny

3. jednostkowo elastyczny

4. niemożliwy do wyznaczenia na podstawie podanych informacji

12. Elastyczność popytu na wieprzowinę wynosi 2,5 przy spadku ceny o 30%. Na tej podstawie możemy określić, że wielkość popytu wzrośnie o:

1. 45%

2. 50%

3. 10%

4. 75%

5. nie wiadomo

13. Dla każdej krzywej popytu opadającej na prawo:

1. elastyczność zmienia się wzdłuż krzywej

2. elastyczność jest stała dla całej krzywej

3. popyt jest elastyczny dla niskich cen

4. popyt jest nieelastyczny dla wysokich cen

14. Jeśli popyt na papierosy jest nieelastyczny, to elastyczność cenowa popytu przyjmuje wartość:

1. większą od jedności

2. równą jeden

3. większą od zera, ale mniejszą od jedności

4. mniejszą od zera

15. Jednym z podstawowych czynników wpływających na cenowa elastyczność popytu na dane dobro jest:

1. jego cena

2. łatwość, z jaką konsument może zastąpić to dobro substytutem

3. liczba kupujących na rynku

4. liczba sprzedających na rynku

16. Które z podanych dóbr charakteryzuje się największą cenową elastycznością popytu?

1. spodnie męskie

2. benzyna

3. margaryna Maja

4. olej silnikowy

5. bilety do kina

17. Dla rolników korzystniejsze są kiepskie zbiory, gdyż:

1. popyt na produkty spożywcze jest nieelastyczny

2. przy nieelastycznym popycie i spadku podaży przychody całkowite farmerów rosną

3. małe zbiory gwarantują wysokie ceny

4. przy wysokich cenach produktów rolnych konsumenci wydają większą część swoich do­chodów na żywność

5. wszystkie podane odpowiedzi są prawdziwe

18. Jeśli wielkość podaży wzrosła z 1000 do 1600 jednostek dobra przy cenie rosnącej o 8%, to elastyczność wynosi:

1. 0,2

2. 3,4

3. 2,0

4. 1,6

5. nie może być wyznaczona na podstawie podanych informacji

19. Jeśli procentowa zmiana wielkości podaży dobra X jest niniejsza od procentowej zmiany jego ceny, to podaż tego dobra jest: a. nieelastyczna

b. bardzo wrażliwa na zmiany ceny

c. jednakowo elastyczna

d. elastyczna

20. Jeśli krzywa podaży jest pozioma, to:

1. wielkość podaży jest w niewielkim stopniu podatna na zmiany ceny

2. wielkość podaży jest zupełnie niewrażliwa na zmiany ceny

3. podaż jest nieskończenie elastyczna

4. podaż jest doskonale elastyczna

(3): 1. wzrośnie, mniej; 2. zmaleje, 2; 3. nieelastyczny; 4. 4,00 i 10, zmalałaby, wzrosłaby, wzrosłaby, wzrosłaby; 5. e; 6. d; 7. c; 8. b; 9. c; 10. c; 11. a; 12. d; 13. a; 14. c; 15. b; 16. c; 17. e; 18. c; 19. a; 20. c.

---