Tryb rozkazujący. Forma przecząca
El imperativo negativo
Tryb rozkazujący w formie przeczącej służy do wyrażania zakazów. Przeczące formy czasowników w trybie rozkazującym są formami Subjuntivo, czyli trybu łączącego.
W porównaniu z formami twierdzącymi trybu rozkazującego, formy trzeciej osoby liczby pojedynczej i mnogiej oraz pierwszej osoby liczby mnogiej pozostają bez zmian. Dodajemy jedynie przed czasownikiem partykułę no.
Odmiana czasowników regularnych:
I grupa koniugacyjna, czasowniki zakończone na -ar:
hablar (mówić)
(tú) |
no hables |
(él / ella / ud.) |
no hable |
(nosotros / nosotras) |
no hablemos |
(vosotros / vosotras) |
no habléis |
(ellos / ellas / uds.) |
no hablen |
II grupa koniugacyjna, czasowniki zakończone na -er:
beber (pić)
(tú) |
no bebas |
(él / ella / ud.) |
no beba |
(nosotros / nosotras) |
no bebamos |
(vosotros / vosotras) |
no bebáis |
(ellos / ellas / uds.) |
no beban |
III grupa koniugacyjna, czasowniki zakończone na -ir:
vivir (mieszkać, żyć)
(tú) |
no vivas |
(él / ella / ud.) |
no viva |
(nosotros / nosotras) |
no vivamos |
(vosotros / vosotras) |
no viváis |
(ellos / ellas / uds.) |
no vivan |
Formy przeczące czasowników nieregularnych w trybie rozkazującym mają takie same cechy jak formy twierdzące trybu rozkazującego (tryb rozkazujący prosty).
Nieregularności i oboczności tematyczne występują w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej oraz w trzeciej osobie liczby mnogiej jak w przypadku trybu orzekającego:
¡Paco, cierra la ventana! Paco, zamknij okno!
¡Paco, no cierres la ventana! Paco, nie zamykaj okna!
¡Cierren ustedes la puerta, por favor! Proszę zamknąć drzwi! (Państwo)
¡Por favor, no cierren ustedes la puerta! Proszę nie zamykać drzwi! (Państwo)
Oto przykładowa odmiana czasownika z obocznością e
ie
cerrar (zamykać)
(tú) |
no cierres |
(él / ella / ud.) |
no cierre |
(nosotros / nosotras) |
no cerremos |
(vosotros / vosotras) |
no cerréis |
(ellos / ellas / uds.) |
no cierren |
Tak jak w przypadku formy twierdzącej trybu rozkazującego, w formie przeczącej niektóre czasowniki odmieniają się nieregularnie. Należą do nich: hacer (robić), decir (mówić), poner (kłaść), salir (wyjść), irse (iść sobie), venir (przyjść).
hacer (robić) |
(tú) |
no hagas |
(él / ella / ud.) |
no haga |
(nosotros / nosotras) |
no hagamos |
(vosotros / vosotras) |
no hagáis |
(ellos / ellas / uds.) |
no hagan |
decir (mówić)
(tú) |
no digas |
(él / ella / ud.) |
no diga |
(nosotros / nosotras) |
no digamos |
(vosotros / vosotras) |
no digáis |
(ellos / ellas / uds.) |
no digan |
poner (kłaść)
(tú) |
no pongas |
(él / ella / ud.) |
no ponga |
(nosotros / nosotras) |
no pongamos |
(vosotros / vosotras) |
no pongáis |
(ellos / ellas / uds.) |
no pongan |
salir (wyjść)
(tú) |
no salgas |
(él / ella / ud.) |
no salga |
(nosotros / nosotras) |
no salgamos |
(vosotros / vosotras) |
no salgáis |
(ellos / ellas / uds.) |
no salgan |
irse (iść sobie)
(tú) |
no te vayas |
(él / ella / ud.) |
no se vaya |
(nosotros / nosotras) |
no nos vayamos |
(vosotros / vosotras) |
no os vayáis |
(ellos / ellas / uds.) |
no se vayan |
venir (przyjść)
(tú) |
no vengas |
(él / ella / ud.) |
no venga |
(nosotros / nosotras) |
no vengamos |
(vosotros / vosotras) |
no vengáis |
(ellos / ellas / uds.) |
no vengan |
Jeśli tworzymy formy trybu rozkazującego przeczącego od czasownika zwrotnego, to zaimek przenosimy i wstawiamy go między partukułę no oraz czasownik, np.
Ponte las gafas si no ves nada. (Załóż okulary, jeśli nic nie widzisz.)
No te pongas las gafas. No hace tanto sol. (Nie zakładaj okularów. Nie świeci aż takie słońce.
Siéntese aquí, por favor. (Proszę usiąść sobie tutaj.)
No se sienta aquí. Esta silla está ocupada. (Proszę nie siadać tutaj. To miejsce jest zajęte.)