Psychologia - nauka o duszy, nauka o życiu psychicznym człowieka.

Według Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynnościach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynności.

Zadaniem psychologii jest poznanie człowieka jako podmiotu zachowania się człowieka żyjącego w swym naturalnym środowisku przyrodniczym, społecznym i oddziałującego przez swą działalność na świat zewnętrzny, zmieniającego otoczenie.

Działy psychologii:

1.Psy. ogólna - stanowi wstęp do wszelkich psychologii. Zajmuje się ona podmiotem badań psychologicznych, układem pojęć, przedmiotem badań i ich zastosowań.

2.Psy. rozwojowa - bada ona przebieg i warunki kształtowania się osobowości człowieka od przyjścia na świat do późnej starości.

3.Psy. wychowawcza - zwana psychologią pedagogiczną. Zajmuje się opisem rozwoju życia psychicznego człowieka w celu określenia możliwości polepszenia działalności wychowawczej. Głównym podmiotem jej zainteresowania są czynności jak uczenie się i nauczanie.

4.Psy. społeczna zajmuje się zagadnieniami, które występują w różnych formach współdziałania między ludźmi (rodzina, szkoła, klasa społeczna)

5.Psy. pracy zajmuje się problemami związanymi z pracą człowieka.

6.Psy. kliniczna rozwiązanie problemów zaburzeń i chorób psychicznych (psychopatologia).

7.Psy. sądowa bada psychikę ludzi, którzy popadli w konflikt z prawem.

Nauki współdziałające z psychologią:

1. Przyrodnicze (wiedza biologiczna-budowa i funkcje układu nerwowego)

2.Społeczne (socjologia-bada prawa rozwoju osobowości w warunkach życia społecznego)

Metody badań psychologicznych:

Metody w psychologii jest to układ czynności, które psycholog musi wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było wydać prawdziwy sąd o procesach lub właściwościach psychicznych.

1.Metoda obserwacji. Obserwacja - to świadome, systematyczne i planowe spostrzeganie przedmiotów, zjawisk, problemów, zdarzeń bezpośrednio (za pomocą wzroku) lub pośredni (za pomocą specjalnych przyrządów).

W obserwacji możemy wyróżnić 2 momenty:

a) spostrzeganie zjawisk (zbieranie faktów)

b) interpretacja zebranych faktów

2.Wywiad psychologiczny-jest rozmową badającego z respondentem według opracowanych wcześniej dyspozycji:

a)jawny-rozmowa polega na informowaniu rozmówcy o celu rozmowy.

b)ukryty-badany nie jest informowany o celu rozmowy.

3.Ankieta i kwestionariusz:

Ankieta-pewna liczba pytań przedstawiona na piśmie, arkusze ankietowe rozdaje się osobom wybranym z prośbą aby odpowiedziały na pytania, często anonimowo.

Kwestionariusz - arkusz z pytaniami na które odpowiada się tak lub nie, często obok pytań umieszczonych jest kilka odpowiedzi z których badany wybiera właściwą.

ANALIZA PROCESU POZNAWCZEGO

Czynności poznawcze - to czynności dzięki którym człowiek zdobywa wiedzę o sobie, świecie, potrafi stosować zdobytą wiedzę w formie środków do regulowania własnego zachowania.

Do procesów poznawczych zaliczamy:

1.Wrażenia to najprostsze psychiczne procesy polegające na odzwierciedleniu poszczególnych cech przedmiotów lub procesów. Rodzaje wrażeń:

a) wzrokowe b) słuchowe c)węchowe i smakowe d)skórne

2.Spostrzeżenia - spostrzeżenie jest to czynność poznawania przedmiotów i zdarzeń za pośrednictwem zmysłów. Czynność ta realizuje się dzięki realnemu kontaktowi człowieka z poznawaną rzeczywistością.

3.Uwaga - proces psychiczny polegający na umiejętności koncentrowania świadomości jednostki na określonych przedmiotach lub zjawiskach. Rodzaje uwag:

a)mimowolna - powstaje i utrzymuje się niezależnie od świadomego zamiaru człowieka.

b)dowolna - uwaga kierowana świadomie, sam człowiek wybiera przedmiot, na który chce zwrócić uwagę.

Cechy uwagi dowolnej:

a) trwałość - zdolność koncentrowania się na przedmiocie lub zjawisku przez dłuższy czas.

b) pojemność - zdolność jednoczesnego obejmowania jednym aktem uwagi kilku przedmiotów.

c) podzielność - możliwość jednoczesnego obejmowania uwagą większej ilości przedmiotów lub wykonywania jednocześnie kilku czynności.

d)przerzutność - możliwość szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi.

4.Pamięć - zdolność organizmu do ułatwiania, przechowywania odtwarzania informacji. Wszystkie te procesy są ze sobą ściśle powiązane, a efektywność zapamiętywania zależy zarówno od cech osobistych procesów pamięci jak i od sposobów utrwalania informacji.

Cechy pamięci:

a) szybkość zapamiętywania (mierzona ilością powtórzeń i czasem potrzebnym do zapamiętywania określonej ilości materiału)

b) bierność - dokładność reprodukowania treści bez zniekształceń bądź zmiany treści.

c) trwałość - czas w którym materiał jest przechowywany.

d) gotowość - umiejętność przypominania sobie potrzebnego materiału w momencie gdy informacje owe są nam potrzebne.

e) zakres - dotyczy obszerności opanowanego materiału.

Rodzaje pamięci:(w zależności od sposobu zapamiętywania)

a)Mechaniczna - opiera się głównie na powtarzaniu.

b)Sensowna czyli logiczna - opiera się na rozumieniu treści i związków logicznych pomiędzy poszczególnymi częściami materiału.

Typy pamięci:

a)wzrokowa b)słuchowa c)ruchowa

MYŚLENIE I MOWA

Myślenie - jest procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości w którym odzwierciedlają się najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz są wykrywane związki i zależności między nimi.

Mowa - pozwala nam na regulowanie naszego stosunku z otoczeniem na uzyskanie orientacji w nim. Pozwala na organizację współdziałania ludzi, przyswajania wiedzy itp.

To społeczne wypracowany system znaków i reguł operowania nimi będący środkiem porozumiewania się.

Podstawowe operacje myślowe:

Analiza - wyodrębnienie z przedmiotu podstawowych elementów co pozwala na zrozumienie wzajemnych zależności

Synteza -jest procesem przeciwnym do analizy i polega na scaleniu rozdzielonych w analizie elementów. Obie te operacje następują najczęściej łączone na zestawieniu ze sobą wszystkich zadań.

Porównanie - jest działaniem polegającym na zestawieniu ze sobą przedmiotów zjawisk czy sytuacji i szukania podobieństw i różnic między nimi by na ich podstawie wprowadzić odpowiednie wnioski.

Abstrahowanie - polega na wydzielaniu jednej ważnej strony momentu czy też właściwości przedmiotu i oderwaniu od innych cech.

Wyogólnienie - ustalenie istotnych cech przedmiotów tej samej klasy dzięki czemu możemy poznać to czego bezpośrednio nie obserwujemy, ale czym możemy wnioskować znając ogólnie prawidłowości zjawiska.

Mowa - jest związana z myśleniem.

WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOL. OSOBOWOŚCI

Pojęcie osobowości:

Termin osobowość - jest uznawana w naukach społecznych. Nazwa osobowości pochodzi od słowa osoba-(płeć)Persona

Osobowość to nadrzędny system regulacji zachowania się człowieka w różnych sytuacjach, poprzez obraz świata i własnej osoby podstawowe potrzeby i ogólne postawy odzwierciedlające wiedzę, przekonania, system wartości, stosunek do innych ludzi, nauki i pracy, do swoich ograniczeń i możliwości. To zorganizowana struktura cech i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska.

Do cech osobowości należą

a)Cechy fizyczne i temperament

b)uzdolnienia intelektualne i inne

Psychologia - nauka o duszy, nauka o życiu psychicznym człowieka.

Według Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynnościach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynności.

Zadaniem psychologii jest poznanie człowieka jako podmiotu zachowania się człowieka żyjącego w swym naturalnym środowisku przyrodniczym, społecznym i oddziałującego przez swą działalność na świat zewnętrzny, zmieniającego otoczenie.

Działy psychologii:

1.Psy. ogólna - stanowi wstęp do wszelkich psychologii. Zajmuje się ona podmiotem badań psychologicznych, układem pojęć, przedmiotem badań i ich zastosowań.

2.Psy. rozwojowa - bada ona przebieg i warunki kształtowania się osobowości człowieka od przyjścia na świat do późnej starości.

3.Psy. wychowawcza - zwana psychologią pedagogiczną. Zajmuje się opisem rozwoju życia psychicznego człowieka w celu określenia możliwości polepszenia działalności wychowawczej. Głównym podmiotem jej zainteresowania są czynności jak uczenie się i nauczanie.

4.Psy. społeczna zajmuje się zagadnieniami, które występują w różnych formach współdziałania między ludźmi (rodzina, szkoła, klasa społeczna)

5.Psy. pracy zajmuje się problemami związanymi z pracą człowieka.

6.Psy. kliniczna rozwiązanie problemów zaburzeń i chorób psychicznych (psychopatologia).

7.Psy. sądowa bada psychikę ludzi, którzy popadli w konflikt z prawem.

Nauki współdziałające z psychologią:

1. Przyrodnicze (wiedza biologiczna-budowa i funkcje układu nerwowego)

2.Społeczne (socjologia-bada prawa rozwoju osobowości w warunkach życia społecznego)

Metody badań psychologicznych:

Metody w psychologii jest to układ czynności, które psycholog musi wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było wydać prawdziwy sąd o procesach lub właściwościach psychicznych.

1.Metoda obserwacji. Obserwacja - to świadome, systematyczne i planowe spostrzeganie przedmiotów, zjawisk, problemów, zdarzeń bezpośrednio (za pomocą wzroku) lub pośredni (za pomocą specjalnych przyrządów).

W obserwacji możemy wyróżnić 2 momenty:

a) spostrzeganie zjawisk (zbieranie faktów)

b) interpretacja zebranych faktów

2.Wywiad psychologiczny-jest rozmową badającego z respondentem według opracowanych wcześniej dyspozycji:

a)jawny-rozmowa polega na informowaniu rozmówcy o celu rozmowy.

b)ukryty-badany nie jest informowany o celu rozmowy.

3.Ankieta i kwestionariusz:

Ankieta-pewna liczba pytań przedstawiona na piśmie, arkusze ankietowe rozdaje się osobom wybranym z prośbą aby odpowiedziały na pytania, często anonimowo.

Kwestionariusz - arkusz z pytaniami na które odpowiada się tak lub nie, często obok pytań umieszczonych jest kilka odpowiedzi z których badany wybiera właściwą.

ANALIZA PROCESU POZNAWCZEGO

Czynności poznawcze - to czynności dzięki którym człowiek zdobywa wiedzę o sobie, świecie, potrafi stosować zdobytą wiedzę w formie środków do regulowania własnego zachowania.

Do procesów poznawczych zaliczamy:

1.Wrażenia to najprostsze psychiczne procesy polegające na odzwierciedleniu poszczególnych cech przedmiotów lub procesów. Rodzaje wrażeń:

a) wzrokowe b) słuchowe c)węchowe i smakowe d)skórne

2.Spostrzeżenia - spostrzeżenie jest to czynność poznawania przedmiotów i zdarzeń za pośrednictwem zmysłów. Czynność ta realizuje się dzięki realnemu kontaktowi człowieka z poznawaną rzeczywistością.

3.Uwaga - proces psychiczny polegający na umiejętności koncentrowania świadomości jednostki na określonych przedmiotach lub zjawiskach. Rodzaje uwag:

a)mimowolna - powstaje i utrzymuje się niezależnie od świadomego zamiaru człowieka.

b)dowolna - uwaga kierowana świadomie, sam człowiek wybiera przedmiot, na który chce zwrócić uwagę.

Cechy uwagi dowolnej:

a) trwałość - zdolność koncentrowania się na przedmiocie lub zjawisku przez dłuższy czas.

b) pojemność - zdolność jednoczesnego obejmowania jednym aktem uwagi kilku przedmiotów.

c) podzielność - możliwość jednoczesnego obejmowania uwagą większej ilości przedmiotów lub wykonywania jednocześnie kilku czynności.

d)przerzutność - możliwość szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi.

4.Pamięć - zdolność organizmu do ułatwiania, przechowywania odtwarzania informacji. Wszystkie te procesy są ze sobą ściśle powiązane, a efektywność zapamiętywania zależy zarówno od cech osobistych procesów pamięci jak i od sposobów utrwalania informacji.

Cechy pamięci:

a) szybkość zapamiętywania (mierzona ilością powtórzeń i czasem potrzebnym do zapamiętywania określonej ilości materiału)

b) bierność - dokładność reprodukowania treści bez zniekształceń bądź zmiany treści.

c) trwałość - czas w którym materiał jest przechowywany.

d) gotowość - umiejętność przypominania sobie potrzebnego materiału w momencie gdy informacje owe są nam potrzebne.

e) zakres - dotyczy obszerności opanowanego materiału.

Rodzaje pamięci:(w zależności od sposobu zapamiętywania)

a)Mechaniczna - opiera się głównie na powtarzaniu.

b)Sensowna czyli logiczna - opiera się na rozumieniu treści i związków logicznych pomiędzy poszczególnymi częściami materiału.

Typy pamięci:

a)wzrokowa b)słuchowa c)ruchowa

MYŚLENIE I MOWA

Myślenie - jest procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości w którym odzwierciedlają się najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz są wykrywane związki i zależności między nimi.

Mowa - pozwala nam na regulowanie naszego stosunku z otoczeniem na uzyskanie orientacji w nim. Pozwala na organizację współdziałania ludzi, przyswajania wiedzy itp.

To społeczne wypracowany system znaków i reguł operowania nimi będący środkiem porozumiewania się.

Podstawowe operacje myślowe:

Analiza - wyodrębnienie z przedmiotu podstawowych elementów co pozwala na zrozumienie wzajemnych zależności

Synteza -jest procesem przeciwnym do analizy i polega na scaleniu rozdzielonych w analizie elementów. Obie te operacje następują najczęściej łączone na zestawieniu ze sobą wszystkich zadań.

Porównanie - jest działaniem polegającym na zestawieniu ze sobą przedmiotów zjawisk czy sytuacji i szukania podobieństw i różnic między nimi by na ich podstawie wprowadzić odpowiednie wnioski.

Abstrahowanie - polega na wydzielaniu jednej ważnej strony momentu czy też właściwości przedmiotu i oderwaniu od innych cech.

Wyogólnienie - ustalenie istotnych cech przedmiotów tej samej klasy dzięki czemu możemy poznać to czego bezpośrednio nie obserwujemy, ale czym możemy wnioskować znając ogólnie prawidłowości zjawiska.

Mowa - jest związana z myśleniem.

WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOL. OSOBOWOŚCI

Pojęcie osobowości:

Termin osobowość - jest uznawana w naukach społecznych. Nazwa osobowości pochodzi od słowa osoba-(płeć)Persona

Osobowość to nadrzędny system regulacji zachowania się człowieka w różnych sytuacjach, poprzez obraz świata i własnej osoby podstawowe potrzeby i ogólne postawy odzwierciedlające wiedzę, przekonania, system wartości, stosunek do innych ludzi, nauki i pracy, do swoich ograniczeń i możliwości. To zorganizowana struktura cech i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska.

Do cech osobowości należą

a)Cechy fizyczne i temperament

b)uzdolnienia intelektualne i inne

Psychologia - nauka o duszy, nauka o życiu psychicznym człowieka.

Według Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynnościach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynności.

Zadaniem psychologii jest poznanie człowieka jako podmiotu zachowania się człowieka żyjącego w swym naturalnym środowisku przyrodniczym, społecznym i oddziałującego przez swą działalność na świat zewnętrzny, zmieniającego otoczenie.

Działy psychologii:

1.Psy. ogólna - stanowi wstęp do wszelkich psychologii. Zajmuje się ona podmiotem badań psychologicznych, układem pojęć, przedmiotem badań i ich zastosowań.

2.Psy. rozwojowa - bada ona przebieg i warunki kształtowania się osobowości człowieka od przyjścia na świat do późnej starości.

3.Psy. wychowawcza - zwana psychologią pedagogiczną. Zajmuje się opisem rozwoju życia psychicznego człowieka w celu określenia możliwości polepszenia działalności wychowawczej. Głównym podmiotem jej zainteresowania są czynności jak uczenie się i nauczanie.

4.Psy. społeczna zajmuje się zagadnieniami, które występują w różnych formach współdziałania między ludźmi (rodzina, szkoła, klasa społeczna)

5.Psy. pracy zajmuje się problemami związanymi z pracą człowieka.

6.Psy. kliniczna rozwiązanie problemów zaburzeń i chorób psychicznych (psychopatologia).

7.Psy. sądowa bada psychikę ludzi, którzy popadli w konflikt z prawem.

Nauki współdziałające z psychologią:

1. Przyrodnicze (wiedza biologiczna-budowa i funkcje układu nerwowego)

2.Społeczne (socjologia-bada prawa rozwoju osobowości w warunkach życia społecznego)

Metody badań psychologicznych:

Metody w psychologii jest to układ czynności, które psycholog musi wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było wydać prawdziwy sąd o procesach lub właściwościach psychicznych.

1.Metoda obserwacji. Obserwacja - to świadome, systematyczne i planowe spostrzeganie przedmiotów, zjawisk, problemów, zdarzeń bezpośrednio (za pomocą wzroku) lub pośredni (za pomocą specjalnych przyrządów).

W obserwacji możemy wyróżnić 2 momenty:

a) spostrzeganie zjawisk (zbieranie faktów)

b) interpretacja zebranych faktów

2.Wywiad psychologiczny-jest rozmową badającego z respondentem według opracowanych wcześniej dyspozycji:

a)jawny-rozmowa polega na informowaniu rozmówcy o celu rozmowy.

b)ukryty-badany nie jest informowany o celu rozmowy.

3.Ankieta i kwestionariusz:

Ankieta-pewna liczba pytań przedstawiona na piśmie, arkusze ankietowe rozdaje się osobom wybranym z prośbą aby odpowiedziały na pytania, często anonimowo.

Kwestionariusz - arkusz z pytaniami na które odpowiada się tak lub nie, często obok pytań umieszczonych jest kilka odpowiedzi z których badany wybiera właściwą.

ANALIZA PROCESU POZNAWCZEGO

Czynności poznawcze - to czynności dzięki którym człowiek zdobywa wiedzę o sobie, świecie, potrafi stosować zdobytą wiedzę w formie środków do regulowania własnego zachowania.

Do procesów poznawczych zaliczamy:

1.Wrażenia to najprostsze psychiczne procesy polegające na odzwierciedleniu poszczególnych cech przedmiotów lub procesów. Rodzaje wrażeń:

a) wzrokowe b) słuchowe c)węchowe i smakowe d)skórne

2.Spostrzeżenia - spostrzeżenie jest to czynność poznawania przedmiotów i zdarzeń za pośrednictwem zmysłów. Czynność ta realizuje się dzięki realnemu kontaktowi człowieka z poznawaną rzeczywistością.

3.Uwaga - proces psychiczny polegający na umiejętności koncentrowania świadomości jednostki na określonych przedmiotach lub zjawiskach. Rodzaje uwag:

a)mimowolna - powstaje i utrzymuje się niezależnie od świadomego zamiaru człowieka.

b)dowolna - uwaga kierowana świadomie, sam człowiek wybiera przedmiot, na który chce zwrócić uwagę.

Cechy uwagi dowolnej:

a) trwałość - zdolność koncentrowania się na przedmiocie lub zjawisku przez dłuższy czas.

b) pojemność - zdolność jednoczesnego obejmowania jednym aktem uwagi kilku przedmiotów.

c) podzielność - możliwość jednoczesnego obejmowania uwagą większej ilości przedmiotów lub wykonywania jednocześnie kilku czynności.

d)przerzutność - możliwość szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi.

4.Pamięć - zdolność organizmu do ułatwiania, przechowywania odtwarzania informacji. Wszystkie te procesy są ze sobą ściśle powiązane, a efektywność zapamiętywania zależy zarówno od cech osobistych procesów pamięci jak i od sposobów utrwalania informacji.

Cechy pamięci:

a) szybkość zapamiętywania (mierzona ilością powtórzeń i czasem potrzebnym do zapamiętywania określonej ilości materiału)

b) bierność - dokładność reprodukowania treści bez zniekształceń bądź zmiany treści.

c) trwałość - czas w którym materiał jest przechowywany.

d) gotowość - umiejętność przypominania sobie potrzebnego materiału w momencie gdy informacje owe są nam potrzebne.

e) zakres - dotyczy obszerności opanowanego materiału.

Rodzaje pamięci:(w zależności od sposobu zapamiętywania)

a)Mechaniczna - opiera się głównie na powtarzaniu.

b)Sensowna czyli logiczna - opiera się na rozumieniu treści i związków logicznych pomiędzy poszczególnymi częściami materiału.

Typy pamięci:

a)wzrokowa b)słuchowa c)ruchowa

MYŚLENIE I MOWA

Myślenie - jest procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości w którym odzwierciedlają się najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz są wykrywane związki i zależności między nimi.

Mowa - pozwala nam na regulowanie naszego stosunku z otoczeniem na uzyskanie orientacji w nim. Pozwala na organizację współdziałania ludzi, przyswajania wiedzy itp.

To społeczne wypracowany system znaków i reguł operowania nimi będący środkiem porozumiewania się.

Podstawowe operacje myślowe:

Analiza - wyodrębnienie z przedmiotu podstawowych elementów co pozwala na zrozumienie wzajemnych zależności

Synteza -jest procesem przeciwnym do analizy i polega na scaleniu rozdzielonych w analizie elementów. Obie te operacje następują najczęściej łączone na zestawieniu ze sobą wszystkich zadań.

Porównanie - jest działaniem polegającym na zestawieniu ze sobą przedmiotów zjawisk czy sytuacji i szukania podobieństw i różnic między nimi by na ich podstawie wprowadzić odpowiednie wnioski.

Abstrahowanie - polega na wydzielaniu jednej ważnej strony momentu czy też właściwości przedmiotu i oderwaniu od innych cech.

Wyogólnienie - ustalenie istotnych cech przedmiotów tej samej klasy dzięki czemu możemy poznać to czego bezpośrednio nie obserwujemy, ale czym możemy wnioskować znając ogólnie prawidłowości zjawiska.

Mowa - jest związana z myśleniem.

WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOL. OSOBOWOŚCI

Pojęcie osobowości:

Termin osobowość - jest uznawana w naukach społecznych. Nazwa osobowości pochodzi od słowa osoba-(płeć)Persona

Osobowość to nadrzędny system regulacji zachowania się człowieka w różnych sytuacjach, poprzez obraz świata i własnej osoby podstawowe potrzeby i ogólne postawy odzwierciedlające wiedzę, przekonania, system wartości, stosunek do innych ludzi, nauki i pracy, do swoich ograniczeń i możliwości. To zorganizowana struktura cech i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska.

Do cech osobowości należą

a)Cechy fizyczne i temperament

b)uzdolnienia intelektualne i inne

Psychologia - nauka o duszy, nauka o życiu psychicznym człowieka.

Według Tadeusza Tomaszewskiego jest to nauka o czynnościach człowieka i o człowieku jako podmiocie tych czynności.

Zadaniem psychologii jest poznanie człowieka jako podmiotu zachowania się człowieka żyjącego w swym naturalnym środowisku przyrodniczym, społecznym i oddziałującego przez swą działalność na świat zewnętrzny, zmieniającego otoczenie.

Działy psychologii:

1.Psy. ogólna - stanowi wstęp do wszelkich psychologii. Zajmuje się ona podmiotem badań psychologicznych, układem pojęć, przedmiotem badań i ich zastosowań.

2.Psy. rozwojowa - bada ona przebieg i warunki kształtowania się osobowości człowieka od przyjścia na świat do późnej starości.

3.Psy. wychowawcza - zwana psychologią pedagogiczną. Zajmuje się opisem rozwoju życia psychicznego człowieka w celu określenia możliwości polepszenia działalności wychowawczej. Głównym podmiotem jej zainteresowania są czynności jak uczenie się i nauczanie.

4.Psy. społeczna zajmuje się zagadnieniami, które występują w różnych formach współdziałania między ludźmi (rodzina, szkoła, klasa społeczna)

5.Psy. pracy zajmuje się problemami związanymi z pracą człowieka.

6.Psy. kliniczna rozwiązanie problemów zaburzeń i chorób psychicznych (psychopatologia).

7.Psy. sądowa bada psychikę ludzi, którzy popadli w konflikt z prawem.

Nauki współdziałające z psychologią:

1. Przyrodnicze (wiedza biologiczna-budowa i funkcje układu nerwowego)

2.Społeczne (socjologia-bada prawa rozwoju osobowości w warunkach życia społecznego)

Metody badań psychologicznych:

Metody w psychologii jest to układ czynności, które psycholog musi wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było wydać prawdziwy sąd o procesach lub właściwościach psychicznych.

1.Metoda obserwacji. Obserwacja - to świadome, systematyczne i planowe spostrzeganie przedmiotów, zjawisk, problemów, zdarzeń bezpośrednio (za pomocą wzroku) lub pośredni (za pomocą specjalnych przyrządów).

W obserwacji możemy wyróżnić 2 momenty:

a) spostrzeganie zjawisk (zbieranie faktów)

b) interpretacja zebranych faktów

2.Wywiad psychologiczny-jest rozmową badającego z respondentem według opracowanych wcześniej dyspozycji:

a)jawny-rozmowa polega na informowaniu rozmówcy o celu rozmowy.

b)ukryty-badany nie jest informowany o celu rozmowy.

3.Ankieta i kwestionariusz:

Ankieta-pewna liczba pytań przedstawiona na piśmie, arkusze ankietowe rozdaje się osobom wybranym z prośbą aby odpowiedziały na pytania, często anonimowo.

Kwestionariusz - arkusz z pytaniami na które odpowiada się tak lub nie, często obok pytań umieszczonych jest kilka odpowiedzi z których badany wybiera właściwą.

ANALIZA PROCESU POZNAWCZEGO

Czynności poznawcze - to czynności dzięki którym człowiek zdobywa wiedzę o sobie, świecie, potrafi stosować zdobytą wiedzę w formie środków do regulowania własnego zachowania.

Do procesów poznawczych zaliczamy:

1.Wrażenia to najprostsze psychiczne procesy polegające na odzwierciedleniu poszczególnych cech przedmiotów lub procesów. Rodzaje wrażeń:

a) wzrokowe b) słuchowe c)węchowe i smakowe d)skórne

2.Spostrzeżenia - spostrzeżenie jest to czynność poznawania przedmiotów i zdarzeń za pośrednictwem zmysłów. Czynność ta realizuje się dzięki realnemu kontaktowi człowieka z poznawaną rzeczywistością.

3.Uwaga - proces psychiczny polegający na umiejętności koncentrowania świadomości jednostki na określonych przedmiotach lub zjawiskach. Rodzaje uwag:

a)mimowolna - powstaje i utrzymuje się niezależnie od świadomego zamiaru człowieka.

b)dowolna - uwaga kierowana świadomie, sam człowiek wybiera przedmiot, na który chce zwrócić uwagę.

Cechy uwagi dowolnej:

a) trwałość - zdolność koncentrowania się na przedmiocie lub zjawisku przez dłuższy czas.

b) pojemność - zdolność jednoczesnego obejmowania jednym aktem uwagi kilku przedmiotów.

c) podzielność - możliwość jednoczesnego obejmowania uwagą większej ilości przedmiotów lub wykonywania jednocześnie kilku czynności.

d)przerzutność - możliwość szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi.

4.Pamięć - zdolność organizmu do ułatwiania, przechowywania odtwarzania informacji. Wszystkie te procesy są ze sobą ściśle powiązane, a efektywność zapamiętywania zależy zarówno od cech osobistych procesów pamięci jak i od sposobów utrwalania informacji.

Cechy pamięci:

a) szybkość zapamiętywania (mierzona ilością powtórzeń i czasem potrzebnym do zapamiętywania określonej ilości materiału)

b) bierność - dokładność reprodukowania treści bez zniekształceń bądź zmiany treści.

c) trwałość - czas w którym materiał jest przechowywany.

d) gotowość - umiejętność przypominania sobie potrzebnego materiału w momencie gdy informacje owe są nam potrzebne.

e) zakres - dotyczy obszerności opanowanego materiału.

Rodzaje pamięci:(w zależności od sposobu zapamiętywania)

a)Mechaniczna - opiera się głównie na powtarzaniu.

b)Sensowna czyli logiczna - opiera się na rozumieniu treści i związków logicznych pomiędzy poszczególnymi częściami materiału.

Typy pamięci:

a)wzrokowa b)słuchowa c)ruchowa

MYŚLENIE I MOWA

Myślenie - jest procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości w którym odzwierciedlają się najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz są wykrywane związki i zależności między nimi.

Mowa - pozwala nam na regulowanie naszego stosunku z otoczeniem na uzyskanie orientacji w nim. Pozwala na organizację współdziałania ludzi, przyswajania wiedzy itp.

To społeczne wypracowany system znaków i reguł operowania nimi będący środkiem porozumiewania się.

Podstawowe operacje myślowe:

Analiza - wyodrębnienie z przedmiotu podstawowych elementów co pozwala na zrozumienie wzajemnych zależności

Synteza -jest procesem przeciwnym do analizy i polega na scaleniu rozdzielonych w analizie elementów. Obie te operacje następują najczęściej łączone na zestawieniu ze sobą wszystkich zadań.

Porównanie - jest działaniem polegającym na zestawieniu ze sobą przedmiotów zjawisk czy sytuacji i szukania podobieństw i różnic między nimi by na ich podstawie wprowadzić odpowiednie wnioski.

Abstrahowanie - polega na wydzielaniu jednej ważnej strony momentu czy też właściwości przedmiotu i oderwaniu od innych cech.

Wyogólnienie - ustalenie istotnych cech przedmiotów tej samej klasy dzięki czemu możemy poznać to czego bezpośrednio nie obserwujemy, ale czym możemy wnioskować znając ogólnie prawidłowości zjawiska.

Mowa - jest związana z myśleniem.

WYBRANE ZAGADNIENIA PSYCHOL. OSOBOWOŚCI

Pojęcie osobowości:

Termin osobowość - jest uznawana w naukach społecznych. Nazwa osobowości pochodzi od słowa osoba-(płeć)Persona

Osobowość to nadrzędny system regulacji zachowania się człowieka w różnych sytuacjach, poprzez obraz świata i własnej osoby podstawowe potrzeby i ogólne postawy odzwierciedlające wiedzę, przekonania, system wartości, stosunek do innych ludzi, nauki i pracy, do swoich ograniczeń i możliwości. To zorganizowana struktura cech i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska.

Do cech osobowości należą

a)Cechy fizyczne i temperament

b)uzdolnienia intelektualne i inne

c)zainteresowania i wartości d)postawy społeczne

e)dyspozycje, motywacje f)skłonności patologiczne

g)sposoby wyrażania się i styl bycia

Zdolność - to takie własności psychiczne które warunkują pomyślne rezultaty działania. Zdolności rozwijają się pod wpływem określonych zadatków fizyczno-anatomicznych.

Temperament - jest to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych przejawiających się w reakcjach emocjonalnych i motoryce. Temperament należy do dynamicznych składników osobowości. Temperament w pewnym stopniu zależy od cech wrodzonych ale ulega też zmianom i modyfikacją pod wpływem warunków życia i doświadczenia. Pawłow wyodrębnił 3 typy: sangwining (typ silny zrównoważony i ruchliwy), flegmatyk (zrównoważony i powolny), choleryk (niezrównoważony ruchliwy), melancholik (typ słaby)

Uzdolnienia - zespół zdolności umożliwiający wyjątkowo skuteczne działanie w danej dziedzinie. Ludzie różnią się między sobą uzdolnieniami. U jednych obserwujemy np. uzdolnienia do zajęć technicznych a u innych do działalności artystycznej lub organizacyjnej.

Zainteresowania - to specyficzne nastawienie poznawcze i emocjonalne na przedmioty i zjawiska rzeczywistości. O prawdziwym zainteresowaniu świadczy działanie.

Inteligencja - to zdolność posługiwania się mową przy rozwiązywaniu problemów. Jest to zdolność myślenia i rozumowania na danym poziomie złożoności zagadnienia. Inteligencja bywa niekiedy traktowana jako zdolność ogólna kiedy indziej jest to zdolność przystosowania się do nowych wymagań czy też zdolności efektywnego myślenia. Ludzie różnią się między sobą poziomem inteligencji.

Według Sterna iloraz inteligencji

II(iloraz inteligencji)=Wu(wiek umysłowy):Wż(wiek życia)

Wskaźnik średniej inteligencji 90 do 100

Potrzeby - należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki. Rozróżnia się dwa rodzaje potrzeb:

a) potrzeby biologiczne, to potrzeby wrodzone (tlenu światła ciepłoty pokarmu, wypróżniania, aktywności odpoczynku, bezpieczeństwa, rozrodu, towarzystwa, opieki)

b) potrzeby społeczne (pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania piękna, zabawy, miłości szczęścia)

CHARAKTER

Charakter - ma złożoną hierarchicznie budowę, której podstawowymi elementami są właściwości psychiczne określone mianem cech charakteru. One to właśnie wyróżniają stosunek jednostki do otoczenia, własnego działania i do samego siebie. Cechy charakteru wyrażający stosunek do otoczenia nadają kierunek działania człowieka. Właściwości charakteru, które ukierunkowywują działanie człowieka że jest zgodne zasadami moralnymi i cenione w społeczeństwie określa się jako zalety charakteru. Przeciwieństwem ich są wady charakteru.

Procesy motywacyjne:

Istoty ludzkie są motywowane do działania przez system podstawowych potrzeb.

Kwalifikacja motywów:

a)osobiste-cechują ludzi którzy w swym działaniu realizują cele osobiste, przynoszące im różnego rodzaju korzyść.

b)społeczne- występują u ludzi, którzy w swym działaniu skupiają się na zaspokajaniu potrzeb innych ludzi.

c)działaniowe-podejmowane są przez jednostki czerpiących satysfakcję z samego działania, a także poziomu jego wykonania.

Dla powstania procesu motywacyjnego powinny być spełnione dwa warunki:

a)wynik czynności musi być przez człowieka oceniany jako użyteczny.

b)człowiek musi żywić przekonanie, że możliwości osiągnięcia pożądanego wyniku jest wyższa niż zero.

PSYCHOLOGIA GRUPY SPOŁECZNEJ I TŁUMU

Grupa społeczna - jest to formacja która składa się z pewnej liczby osób pozostających ze sobą wzajemnie w bardziej lub mniej określonych pozycjach i rolach, która ma własny system wartości i norm regulujących zachowanie poszczególnych członków w sprawach ważnych dla grupy. Tak więc grupa społeczna jest sekcja, zmiana służbowa jednostka straży pożarnej, paczka koleżeńska, zespół sportowy.

Rodzaje grup społecznych:

1.Podział ze względu na liczebność.

a)grupy małe (których członkowie kontaktują się ze sobą bezpośrednio)

b)grupy duże - większa liczebność członkowie kontaktują się pośrednio i mogą się nie znać osobiście

2.Podział uwzględniający powstanie grup:

a) grupy nieformalne - powstają w sposób spontaniczny, nie są one celowo i odgórnie ograniczane, grupy te zaspokajają szereg potrzeb psychicznych i społecznych ich członków.

b)grupy formalne - organizowane są celowo wokół określonych zadań. Mają one określoną strukturę organizacyjną. Powstają w sposób odgórny ich normy zostały określone z zewnątrz (oddziały straży pożarnej)

3.Z uwagi na cele grupy:

a)grupy polityczne-podstawą są wspólne poglądy i ideologia

b)grupy ekonomiczne-spółki, stowarzyszenia, ekon. cel dział

c)grupy religijne-kościoły związki wyznaniowe, sekty

d)grupy towarzysko zabawowe-łączące ludzi o podobnych zainteresowaniach

e)grupy rodzinne oparte na więzach, pokrewieństwa

f)wychowawcze celowo tworzone z zadaniem formowania wartościowych cech osobowości.

4.Podział z punktu widzenia odstępstwa od norm oraz typu kierowania:

a)grupy o strukturze demokratycznej-decyzje w drodze wzajemnego porozumienia i w wyniku zbiorowej dyskusji.

b)grupy autokratyczne-występuje ścisłe przestrzeganie norm a decyzje podejmowane są arbitralnie przez kierującego grupą.

c)grupy liberalne w których normy przekraczane są bez poważniejszych sankcji, kierownictwo jest chwiejne i niezdezdecydowane.

5.Podział ze względu na łatwość dostępu dla członków

a)grupy otwarte - dostępne dla osób z zewnątrz bez ograniczeń

b)grupy na wpół otwarte do których wejść można spełniając pewne kryteria (wykształcenie)

c)ekskluzywne -stosuje ściśle określone i dość surowe kryteria. (Akademia Nauk)

Tłum -jest przelotnym zgromadzeniem większej ilości ludzi na takiej przestrzeni która dopuszcza do bezpośredniego kontaktu między tymi osobami. Wszyscy ci ludzie reagują spątanicznie na te same podniety w podobny lub identyczny sposób. Tłum zawsze zbiera się i kształtuje pod wpływem silnych bodźców emocjonalnych (gniew, poczucie krzywdy, szukanie zemsty). Zwykle w tłumie panuje napięcie emocjonalne, które wzmaga poczucie własnej osoby, a zmniejsza poczucie odpowiedzialności za podejmowane czyny co prowadzi do brutalności i agresywności , dlatego też uczestnicy są zdolni do zachowań jakich nie dopuścili by się w normalnym zachowaniu , w ustabilizowanych sytuacjach

Rodzaje tłumu:

a) tłum agresywny ( atakujący , terroryzujący , walczący)

b) uciekający (ogarnięty paniką)

c) nabywający ( rabujący, grabierczy)

d) demonstrujący

Panika jest najbardziej niebezpieczną i szkodliwą postacią strachu , powoduje ślepą ucieczkę. Panika wywiera szczególnie zgubny wpływ w gęstych skupiskach ludzi. Jednym z najważniejszych czynników wywołujących panikę jest słowo. Przyczyną paniki jest zaskoczenie.

Zachowanie się tłumu panicznego w czasie pożaru i innych klęsk żywiołowych: tłum ogarnięty paniką rusza na oślep.

Zapobieganie panice jest to całokształt przedsiwzięć które mają bezpośrednią lub pośrednio zapewnić ochronę przed paniką i jej tragicznymi skutkami.

Zwalczanie tłumu panicznego jest to całokształt przedsięwzięć które mają na celu rozproszenie tłumu i opanowanie sytuacji panicznej.

Zapobieganie panice :

a) bezpośrednie - polegające głównie na rozładowaniu napięcia psychicznego w pierwszej fazie powstania paniki. , kiedy mamy do czynienia z indywidualnym stanem panicznym . Zapobiec panice , kiedy powstał indywidualny strach i nastrój może tylko osoba opanowana spokojna zdecydowana , która liczy się z autorytetem

b) pośrednie - jednym ze sposobów zapobiegania panice są ćwiczenia na obiektach z pozoracją pożaru i ewakuacją (gdy są powtarzane powodują wyrobienie nawyku spokojnego opuszczenia pomieszczenia gdy nastąpi pożar).

c)zainteresowania i wartości d)postawy społeczne

e)dyspozycje, motywacje f)skłonności patologiczne

g)sposoby wyrażania się i styl bycia

Zdolność - to takie własności psychiczne które warunkują pomyślne rezultaty działania. Zdolności rozwijają się pod wpływem określonych zadatków fizyczno-anatomicznych.

Temperament - jest to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych przejawiających się w reakcjach emocjonalnych i motoryce. Temperament należy do dynamicznych składników osobowości. Temperament w pewnym stopniu zależy od cech wrodzonych ale ulega też zmianom i modyfikacją pod wpływem warunków życia i doświadczenia. Pawłow wyodrębnił 3 typy: sangwining (typ silny zrównoważony i ruchliwy), flegmatyk (zrównoważony i powolny), choleryk (niezrównoważony ruchliwy), melancholik (typ słaby)

Uzdolnienia - zespół zdolności umożliwiający wyjątkowo skuteczne działanie w danej dziedzinie. Ludzie różnią się między sobą uzdolnieniami. U jednych obserwujemy np. uzdolnienia do zajęć technicznych a u innych do działalności artystycznej lub organizacyjnej.

Zainteresowania - to specyficzne nastawienie poznawcze i emocjonalne na przedmioty i zjawiska rzeczywistości. O prawdziwym zainteresowaniu świadczy działanie.

Inteligencja - to zdolność posługiwania się mową przy rozwiązywaniu problemów. Jest to zdolność myślenia i rozumowania na danym poziomie złożoności zagadnienia. Inteligencja bywa niekiedy traktowana jako zdolność ogólna kiedy indziej jest to zdolność przystosowania się do nowych wymagań czy też zdolności efektywnego myślenia. Ludzie różnią się między sobą poziomem inteligencji.

Według Sterna iloraz inteligencji

II(iloraz inteligencji)=Wu(wiek umysłowy):Wż(wiek życia)

Wskaźnik średniej inteligencji 90 do 100

Potrzeby - należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki. Rozróżnia się dwa rodzaje potrzeb:

a) potrzeby biologiczne, to potrzeby wrodzone (tlenu światła ciepłoty pokarmu, wypróżniania, aktywności odpoczynku, bezpieczeństwa, rozrodu, towarzystwa, opieki)

b) potrzeby społeczne (pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania piękna, zabawy, miłości szczęścia)

CHARAKTER

Charakter - ma złożoną hierarchicznie budowę, której podstawowymi elementami są właściwości psychiczne określone mianem cech charakteru. One to właśnie wyróżniają stosunek jednostki do otoczenia, własnego działania i do samego siebie. Cechy charakteru wyrażający stosunek do otoczenia nadają kierunek działania człowieka. Właściwości charakteru, które ukierunkowywują działanie człowieka że jest zgodne zasadami moralnymi i cenione w społeczeństwie określa się jako zalety charakteru. Przeciwieństwem ich są wady charakteru.

Procesy motywacyjne:

Istoty ludzkie są motywowane do działania przez system podstawowych potrzeb.

Kwalifikacja motywów:

a)osobiste-cechują ludzi którzy w swym działaniu realizują cele osobiste, przynoszące im różnego rodzaju korzyść.

b)społeczne- występują u ludzi, którzy w swym działaniu skupiają się na zaspokajaniu potrzeb innych ludzi.

c)działaniowe-podejmowane są przez jednostki czerpiących satysfakcję z samego działania, a także poziomu jego wykonania.

Dla powstania procesu motywacyjnego powinny być spełnione dwa warunki:

a)wynik czynności musi być przez człowieka oceniany jako użyteczny.

b)człowiek musi żywić przekonanie, że możliwości osiągnięcia pożądanego wyniku jest wyższa niż zero.

PSYCHOLOGIA GRUPY SPOŁECZNEJ I TŁUMU

Grupa społeczna - jest to formacja która składa się z pewnej liczby osób pozostających ze sobą wzajemnie w bardziej lub mniej określonych pozycjach i rolach, która ma własny system wartości i norm regulujących zachowanie poszczególnych członków w sprawach ważnych dla grupy. Tak więc grupa społeczna jest sekcja, zmiana służbowa jednostka straży pożarnej, paczka koleżeńska, zespół sportowy.

Rodzaje grup społecznych:

1.Podział ze względu na liczebność.

a)grupy małe (których członkowie kontaktują się ze sobą bezpośrednio)

b)grupy duże - większa liczebność członkowie kontaktują się pośrednio i mogą się nie znać osobiście

2.Podział uwzględniający powstanie grup:

a) grupy nieformalne - powstają w sposób spontaniczny, nie są one celowo i odgórnie ograniczane, grupy te zaspokajają szereg potrzeb psychicznych i społecznych ich członków.

b)grupy formalne - organizowane są celowo wokół określonych zadań. Mają one określoną strukturę organizacyjną. Powstają w sposób odgórny ich normy zostały określone z zewnątrz (oddziały straży pożarnej)

3.Z uwagi na cele grupy:

a)grupy polityczne-podstawą są wspólne poglądy i ideologia

b)grupy ekonomiczne-spółki, stowarzyszenia, ekon. cel dział

c)grupy religijne-kościoły związki wyznaniowe, sekty

d)grupy towarzysko zabawowe-łączące ludzi o podobnych zainteresowaniach

e)grupy rodzinne oparte na więzach, pokrewieństwa

f)wychowawcze celowo tworzone z zadaniem formowania wartościowych cech osobowości.

4.Podział z punktu widzenia odstępstwa od norm oraz typu kierowania:

a)grupy o strukturze demokratycznej-decyzje w drodze wzajemnego porozumienia i w wyniku zbiorowej dyskusji.

b)grupy autokratyczne-występuje ścisłe przestrzeganie norm a decyzje podejmowane są arbitralnie przez kierującego grupą.

c)grupy liberalne w których normy przekraczane są bez poważniejszych sankcji, kierownictwo jest chwiejne i niezdezdecydowane.

5.Podział ze względu na łatwość dostępu dla członków

a)grupy otwarte - dostępne dla osób z zewnątrz bez ograniczeń

b)grupy na wpół otwarte do których wejść można spełniając pewne kryteria (wykształcenie)

c)ekskluzywne -stosuje ściśle określone i dość surowe kryteria. (Akademia Nauk)

Tłum -jest przelotnym zgromadzeniem większej ilości ludzi na takiej przestrzeni która dopuszcza do bezpośredniego kontaktu między tymi osobami. Wszyscy ci ludzie reagują spątanicznie na te same podniety w podobny lub identyczny sposób. Tłum zawsze zbiera się i kształtuje pod wpływem silnych bodźców emocjonalnych (gniew, poczucie krzywdy, szukanie zemsty). Zwykle w tłumie panuje napięcie emocjonalne, które wzmaga poczucie własnej osoby, a zmniejsza poczucie odpowiedzialności za podejmowane czyny co prowadzi do brutalności i agresywności , dlatego też uczestnicy są zdolni do zachowań jakich nie dopuścili by się w normalnym zachowaniu , w ustabilizowanych sytuacjach

Rodzaje tłumu:

a) tłum agresywny ( atakujący , terroryzujący , walczący)

b) uciekający (ogarnięty paniką)

c) nabywający ( rabujący, grabierczy)

d) demonstrujący

Panika jest najbardziej niebezpieczną i szkodliwą postacią strachu , powoduje ślepą ucieczkę. Panika wywiera szczególnie zgubny wpływ w gęstych skupiskach ludzi. Jednym z najważniejszych czynników wywołujących panikę jest słowo. Przyczyną paniki jest zaskoczenie.

Zachowanie się tłumu panicznego w czasie pożaru i innych klęsk żywiołowych: tłum ogarnięty paniką rusza na oślep.

Zapobieganie panice jest to całokształt przedsiwzięć które mają bezpośrednią lub pośrednio zapewnić ochronę przed paniką i jej tragicznymi skutkami.

Zwalczanie tłumu panicznego jest to całokształt przedsięwzięć które mają na celu rozproszenie tłumu i opanowanie sytuacji panicznej.

Zapobieganie panice :

a) bezpośrednie - polegające głównie na rozładowaniu napięcia psychicznego w pierwszej fazie powstania paniki. , kiedy mamy do czynienia z indywidualnym stanem panicznym . Zapobiec panice , kiedy powstał indywidualny strach i nastrój może tylko osoba opanowana spokojna zdecydowana , która liczy się z autorytetem

b) pośrednie - jednym ze sposobów zapobiegania panice są ćwiczenia na obiektach z pozoracją pożaru i ewakuacją (gdy są powtarzane powodują wyrobienie nawyku spokojnego opuszczenia pomieszczenia gdy nastąpi pożar).

c)zainteresowania i wartości d)postawy społeczne

e)dyspozycje, motywacje f)skłonności patologiczne

g)sposoby wyrażania się i styl bycia

Zdolność - to takie własności psychiczne które warunkują pomyślne rezultaty działania. Zdolności rozwijają się pod wpływem określonych zadatków fizyczno-anatomicznych.

Temperament - jest to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych przejawiających się w reakcjach emocjonalnych i motoryce. Temperament należy do dynamicznych składników osobowości. Temperament w pewnym stopniu zależy od cech wrodzonych ale ulega też zmianom i modyfikacją pod wpływem warunków życia i doświadczenia. Pawłow wyodrębnił 3 typy: sangwining (typ silny zrównoważony i ruchliwy), flegmatyk (zrównoważony i powolny), choleryk (niezrównoważony ruchliwy), melancholik (typ słaby)

Uzdolnienia - zespół zdolności umożliwiający wyjątkowo skuteczne działanie w danej dziedzinie. Ludzie różnią się między sobą uzdolnieniami. U jednych obserwujemy np. uzdolnienia do zajęć technicznych a u innych do działalności artystycznej lub organizacyjnej.

Zainteresowania - to specyficzne nastawienie poznawcze i emocjonalne na przedmioty i zjawiska rzeczywistości. O prawdziwym zainteresowaniu świadczy działanie.

Inteligencja - to zdolność posługiwania się mową przy rozwiązywaniu problemów. Jest to zdolność myślenia i rozumowania na danym poziomie złożoności zagadnienia. Inteligencja bywa niekiedy traktowana jako zdolność ogólna kiedy indziej jest to zdolność przystosowania się do nowych wymagań czy też zdolności efektywnego myślenia. Ludzie różnią się między sobą poziomem inteligencji.

Według Sterna iloraz inteligencji

II(iloraz inteligencji)=Wu(wiek umysłowy):Wż(wiek życia)

Wskaźnik średniej inteligencji 90 do 100

Potrzeby - należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki. Rozróżnia się dwa rodzaje potrzeb:

a) potrzeby biologiczne, to potrzeby wrodzone (tlenu światła ciepłoty pokarmu, wypróżniania, aktywności odpoczynku, bezpieczeństwa, rozrodu, towarzystwa, opieki)

b) potrzeby społeczne (pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania piękna, zabawy, miłości szczęścia)

CHARAKTER

Charakter - ma złożoną hierarchicznie budowę, której podstawowymi elementami są właściwości psychiczne określone mianem cech charakteru. One to właśnie wyróżniają stosunek jednostki do otoczenia, własnego działania i do samego siebie. Cechy charakteru wyrażający stosunek do otoczenia nadają kierunek działania człowieka. Właściwości charakteru, które ukierunkowywują działanie człowieka że jest zgodne zasadami moralnymi i cenione w społeczeństwie określa się jako zalety charakteru. Przeciwieństwem ich są wady charakteru.

Procesy motywacyjne:

Istoty ludzkie są motywowane do działania przez system podstawowych potrzeb.

Kwalifikacja motywów:

a)osobiste-cechują ludzi którzy w swym działaniu realizują cele osobiste, przynoszące im różnego rodzaju korzyść.

b)społeczne- występują u ludzi, którzy w swym działaniu skupiają się na zaspokajaniu potrzeb innych ludzi.

c)działaniowe-podejmowane są przez jednostki czerpiących satysfakcję z samego działania, a także poziomu jego wykonania.

Dla powstania procesu motywacyjnego powinny być spełnione dwa warunki:

a)wynik czynności musi być przez człowieka oceniany jako użyteczny.

b)człowiek musi żywić przekonanie, że możliwości osiągnięcia pożądanego wyniku jest wyższa niż zero.

PSYCHOLOGIA GRUPY SPOŁECZNEJ I TŁUMU

Grupa społeczna - jest to formacja która składa się z pewnej liczby osób pozostających ze sobą wzajemnie w bardziej lub mniej określonych pozycjach i rolach, która ma własny system wartości i norm regulujących zachowanie poszczególnych członków w sprawach ważnych dla grupy. Tak więc grupa społeczna jest sekcja, zmiana służbowa jednostka straży pożarnej, paczka koleżeńska, zespół sportowy.

Rodzaje grup społecznych:

1.Podział ze względu na liczebność.

a)grupy małe (których członkowie kontaktują się ze sobą bezpośrednio)

b)grupy duże - większa liczebność członkowie kontaktują się pośrednio i mogą się nie znać osobiście

2.Podział uwzględniający powstanie grup:

a) grupy nieformalne - powstają w sposób spontaniczny, nie są one celowo i odgórnie ograniczane, grupy te zaspokajają szereg potrzeb psychicznych i społecznych ich członków.

b)grupy formalne - organizowane są celowo wokół określonych zadań. Mają one określoną strukturę organizacyjną. Powstają w sposób odgórny ich normy zostały określone z zewnątrz (oddziały straży pożarnej)

3.Z uwagi na cele grupy:

a)grupy polityczne-podstawą są wspólne poglądy i ideologia

b)grupy ekonomiczne-spółki, stowarzyszenia, ekon. cel dział

c)grupy religijne-kościoły związki wyznaniowe, sekty

d)grupy towarzysko zabawowe-łączące ludzi o podobnych zainteresowaniach

e)grupy rodzinne oparte na więzach, pokrewieństwa

f)wychowawcze celowo tworzone z zadaniem formowania wartościowych cech osobowości.

4.Podział z punktu widzenia odstępstwa od norm oraz typu kierowania:

a)grupy o strukturze demokratycznej-decyzje w drodze wzajemnego porozumienia i w wyniku zbiorowej dyskusji.

b)grupy autokratyczne-występuje ścisłe przestrzeganie norm a decyzje podejmowane są arbitralnie przez kierującego grupą.

c)grupy liberalne w których normy przekraczane są bez poważniejszych sankcji, kierownictwo jest chwiejne i niezdezdecydowane.

5.Podział ze względu na łatwość dostępu dla członków

a)grupy otwarte - dostępne dla osób z zewnątrz bez ograniczeń

b)grupy na wpół otwarte do których wejść można spełniając pewne kryteria (wykształcenie)

c)ekskluzywne -stosuje ściśle określone i dość surowe kryteria. (Akademia Nauk)

Tłum -jest przelotnym zgromadzeniem większej ilości ludzi na takiej przestrzeni która dopuszcza do bezpośredniego kontaktu między tymi osobami. Wszyscy ci ludzie reagują spątanicznie na te same podniety w podobny lub identyczny sposób. Tłum zawsze zbiera się i kształtuje pod wpływem silnych bodźców emocjonalnych (gniew, poczucie krzywdy, szukanie zemsty). Zwykle w tłumie panuje napięcie emocjonalne, które wzmaga poczucie własnej osoby, a zmniejsza poczucie odpowiedzialności za podejmowane czyny co prowadzi do brutalności i agresywności , dlatego też uczestnicy są zdolni do zachowań jakich nie dopuścili by się w normalnym zachowaniu , w ustabilizowanych sytuacjach

Rodzaje tłumu:

a) tłum agresywny ( atakujący , terroryzujący , walczący)

b) uciekający (ogarnięty paniką)

c) nabywający ( rabujący, grabierczy)

d) demonstrujący

Panika jest najbardziej niebezpieczną i szkodliwą postacią strachu , powoduje ślepą ucieczkę. Panika wywiera szczególnie zgubny wpływ w gęstych skupiskach ludzi. Jednym z najważniejszych czynników wywołujących panikę jest słowo. Przyczyną paniki jest zaskoczenie.

Zachowanie się tłumu panicznego w czasie pożaru i innych klęsk żywiołowych: tłum ogarnięty paniką rusza na oślep.

Zapobieganie panice jest to całokształt przedsiwzięć które mają bezpośrednią lub pośrednio zapewnić ochronę przed paniką i jej tragicznymi skutkami.

Zwalczanie tłumu panicznego jest to całokształt przedsięwzięć które mają na celu rozproszenie tłumu i opanowanie sytuacji panicznej.

Zapobieganie panice :

a) bezpośrednie - polegające głównie na rozładowaniu napięcia psychicznego w pierwszej fazie powstania paniki. , kiedy mamy do czynienia z indywidualnym stanem panicznym . Zapobiec panice , kiedy powstał indywidualny strach i nastrój może tylko osoba opanowana spokojna zdecydowana , która liczy się z autorytetem

b) pośrednie - jednym ze sposobów zapobiegania panice są ćwiczenia na obiektach z pozoracją pożaru i ewakuacją (gdy są powtarzane powodują wyrobienie nawyku spokojnego opuszczenia pomieszczenia gdy nastąpi pożar).

c)zainteresowania i wartości d)postawy społeczne

e)dyspozycje, motywacje f)skłonności patologiczne

g)sposoby wyrażania się i styl bycia

Zdolność - to takie własności psychiczne które warunkują pomyślne rezultaty działania. Zdolności rozwijają się pod wpływem określonych zadatków fizyczno-anatomicznych.

Temperament - jest to zespół najbardziej stałych właściwości psychicznych przejawiających się w reakcjach emocjonalnych i motoryce. Temperament należy do dynamicznych składników osobowości. Temperament w pewnym stopniu zależy od cech wrodzonych ale ulega też zmianom i modyfikacją pod wpływem warunków życia i doświadczenia. Pawłow wyodrębnił 3 typy: sangwining (typ silny zrównoważony i ruchliwy), flegmatyk (zrównoważony i powolny), choleryk (niezrównoważony ruchliwy), melancholik (typ słaby)

Uzdolnienia - zespół zdolności umożliwiający wyjątkowo skuteczne działanie w danej dziedzinie. Ludzie różnią się między sobą uzdolnieniami. U jednych obserwujemy np. uzdolnienia do zajęć technicznych a u innych do działalności artystycznej lub organizacyjnej.

Zainteresowania - to specyficzne nastawienie poznawcze i emocjonalne na przedmioty i zjawiska rzeczywistości. O prawdziwym zainteresowaniu świadczy działanie.

Inteligencja - to zdolność posługiwania się mową przy rozwiązywaniu problemów. Jest to zdolność myślenia i rozumowania na danym poziomie złożoności zagadnienia. Inteligencja bywa niekiedy traktowana jako zdolność ogólna kiedy indziej jest to zdolność przystosowania się do nowych wymagań czy też zdolności efektywnego myślenia. Ludzie różnią się między sobą poziomem inteligencji.

Według Sterna iloraz inteligencji

II(iloraz inteligencji)=Wu(wiek umysłowy):Wż(wiek życia)

Wskaźnik średniej inteligencji 90 do 100

Potrzeby - należą do czynników dynamizujących zachowanie jednostki. Rozróżnia się dwa rodzaje potrzeb:

a) potrzeby biologiczne, to potrzeby wrodzone (tlenu światła ciepłoty pokarmu, wypróżniania, aktywności odpoczynku, bezpieczeństwa, rozrodu, towarzystwa, opieki)

b) potrzeby społeczne (pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania piękna, zabawy, miłości szczęścia)

CHARAKTER

Charakter - ma złożoną hierarchicznie budowę, której podstawowymi elementami są właściwości psychiczne określone mianem cech charakteru. One to właśnie wyróżniają stosunek jednostki do otoczenia, własnego działania i do samego siebie. Cechy charakteru wyrażający stosunek do otoczenia nadają kierunek działania człowieka. Właściwości charakteru, które ukierunkowywują działanie człowieka że jest zgodne zasadami moralnymi i cenione w społeczeństwie określa się jako zalety charakteru. Przeciwieństwem ich są wady charakteru.

Procesy motywacyjne:

Istoty ludzkie są motywowane do działania przez system podstawowych potrzeb.

Kwalifikacja motywów:

a)osobiste-cechują ludzi którzy w swym działaniu realizują cele osobiste, przynoszące im różnego rodzaju korzyść.

b)społeczne- występują u ludzi, którzy w swym działaniu skupiają się na zaspokajaniu potrzeb innych ludzi.

c)działaniowe-podejmowane są przez jednostki czerpiących satysfakcję z samego działania, a także poziomu jego wykonania.

Dla powstania procesu motywacyjnego powinny być spełnione dwa warunki:

a)wynik czynności musi być przez człowieka oceniany jako użyteczny.

b)człowiek musi żywić przekonanie, że możliwości osiągnięcia pożądanego wyniku jest wyższa niż zero.

PSYCHOLOGIA GRUPY SPOŁECZNEJ I TŁUMU

Grupa społeczna - jest to formacja która składa się z pewnej liczby osób pozostających ze sobą wzajemnie w bardziej lub mniej określonych pozycjach i rolach, która ma własny system wartości i norm regulujących zachowanie poszczególnych członków w sprawach ważnych dla grupy. Tak więc grupa społeczna jest sekcja, zmiana służbowa jednostka straży pożarnej, paczka koleżeńska, zespół sportowy.

Rodzaje grup społecznych:

1.Podział ze względu na liczebność.

a)grupy małe (których członkowie kontaktują się ze sobą bezpośrednio)

b)grupy duże - większa liczebność członkowie kontaktują się pośrednio i mogą się nie znać osobiście

2.Podział uwzględniający powstanie grup:

a) grupy nieformalne - powstają w sposób spontaniczny, nie są one celowo i odgórnie ograniczane, grupy te zaspokajają szereg potrzeb psychicznych i społecznych ich członków.

b)grupy formalne - organizowane są celowo wokół określonych zadań. Mają one określoną strukturę organizacyjną. Powstają w sposób odgórny ich normy zostały określone z zewnątrz (oddziały straży pożarnej)

3.Z uwagi na cele grupy:

a)grupy polityczne-podstawą są wspólne poglądy i ideologia

b)grupy ekonomiczne-spółki, stowarzyszenia, ekon. cel dział

c)grupy religijne-kościoły związki wyznaniowe, sekty

d)grupy towarzysko zabawowe-łączące ludzi o podobnych zainteresowaniach

e)grupy rodzinne oparte na więzach, pokrewieństwa

f)wychowawcze celowo tworzone z zadaniem formowania wartościowych cech osobowości.

4.Podział z punktu widzenia odstępstwa od norm oraz typu kierowania:

a)grupy o strukturze demokratycznej-decyzje w drodze wzajemnego porozumienia i w wyniku zbiorowej dyskusji.

b)grupy autokratyczne-występuje ścisłe przestrzeganie norm a decyzje podejmowane są arbitralnie przez kierującego grupą.

c)grupy liberalne w których normy przekraczane są bez poważniejszych sankcji, kierownictwo jest chwiejne i niezdezdecydowane.

5.Podział ze względu na łatwość dostępu dla członków

a)grupy otwarte - dostępne dla osób z zewnątrz bez ograniczeń

b)grupy na wpół otwarte do których wejść można spełniając pewne kryteria (wykształcenie)

c)ekskluzywne -stosuje ściśle określone i dość surowe kryteria. (Akademia Nauk)

Tłum -jest przelotnym zgromadzeniem większej ilości ludzi na takiej przestrzeni która dopuszcza do bezpośredniego kontaktu między tymi osobami. Wszyscy ci ludzie reagują spątanicznie na te same podniety w podobny lub identyczny sposób. Tłum zawsze zbiera się i kształtuje pod wpływem silnych bodźców emocjonalnych (gniew, poczucie krzywdy, szukanie zemsty). Zwykle w tłumie panuje napięcie emocjonalne, które wzmaga poczucie własnej osoby, a zmniejsza poczucie odpowiedzialności za podejmowane czyny co prowadzi do brutalności i agresywności , dlatego też uczestnicy są zdolni do zachowań jakich nie dopuścili by się w normalnym zachowaniu , w ustabilizowanych sytuacjach

Rodzaje tłumu:

a) tłum agresywny ( atakujący , terroryzujący , walczący)

b) uciekający (ogarnięty paniką)

c) nabywający ( rabujący, grabierczy)

d) demonstrujący

Panika jest najbardziej niebezpieczną i szkodliwą postacią strachu , powoduje ślepą ucieczkę. Panika wywiera szczególnie zgubny wpływ w gęstych skupiskach ludzi. Jednym z najważniejszych czynników wywołujących panikę jest słowo. Przyczyną paniki jest zaskoczenie.

Zachowanie się tłumu panicznego w czasie pożaru i innych klęsk żywiołowych: tłum ogarnięty paniką rusza na oślep.

Zapobieganie panice jest to całokształt przedsiwzięć które mają bezpośrednią lub pośrednio zapewnić ochronę przed paniką i jej tragicznymi skutkami.

Zwalczanie tłumu panicznego jest to całokształt przedsięwzięć które mają na celu rozproszenie tłumu i opanowanie sytuacji panicznej.

Zapobieganie panice :

a) bezpośrednie - polegające głównie na rozładowaniu napięcia psychicznego w pierwszej fazie powstania paniki. , kiedy mamy do czynienia z indywidualnym stanem panicznym . Zapobiec panice , kiedy powstał indywidualny strach i nastrój może tylko osoba opanowana spokojna zdecydowana , która liczy się z autorytetem

b) pośrednie - jednym ze sposobów zapobiegania panice są ćwiczenia na obiektach z pozoracją pożaru i ewakuacją (gdy są powtarzane powodują wyrobienie nawyku spokojnego opuszczenia pomieszczenia gdy nastąpi pożar).

Zapobieganie panice wśród strażaków:

1. Sprawnie prowadzona akcja

2. Logiczniej i jaśniej zrozumiałe rozkazy

3. Dobre przygotowanie dowódcy do zawodu

PSYCHOLOGOJA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

Człowiek nie jest w stanie zaspokoić wszystkich swych potrzeb. Utrudniają mu to różne przeszkody. Zarówno tkwiące w nim samym jak i zewnętrzne.

Sytuacje trudne są to sytuacje nowe , różniące się w jakiś wyraźniejszy sposób od sytuacji w której podmiot (człowiek)

Przegląd sytuacji trudnych w zawodzie strażaka

a) potrzeby wynikające z kontaktów między ludzkich , powstających konfliktów , konieczności akceptacji funkcyjnych norm społecznych i oddziaływanie grup nie formalnych

b) niemożliwość zaspokajania własnych potrzeb różnej natury ekonomicznej , społecznej , samorealizacji

c) stan czuwania i oczekiwania odczuwa się na zdrowiu (wymagające interwencji)

d) moment alarmu i dojazdu do miejsca zdarzenia

e) obciążenia fizyczne wynikające z konieczności obsługi sprzętu o dużym ciężarze wymagającym dużego wysiłku i warunków pracy ( podmokły teren , dachy schody pozycja przy pracy )

f) mikroklimat środowiska pracy w której są takie elementy jak: wysoka , sucha i wilgotna temp. , zimno , wahania temp. przewiewy

g)rytm pracy , często nieregularny , zmienny utrudniający prawidłowy wypoczynek i właściwe odżywianie

h) obciążenia nerwowo psychiczne wynikające z własnego i innych ludzi życia i zdrowia , widoku ofiar pożarów i wypadków, braku technicznych środków działania uniemożliwiające skuteczność niesienia pomocy

i) potrzeby zdrowia - obciążenie sprawności fizycznej i psychicznej, obciążenie zdolności i przydatności do wykonania zawodu, będące nie tylko efektem starzenia organizmu ale też powstające wobec szkodliwości obciążeń zawodowych.

STRACH I ODWAGA PODCZAS AKCJI RAT. - GAŚNI

Każda sytuacja zagrożenia niezależnie od swego źródła, wywiera wpływ na psychikę ludzką . Sytuacje powstają nagle zaskakując człowieka. Występujące zmiany sytuacji niekiedy trudne do przewidzenia, wywołujące przykre doznania, powodują naruszenie równowagi organizmu. Naturalną reakcją na zagrożenie jest strach .

Strach - odwaga podczas akcji ratowniczej

Każda sytuacja zagrożenia niezależnie od swego źródła wywiera wpływ na psychikę człowieka. Sytuacje te powstają zazwyczaj nagle zaskakując człowieka. Występujące zmiany w sytuacji, niekiedy trudne do przewidzenia, wywołujące przykre doznania powodują naruszenie równowagi organizmu.

W sytuacjach zagrożenia wyróżnia się dwie zasadnicze postacie emocji - lękowych.

1.Lęk spowodowany określonym przedmiotem, wydarzeniem, sytuacją będącym czynniami obiektywnego zagrożenia co nazywamy strachem

2.Lęk którego źródło jest nieznane lub nie daje się obiektywnie interpretować jako niebezpieczeństwo - lęk nerwicowy lub nieumotywowany. Przy dużym zagrożeniu może następować utrata czasu.

Człowiek oczekujący na ratunek - czas upływa niezmiernie szybko.Przeżywanie silnego strachu osłabia procesy pamięci, ogranicza pole świadomości i zdolności koncentrowania uwagi.

Fazy oddziaływania w sytuacji zagrożenia nz człowieka.

Faza I - zaczyna się chwila powstania sytuacji zagrożenia i trwa do czasu gdy akcja ratownicza zaczyna przybierać zorganizowany charakter i możliwe jest ograniczenie rozwoju sytuacji zagrożenia. Czlowiek w tym etapie jest zdenerwowany strach przeradza się w przerażenie.

Charakterystyczne zachowania ludzi w tym etapie to:

1.Zwiększenie potrzeby mówienia.

2.Hihot przeradzający się w niepochamowany śmiech.

3.Drżenie ciała, a zwłaszcza kolan.

4.Zwiększona potrzeba róchu, bieganie bez celu.

5.Przyspieszenie oddechu i kołatanie serca, bladość lub niekiedy zaczerwienienie się.

6.Nudności, wymioty, bule głowy.

7.Biegunka czasem niekontrolowane oddawanie moczu i kału.

Po otrząśnięciu się z pierwszego szału wywołanego zaszkoczeniem występuje dążenie do zorientowania się w sytuacji i podjęcie racjonialnych prób wydostania się z zagrożenia z jednoczesnym wyczekiwaniem pomocy z zewnątrz. Następnie ujawniają się osobnicy zdolni do przewodzenia innym, stając się nieformalnymi przywódcami.Wokół nich gromadzą się inni by pod ich kierownictwem podjąć określenie zadania.Poączone zostają wysiłki zagrożonych i ratowników.

Faza II - trwa od momentu opanowania powstałej sytuacji do czasu kiedy zagrożenie zostaje całkowicie zażegnane. Masowy udział w akcji wszystkich zdolnych do tego ludzi, którzy na ogół pracują z dużym poświęceniem w miarę obniżania intensywności zagrożenia pojawia się zmęczenie ratowników i poszkodowanych. Ludzie osfoifszy się z sytuacją, zdają sobię sprawę z ustępującego zagrorzenia, zaczynają przejawiać chęć rezygnacji z dalszego udziału akcji ratunkowej. Pożucają niekiedy wyznaczone posterunki, szukają osób bliskich, przeszukują miejsca zniszczeń utrudniając dalsze prowadzenie akcji ratowniczej.

Faza III - to okres całkowitej likwidacji zagrożenia i ostatecznego usówania jej skutków dogaszania pożaru. W tej fazie njtrudniej jest rozłączyć ludzi obecnych na miejscu wypadku, zdarzenia do końcowyc działań. Dotyczy to także ratowników zmęczonych fizycznie i psychicznie.

Odwaga - akcje ratownicze obfitują nie tylko w zachowanie lękowe, zdesperowaniestrachu lecz także w zachowaniu wysoce zorganizowane. Mówimy niekiedy o aktach odwagi. Wiele jest jej postaci i nie każda z nich może zyskać aprobate. Bo czy pożądany jest akt odwagi wypływający z agresji lub nie zdawania sobie sprawy z grożącego niebezpieczeństwa. Pozorna odwaga może wynikać także z brawury.

Rzeczywistą odwagę - ma ten kto świadom przykrych dla siebie następstw wykazuje gotowość do podjęcia działania narażając się na spodkanie z tymi następstwami. odwaga związana jest zawsze z wyborem uniknięcia czegoś czego nie chcemy, a jednocześnie podjęcia działania i narażenia się na coś czego mogliśmy uniknąć. Brak odwagi prowadzi do zachamowań w osobistym samorozwoju. Odwaga jest koniecznym i nieodzownym warunkiem realizacji własnej osobowości. Dlatego też tak ważne jest kształtowanie jej w naszych podopiecznych. Istotne miejsce zajmować będzie wiedza i doświadczenie.

Zapobieganie panice wśród strażaków:

1. Sprawnie prowadzona akcja

2. Logiczniej i jaśniej zrozumiałe rozkazy

3. Dobre przygotowanie dowódcy do zawodu

PSYCHOLOGOJA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

Człowiek nie jest w stanie zaspokoić wszystkich swych potrzeb. Utrudniają mu to różne przeszkody. Zarówno tkwiące w nim samym jak i zewnętrzne.

Sytuacje trudne są to sytuacje nowe , różniące się w jakiś wyraźniejszy sposób od sytuacji w której podmiot (człowiek)

Przegląd sytuacji trudnych w zawodzie strażaka

a) potrzeby wynikające z kontaktów między ludzkich , powstających konfliktów , konieczności akceptacji funkcyjnych norm społecznych i oddziaływanie grup nie formalnych

b) niemożliwość zaspokajania własnych potrzeb różnej natury ekonomicznej , społecznej , samorealizacji

c) stan czuwania i oczekiwania odczuwa się na zdrowiu (wymagające interwencji)

d) moment alarmu i dojazdu do miejsca zdarzenia

e) obciążenia fizyczne wynikające z konieczności obsługi sprzętu o dużym ciężarze wymagającym dużego wysiłku i warunków pracy ( podmokły teren , dachy schody pozycja przy pracy )

f) mikroklimat środowiska pracy w której są takie elementy jak: wysoka , sucha i wilgotna temp. , zimno , wahania temp. przewiewy

g)rytm pracy , często nieregularny , zmienny utrudniający prawidłowy wypoczynek i właściwe odżywianie

h) obciążenia nerwowo psychiczne wynikające z własnego i innych ludzi życia i zdrowia , widoku ofiar pożarów i wypadków, braku technicznych środków działania uniemożliwiające skuteczność niesienia pomocy

i) potrzeby zdrowia - obciążenie sprawności fizycznej i psychicznej, obciążenie zdolności i przydatności do wykonania zawodu, będące nie tylko efektem starzenia organizmu ale też powstające wobec szkodliwości obciążeń zawodowych.

STRACH I ODWAGA PODCZAS AKCJI RAT. - GAŚNI

Każda sytuacja zagrożenia niezależnie od swego źródła, wywiera wpływ na psychikę ludzką . Sytuacje powstają nagle zaskakując człowieka. Występujące zmiany sytuacji niekiedy trudne do przewidzenia, wywołujące przykre doznania, powodują naruszenie równowagi organizmu. Naturalną reakcją na zagrożenie jest strach .

Strach - odwaga podczas akcji ratowniczej

Każda sytuacja zagrożenia niezależnie od swego źródła wywiera wpływ na psychikę człowieka. Sytuacje te powstają zazwyczaj nagle zaskakując człowieka. Występujące zmiany w sytuacji, niekiedy trudne do przewidzenia, wywołujące przykre doznania powodują naruszenie równowagi organizmu.

W sytuacjach zagrożenia wyróżnia się dwie zasadnicze postacie emocji - lękowych.

1.Lęk spowodowany określonym przedmiotem, wydarzeniem, sytuacją będącym czynniami obiektywnego zagrożenia co nazywamy strachem

2.Lęk którego źródło jest nieznane lub nie daje się obiektywnie interpretować jako niebezpieczeństwo - lęk nerwicowy lub nieumotywowany. Przy dużym zagrożeniu może następować utrata czasu.

Człowiek oczekujący na ratunek - czas upływa niezmiernie szybko.Przeżywanie silnego strachu osłabia procesy pamięci, ogranicza pole świadomości i zdolności koncentrowania uwagi.

Fazy oddziaływania w sytuacji zagrożenia nz człowieka.

Faza I - zaczyna się chwila powstania sytuacji zagrożenia i trwa do czasu gdy akcja ratownicza zaczyna przybierać zorganizowany charakter i możliwe jest ograniczenie rozwoju sytuacji zagrożenia. Czlowiek w tym etapie jest zdenerwowany strach przeradza się w przerażenie.

Charakterystyczne zachowania ludzi w tym etapie to:

1.Zwiększenie potrzeby mówienia.

2.Hihot przeradzający się w niepochamowany śmiech.

3.Drżenie ciała, a zwłaszcza kolan.

4.Zwiększona potrzeba róchu, bieganie bez celu.

5.Przyspieszenie oddechu i kołatanie serca, bladość lub niekiedy zaczerwienienie się.

6.Nudności, wymioty, bule głowy.

7.Biegunka czasem niekontrolowane oddawanie moczu i kału.

Po otrząśnięciu się z pierwszego szału wywołanego zaszkoczeniem występuje dążenie do zorientowania się w sytuacji i podjęcie racjonialnych prób wydostania się z zagrożenia z jednoczesnym wyczekiwaniem pomocy z zewnątrz. Następnie ujawniają się osobnicy zdolni do przewodzenia innym, stając się nieformalnymi przywódcami.Wokół nich gromadzą się inni by pod ich kierownictwem podjąć określenie zadania.Poączone zostają wysiłki zagrożonych i ratowników.

Faza II - trwa od momentu opanowania powstałej sytuacji do czasu kiedy zagrożenie zostaje całkowicie zażegnane. Masowy udział w akcji wszystkich zdolnych do tego ludzi, którzy na ogół pracują z dużym poświęceniem w miarę obniżania intensywności zagrożenia pojawia się zmęczenie ratowników i poszkodowanych. Ludzie osfoifszy się z sytuacją, zdają sobię sprawę z ustępującego zagrorzenia, zaczynają przejawiać chęć rezygnacji z dalszego udziału akcji ratunkowej. Pożucają niekiedy wyznaczone posterunki, szukają osób bliskich, przeszukują miejsca zniszczeń utrudniając dalsze prowadzenie akcji ratowniczej.

Faza III - to okres całkowitej likwidacji zagrożenia i ostatecznego usówania jej skutków dogaszania pożaru. W tej fazie njtrudniej jest rozłączyć ludzi obecnych na miejscu wypadku, zdarzenia do końcowyc działań. Dotyczy to także ratowników zmęczonych fizycznie i psychicznie.

Odwaga - akcje ratownicze obfitują nie tylko w zachowanie lękowe, zdesperowaniestrachu lecz także w zachowaniu wysoce zorganizowane. Mówimy niekiedy o aktach odwagi. Wiele jest jej postaci i nie każda z nich może zyskać aprobate. Bo czy pożądany jest akt odwagi wypływający z agresji lub nie zdawania sobie sprawy z grożącego niebezpieczeństwa. Pozorna odwaga może wynikać także z brawury.

Rzeczywistą odwagę - ma ten kto świadom przykrych dla siebie następstw wykazuje gotowość do podjęcia działania narażając się na spodkanie z tymi następstwami. odwaga związana jest zawsze z wyborem uniknięcia czegoś czego nie chcemy, a jednocześnie podjęcia działania i narażenia się na coś czego mogliśmy uniknąć. Brak odwagi prowadzi do zachamowań w osobistym samorozwoju. Odwaga jest koniecznym i nieodzownym warunkiem realizacji własnej osobowości. Dlatego też tak ważne jest kształtowanie jej w naszych podopiecznych. Istotne miejsce zajmować będzie wiedza i doświadczenie.

Zapobieganie panice wśród strażaków:

1. Sprawnie prowadzona akcja

2. Logiczniej i jaśniej zrozumiałe rozkazy

3. Dobre przygotowanie dowódcy do zawodu

PSYCHOLOGOJA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

Człowiek nie jest w stanie zaspokoić wszystkich swych potrzeb. Utrudniają mu to różne przeszkody. Zarówno tkwiące w nim samym jak i zewnętrzne.

Sytuacje trudne są to sytuacje nowe , różniące się w jakiś wyraźniejszy sposób od sytuacji w której podmiot (człowiek)

Przegląd sytuacji trudnych w zawodzie strażaka

a) potrzeby wynikające z kontaktów między ludzkich , powstających konfliktów , konieczności akceptacji funkcyjnych norm społecznych i oddziaływanie grup nie formalnych

b) niemożliwość zaspokajania własnych potrzeb różnej natury ekonomicznej , społecznej , samorealizacji

c) stan czuwania i oczekiwania odczuwa się na zdrowiu (wymagające interwencji)

d) moment alarmu i dojazdu do miejsca zdarzenia

e) obciążenia fizyczne wynikające z konieczności obsługi sprzętu o dużym ciężarze wymagającym dużego wysiłku i warunków pracy ( podmokły teren , dachy schody pozycja przy pracy )

f) mikroklimat środowiska pracy w której są takie elementy jak: wysoka , sucha i wilgotna temp. , zimno , wahania temp. przewiewy

g)rytm pracy , często nieregularny , zmienny utrudniający prawidłowy wypoczynek i właściwe odżywianie

h) obciążenia nerwowo psychiczne wynikające z własnego i innych ludzi życia i zdrowia , widoku ofiar pożarów i wypadków, braku technicznych środków działania uniemożliwiające skuteczność niesienia pomocy

i) potrzeby zdrowia - obciążenie sprawności fizycznej i psychicznej, obciążenie zdolności i przydatności do wykonania zawodu, będące nie tylko efektem starzenia organizmu ale też powstające wobec szkodliwości obciążeń zawodowych.

STRACH I ODWAGA PODCZAS AKCJI RAT. - GAŚNI

Każda sytuacja zagrożenia niezależnie od swego źródła, wywiera wpływ na psychikę ludzką . Sytuacje powstają nagle zaskakując człowieka. Występujące zmiany sytuacji niekiedy trudne do przewidzenia, wywołujące przykre doznania, powodują naruszenie równowagi organizmu. Naturalną reakcją na zagrożenie jest strach .

Strach - odwaga podczas akcji ratowniczej

Każda sytuacja zagrożenia niezależnie od swego źródła wywiera wpływ na psychikę człowieka. Sytuacje te powstają zazwyczaj nagle zaskakując człowieka. Występujące zmiany w sytuacji, niekiedy trudne do przewidzenia, wywołujące przykre doznania powodują naruszenie równowagi organizmu.

W sytuacjach zagrożenia wyróżnia się dwie zasadnicze postacie emocji - lękowych.

1.Lęk spowodowany określonym przedmiotem, wydarzeniem, sytuacją będącym czynniami obiektywnego zagrożenia co nazywamy strachem

2.Lęk którego źródło jest nieznane lub nie daje się obiektywnie interpretować jako niebezpieczeństwo - lęk nerwicowy lub nieumotywowany. Przy dużym zagrożeniu może następować utrata czasu.

Człowiek oczekujący na ratunek - czas upływa niezmiernie szybko.Przeżywanie silnego strachu osłabia procesy pamięci, ogranicza pole świadomości i zdolności koncentrowania uwagi.

Fazy oddziaływania w sytuacji zagrożenia nz człowieka.

Faza I - zaczyna się chwila powstania sytuacji zagrożenia i trwa do czasu gdy akcja ratownicza zaczyna przybierać zorganizowany charakter i możliwe jest ograniczenie rozwoju sytuacji zagrożenia. Czlowiek w tym etapie jest zdenerwowany strach przeradza się w przerażenie.

Charakterystyczne zachowania ludzi w tym etapie to:

1.Zwiększenie potrzeby mówienia.

2.Hihot przeradzający się w niepochamowany śmiech.

3.Drżenie ciała, a zwłaszcza kolan.

4.Zwiększona potrzeba róchu, bieganie bez celu.

5.Przyspieszenie oddechu i kołatanie serca, bladość lub niekiedy zaczerwienienie się.

6.Nudności, wymioty, bule głowy.

7.Biegunka czasem niekontrolowane oddawanie moczu i kału.

Po otrząśnięciu się z pierwszego szału wywołanego zaszkoczeniem występuje dążenie do zorientowania się w sytuacji i podjęcie racjonialnych prób wydostania się z zagrożenia z jednoczesnym wyczekiwaniem pomocy z zewnątrz. Następnie ujawniają się osobnicy zdolni do przewodzenia innym, stając się nieformalnymi przywódcami.Wokół nich gromadzą się inni by pod ich kierownictwem podjąć określenie zadania.Poączone zostają wysiłki zagrożonych i ratowników.

Faza II - trwa od momentu opanowania powstałej sytuacji do czasu kiedy zagrożenie zostaje całkowicie zażegnane. Masowy udział w akcji wszystkich zdolnych do tego ludzi, którzy na ogół pracują z dużym poświęceniem w miarę obniżania intensywności zagrożenia pojawia się zmęczenie ratowników i poszkodowanych. Ludzie osfoifszy się z sytuacją, zdają sobię sprawę z ustępującego zagrorzenia, zaczynają przejawiać chęć rezygnacji z dalszego udziału akcji ratunkowej. Pożucają niekiedy wyznaczone posterunki, szukają osób bliskich, przeszukują miejsca zniszczeń utrudniając dalsze prowadzenie akcji ratowniczej.

Faza III - to okres całkowitej likwidacji zagrożenia i ostatecznego usówania jej skutków dogaszania pożaru. W tej fazie njtrudniej jest rozłączyć ludzi obecnych na miejscu wypadku, zdarzenia do końcowyc działań. Dotyczy to także ratowników zmęczonych fizycznie i psychicznie.

Odwaga - akcje ratownicze obfitują nie tylko w zachowanie lękowe, zdesperowaniestrachu lecz także w zachowaniu wysoce zorganizowane. Mówimy niekiedy o aktach odwagi. Wiele jest jej postaci i nie każda z nich może zyskać aprobate. Bo czy pożądany jest akt odwagi wypływający z agresji lub nie zdawania sobie sprawy z grożącego niebezpieczeństwa. Pozorna odwaga może wynikać także z brawury.

Rzeczywistą odwagę - ma ten kto świadom przykrych dla siebie następstw wykazuje gotowość do podjęcia działania narażając się na spodkanie z tymi następstwami. odwaga związana jest zawsze z wyborem uniknięcia czegoś czego nie chcemy, a jednocześnie podjęcia działania i narażenia się na coś czego mogliśmy uniknąć. Brak odwagi prowadzi do zachamowań w osobistym samorozwoju. Odwaga jest koniecznym i nieodzownym warunkiem realizacji własnej osobowości. Dlatego też tak ważne jest kształtowanie jej w naszych podopiecznych. Istotne miejsce zajmować będzie wiedza i doświadczenie.

Zapobieganie panice wśród strażaków:

1. Sprawnie prowadzona akcja

2. Logiczniej i jaśniej zrozumiałe rozkazy

3. Dobre przygotowanie dowódcy do zawodu

PSYCHOLOGOJA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

Człowiek nie jest w stanie zaspokoić wszystkich swych potrzeb. Utrudniają mu to różne przeszkody. Zarówno tkwiące w nim samym jak i zewnętrzne.

Sytuacje trudne są to sytuacje nowe , różniące się w jakiś wyraźniejszy sposób od sytuacji w której podmiot (człowiek)

Przegląd sytuacji trudnych w zawodzie strażaka

a) potrzeby wynikające z kontaktów między ludzkich , powstających konfliktów , konieczności akceptacji funkcyjnych norm społecznych i oddziaływanie grup nie formalnych

b) niemożliwość zaspokajania własnych potrzeb różnej natury ekonomicznej , społecznej , samorealizacji

c) stan czuwania i oczekiwania odczuwa się na zdrowiu (wymagające interwencji)

d) moment alarmu i dojazdu do miejsca zdarzenia

e) obciążenia fizyczne wynikające z konieczności obsługi sprzętu o dużym ciężarze wymagającym dużego wysiłku i warunków pracy ( podmokły teren , dachy schody pozycja przy pracy )

f) mikroklimat środowiska pracy w której są takie elementy jak: wysoka , sucha i wilgotna temp. , zimno , wahania temp. przewiewy

g)rytm pracy , często nieregularny , zmienny utrudniający prawidłowy wypoczynek i właściwe odżywianie

h) obciążenia nerwowo psychiczne wynikające z własnego i innych ludzi życia i zdrowia , widoku ofiar pożarów i wypadków, braku technicznych środków działania uniemożliwiające skuteczność niesienia pomocy

i) potrzeby zdrowia - obciążenie sprawności fizycznej i psychicznej, obciążenie zdolności i przydatności do wykonania zawodu, będące nie tylko efektem starzenia organizmu ale też powstające wobec szkodliwości obciążeń zawodowych.

STRACH I ODWAGA PODCZAS AKCJI RAT. - GAŚNI

Każda sytuacja zagrożenia niezależnie od swego źródła, wywiera wpływ na psychikę ludzką . Sytuacje powstają nagle zaskakując człowieka. Występujące zmiany sytuacji niekiedy trudne do przewidzenia, wywołujące przykre doznania, powodują naruszenie równowagi organizmu. Naturalną reakcją na zagrożenie jest strach .

Strach - odwaga podczas akcji ratowniczej

Każda sytuacja zagrożenia niezależnie od swego źródła wywiera wpływ na psychikę człowieka. Sytuacje te powstają zazwyczaj nagle zaskakując człowieka. Występujące zmiany w sytuacji, niekiedy trudne do przewidzenia, wywołujące przykre doznania powodują naruszenie równowagi organizmu.

W sytuacjach zagrożenia wyróżnia się dwie zasadnicze postacie emocji - lękowych.

1.Lęk spowodowany określonym przedmiotem, wydarzeniem, sytuacją będącym czynniami obiektywnego zagrożenia co nazywamy strachem

2.Lęk którego źródło jest nieznane lub nie daje się obiektywnie interpretować jako niebezpieczeństwo - lęk nerwicowy lub nieumotywowany. Przy dużym zagrożeniu może następować utrata czasu.

Człowiek oczekujący na ratunek - czas upływa niezmiernie szybko.Przeżywanie silnego strachu osłabia procesy pamięci, ogranicza pole świadomości i zdolności koncentrowania uwagi.

Fazy oddziaływania w sytuacji zagrożenia nz człowieka.

Faza I - zaczyna się chwila powstania sytuacji zagrożenia i trwa do czasu gdy akcja ratownicza zaczyna przybierać zorganizowany charakter i możliwe jest ograniczenie rozwoju sytuacji zagrożenia. Czlowiek w tym etapie jest zdenerwowany strach przeradza się w przerażenie.

Charakterystyczne zachowania ludzi w tym etapie to:

1.Zwiększenie potrzeby mówienia.

2.Hihot przeradzający się w niepochamowany śmiech.

3.Drżenie ciała, a zwłaszcza kolan.

4.Zwiększona potrzeba róchu, bieganie bez celu.

5.Przyspieszenie oddechu i kołatanie serca, bladość lub niekiedy zaczerwienienie się.

6.Nudności, wymioty, bule głowy.

7.Biegunka czasem niekontrolowane oddawanie moczu i kału.

Po otrząśnięciu się z pierwszego szału wywołanego zaszkoczeniem występuje dążenie do zorientowania się w sytuacji i podjęcie racjonialnych prób wydostania się z zagrożenia z jednoczesnym wyczekiwaniem pomocy z zewnątrz. Następnie ujawniają się osobnicy zdolni do przewodzenia innym, stając się nieformalnymi przywódcami.Wokół nich gromadzą się inni by pod ich kierownictwem podjąć określenie zadania.Poączone zostają wysiłki zagrożonych i ratowników.

Faza II - trwa od momentu opanowania powstałej sytuacji do czasu kiedy zagrożenie zostaje całkowicie zażegnane. Masowy udział w akcji wszystkich zdolnych do tego ludzi, którzy na ogół pracują z dużym poświęceniem w miarę obniżania intensywności zagrożenia pojawia się zmęczenie ratowników i poszkodowanych. Ludzie osfoifszy się z sytuacją, zdają sobię sprawę z ustępującego zagrorzenia, zaczynają przejawiać chęć rezygnacji z dalszego udziału akcji ratunkowej. Pożucają niekiedy wyznaczone posterunki, szukają osób bliskich, przeszukują miejsca zniszczeń utrudniając dalsze prowadzenie akcji ratowniczej.

Faza III - to okres całkowitej likwidacji zagrożenia i ostatecznego usówania jej skutków dogaszania pożaru. W tej fazie njtrudniej jest rozłączyć ludzi obecnych na miejscu wypadku, zdarzenia do końcowyc działań. Dotyczy to także ratowników zmęczonych fizycznie i psychicznie.

Odwaga - akcje ratownicze obfitują nie tylko w zachowanie lękowe, zdesperowaniestrachu lecz także w zachowaniu wysoce zorganizowane. Mówimy niekiedy o aktach odwagi. Wiele jest jej postaci i nie każda z nich może zyskać aprobate. Bo czy pożądany jest akt odwagi wypływający z agresji lub nie zdawania sobie sprawy z grożącego niebezpieczeństwa. Pozorna odwaga może wynikać także z brawury.

Rzeczywistą odwagę - ma ten kto świadom przykrych dla siebie następstw wykazuje gotowość do podjęcia działania narażając się na spodkanie z tymi następstwami. odwaga związana jest zawsze z wyborem uniknięcia czegoś czego nie chcemy, a jednocześnie podjęcia działania i narażenia się na coś czego mogliśmy uniknąć. Brak odwagi prowadzi do zachamowań w osobistym samorozwoju. Odwaga jest koniecznym i nieodzownym warunkiem realizacji własnej osobowości. Dlatego też tak ważne jest kształtowanie jej w naszych podopiecznych. Istotne miejsce zajmować będzie wiedza i doświadczenie.

---