ROZDZIAŁ IX. Zagadnienia czynności procesowych w postępowaniu administracyjnym

I Zagadnienia ogólne czynności procesowych

1. Wśród zaszłości mających znaczenie prawnoprocesowe wyróżniamy:

1. działania podmiotów - zachowania człowieka zmierzające do osiągnięcia pewnego celu

2. zdarzenia od woli tych podmiotów niezależne

2. Czynności procesowe to działania które podejmowane są przez podmioty procesu w celu wywołania określonych skutków prawnoprocesowcyh na podstawie odpowiednich uprawnień lub w wykonaniu obowiązków procesowych, w formie uregulowanej przez prawo procesowe

3. Kpa nie posługuje się określeniem czynność procesowa wprost, nie znajdziemy więc definicji

4. Aby czynność miała charakter czynności procesowej nie wystarczy żeby była podęta w procesie, konieczne jest wskazanie np. celu bądź skutku czynności

5. Zatem: Czynnościami procesowymi będą uświadomione i celowe zachowania się podmiotów, podejmowane na podstawie przewidzianych przez ustawę procesową uprawnień lub w wypełnianiu obowiązków procesowych, w formie procesowej i dla wywołania określonych skutków prawnych również przez ustawę unormowanych.

6. Skutki pr. czynności proc. mogą mieć charakter:

1. bezpośredni (jako skutki samoistnych czynności) - następuje bezpośrednio przez dokonanie samej czynności np. wniesienie podania o wszczęcie postępowania, którego skutkiem jest zawiązanie postępowania

2. zasadniczy (skutki dla procesu jako całości) - łączą się wraz ze skutkami innych czynności procesowych w jednolity skutek procesu administ. Np. zasadniczym skutkiem wniesienia podania będzie podjęcie decyzji administracyjnej

7. Od czynności proc. należy odróżnić inne działania, mające pewien wpływ na proces lub pozostające z nim w pewnym związku, nie będące jednak czynnościami procesowymi

8. Wśród czynności procesowych należy wyróżnić:

1. cz. pozytywne (działania procesowe)

2. cz. negatywne (zaniechania procesowe)

9. Czynności mogą być:

1. proste (pojedyncze)

2. złożone (z kilku elementów) np. ugoda adm.

10. Czynności są z zasady jednostronne, natomiast gdy ustawa wymaga dla skuteczności danej czynności udziału innego podmiotu to mammy do czynienia z czynnościami dwustronnymi

11. Ze względu na ich treśc i charakter dzielimy je na:

1. czynności faktyczne (realne) - działania wywołujące zmiany w świecie zewnętrznym (np. przeglądanie akt sprawy)

2. spostrzeżenia procesowe - przyjmowanie do świadomości odpowiednich faktów i zjawisk występujących w postępowaniu (np. odbieranie zeznań świadków)

3. oświadczenia procesowe - stanowią uzewnętrznienia, w formie przewidzianej prawem procesowym, treści intelektualnych lub aktów woli. Mogą być

• oświadczeniami wiedzy - przekaz treści intelektualnej (np. oświadczenia dowodowe)

• oświadczeniami woli - wyraz woli, dążeń, żądań

• o.w.postulujące - gdy podmiot je składające nie pozostaje w stosunku nadrzędności wobec adresata np. wnioski, skargi

• o.w.imperatywne - są przejawem nadrzędności procesowej składające je, char. władczy, np. decyzja, postanowienie

Czynności mogą być:

1. odwołalne - odwołalność czynności procesowych strony przez oświadcznie

2. nieodwołalne - czynności organu ponieważ organ nie może dowolnie kształtować skutków swych czynności procesowych

Pewne czynności mają char. obligatoryjny. Ze względu na to kryterium wyróżnić można:

1. cz.proc.sensu stricto - takie bez dokonanie których nie mogą nastąpić zamierzone skutki prawne

2. cz.fakultatywne

3. cz.zakazane

Z uwagi na liczbę niezbędnych uczestników

1. cz.indywidualne

2. cz.zbiorowe

Ze względu na sposób komunikowania:

1. cz.wyraźne (ekspresywne) - wyraźne oświadczenie ich uczestników

2. cz.konkludentne (dorozumiane) - przez samo zachowanie, które w konkretnej sytuacji wskazuje na istotę czynności

II Czynności procesowe stron postępowania administracyjnego

1. Charakterystyka czynności procesowych stron

1. Czynność procesowa stony - każde uzewnętrznione, oparte na świadomej woli zachowanie strony, którego charakterystyczny skutek przejawia się albo w kształtowaniu postępowania, albo w dostarczaniu materiału tworzącego stan faktyczny, który dotyczy określonego postępowania i którego ustalenie w procesie wywołuje określone jego skutki lub zahamowanie

2. Cz.proc.stron są aktami niesamodzielnymi, nabierającymi skuteczności poprzez działanie organu

3. Cecha charakterystyczna - fakultatywność - strony nie maja obowiązku ich podejmowania, jeżeli je podejmą to czynią to we własnym interesie

4. Są odwołalne - decyduje o tym wola strony. Nie będzie to jednak możliwe, gdy skutek czynności już nastąpił. Ograniczenia odwołania dotyczą również udowodnienia przyczyn odwołania (np. gdy groźba)

5. Prekluzyjność - mogą być one dokonane przez strony tylko w ciągu pewnych okresów czasu.

6. Umiejscowienie - w przeciwieństwie do czynności materialnoprawnych, które mogą być podjęte w dowolnym miejscu bądź czasie

2. Rodzaje czynności procesowych

1) Można wyróżnić następujące grupy czynności

1. wpływające na przebieg postępowania

strony mogą wpływać na przebieg post. już przez sam udział w czynnościach procesowych organu prowadzącego post.

2. wpływające na ustalenie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia

są to: przytoczenia faktyczne i wnioski dowodowe

3. wpływające na zakończenie postępowania

np. przez doprowadzenie do umorzenia postępowania

4. zmierzające do skorygowania czynności organu

za pomocą środków prawnych

2) Ze względu na treść:

1. czynności faktyczne

2. oświadczenia stron

• ośw.woli - np. wnioski, dyspozycje

• ośw.wiedzy - ich funkcja polega na dostarczaniu organowi adm. materiału procesowego;

• procesowe oświadczenia wiedzy możemy podzielić na:

• wnioski zawierające różnego rodzaju żądania dotyczące przedmiotu postępowania i treści rozstrzygnięcia organu

• wnioski i specyficzne oświadczenia (np. zatwierdzenia) odnoszące się do przebiegu postępowania głównego, jak również postępowań incydentalnych

• dyspozycje - różne akty rozporządzenia przedmiotem postępowania w jego toku

• wnioski obejmujące zaskarżanie rozstrzygnięć - np. zwyczajne środki prawne, nadzwyczajne środki prawne oraz wnioski uruchamiające tryby rektyfikacji decyzji adm. i postanowień

3) Ze względu na poszczególne stadia post.adm.

1. w pierwszym stadium - możność wszczęcia post.adm.; prawo żądania wyłączenia organu

2. post.wyjaśniające - np. prawo żądania przeprowadzenia dowodu; obowiązek osobistego stawiennictwa

3. po zamknięciu postępowania wyjaśniającego - prawo do żądania załatwienia sprawy w drodze decyzji

4) Może być jeszcze podział na czynności, które muszą być dokonane osobiście przez stronę, jak i takie, które mogą być dokonane przez zastępce

III Czynności procesowe organu administracji publicznej prowadzącego postępowanie

1) Wszystkie czynności organów muszą spełniać następujące warunki:

1. muszą być dokonane przez organ adm. w rozumieniu prawa procesowego

2. w formie przepisanej dla takiej czynności bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa procesowego

3. muszą być podjęte wobec żyjących bądź istniejących podmiotów prawa procesowego

2) Są władcze, jednostronne

3) Domniemanie ważności działań organu adm.publ.

4) Ze względu na cel można je podzielić na:

1. czynności organizacyjno techniczne

2. czynności związane z ustaleniem podstawy faktycznej rozstrzygnięcia

3. czynności kontrolujące czynności dyspozycyjne stron

4. czynności organu kończące postepowanie

5) Czynności procesowe organu dzieli się często na grupę czynności przygotowawczych (mają na celu przygotowanie materiału dowodowego) oraz grupę czynności decydujących ( char.wiążący dla organu, mogą być wzruszane przez organ wyższej instancji)

6) Ze względu na treść i charakter czynności:

1. cz.merytoryczne

2. cz.techniczno-procesowe - zasasy, formy, tryb, skutki ich realizowanie regulują przepisy procedury adm.

• konieczne jest istnienie podstawy prawne do dokonania tej grupy czynności

• mają char.władczy

• ich celem jest przygotowanie materiału dla czynności orzeczniczych (merytorycznych)

• muszą być dokonane przez uprawnione podmioty

1

---