Odwolujac sie do dw�ch wybranych utwor�w uzasadnij, ze sa one zwierciadlem czasu, w kt�rym powstaly.
"Przedwiosnie" Zeromski przez cale zycie tw�rcze wierzyl w niepodleglosc Polski. Kiedy w koncu nadeszla, powital ja z wiara, ze oto spelnily sie nadzieje wielu pokolen i jego wlasne o potedze i szczesciu tragicznie doswiadczonego narodu. Dlatego po roku 1918, juz od poczatk�w ksztaltowania sie polskiej panstwowosci, Zeromski wlaczyl sie do jej budowy. Chcac odpowiedziec na pytanie: jaka powinna byc ta wolna Polska? pisze "Przedwiosnie". Zeromski z coraz wiekszym niepokojem obserwowal scene spoleczno - polityczna w wyzwolonej Polsce. Dostrzegal rosnace wplywy ideologii komunistycznej, przede wszystkim wsr�d mlodziezy. Nietrudno bylo zaobserwowac nier�wnosc i wyzysk, klasowy egoizm posiadaczy, marazm rzadzacych. Kolejne rzady nie mialy zadnej koncepcji programu reform, kt�ry odwr�cilby fatalny bieg zjawisk spychajacych ludnosc kraju na dno nedzy i cierpienia. Zeromski zdawal sobie sprawe, ze w tej sytuacji mlodziez bedzie dawac posluch propagandzie i agitacji rewolucyjnej. Mlodzi, nie widzac mozliwosci wyeliminowania panoszacego sie zla i niesprawiedliwosci, moga zawierzyc ideologii komunistycznej, ideologii burzenia "starego" w nadziei, ze to oznaczac bedzie "nowe". Zeromski obawial sie, ze to musi skonczyc sie rozlewem krwi, cierpieniem ludzi, zaglada kultury narodowej. Marzyl o wielkiej idei dla Polski. Powiesc "Przedwiosnie" wyrosla wiec z poczucia bezsilnosci i goryczy, kt�rych zr�dlem byla otaczajaca rzeczywistosc. Osad nad Polska powierzyl przedstawicielowi mlodego pokolenia. Cezary Brayka jest czlowiekiem z zewnatrz. Na polskie problemy nie patrzy przez pryzmat niepodleglosciowych zmagan i tesknot. Wok�l niego roztacza sie brutalna rzeczywistosc nierozwiazanych problem�w spolecznych. Dzieje Cezarego Baryki, szczeg�lnie ewolucja jego poglad�w i postawy ideowej, stanowily glos ostrzegawczy. W losie Baryki ogniskuja sie doswiadczenia mlodej generacji Polak�w, dla kt�rych idee ojc�w stanowily zamkniety rozdzial. Los Baryki zostal tak skonstruowany, aby ukazac wielkie niebezpieczenstwo porazenia ideologia komunistyczna. Byl on tez glosnym wolaniem o "rzad dusz" mlodziezy. Cezary Baryka mimo rys�w indywidualnych jest postacia reprezentatywna dla mlodego pokolenia Polak�w tego okresu, poszukujacych idei i zadajacych pytania o przyszly ksztalt niepodleglego panstwa. Jest on postacia z kt�ra mogloby sie utozsamic wielu ludzi tamtych czas�w, stojacych wobec rzeczywistych, nekajacych ich problem�w. "Piesn o Rolandzie" Utw�r powstal w kregu starofrancuskiej epiki rycerskiej, tak zwane chanson de geste, czyli "piesni o czynie". Chanson de geste to powstale miedzy XI a XIII wiekiem poematy rycerskie, kt�re opowiadaja o przygodach historycznych i legendarnych bohater�w. Poczatkowo funkcjonowaly one w przekazach ustnych. Staly sie one symbolem zapotrzebowania ludzi na tego typu utwory, kt�re stanowily zbi�r zasad moralnych i etyczych ich zycia. Zycie ludzi sredniowiecza wyznaczala religia i dobro ojczyzny, zwiazane jest to z hierarchia tej epoki gdzie rycerstwo i duchowienstwo zajmuja najwyzsza pozycje. W sredniowieczu, bo wlasnie z tej epoki wywodzi sie ten utw�r, wzorcami osobowymi byli: idealny rycerz i wladca. Utw�r ten opowiada nam o wyprawie Karola Wielkiego przeciwko saracenom, czyli przeciwko ludziom, kt�rzy byli innego wyznania. Doskonaly rycerz musial byc waleczny, odwazny, oddany Bogu, ojczyznie i swojemu panu. Celem swego zycia doskonaly rycerz mial uczynic walke w obronie wiary chrzescijanskiej i ojczyzny. Jego postepowanie powinna cechowac duma i dbalosc o dobre imie wynikajace z podporzadkowania sie etyki rycerskiej. Wystepujetu r�wniez wizerunek idealnego wladcy. Nie tylko posiada on wszystkie cechy doskonalego rycerza, ale opr�cz tego jest troskliwym, dbajacym o swoich podwladnych kr�lem, idealem godnym najwiekszego szacunku. Wszystkie te cechy widzimy w postawach Rolanda i Karola z "Piesni o Rolandzie". W sredniowieczu odbywaly sie wyprawy krzyzowe i liczne wojny z innowiercami. Tego samego problemu dotyczy ta wlasnie piesn. Tresc utworu przedstawia wyprawe kr�la Frank�w, Karola Wielkiego, do Hiszpanii w roku 778, zwyciestwo nad poganami oraz wynikla ze zdrady kleska tylniej strazy tej wyprawy.