STRESZCZENIE:
W pensjonacie pani Vauquer polożonym przy ulicy Neuve-Sainte-Genevieve rozpoczyna się kolejny dzień. Pensjonariusze powoli schodzą na Sniadanie, pierwsza pojawia się wlaScicielka. za nią panna Michonneau. pan Poiret, Wiktoryna Taillefer, przystojny mlody student Eugeniusz Rastignac, Vautrin, wreszcie ojciec Goriot. Ten ostatni jest najuboższy z pensjonariuszy. gdyż caly majątek oddal córkom, teraz sprzedaje ostatnie cenne przedmioty, jakie posiada, aby zaplacić ich dlugi.SpoSród mieszkańc6w pensjonatu jedynie Rastignac, ze względu na wiek, urodę i chęć wybicia się. ma szanse zrobienia kariery w Paryżu- Odkrywa pokrewieństwo z bogatą hrabiną Beauseant, kontaktuje się z nią i otrzymuje zaproszenie na bal.Tu poznaje piękną Anastazję de Restaud z domu Goriot. W domu kuzynki Eugeniusz dowiaduje się także 0 smutnej historii bylego kupca: starannie wychowal ukochane córki, ale te odwrócily się 0d niego, wstydzą się 90 i odwiedzają tylko, kiedy potrzebuj~ pieniędzy- Mlody student zdradza kuzynce swój plan zrobienia kariery, a ta (przeżywająca wlaśnie bolesny zawód milosny), zgadza się zostać jego przewodniczkąZa jej namową Eugeniusz zostaje kochankiem Delfiny de Nucingen (siostry Anastazji) i wprowadza ją do salonu pani de Beauseant, co zapewnia mu powodzenie wSród innych kobiet. Staje się coraz bardziej znany w salonach arystokracji. Otrzymane z domu pieni~dze na naukę wydaje na drogą garderobę i kosztowne drobiazgi.W tym punkcie kariery Eugeniusza w jego życiu pojawia się Vautrin. DomySlając się jego dążeń proponuje plan, który ma zapewnić majątek i ugruntowaną pozycję w świecie. Wedlug tego planu Eugeniusz ma zabić w pojedynku brata Wiktoryny Taillefer i ożenić się z nią, kiedy dziewczyna odziedziczy po ojcu fortunęJest to tym latwiejsze, że Wiktoryna zdaje się być zakochana w przystojnym studencie. Ale Rastignac odrzuca propozycję Vautrina. zamierza~siągnąć cel w oparciu 0 protekcję kobiet. Trwa jego związek z Delfiną, która hojną ręką obdarza 90 pieniędzmi z ojcowskiej kieszeni- Eugeniusz ma jednak większe potrzeby finansowe, więc ucieka się do hazardu. Droga do kariery staje się coraz bardziej kręta- Rastignac częściej zaczyna myśleć 0 planie Vautrina. Tymczasem w pensjonacie dochodzi do sensacyjnego odkrycia - panna Michonneau i pan Poiret rozpoznają w Vautrinie zbieglego z galer przestępcę- Donosz~ 0 tym policji. Wladze wkraczają do pensjonatu, Vautrin zostaje aresztowany, ale zapowiada swój powrót. Pensjonat pustoszeje. Nadchodzi dzień. w KT6RYm Goriot nie ma już żadnych pieniędzy. Przybyle po nie c6rki urządzają awanturę i w gniewie opuszczają ojcaGoriot ciężko choruje. Żadna z córek nie znajduje czasu, aby 90 odwiedzić. Przy lożu czuwają Rastignac i Bianchon (student medycyny). Leżąc na lożu śmierci Goriot na przemian przeklina i blogoslawi córki. Jego ostatnie slowa to: ..Ach. moje aniołyt"- Na pogrzeb ojca c6rki przysylają jedynie karety z herbami. Ostatnim zdaniem wypowiedzianym w powieSci jest zdanie Rastignaca .. Teraz się spróbujemy", skierowane w stronę Paryża - miasta, w którym króluje pieniądz.
PODSUMOWANIE: Obraz społeczeństwa francuskiego XIX w.: W Ojcu Goriot Balzak przedstawil przekrój spoleczeństwa stolicy Francji. W powieSci można odnaleźć calą galerię typ6w: 0d urzędników, studentów do szczytów arystokratycznego Paryża. Spośród trzech glównych bohaterów. Goriota. Rastignaca i Vautrina, dla wyrażenia opinii na temat rzeczywistoSci pisarz upodobal sobie tego ostatniego. Vautrin przemierzyl wlaściwie wszystkie warstwy spoleczeństwa. w końcu znalazl się na dnie, ale wlaśnie dlatego. że nie ma nic do stracenia, zdobywa się na dystans i gorzką ironię. Ustami tego bohatera Balzak dokladnie i ostro wypowiada swoją ocenę epoki. Jest to czas wszechwładzy pieniądza. Naprawdę liczą się ci, którzy 90 mająWartoSć czlowieka mierzy się jego majątkiem. To dlatego Goriot ma wartoSć dla swych córek jedynie jako źródlo got6wki, nie jako ojciec, a Eugeniusz daremnie zdobywa wyksztalcenie prawnicze. kt6re nie ma znaczenia w świecie pozbawionym praw Dźwignią jego kariery nie będą wiedza i uczciwoSć, ale pozycja, którą można zdobyć zostając kochankiem bogatej kobiety, uprawiając hazard, brylując w towarzystwie ludzi bogatych, eleganckich, z pozoru pięknych i dobrych, w rzeczywistoSci lotrów i oszustów. W świecie powieSci sukces m~żna osiągnąć jedynie wyzbywaj~c się wszelkich zasad etyki. Vautrin, widz~c pragnienie Eugeniusza, aby dostać się w krąg arystokracji, bez wahania proponuje mu zbrodnię. On wie, że kto raz zacząl marzyć 0 "wielkim świecie" i jego atrakcjach, ten prawie natychmiast zacząl zazdrościć, a zazdroSć sklania do najpodlejszych postępków. Wie także, że zbrodnia zapewni majątek i nie zhańbi mlodzieńca w oczach tych, którzy już są bogaci, bo ich Swiat to Swiat, gdzie: ,. tajemnicq wielkich fortun bez jawnego źródła jest zawsze jakaś zbrodnia. zapomniana. bo wykonano jq schludnie". Dla samego Vautrina zbrodnia to narzędzie walki w świecie pogrążonym w w~stępku- Na zlo odpowiada zlem, przestępstwo jest dla niego aktem buntu i wyrazem nie~dy na taką rzeczywistość.Balzak przedstawia Swiat, w którym nie ma żadnych praw i zasad, żadnych punkt6w odniesienia. wartoSci. Wlaściwie nie istnieje rodzina - malżonkowie wzajemnie się zdradzają (Delfina i Anastazja nie kochają mężów, mają licznych kochanków), dzieci nie szanują rodzic6w (tragedia ojca Goriot), nie ma także prawdziwej miłości, są tylko kupione. sztuczne uczucia, a raczej ich zewnętrzne oznaki. Ludzie uczciwi, jeSli zdolaj~ zachować tę cechę, są poniżani i żyją w nędzy. Charakter rzeczywistości przedstawionej przez Balzaka doskonale oddają slowa Vautrina: ..Nie ma bezwzględnej cnoty, sq tylko okoliczności".
Cechy powieści realistycznej w Ojcu Gorio,:
a) wierne odtworzenie tła społeczno-obyczajowego: opisy strojów. ulic, wnętrz codziennych zajęć, drobiazgowe opisy wyglądu bohaterów. ,
b) ukazanie środowiska i stosunków w nim panujących, zastosowanie metod~ uczonego, który obserwuje, selekcjonuje zjawiska, wyodrębnia typy reprezentatyw.ne i dokladnie je opisuje;
c) obecnoSC wszechwiedzącego narratora (narrator odautorski).