Mózg hobbita z Flores oddala go od ludzi współczesnych

Mózg Homo floresiensis, rewelacji niedawnych badań na indonezyjskiej wyspie Flores, nosi wszelkie cechy mózgu Homo erectusa, a nawet wcześniejszego australopiteka. Wyniki badań, opublikowanych w ostatnim numerze "Science", stanowczo wykluczają jego podobieństwo do mózgu człowieka współczesnego.

 

ZAGADKA WYSPY FLORES

W październiku zeszłego roku badacze australijscy i indonezyjscy odkryli na wyspie Flores wyjątkowe szczątki ludzkie. Z powodu
niskiego wzrostu niecodzienny szkielet z Flores żartobliwie został
okrzyknięty szczątkami hobbita.

Odnaleziony szkielet, pochodzący zaledwie sprzed ok. 18 tys. lat, pod względem budowy był zbliżony do człowieka współczesnego.
Jedynie jego rozmiary - wzrost ok. 1 m i puszka mózgowa o
pojemności 380 cm sześciennych z mózgiem wielkości grejpfruta -
nie pozwalały na zaliczenie intrygującej skamieniałości w poczet
członków naszego gatunku.

Odkrywcy nadali odnalezionemu osobnikowi oddzielną nazwę
gatunkową, sugerowano również, że może on być skarlałą formą Homo
erectus.

Odkrycie wstrząsnęło światową antropologią, wywołując dyskusję na
temat różnorodności form ludzkich w tak nieodległej przeszłości.

Niewielki wzrost wyjaśniano długotrwałą izolacją na wyspie.
Karlenie w takich warunkach to przypadek znany ewolucjonistom.
Taki los spotkał również słonie, nosorożce i inne ssaki z Flores.

WIRTUALNY HOMO FLORESIENSIS

Badania wirtualnej rekonstrukcji stworzonej w oparciu o fragmenty
czaszki LB1 odnalezione na wyspie Flores zostały przeprowadzone
ostatnio przez międzynarodową grupę naukowców z USA, Australii i
Indonezji, kierowaną przez Dean Falk, antropolog z Uniwersytetu
Stanowego Florydy.

Naukowcy postawili sobie za cel znalezienie największej liczby
podobieństw pomiędzy mózgiem Człowieka z Flores, a większością
znanych przodków człowieka współczesnego.

Do porównania użyto czaszek różnych gatunków hominidów, między
innymi osobników Paranthropus aethiopicus, Australopithecus
africanus, przedstawicieli Homo erectus z terenów Azji i Afryki,
ludzi współczesnych oraz czaszek szympansów.

Analizując szczegółowo zrekonstruowany mózg LB1, badacze doszli
do wniosku, że nie jest on miniaturową czy zdegenerowaną wersją
mózgu Homo sapiens.

Homo floresiensis był prawdopodobnie lokalną odmianą gatunku Homo
erectus, która w izolacji rozwijała się przez tysiące lat na
wyspie Flores.

Mózg LB1 niewątpliwie należał do osobnika w pełni rozwiniętego,
jednak skarlałego na skutek procesów ewolucyjnych.

Porównując kształt, ułożenie przestrzenne charakterystycznych
punktów mózgu oraz stosunek jego wymiarów badacze doszli do
wniosku, że wirtualny model najbardziej przypomina mózg Homo
erectusa.

Posiada on jednocześnie wiele pierwotnych cech charakterystycznej
dla jeszcze wcześniejszego przedstawiciela homindów -
australopiteka.

Zarazem dostrzec można rozwinięty płat czołowy, odpowiedzialny za
przetwarzanie wyższych procesów poznawczych.

Autorzy ostatnich badań podkreślają jednocześnie, że wyniki ich
prac są jedynie wstępną próbą analizy gatunkowej niezwykłego
znaleziska kostnego z Flores. Do pełnego określenia zależności
pomiędzy Homo floresiensis a żyjącymi równocześnie hominidami
niezbędne są dalsze prace antropologiczne.

BURZLIWE MIGRACJE

Migracja grup Homo erectus z Afryki, kolebki hominidów,
rozpoczęła się ok. 1,7 mln lat temu. Pierwsze osobniki tego
gatunku dotarły do Azji południowo-wschodniej 200 tys. lat
później.

Wiele dotychczasowych znalezisk antropologicznych potwierdza
wyjątkowy charakter ewolucji naszych przodków na obszarze
Archipelagu Malajskiego, którego rozczłonkowanie niewątpliwie
sprzyjało izolacji poszczególnych grup i odmiennemu przebiegowi
ich drogi ewolucyjnej.

Człowiek z Flores żył w czasie, gdy na niedalekiej Jawie
egzystowały jeszcze resztki populacji Homo erectus, i gdy cały
region został już skolonizowany przez Homo sapiens.

Ok. 100 tys. lat temu w tym zakątku wyspiarskiej Azji pojawiły
się grupy ludzi współczesnych. Antropolodzy badający stanowiska
datowane na okres współistnienia obu gatunków uważają, że
społeczność Homo sapiens - doskonalsza w dziedzinie zdobywania
pożywienia - w końcu wyparła inne gatunki ludzi i przyczyniła się
do ich wyginięcia.

Na razie nie ma jednak bezpośrednich dowodów na spotkanie naszych
przodków z ludźmi z Flores.

Szkielet hobbita może być jednym z najpóźniejszych świadectw tego
gatunku hominidów.(PAP)

---