Geografia 1, Australia

AUSTRALIA

30 sierpień 2000

AUSTRALIA - najmniejszy kontynent Ziemi, na półkuli południowej. Od południa i zachodu otoczony Oceanem Indyjskim, od północy i wschodu przybrzeżnymi morzami Oceanu Spokojnego -Arafura, Timor, Koralowe i Tasmana. Największa rozciągłość południkowa 3150 km (z Tasmanią 3680 km), równoleżnikowa ok. 4000 km, natomiast powierzchnia 7,7 min km2.
Ukształtowanie poziome. Australia odznacza się dużą zwartością i słabym rozczłonkowaniem, jedynie dwie wielkie zatoki (Karpentaria na północy i Wielka Australijska na południu) wcinają się w głąb lądu. Długość linii brzegowej 33,5 tyś. km (z Tasmanią 36,7 tyś. km).
Ukształtowanie pionowe. Australia jest najbardziej równinnym kontynentem Ziemi, średnia wysokość około 300 m, około 87% powierzchni leży poniżej 500 m, zaledwie 0,5% wznosi się powyżej 1000 m. Najwyższy szczyt Góra Kościuszki 2228 m, najniżej położone jezioro Eyre 16 m p.p.m.
Klimat. Przeważająca część Australii ma klimat zwrotnikowy kontynentalny suchy lub wybitnie suchy. Na wschodzie poza barierą gór, jest wilgotny. Część północna leży w strefie klimatów równikowych. Krańce południowo-zachodnie i południowo-wschodnie kontynentu oraz Tasmania mająklimat podzwrotnikowy morski, średnia temperatura w najchłodniejszym miesiącu lipcu wynosi 20-25°C, tylko w południowo-wschodniej części kontynentu i na Tasmanii spada poniżej 10°C (w górach poniżej 5°C). W północno-zachodniej części średnia temperatura w najcieplejszym miesiącu styczniu dochodzi do 34°C, a maksymalne przekraczają 50°C.
Stosunki wodne. Jest najuboższym pod względem zasobów wodnych kontynentem Ziemi, panujące tu często wyże baryczne są przyczyną zalegania suchych mas powietrza nad większą częścią kontynentu, tylko północna część oraz wąskie pasy pobrzeża są poddane wpływom wilgotnych mas powietrza przynoszącym wysokie opady atmosferyczne.
Świat roślinny. Stanowi osobne państwo roślinne (Australis) o swoistej florze, z dużą liczbą endemitów (np. 750 gatunków eukaliptusów i 450 gatunków akacji). Wnętrze kontynentu zajmują pustynie piaszczyste (bez roślinności) oraz półpustynie ze słonoroślinami i kolczastymi krzewinkami (karłowate akacje, eukaliptusy, kazuaryny, łobody i in.) tworzące tzw. skrub. Odrębna jest roślinność wschodniej Australii, gdzie na obszarach o dużych opadach rosną wiecznie zielone lasy podrównikowe: figowce, palmy, pandanusy, liany i epifity.
Świat zwierzęcy. Obszar Australii z Tasmanią i Nową Gwineą tworzy pod względem zoo-geograficznym krainę o swoistej faunie. Fauna kręgowców jest reprezentowana przez nietoperze, psa dingo i nieliczne gryzonie. Bardzo liczne są torbacze - silnie zróżnicowane, z reguły gatunki endemiczne np. kangury, koala, kret workowaty, wilk workowaty, wombaty. Wśród fauny ptaków najciekawsze są: emu, kazuary, lirogony, altanniki, papugi i ptaki rajskie.