Blok H.
Pytanie nr 48 - Nielegalna i legalna opozycja komunistyczna lat 1945 - 1948 - przyczyny jej klęski.
Nielegalna opozycja
19 I 1945 - rozwiązano Armię Krajową (Okulicki), w jej miejsce działała organizacja NIE. Cios państwu podziemnemu zadał Ivan Sierow - porwanie przywódców Polski Podziemnej. Zaostrzenie opresji wobec powstańców, aresztowanych wywożono w głąb ZSRR - proces 16 - czerwiec 1945.
Nowi przedstawiciele władz podziemnych - delegat rządu - Stanisław Korboński i delegat sił zbrojnych Jan Rzepecki. Głównym zadaniem jest rozformowanie wojsk powstańczych, które jeszcze były w lasach.
Pierwsza amnestia dla członków podziemia. - 1945.
2 VIII 1945 - stworzono organizację Ruch Oporu bez Walki i Dywersji Wolność i Niezawisłość - WiN. Na czele pierwszego zarządu - Jan Rzepecki - II Franciszek Niepokólczycki - III Wincenty Kwieciński. W 1946 utworzono Komitet Porozumiewawczy Organizacji Polskiego Podziemia - członkowie aresztowani w styczniu 1947.
3 II 1947 - pokazowy proces I Zarządu Głównego WiN (Rzepecki).
22 II 1947 - druga amnestia dla członków podziemia. Jesień 1947 aresztowanie Ł. Cieplińskiego i współpracowników (IV zarząd WiN).
Proces krakowski - sierpień 1947 - Niepokólczycki, Mierzwa (WiN i PSL)
Proces 6 przywódców PPS - WRN na czele z Kazimierzem Pużakiem - XI 1948. Proces moskiewski.
Legalna opozycja
Mikołajczyk przyjeżdża do kraju - 22 VIII 1945 powstaje w wyniku rozmów z SL „Roch” Polskie Stronnictwo Ludowe - spadek popularności SL, wzrost PSL. I Kongres styczeń 1946 - Mikołajczyk prezesem Naczelnego Komitetu Wykonawczego, zastępcami Bańko i Niećko, Rada Naczelna - Władysław Kiernik.
Listopad 1945 - z emigracji wrócił Karol Popiel i stanął na czele SP.
Sierpień 1945 - próba legalizacji Stronnictwa Narodowego - aresztowanie pomysłodawców.
Referendum ludowe w 1946 - opozycja nawołuje o głosowania 1x nie, 2x nie lub 3x nie.
PPR kusiło PSL do wejścia przed wyborami do wspólnego bloku wyborczego - proponowano im 25 procent mandatów, PSL chciało 40. Ostatecznie PSL do wyborów wystartowało samo. Oprócz Bloku Stronnictw Demokratycznych i PSLu swoje listy wystawiło PSL Nowe Wyzwolenie oraz zrywowcy pod szyldem Stronnictwa Pracy. 21 X 1947 - Mikołajczyk ucieka z kraju. 16 XI - PSL współpraca z SL.
Przyczyny słabości :
słabe struktury, było ich dużo, jednak konspiracja nie działa na tyle dobrze, żeby jej nie rozpracować,
brak wsparcia zachodu - nie tyle brak co współpraca z zachodem też w pewnym momencie źle wpływała na wizerunek partii opozycyjnych w kraju,
dobrze rozwinięty aparat bezpieczeństwa przez komunistów - działalność NKWD
brak jednolitego działania przeciw komunistom, rozgrywki polityczne między opozycją, bardzo ważna rola PPSu, który przyłączył się do komunistów zamiast działać w opozycji,
rozbijanie partii od wewnątrz,
jednolity blok komunistów (Blok Stronnictw Demokratycznych),
niechęć społeczeństwa do wspierania opozycji (głównie chodzi o nielegalną, która jest w lasach).