Pieniądz jest to powszechnie akceptowany środek płatniczy może być materialny lub niematerialny i można go wymienić na towar lub usługę.
Siła nabywcza - ilość towarów i usług jakie można zakupić za dany nominał pieniądza. Zmiany rozmiarów siły nabywczej można określić porównując ogólny poziom cen w poszczególnych okresach: wzrost ogólnego poziomu cen oznacza spadek siły nabywczej i odwrotnie.
Funkcje pieniądza
-środek wymiany czyli cyrkulacji Podstawową różnicą pomiędzy gospodarką barterową, a pieniężną polega na tym, że w gospodarce barterowej jeśli chcemy dokonać wymiany musimy znaleźć kogoś kto nie tylko posiada dobro które chcemy otrzymać ale także chce to dobro wymienić właśnie na tę rzecz czy usługę którą my posiadamy i chcemy wymienić. Gospodarka pieniężna- ludzie mogą sprzedawać komukolwiek to co chcą a następnie za pieniądze ze sprzedaży mogą kupić pożądane dobro lub usługę.
-miernik wartości- Pieniądz umożliwia określenie ceny danej rzeczy w sposób zrozumiały dla wszystkich
-środek przechowywania wartości- Pieniądz umożliwia nam łatwe przechowywanie wartości aby dokonać zakupu dóbr lub usług w przyszłości
FINANSE PUBLICZNE- przez finanse publiczne należy rozumieć gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych przez związki publiczno-prawne wężej lub szerzej traktowane. Finanse publiczne obejmują obok środków budżetu państwa (centralnego) i budżetów samorządowych, wszystkie nietypowe środki finansowe, które pozwalają państwu na realizację jego podstawowych zadań
Finanse prywatne finanse obejmujące wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek w tym wszystkie przedsiębiorstwa prywatne, spółki itd.ludności swoje dochody czerpią z pracy. Uzyskują w ten sposób wynagrodzenia, które mogą się kształtować pod wpływem mechanizmów rynkowych lub też podlegają regulacji prawnej
Wymień pięć podstawowych ogniw systemu finansowego
System bankowy - zajmuje się tworzeniem i podziałem funduszy bankowych. Do podstawowych zadań systemu bankowego należą: emisja pieniądza, regulacja obiegu pieniądza, udzielanie kredytów, rozliczenia pieniężne między podmiotami gospodarczymi a ludnością, prowadzenie obrotu dewizami, gwarancje i poręczenia, prowadzenie lokat jednostek gospodarczych i ludności, obsługa pożyczek państwowych.
System finansowy ludności - określa on gromadzone środki pieniężne przez ludzkość. Środki te pochodzą: z zarobków, rent, odszkodowań, stypędiów itp. Fundusze te ludność wydatkuje według własnych potrzeb, część pieniędzy jest tezauryzowane, czyli gromadzona.
System finansowy ubezpieczeń - fundusz ten tworzą składki wpłacane dobrowolnie i obowiązkowo przez ludność i podmioty gospodarcze. Do wydatków funduszu należą: wypłaty odszkodowań, pokrycia działalności i instytucji, finansowania działalności prewencyjnej. W systemie są dwie kategorie ubezpieczeń: gospodarcze i społeczne. Ubezpieczenia gospodarcze majątkowe i osobowe są obowiązkowe i dobrowolne do obowiązkowych należą i OC posiadaczy pojazdów, budynki w gospodarstwach rolnych od ognia i zdarzeń losowych. Minister finansów określa inne ubezpieczenia obowiązkowe. Do ubezpieczeń społecznych należą ubezpieczenia związkowe ze stosunkiem pracy, są one obowiązkowe. Ubezpieczenia te realizuje i reguluje ZUS.
System finansowy podmiotów gospodarczych - głównym jego celem jest gromadzenie i dzielenie środków pieniężnych. Działanie komórek finansowych podmiotów gospodarczych regulowane jest przez normy prawne. Stopy procentowe, stawki podatkowe, kursy walut, prowadzenie ksiąg rachunkowych w systemie norm prawnych regulują samodzielność jednostek gospodarczych dążących do racjonalnego gospodarowania zasobami. Osiąganie maksymalnych wyników przy określonych nakładach albo obniżenie nakładów do minimum dla osiągnięcia danych wyników to właśnie zasada racjonalnego gospodarowania.
System budżetowy - ogół norm prawnych oraz struktur organizacyjnych regulujących funkcjonowanie budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego.
Wyjaśnij zasadę samorządności samodzielności i samofinansowania w działalności gospodarczej
Akcyza lub podatek akcyzowy(podatek konsumpcyjny) jest podatkiem pośrednim nakładanym na niektóre wyroby konsumpcyjne.
Zadania Rady:
Składanie Sejmowi sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego
Ustalanie wysokości stóp procentowych NBP
Ustalanie zasady i stopy rezerwy obowiązkowej banków
Zatwierdzanie planu finansowego NBP oraz sprawozdania z działalności NBP
Przyjmowanie rocznego sprawozdania finansowego NBP .
Ustalanie zasad operacji otwartego rynku .
Operacje otwartego rynku - jedno z narzędzi banku centralnego służących kontrolowaniu podaży pieniądza. Polega na sprzedaży lub zakupie papierów wartościowych, przeważnie państwowych, na otwartym rynku. Jest to najczęściej stosowane, elastyczne oraz skuteczne narzędzie polityki pieniężnej.
Operacje otwartego rynku prowadzone są z bankami komercyjnymi z inicjatywy banku centralnego. Polegają one na zakupie lub sprzedaży papierów wartościowych, dewiz oraz bonów pieniężnych emitowanych na własny rachunek przez bank centralny. Ich sprzedawanie i kupowanie umożliwia bankowi centralnemu wpływać na:
płynność i zdolności emisyjne banków komercyjnych
Operacje otwartego rynku są skutecznym instrumentem wykorzystywanym do regulowania podaży pieniądza. Charakteryzują się one elastycznością oraz łagodnym i płynnym oddziaływaniem na gospodarkę. Nie można ich jednak wykorzystywać do realizowania dwóch podstawowych celów polityki pieniężnej jednocześnie: do utrzymywania rynkowych stóp procentowych na ustabilizowanym poziomie i do dostosowania podaży pieniądza do potrzeb gospodarczych kraju. Realizacja jednego z nich odbywa się kosztem niemożności zrealizowania drugiego.
Typy operacji otwartego rynku:
Ze względu na cel podejmowania przez bank centralny działań ingerujących w stan płynności sektora bankowego wyróżnia się 3 typy operacji otwartego rynku:
podstawowe
dostrajające
strukturalne.
Podstawowe operacje otwartego rynku obejmują transakcje realizowane w celu osiągnięcia założeń polityki pieniężnej. Odbywają się one regularnie, a przy ich przeprowadzaniu wykorzystuje się krótkoterminowe papiery wartościowe, których rentowność wyznacza stopa referencyjna.
Operacje dostrajające podejmowane są przez bank centralny w przypadku pojawienia się nieoczekiwanych zakłóceń w płynności sektora bankowego i niepożądanych z punktu widzenia polityki pieniężnej zmian wysokości rynkowych stóp procentowych.
Operacje strukturalne służą wywoływaniu długoterminowych zmian w stanie płynności sektora bankowego.
Ze względu na charakter transakcji dokonywanych w ramach operacji otwartego rynku, można podzielić je na:
bezwarunkowe, charakteryzujące się większą prostotą i wykorzystywane do regulowania płynności w okresach dłuższych
warunkowe, za pomocą których bank centralny może wpływać na stan płynności systemu bankowego w przedziałach czasowych wyznaczonych przez okres, na jaki została zawarta transakcja.
1.Co to jest pieniądz, siła nabywcza? Pieniądz jest to powszechnie akceptowany środek płatniczy może być materialny lub niematerialny i można go wymienić na towar lub usługę. Siła nabywcza - ilość towarów i usług jakie można zakupić za dany nominał pieniądza. Zmiany rozmiarów siły nabywczej można określić porównując ogólny poziom cen w poszczególnych okresach: wzrost ogólnego poziomu cen oznacza spadek siły nabywczej i odwrotnie.
2. Funkcje pieniądza: miernik wartości, środek wymiany w procesie kupna-sprzedaży, środek tezauryzacji gromadzenia pieniędzy
3. Finanse publiczne - procesy związane z gromadzeniem, podziałem i wydatkowaniem środków pieniężnych, w oparciu o regulacje prawne, finansowaniem deficytu budżetowego i obsługą długu publicznego; także instytucjonalne ramy, w których dokonują się owe procesy. Finanse prywatne - finanse obejmujące wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek w tym wszystkie przedsiębiorstwa prywatne, spółki itd.
4. Ogniwa systemu finansowego: system budżetowy; system bankowy; system finansowy ubezpieczeń; system finansowy przedsiębiorstw; system gospodarstw konsumenckich
5. Działalność przedsiębiorstw opiera się o następujące zasady: zasadę samodzielności - oznacza ona, że przedsiębiorstwa działają na własny rachunek, podejmując decyzje w sposób niezależny, zasadę samorządności - oznacza ona, że pracownicy mogą uczestniczyć w kierowaniu przedsiębiorstwem, zasadę samofinansowania - wynika ona z odrębności ekonomicznej przedsiębiorstw. Zasada ta powoduje, że firmy same muszą zdobywać środki finansowe na własną działalność (z zysków lub kredytów bankowych), zawsze jednak muszą się terminowo i sumiennie rozliczać ze stosownymi urzędami, np. ZUSem, Urzędem Skarbowym.
6. Scharakteryzuj zewnętrzne źródła finansowania w przedsiębiorstwie takie jak: kredyt kupiecki: Kredyt udzielany kupującemu bezpośrednio przez sprzedawcę. Odbywa się bez pośrednictwa banku. W praktyce jest odroczeniem zapłaty za otrzymane towary lub usługi. leasing: specjalna forma najmu obiektów majątku trwałego, przy której wynajmujący (leasingodawca) na podstawie umowy zawartej z klientem (leasingobiorcą) upoważnia go do użytkowania stanowiących własność leasingodawcy obiektów w zamian za ustalone okresowe opłaty factoring: firma która dokonała sprzedaży udzielając odbiorcom kredytu kupieckiego nosząca nazwę faktoranta sprzedaje te należności tj. ceduje je na podstawie odpowiedniej umowy na rzecz faktora. Nabywca należności (z faktury) faktor przekazuje faktorantowi ich równoważność w gotówce lub przelewem po pomniejszeniu o przewidziane w umowie odsetki i inne opłaty kredyt bankowy: umowa pomiędzy bankiem a kredytobiorcą zawierana w formie pisemnej. Bank zobowiązuje się udostępnić określoną kwotę na określony cel oraz czas a kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić pobraną kwotę wraz z należnym bankowi wynagrodzeniem w postaci prowizji i odsetek.
7. Funkcje finansów publicznych: alokacyjna redystrybucyjna kontrolna stabilizacyjna
8. Co to jest jednostka budżetowa, jak w jednostce budżetowej przepływają strumienie pieniężne , czym ten przepływ różni się od przepływów w przedsiębiorstwie prywatnym ?Jednostki budżetowe - istotą JB jest to że pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu państwa bądź budżetu JST natomiast dochody są automatycznie dochodami budżetu państwa . Chodzi tu o uniezależnienie wykonywania zadań przez JB od osiąganych przez nie dochodów. Przewidziane do J środki nie wykorzystane przepadają z końcem roku. Jednostkami budżetowymi są , szkoły szpitale, jednostki wojskowe sądy, prokuratura, areszty, więzienia, wszystkie urzędy administracji samorządowej, itd
9. Dokonaj podziału wydatków budżetowych wg przedmiotu wydatkowania środków wydatki na funkcjonowanie państwa jako całości, wydatki socjalno-komunalne, wydatki na gospodarkę, wydatki na obsługę długu publicznego
10. Dochody z których podatków wpływają bezpośrednio do gminy podatek rolny, podatek leśny, podatek od nieruchomości, podatek od środków transportu, opłaty skarbowe, podatek od posiadania psów, opłata targowa, samo opodatkowanie mieszkańców, podatek od spadków i darowizn
11) Na czym polega stymulacyjna funkcja podatków? Funkcja stymulacyjna może przejawiać się w kształtowaniu określonych stawek podatkowych, formułowaniu w odpowiedni sposób takich elementów konstrukcji podatków jak ulgi, zwyżki i zwolnienia podatkowe. Stymulowanie za pomocą podatków może dotyczyć sfery gospodarczej oraz pozagospodarczej.
12) Wyjaśnij zakres ubezpieczenia społecznego ( wymień 4 składki)Fundusze ubezpieczeniowe powstają ze składek ubezpieczeniowych wnoszonych do zakładów ubezpieczeń. Składka ubezpieczeniowa musi być wyliczona w takiej wysokości, aby wpływy od wszystkich ubezpieczonych starczały na pokrycie odszkodowań oraz kosztów działalności zakładów a także na prowadzenie przez zakłady ubezpieczeń działalności prewencyjnej. Rozróżniamy następujące rodzaje ubezpieczeń: społeczne, zdrowotne oraz majątkowe i osobowe. Prawo o ubezpieczeniach społecznych. Ubez. społeczne obejmują:• Ubezpieczenie emerytalne-finansowane są z niego emerytury( dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn 65 lat)• Ubezpieczenie rentowe polegające na wypłacie pieniężnej dla osób z tytułu niezdolności do pracy ich szkolenia i pielęgnacji oraz rodzin zmarłych osób ubezpieczonych.• Ubezpieczenia chorobowe polegające na wypłacie zasiłków w razie chorób wynagrodzeń za urlopy macierzyńskie• Ubezpieczenia wypadkowe polegające na wypłacie odszkodowań i zasiłków z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
13) Różnice i podobieństwa między I, II, III filarem ubezpieczeniowym. Pierwszy filar to emerytura minimalna wypłacająca jak dotychczas z ZUS, finansowana z zebranego ze składek kapitału emerytalnego(obowiązkowy, umowa pokoleniowa, zarządzany przez państwo,i ndywidualne konta)Drugi filar- obowiązkowy, kapitałowy, zarządzany przez prywatne instytucje, ściśle kontrolowany przez państwo, indywidualne konta.IIf.To emerytura z otwartych pracowniczych prywatnych funduszu emerytalnych, które powstają z części składek na ubezpieczenie emerytalne, gromadzonych na indywidualnych kontach ubezpieczeniowych korzystnie i bezpiecznie lokowanych na różnych funduszach inwestycyjnychTrzeci filar -dobrowolny, kapitałowy, zarządzany przez prywatne instytucje, indywidualne konta. IIIf. to emerytura z dobrowolnych składek wynikających z zakładowych i branżowych pracowniczych programów emerytalnych organizowanych przez pracodawców lokowanych w towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych lub dobrowolnych ubezpieczeń osobowych. Środki na emerytury w pierwszym i drugim filarze powstają z obowiązujących składek na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 19,52 % podstawy wymiaru odprowadzanej przez płatników do ZUS na indywidualne konta ubezpieczonych.
14) Dokonaj podziału operacji bankowych na czynne, bierne i pośredniczące. Podział operacji bankowych ze względu na przedmiot działania: operacje czynne (aktywne),operacje bierne (pasywne),operacje pośredniczące, operacje pozostałe Operacje czynne - określane jako aktywne, w ramach, których bank udziela pożyczek, kredytów, dokonuje lokat na rynku międzybankowym, zakupuje papiery wartościowe. Na operacjach aktywnych bank zarabia - pobiera oprocentowanie i prowizje. Operacje te są głównym źródłem dochodów banku. W bilansie banku umieszczane po stronie aktywnej. Operacje bierne (pasywne) - podstawowa działalność banku jest to działalność depozytowo-kredytowa. Gromadząc lokaty od klientów, a także zaciągając pożyczki na rynku międzybankowym oraz dokonując emisji obligacji bankowych banki przeprowadzają operacje określane jako pasywne. Za ich pomocą banki pozyskują na rynku finansowym środki stanowiące podstawę działalności finansującej. Operacje pasywne wiążą się dla banku z kosztami - przede wszystkim wypłacaniem odsetek od lokat. W bilansie banku umieszczane są po stronie pasywnej. Operacje pasywne są o tyle niezbędne, że w oparciu o nie bank pozyskuje na rynku środki pieniężne służące mu do przeprowadzania operacji aktywnych. Operacje pośredniczące (zlecone) - to operacje, które bank wykonuje na zlecenie i ryzyko swoich klientów. Należą do nich rozliczenia pieniężne, obrót papierami wartościowymi, doradztwo finansowe, skrytki bankowe, i inne. Bank oferuje klientom możliwie szeroką gamę usług, aby przyciągnąć klientów, zachęcić do korzystania z jego usług, (zjawisko synergii). Przyciągając bowiem do siebie bądź utrzymując klientów dzięki operacjom pośredniczącym, oferuje im operacje pasywne i aktywne. Przykładem operacji zleconej może być polecenie przelewu, gdzie klient zleca bankowi pobranie kwoty pieniędzy z jego rachunku i wpłacenie na inny pod warunkiem, że na jego rachunku są środki pieniężne w wystarczającej ilości.
15) Co to jest księga wieczysta, hipoteka, kredyt hipoteczny? Księga wieczysta to specjalny rodzaj rejestru, który przedstawia stan prawny nieruchomości, czyli pozwala ustalić, komu i jakie prawa przysługują do danej nieruchomości. Informacje zawarte w księdze wieczystej dotyczą również lokalizacji nieruchomości, właścicieli i wpisanych hipotek. Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym i rodzajem zabezpieczenia wierzytelności na nieruchomości. Dzięki hipotece możemy łatwiej uzyskać kredyt w banku (kredyt hipoteczny lub pożyczkę hipoteczną). W potocznym rozumieniu hipoteka to taki „zastaw ” na nieruchomości - działce, domu, mieszkaniu. Kredyt hipoteczny - długoterminowy kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest hipoteka. Udzielany najczęściej na budowę lub zakup nieruchomości. 16. Na czym polega poręczenie, jaka jest odpowiedzialność poręczenia? Poręczenie - umowa cywilnoprawna, przez którą jedna strona - poręczyciel - zobowiązuje się wobec wierzyciela, że wykona zobowiązanie dłużnika, gdyby ten ostatni sam go nie wykonał. O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny rozmiar zobowiązania głównego (każdoczesny - a więc poręczyciel odpowiada nie tylko za dług pierwotny ale także i za wszelkie prawne skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania głównego); nie zwiększa się zakres odpowiedzialności poręczyciela, jeśli zobowiązanie dłużnika zwiększy się na podstawie umowy zawartej z wierzycielem po udzielnie poręczenia. Jeśli jednak taka umowa zmniejszy zobowiązanie główne, zmniejszy się również zakres odpowiedzialności poręczyciela. Skutków takich nie wywiera redukcja długu głównego w wyniku układu zawartego przez dłużnika i wierzycieli w postępowaniu upadłościowym. Umowne ograniczenie odpowiedzialności. Zakres odpowiedzialności poręczyciela może być ograniczony mocą postanowień umowy poręczenia.
17.Podziel podatki na pod. budżetu państwa i pod. budż. samorządowych Podatki budżetu państwa (centralne) - są to podatki zasilające budżet państwa tzw. podatki państwowe: podatek dochodowy od osób fizycznych; podatek dochodowy od osób prawnych VAT; akcyza Podatki jednostek samorządu terytorialnego - są to podatki lokalne zasilające budżet: podatek rolny; podatek leśny; podatek od nieruchomości; podatek od środków transportu; podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych opłacanych w formie karty podatkowej; podatek od czynności cywilnoprawnych; podatek od spadków i darowizn; podatek od posiadania psów.
18. wymień i omów 5 zadań Urzędu Skarbowego-prowadzenie dochodzeń w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, -wykonywanie funkcji oskarżyciela publicznego w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, -wykonywanie kar majątkowych, w zakresie określonym w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego oraz Kodeksu karnego skarbowego, -przyjmowanie formularzy podatkowych i identyfikacyjnych.
19.pojęcia Podatek - obowiązkowe świadczenie pieniężne pobierane przez związek publicznoprawny (państwo, jednostka samorządu terytorialnego) bez konkretnego, bezpośredniego świadczenia wzajemnego. Zebrane podatki są wykorzystywane na potrzeby ustalone przez organ pobierający. OPŁATA-świadczenie pieniężne o charakterze przymusowym, bezzwrotnym, odpłatnym jednostronnie ustalone i pobierane przez władze publiczne z tytułu określonych czynności urzędowych oraz usług sektora publicznego.
Cło - opłata pobierana przez państwo w związku z przemieszczaniem towarów przez granicę celną (powszechnie stosuje się cła importowe, niemniej w niektórych państwach ocleniu podlega również eksport i tranzyt).Cena - ilość pewnego dobra (najczęściej pieniądza), za przyjęcie której sprzedający jest gotów zrzec się swoich praw do danego dobra, lub też kupujący jest gotów ją kupić, aby do tego dobra nabyć prawa. Cena może dotyczyć m.in. towaru lub usługi. Według większości teorii ekonomicznych cena równa się wartości danego dobra. Bank - przedsiębiorstwo wykonujące działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów, udzielaniu kredytów, wydawaniu instrumentów pieniądza elektronicznego oraz innych czynności, określonych przepisami prawa i wymienionych w statucie banku Nazwa "bank" pochodzi od włoskiego słowa banco, oznaczającego ławkę, przy której pracowali włoscy handlarze zajmujący się przekazywaniem monet kruszcowych od jednych klientów do drugich Procent (symbol %, od pro centum, łac. na sto) - jedna setna pewnej wielkości,
20.Dochody podatkowe i niepodatkowe województwa i powiatu: dochody podatkowe województwa)udział w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa w wysokości :*0,5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej , mających siedzibę na terenie województwa.*1,5% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie województwa. Dochody niepodatkowe: subwencja ogólna skład. się z:oświatowej,drogowej,wyrównawczej.Dotacje celowe-na zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez województwo na podstawie odrębnych przepisów-na finansowanie zadań własnych województwa-dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych województwa. Dotacje celowe na zadania realizowane przez województwo na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub innymi jednostkami samorządów terytorialnych-dotacje celowe do państwowych uczelni zawodowych utworzonych na wniosek sejmiku województwa. Dotacje z funduszy celowych POWIAT Dochody wynikające z udziału w dochodach budżetu państwa. dochody podatkowe-udział w wysokości 1.0% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie powiatu Dochody niepodatkowe: subwencja ogólna składająca się z trzech części: oświatowej, drogowej ,wyrównawczej. Dotacje celowe na:- realizacje zadań służby, inspekcji, i straży wymienionych w ustawie o samorządzie powiatowym-zadania z zakresu administracji rządowej , wykonywane na podstawie odrębnych ustaw-finansowanie zadań powiatu.
21Podmiot i przedmiot opodatkowania w pod.akcyzowym akc. podlega kilanaś. towarów i gr.towarowych- paliwa do silników, oleje smarowe, broń gazowa, urządzenia gier losowych, wyroby farmarskie, perfumeryjne, samochody osob, jachty, łodzie żeglowe, wyroby tytoniowe, sprytusowe, karty do gry, wysokiej klasy sprzęt elektroniczny. Podatek ten obciąża konsumenta, ale pobierany jest u producenta lub importera niezależnie od innych podatków. Nie podlega sprzedaży produktów akcyzowanych na eksport. Stawki podatkowe ustala Minister finansów. Podst. opodatkowania jest obrót wyrobami akcyzowanymi, a przy imporcie wartość celna powiększona o cło.
22.Wymeń i omów elementy techniki podatkowej Podmiot opodatkowania - Każda osoba na której ciąży obowiązek podatkowy. Rozróżnić można podmiot czynny i podmiot bierny. Podmiotem czynnym jest przede wszystkim państwo, które wykorzystuje swoje atrybuty i posługuje się przymusem administracyjnym przy ściąganiu podatków. Podmiotem czynnym mogą być także władze samorządowe. Podmiotem biernym są osoby prawne i fizyczne zobowiązane do zapłacenia podatku. Przedmiot podatku - Rzecz lub zdarzenie, które wywołują obowiązek podatkowy. Podstawa opodatkowania (inaczej: stopa podatkowa) - Podstawą opodatkowania jest z reguły wartościowo określony przedmiot opodatkowania. Czasem jednak podstawę opodatkowania wyraża się w jednostkach fizycznych (np. podatek od psa) Stawka podatkowa - To relacja kwoty podatku do podstawy opodatkowania. Stawki podatkowe występują w dwóch następujących formach: stawka kwotowa - określa bezpośrednio wielkość podatku należnego władzom publicznym stawka procentowa - określa jaka część podstawy opodatkowania stanowi zobowiązanie podatkowe Skala podatkowa - Informuje o tym, jaką stawkę należy zastosować do podstawy opodatkowania. Stawka podatkowa może być jedna dla całej podstawy opodatkowania oraz może występować kilka stawek w zależności od tego, czy stawka rośnie szybciej czy wolniej niż podstawa opodatkowania. Zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe - Zwolnienia podatkowe polegają na tym, że państwo w ramach prowadzenia polityki fiskalnej wyłącza pewną grupę podatników (zwolnienie podmiotowe) lub pewną część przedmiotu opodatkowania (zwolnienia przedmiotowe) z obowiązku zapłacenia podatku.
23.NBP funkcje i organy Trzy podstawowe funkcje NBP: Bank emisyjny; Bank banków; Centralny bank państwa Pozostałe funkcje: organizowanie rozliczeń pieniężnych, prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi, prowadzenie działalności dewizowej, prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa, regulowanie płynności banków oraz ich finansowanie, kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego, opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej. Ustawowymi organami NBP są: Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd NBP.
24. Funkcje budżetu państwa: redystrybucyjna - budżet jest narzędziem redystrybucji dochodu narodowego; działalność redystrybucyjna budżetu polega zatem na regulowaniu dochodów podstawowych kategorii podmiotów występujących w gospodarce narodowej. W ramach redystrybucyjnej działalności państwo dokonuje też korekty bardzo wysokich dochodów pewnej części społeczeństwa. Budżet państwa jest podstawowym narzędziem redystrybucji wewnątrz systemu finansów publicznych. Wyrazem tego są transfery budżetu państwa na rzecz budżetów samorządowych, funduszów ubezpieczeń społecznych itp. stabilizacyjna ( wyrównawcza) - polega na stworzeniu warunków skłaniających poszczególne podmioty gospodarcze do podejmowania lub zaniechania określonych działań, czyli na bieżącym sterowaniu za pomocą instrumentów budżetowych procesami gospodarczymi. alokacyjna - z punktu widzenia treści ekonomicznej, funkcja ta, w pełni pokrywa się z funkcją redystrybucyjną, związana jest z wytwarzaniem przez sektor publiczny dóbr publicznych i dóbr społecznych. kontrolna - w przybliżeniu polega na wykorzystywaniu gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych do kontroli celowości, efektywności i legalności gospodarki budżetowej. kredytowa - jej istota sprowadza się do ustalenia czy państwo ma zdolność kredytową. 25. Deficyt budżetowy - występuje gdy wydatki w budżecie danej instytucji (zazwyczaj państwa) są wyższe niż jej dochody. Przeciwieństwem deficytu jest nadwyżka budżetowa. Rodzaje d.b-jawny(ujęty w budżecie),ukryty(nie znajduje odzwierciedlenia w dokum. budżetowych) Źródła finansowania deficytu budżetowego: Zaciągnięcie przez państwo pożyczek w bankach lub w jednostkach sfery finansowo-rzeczowej, Zaciąganie przez państwo pożyczek zagranicznych: w innych państwach; w instytucjach finansowych. Państwo próbuje zwiększyć dochody budżetowe poprzez: poprawę ściągalności podatków, wzrost stopy podatkowej, wzrost liczby podatników. Zmniejszanie wydatków budżetowych - ograniczanie dotacji, subwencji, świadczeń pomocy i opieki społecznej na rzecz ludności. Jest to niezwykle trudne. Emisja dodatkowych znaków pieniężnych ponad potrzeby obiegu gospodarczego (drukowanie tzw. „pustego pieniądza” - nie mającego pokrycia w masie towarowej. Sposób ten grozi powikłaniom w postaci pojawienia się inflacji w gospodarce. Emisja papierów wartościowych
26. Dwa podatki konsumpcyjne Podatek od towarów i usług jest polskim wariantem podatku od wartości dodanej. Koncepcję teoretyczną podatku od wartości dodanej opracował 1919r. Niemiec Siemens, a sam podatek po raz pierwszy został zastosowany we Francji w 1954r. Jego zalety spowodowały, że obecnie jest on stosowany prawie na całym świecie, nawet w Rosji. Omawiany podatek nie jest jedynie stosowany w USA. Podatek od towarów i usług jest najbardziej wydajnym podatkiem w Polsce. Jego wyjątkowa wydajność wynika z powszechności oraz jest spowodowana tym, że stawka podstawowa w wysokości 22% jest jedna z najwyższych na świecie. Podatek akcyzowy jest selektywnym podatkiem konsumpcyjnym. W Polsce omawianym podatkiem opodatkowano 19 grup wyrobów, z pośród których największe dochody z podatku akcyzowego przynoszą wyroby spirytusowe, paliwa, tytoń, piwo, wino i samochody osobowe. Wyroby akcyzowe najpierw opodatkowane są akcyzą a następnie dodatkowo podatkiem od towarów i usług. Podatek ten podnosi podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług. Jest trzecim pod względem wydajności podatkiem w Polsce. Udział tego podatku w dochodach budżetu państwa wynosi około 20%. Sama akcyza od paliw silnikowych stanowi 9% dochodów ogółem budżetu państwa.
27.Płatnik - osoba (fizyczna lub prawna) dokonująca zapłaty lub zobowiązana do jej dokonania, np. osoba: wystawiająca bankowe polecenie przelewu, wpłacająca gotówkę na konto bankowe kontrahenta, zobowiązująca się do zapłaty za świadczenie na rzecz osoby trzeciej (np. sponsor) Podatnik - zgodnie z polskim prawem jest nim osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
28 Karta podatkowa - to najprostszy sposób płacenia podatków, który nie wymaga prowadzenia skomplikowanej księgowości, a rachunki wystawia się tylko na żądanie klienta. Kwota tego podatku podawana jest w rozporządzeniu naczelnika urzędu skarbowego i w danym roku składkowym ma określoną z góry wysokość. To niewątpliwie kolejna korzyść z wyboru karty- z wyprzedzeniem podana nam zostaje informacja o wielkości podatku. Nie wiemy jednak, jakie będą nasze dochody- czy nie niższe niż podatek, który, niezależnie od uzyskanych przychodów, musimy zapłacić.
29. Zadania Rady Polityki Pieniężnej(organ NBP)-Coroczne ustalanie założeń polityki pieniężnej i przedkładanie ich do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej -Składanie Sejmowi sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego-Ustalanie wysokości stóp procentowych NBP-Ustalanie zasady i stopy rezerwy obowiązkowej banków-Określanie górnej granicy zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych -Zatwierdzanie planu finansowego NBP oraz sprawozdania z działalności NBP -Przyjmowanie rocznego sprawozdania finansowego NBP-Ustalanie zasad operacji otwartego rynku.
30 Operacje otwartego rynku-operacje banku centralnego na rynku pieniężnym, realizujące cele polityki pieniężnej. Są to przede wszystkim: kontrola płynności systemu bankowego, a przez to wpływanie na zdolność kreacji pieniądza, pośrednie lub bezpośrednie wpływanie na poziom rynkowych stóp procentowych, łagodzenie wahań stóp procentowych, a przez to zwiększenie efektywności działania rynku pieniężnego, rozwój rynku wtórnego skarbowych papierów wartościowych przez zapewnienie jego płynności. Najczęściej stosowane operacje otwartego rynku to repo i reverse repo.
31 Klasyczna teoria finansów-sformułowana przez fizjokratów stanowi el. klasycznej ekonomii. Jej istota związana jest z zachowaniem się państwa w stosunku gospodarki. Zgodnie z teorią kl. finansów działalność fin. pa --> [Author:N] ństwa nie może zmieniać istniejącego stanu gospod. bo naruszałoby to podst.zasadę laissez fire.Teoria kl.f. wyklucza pozafiskalne działania państwa. Jej główną osią jest neutralność podatkowa.
ństwa