Akcesja Polski do Unii Europejskiej
Od początku lat dziewięćdziesiątych Polska zacieśniała swoje więzy gospodarcze z krajami wchodzącymi w skład UE. Dzięki przekształceniu gospodarki naszego kraju w system wolnorynkowy, wiele przedsiębiorstw otrzymało możliwość handlu z partnerami zagranicznymi. Było to jednak utrudnione z powodu obowiązujących barier celnych, parataryfowych i pozataryfowych zarówno z jednej jak i z drugiej strony.
Formalną podstawę współpracy na linii Polska - UE stanowi podpisany 16 grudnia 1991 roku układ stowarzyszeniowy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Rzeczpospolitą Polską. Wchodził on w życie w dwóch etapach: pierwsza jego część dotycząca handlu, a przyspieszająca jego liberalizację, weszła w życie 1 marca 1992 roku; dalsza część układu stowarzyszeniowego obowiązuje od 1 lutego 1994 roku.
W preambule układu, oprócz ogólnych deklaracji politycznych zapisano: „końcowym celem Polski jest członkostwo we Wspólnocie, a stowarzyszenie zdaniem stron pomoże Polsce osiągnąć ten cel".
Formalny wniosek o członkostwo w UE Polska złożyła w kilka dni po wejściu w życie układu stowarzyszeniowego, tzn. 8 kwietnia 1994 roku. Od tego momentu nastąpił ciąg zdarzeń, który prześledzony może dać obraz formalnej integracji Polski z Unią Europejską.
1. Szczyt Rady Europejskiej w Kopenhadze w czerwcu 1993 - po raz pierwszy nadrzędny organ Wspólnot potwierdził, że celem obu stron układów stowarzyszeniowych jest członkostwo krajów stowarzyszonych. Postanowienia kopenhaskie określające warunki, jakie kraje stowarzyszone miałyby spełnić, aby być przyjętymi do UE, były jednak sformułowane zbyt ogólnikowo, dlatego też państwa te zaczęły domagać się bardziej szczegółowych i konkretnych deklaracji;
2.Komisja Europejska podejmuje pracę nad przygotowaniem strategii dla integracji z UE stowarzyszonych krajów Europy Środkowo-Wschodniej w roku 1994. Pierwsza jej część została przedłożona w lipcu 1994, druga - we wrześniu tego samego roku i obejmowała sprawy współpracy instytucjonalnej, harmonizacji prawa, politykę w dziedzinie konkurencji, wymianę handlową, politykę makroekonomiczną i strukturalną, ważniejsze sektory gospodarki i pomoc Unii na rzecz integracji i reform;
3. Szczyt Rady Europejskiej w Essen w grudniu 1994 roku - przyjęła ona strategię przygotowania do członkostwa krajów stowarzyszonych, przedstawioną w formie raportu Rady Unii Europejskiej. Strona polska była rozczarowana brakiem zaproszenia na oficjalną część szczytu;
4.Szczyt Rady Europejskiej w Cannes w czerwcu 1995.
Rada Europejska przyjmuje Białą Księgę Komisji Europejskiej w sprawie przygotowania krajów stowarzyszonych z Europy Środkowo - Wschodniej do integracji z jednolitym rynkiem UE; ma ona służyć krajom stowarzyszonym jako przewodnik po tym prawie;
5.Szczyt Rady Europejskiej w Madrycie w grudniu 1995.
Rada zwróciła się do Komisji o przygotowanie opinii w sprawie złożonych wniosków o członkostwo - opinia KE (tzw. avis) otwiera postępowanie formalne UE rozpoczynające procedurę akcesji; avis zawiera przede wszystkim oceny: procesu demokracji, reform gospodarczych, współpracy z UE, stanu gospodarki, polityki makroekonomicznej, dostosowania polskiego systemu prawnego do prawa wspólnotowego tzw. acquis communautaire;
6.Szczyt Rady Europejskiej we Florencji w czerwcu 1996 - po raz pierwszy sprawa rozszerzenia UE nie była przedmiotem obrad;
7.Szczyt Rady Europejskiej w Dublinie w grudniu 1996. Odbywał się w atmosferze demonstracji bezrobotnej młodzieży i dominacji spraw wewnętrznych UE. W deklaracji końcowej znalazł się zapis polegający na zobowiązaniu KE do przyspieszenia prac nad wprowadzeniem w życie strategii przedakcesyjnej;
8.Szczyt rady europejskiej w Amsterdamie w dniach 16 - 17 czerwca 1997. Przyjęto wtedy dokument zwany Traktatem Amsterdamskim zawierającym postanowienia konferencji międzyrządowej rewidującej postanowienia Traktatu z Maastricht.. Zawarto w nim deklarację w sprawie poszerzenia UE i rozpoczęcia negocjacji na początku 1998 roku;
9.Przedstawienie w Parlamencie Europejskim pozytywnej opinii (avis) przez KE 16 lipca 1997 roku. Polska znalazła się w grupie państw uznanych za najlepiej przygotowane do spełnienia warunków członkostwa.
10. Oficjalne rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych 31 marca 1998.
Pierwszym etapem był tzw. screening - przegląd polskiego prawodawstwa pod kontem jego zgodności z acquis communautaire. Po etapie screeningu i przedłożeniu stanowiska negocjacyjnego przez Polskę w Brukseli powinny rozpocząć się właściwe negocjacje. Jednak dzięki uporowi naszego głównego negocjatora Jana Kułakowskiego te dwa etapy rozpoczęły się równocześnie;
11. Posiedzenie Rady Europejskiej w Nicei w dniach 7 - 11 grudnia 2000 roku. Po wielogodzinnych negocjacjach udało się osiągnąć porozumienie w sprawie ostatecznego tekstu Traktatu Nicejskiego. Traktat ten wprowadził wiele zmian instytucjonalnych przygotowujących Unię do przyjęcia nowych członków. Na mocy jego postanowień Polska po wejściu do UE miała dysponować 27 głosami w Radzie UE, 54 miejscami w PE oraz prawem nominowania jednego członka KE;
12. Wejście w życie Traktatu Nicejskiego 1 lutego 2003 roku;
13. Podpisanie Traktatu akcesyjnego 16 kwietnia 2003 roku w Atenach rozpoczyna procedurę ratyfikacji Traktatu w 15 państwach członkowskich oraz 10 państwach przystępujących do Unii.
14. Wejście Polski do UE 1 maja 2004 roku.