Epoka saska
W roku 1697 r., po śmierci Jana III Sobieskiego, rozegrała się batalia o obsadzenie tronu polskiego. W rywalizacji tej ostatecznie zwyciężył elektor saski Fryderyk August. Panował on w Rzeczypospolitej pod imieniem August II. Jego rządy rozpoczynają w dziejach polskich tzw. epokę saską. Obejmowała ona lata od 1697 do 1763 r. W tym czasie została zawiązana unia miedzy Polską a Saksonią. Było to państwo niemieckie, pozostające od dawna pod rządami dynastii Wettinów, dobrze zagospodarowane, rządzone w sposób absolutny. Nowy monarcha chciał wzmocnienia swojej władzy i zbudowania silnego państwa w centrum Europy. Nie liczył się jednak z tradycjami politycznymi Rzeczpospolitej, co utwierdzało szlachtę w jej obawach przed “absolutum dominium”. Nie mając oparcia w społeczeństwie polskim, sprowadzał saskich ministrów i utrzymywał własne wojska. August II był niewątpliwie bardzo utalentowanym i energicznym politykiem, lecz prowadził politykę wzmocnienia swojej własnej rodziny, także kosztem Polski. Widać to w polityce zagranicznej, której celem było zdobycie któregoś z dawnych lenn Rzeczypospolitej, aby uczynić je księstwem dziedzicznym Wettinów. Początkowo planował zdobycie Mołdawii, ale ostatecznie zajął się Inflantami. Były one we władaniu szwedzkim. August był współtwórcą koalicji antyszwedzkiej, do której należała także Dania i Rosja. W 1698 r. doszło do spotkania Augusta II z carem Piotrem I, na którym uzgodniono podział zdobyczy. Koalicjanci zamierzali wykorzystać moment zmiany władcy na tronie szwedzkim. Młody król Karol XII wydawał się słabym i łatwym do pokonania przeciwnikiem. W ten sposób rozpoczęła się wielka wojna północna. Konflikt ten trwał w latach 1700-1721 i miał dla Rzeczypospolitej fatalne konsekwencje. Karol XII pokonał wojska duńskie, rosyjskie i saskie, a następnie wkroczył do Rzeczypospolitej. W 1702 r. pokonał Augusta II w bitwie pod Kliszowem i okupował większość kraju. W 1704 r. poplecznicy szwedzcy wybrali nowego króla - Stanisława Leszczyńskiego. Rozpoczęła się wojna domowa zwolenników obu władców. Karol XII wtargnął do Saksonii i wymusił na Auguście rezygnację z korony polskiej (1706 r.). Po pokonaniu przez Rosjan Karola XII w bitwie pod Połtawą (1709 r.) August II powrócił na tron. Nie zakończyło to jednak konfliktów wewnętrznych. Król podjął ponowną próbę umocnienia swej władzy. Doprowadziło to do zawiązania przeciwko niemu konfederacji tarnogrodzkiej w 1715 r. Bezpośrednim jej powodem były grabieże wojsk saskich. Ponieważ żadna ze stron nie mogła odnieść zasadniczego sukcesu, konfederaci poprosili na rozjemcę Piotra I. Zawarto porozumienie, które zatwierdził Sejm Niemy w 1717 r. Nazwa wzięła się stąd, że w obawie przed zerwaniem nie dopuszczono nikogo do głosu. Na mocy jego uchwał król miał prawo utrzymywać jedynie 1200 gwardzistów i sześciu urzędników saskich. Dyplomaci sascy nie mogli reprezentować interesów Rzeczypospolitej. Król nie mógł rozpoczynać wojny bez zgody sejmu, ani aresztować szlachcica bez wyroku sadowego. Uchwalono podatki na 24 tysiące żołnierzy, ale ostatecznie utworzono 12 - 14-tysięczną armię. Ograniczono władzę hetmanów i sejmików ziemskich. W ostatnich latach swoich rządów August II starał się zapewnić koronę polską swojemu synowi, ale opozycja skutecznie mu w tym przeszkadzała. Widoczna słabość Rzeczypospolitej powodowała coraz większą aktywność sąsiednich mocarstw. W 1720 r. Rosja i Prusy podpisały traktat w Poczdamie, w którym uzgodniły, że będą popierać utrzymanie dotychczasowego ustroju politycznego w Polsce i nie dopuszczą do wyboru syna Augusta II na króla Polski. Porozumienie to zostało później przekształcone w tzw. traktat trzech czarnych orłów. Został on zawarty w 1732 r. między Rosją, Austrią i Prusami. Strony zobowiązywały się do współdziałania przy wyborze króla po śmierci Augusta II. Jednocześnie zobowiązywały się nie popierać syna Augusta II, ani Stanisława Leszczyńskiego. Kandydatem do tronu był następca tronu portugalskiego Dom Emanuel. Gdyby szlachta nie chciała go uznać, przewidywano zbrojną interwencję. Traktat był przykładem jawnego mieszania się mocarstw w sprawy polskie. Stan anarchii, całkowitej bezsiły władzy państwowej był mocarstwom bardzo na rękę. Ich ambasadorowie starali się go podtrzymać. Ingerencję mocarstw ułatwiało także skorumpowanie polskiego życia politycznego. Pobieranie wynagrodzenia od obcych państw było zjawiskiem nagminnym.
Po śmierci Augusta II w 1732 r. rozpoczęła się rywalizacja o tron Rzeczypospolitej. W 1733 r. syn Augusta II, Fryderyk August, zdobył poparcie polityczne Austrii i Rosji za cenę poważnych ustępstw na rzecz tych państw. Jednak podczas elekcji w 1733 r. królem został wybrany teść króla Francji Ludwika XV - Stanisław Leszczyński. W takiej sytuacji pod osłoną wojsk rosyjskich dokonana została elekcja Fryderyka Augusta Wettina, który przyjął imię August III. Kraj pogrążył się w wojnie. Wojna trwała w latach 1733-1735 i znana jest jako polska wojna sukcesyjna. W Polsce Stanisław Leszczyński przegrał i musiał ratować się ucieczką. Natomiast walki między Francją a Austrią rozpoczęte przez Ludwika XV, rzekomo w obronie jego interesów, zakończyły się zdobyczami francuskimi w Rzeszy. W tej sytuacji królem polskim został August III. Odbyty w 1736 r. sejm unormował sytuację polityczną w państwie. Król mało interesował się sprawami polskimi, najczęściej przebywał w Saksonii. Rządy w Rzeczypospolitej oddał w ręce swoich faworytów. W kraju walczyły między sobą dwa stronnictwa - Potockich i Czartoryskich. Do ich rywalizacji przyłączyli się też Braniccy i dominujący na Litwie Radziwiłłowie. W obliczu wielkich konfliktów europejskich (wojny śląskie, wojna siedmioletnia) Rzeczpospolita była całkowicie bezbronna. Przez cały czas panowania Augusta III na terenie Polski obce mocarstwa utrzymywały swoje wojska. Państwo pogrążyło się całkowicie w anarchii, której miarą jest to, że podczas panowania Augusta III odbył się jeden sejm - w 1736 r. Wszystkie pozostałe w ciągu następnych 27 lat zostały zerwane. Czasy saskie są uważane za dno upadku Rzeczypospolitej. W trakcie kilkudziesięciu lat stoczyła się ona do grupy słabych państw europejskich. Warto zauważyć, że los ten spotkał także tradycyjnych przeciwników Polski w XVII w. - Turcję i Szwecję.