SPOTKANIE DYSKUSYJNE I
GŁUPIE I MĄDRE POMYSŁY NA BOGA
Źródło: Michael Shevack, Jack Bemporad, Głupie i mądre pomysły na Boga, Poznań 1998
Założenie wstępne
Każdy ma swoje wyobrażenie Boga. Stara się go jakoś sobie przedstawić, by uczynić bliższym nam Boga niewidzialnego, całkowicie od nas innego w swojej istocie.
Mówiąc o Bogu posługujemy się ludzkim słownictwem - innym bowiem nie dysponujemy. Nadajemy Bogu cechy, które znamy ze swojego doświadczenia. Wiemy, że możemy to czynić wówczas, gdy pamiętamy, że i tak to, co powiemy o Bogu, nie dotyka nawet Jego istoty, która człowieka całkowicie przekracza. Potrzebujemy jednak sposobu na odwoływanie się do Boga, dlatego nasze próby wypowiedzenia Go są uzasadnione.
Człowiek zastanawia się nad tym, kim jest Bóg. Dzieci z reguły nurtuje pytanie, jak Bóg wygląda. To jest jednak świadoma refleksja nad Bogiem. Istnieje zaś i inny sposób tworzenia wyobrażenia Boga. Jest nim praktyka życia. W swoim codziennym życiu, w zwykłym szarym dniu, prawdopodobnie wcale się nad tym nie zastanawiając, przypisujemy Bogu określone miejsce. „Wyznaczamy” Mu (nazwany tak dla potrzeb naszego konspektu) pewien zakres kompetencji. Być może w swojej otwartości i posłuszeństwie wiary pozwalamy Bogu być Początkiem, czy Spełnieniem, ale również miewamy „głupie pomysły na Boga”, traktując Go jako Bozinkę, Boga-śmieciarza, czy Boga-Mistrza ceremonii.
Potrzeba zdać sobie sprawę z tego, do jakich wykoślawień może prowadzić ludzki umysł, by móc choć postarać się o pewnego rodzaju zobiektywizowanie własnego wyobrażenia Boga. Celem dyskusji jest ukazanie możliwych pomysłów na Boga oraz doprowadzenie do refleksji nad tym, który z pomysłów najbardziej odpowiada temu, co noszę w swoim sercu.
Opisane zostały jedynie głupie pomysły na Boga, gdyż mądre - odpowiadają naszemu tradycyjnemu myśleniu o Najwyższym i jako takie, nie wymagają wyjaśnienia. Głupie pomysły są nowością w mówieniu o Bogu, stąd krótkie ich wyjaśnienie.
Głupie pomysły na Boga
Bóg jako kosmiczny chłopiec na posyłki
Ojcze nasz, zameldowałem się już w hotelu. Właściwie na krótko, ale skoro już tu jestem, zadbaj proszę, abym miał w pokoju duży kolorowy telewizor. Najlepiej Sony. I nowe sportowe porsche. Oczywiście czerwone. Aaa! Bym zapomniał. Jeszcze wielką rurkę z kremem. I dużo lukru. Amen.
Serdecznie witamy w Niebieskim Hiltonie. Bóg, przemiły pan domu, czeka, żeby ci usługiwać. Warunki mieszkaniowe są wyśmienite. Wszystko, czego dusza zapragnie. W tym właśnie sęk.
Wystarczy tylko zadzwonić, a Bóg stanie się twoim osobistym psem Pawłowa. Z ochotą garnie się do pracy, spełniając każe twoje pragnienie, cierpliwie znosząc każdy twój kaprys (...).
Liczymy, że będzie załatwiał nasze sprawy automatycznie jak bankomat, czynny całą dobę; że poruszy cały kosmos, aby stanąć na wysokości naszych oczekwiań.
Cóż, czyż może być coś bardziej głupiego? (...)
Na przekór słownej gorliwości, na przekór pochwalnym śpiewom i zadawanym sobie pokutom, trudno ukryć prawdę: wierzymy, że możemy tak po prostu, wydawać Bogu rozkazy (...). w ten sposób Bóg służy nie do pogłębienia rozwoju, nie do zawarcia pokoju z samym sobą i z bliźnimi, ale do niecnego zaspokajania naszych prymitywnych zachcianek (...). Ale na miłość Boską, gdy ty stajesz dla Niego na głowie, On nie składa ci wszechświata u stów. Co wtedy robisz? Zamykasz drzwi na cztery spusty, zawieszasz kartkę „nie przeszkadzać” i nie odbierasz telefonów. Zachowujesz się jak kapryśne dziecko. Doprowadzasz swe zadufanie do ostateczności, grożąc: bo przestanę wierzyć (...).
Rzecz jasn, można oczekiwać, że Bóg, który troszczy się o nasze dobro - będzie reagował na nasze potrzeby. Nie ma jednak żadnego powodu oczekiwać, że Bóg potraktuje nas magicznie; że spełni wszystkie nasze życzenia po jednym naciśnięciu dzwonka (...). Mimo wszystko sam stworzyłeś obraz Boga idealnie skrojonego; Boga, który idealnie tobie pasuje, ale tylko tobie (...). Nie przypomina to dojrzałej wiary. Wręcz przeciwnie, trąci sekciarstwem. Człowiek zamienia się w Boga. Zjawisko to jest bardzo stare i ma swoją nazwę: idolatria (...). Kiedy jednak z Boga zrobisz chłopca na posyłki, w końcu i tak będziesz musiał sam wnieść swoje walizki.
Bóg jako Bozinka
Och, Wiecznie Uśmiechnięta (...). Tyś najlepsza z bogów, jacy kiedykolwiek istnieli. Najwyższy czas włączyć polaryzatory i wygrzać się w chwalebnym blasku Bozi (...). To bóstwo wszelkiej pomyślności. Rozpostarte nad nami jak parasol w słotny dzień. Masz jakiś problem? Po co się martwisz? Po co się wysilasz? Bozinka zatroszczy się o wszystko za ciebie. Odpręż się. Złap parę jej promieni. Bądź jednak ostrożny. Zbyt długie przebywanie na słońcu może stać się przyczyną wielu poważnych chorób.
Bozinka do Bóg złudzeń. Bóg pozbawiony substancji (...). Ten Bóg jest miłością, ale miłością nierzeczywistą. Karmi, ale nie karci. Rozpieszcza, ale nie gani (...). Owa „boska” miłość została przedstawiona tak prostolinijnie, tak wygodnie, że aż jest nierzeczywista. Nie ma nic wspólnego z komplikacjami, których doświadczamy w naszym życiu (...). Jak może taki dobry Bóg być odpowiedzialny za świat przepełniony cierpieniem i okrucieństwem? Trudno w to uwierzyć, ale wielu wyznawców Bozi i tak nie chce przyjąć do wiadomości, że zło istnieje, choć powinni raczej zaprzeczyć takiej koncepcji Boga. Inni widzą zło pod postacią demonów, diabłów, Darth Vadera i szeregu postaci z kreskówek o kosmicznej walce dobra ze złem. Nagle nasz wszechmocny Bóg dostał konkurenta (...). wszystko, żeby chronić Boga, który jest zbyt dobry. Boga, który przeciwstawia się zdrowemu rozsądkowi, ponieważ stworzył wszelkie światło, ale już nie cień. Czegoś tu brak (...). Bozia jest bowiem Bogiem ludzi kruchych, ludzi zrozpaczonych, którzy pragną uciec przed niedoskonałością życia. I przed swoją ciemniejszą stroną (...). Rozczarowanie takim Bogiem jest naturalne wtedy, gdy na samym początku stworzymy sobie pozory wiary. Sami sobie fundujemy tak głęboki zawód (...). Jedno jest pewne, same wzloty i ani jednego upadku to nie tylko głupi pomysł na Boga. To narkotyk. Ten twardy. Uwierz przesadnie w Bozię, a grozi ci całkowite wypalenie.
Markiz de Bóg
POSZUKIWANY: Panujące bóstwo dla posłusznych obywateli. Zadaje ból i wtrąca do więzień. Pragnie włączyć cierpienie w pogoń za człowieka za satysfakcją. Cnota pokory i umiaru mile widziana. Poczucie humoru niekoniecznie. Zgłoszenia pod adresem: skr. poczt. B.Ó.G.
Bicze, łańcuchy, trzęsienia ziemi, zaraza... Czas na odrobinę staroświeckiej rozrywki. Ze starym, dobrym Bogiem. Owszem, to przysłowiowy Bóg gniewu. Markiz de Bóg. Gotów pokazać, że bardzo się troszczy o ciebie, zsyłając kary. W arsenale jego przyjemnostek zabawek jest bez liku. Gdy wpadnie w furię, kontynenty się trzęsą od sejsmicznych wstrząsów. W przypływie moralnego oburzenia, demonstruje swoje najnowsze szaleństwo w postaci zmutowanych wirusów. A jego słynne potopy przeszły już do legendy.
Nie jest to jednak gra dla dorosłych. To głupi pomysł na Boga. Czysta negacja, która jest pozytywnie destrukcyjna. Bowiem Markiz de Bóg to po prostu Bóg, który nienawidzi. To bóstwo, które pogardza grzechem i grzesznikami z taką samą zawziętością, że dopuści się zabójstwa, żeby się ich pozbyć (...).
Markiz de Bóg jest zatem świadectwem boskiej mocy, wszelakiej, stworzyliśmy sobie Boga, którego czcimy z trwogą ponieważ sami jesteśmy zbyt słabi. Jednak to wcale nie jest prawdziwy Bóg. Jest zbyt ludzki (...). To dziecinna projekcja strachu. Strachu nie przed Bogiem, ale przed naszą wewnętrzną dzikością. Wyciągamy ją na wierzch. Umieszczamy poza sobą, więc nie musimy się dni niej przyznawać (...).
Czy nigdy nie skończymy z tymi paranoicznymi złudzeniami duchowych objawień? Czy nigdy nie przestaniemy podejrzewać Boga o mściwość we wszystkim, co złego dzieje się na świecie? Czy kiedyś zaczniemy dostrzegać konsekwencji, którymi obarczone są nasze własne postawy moralne?
Bóg-śmieciarz
Miasto niebieskie, wydział sanitarny, przy telefonie Bóg. W czym mogę pomóc?
Dwa grzechy śmiertelne do natychmiastowego odbioru? Puszka grzechów głównych, karton powszednich? Szeroka gama pożądliwości, chciwości i lenistwa - spakowana i gotowa do wywózki? Oczywiście odbiorę to wszystko. Wystaw tylko worki przed dom na chodnik. Będę po nie we wtorek.
Mamy je wszyscy. Złożone w fundamentach naszej duszy. Zaśmiecające nam ducha. Wszystkie te brudy, całe to wysypisko. Sprośne, brudne, plugawe i niecne grzeszki. Nie musimy ich jednak ciągle ze sobą nosić, dzięki Bogu. Nie wtedy, gdy mamy boski zsyp. Boga-śmieciarza w służbie czynnej, albo - jeśli ma być bardziej nobliwie - Boga-inżyniera sanitarnego. Masz grzech? Bóg odwiezie go do wielkie spalarni w niebie! Wystaw tylko worki! Zgrzeszyłeś znowu? Ooo! Nie martw się. Bóg przyjdzie jeszcze raz, potem znowu i znowu. Będzie bez końca przychodził sprawdzać, czy twój duch jest czysty i bez skazy. Trzeba się tylko wyspowiadać. Często się spowiadać (...). Jego [Boga] zadaniem jest po prostu niesienie pomocy ludzkości w tym, o co ona najbardziej zabiega, mianowicie: uniknięciu odpowiedzialności. Przyjęliście cudowną koncepcję przebaczającego Boga i całkowicie ją przekręciliśmy. To nie jest Bóg, który szanuje nad do tego stopnia, że obdarzył nas moralną odpowiedzialnością. W końcu, to nie jest, rzecz jasna, Bóg, który gwarantuje nam wolność sumienia, nawet, gdy błądzimy(...).
Bóg-śmieciarz pozwala nam grzeszyć i żyć z czystym sumieniem. Możemy być niemoralni za cichą zgodą Boga, wiedząc, że i tak nas oczyści (...). Oferuje nam przebaczenie szybko, tanio i przyjemnie. Trzeba tylko podjechać po wcześniej już przygotowane błogosławieństwo (...).
Bóg-śmieciarz pogarsza i tak już złą sytuację. Czyniąc przebaczenie tak łatwo dostępnym, pozwala nam pogodzić się z naszym zachowaniem. Zrobiliśmy się tak leniwi moralnie, że przestaliśmy wzrastać jako istoty duchowe. Nie wzrośniemy, dopóki inni będą nosić za nas nasze brzemię...
Mądre pomysły na Boga
Bóg jest początkiem
Mądre myślenie o Bogu zaczyna się od samego Boga. Bóg jest początkiem. Początkiem bez początku. Absolutnym początkiem (...). Oznacza to, że kiedy nic nie istniało, coś jedna ciągle było. To coś powszechnie nazywamy Bogiem (...). Bóg jest Źródłem wszystkiego, co istnieje (...). W pewien sposób Bóg jest odpowiedzialny za wszystko, co istnieje, co istniało i co będzie istnieć (...). Bóg jest niepodzielną Pełnią. Pełnia ta znajduje się poza obrębem przeciwieństw naszej rzeczywistości (..).
Oto więc Bóg! Jeśli raz Go spotkasz, nie będzie już innego. Oto Bóg, którego nie naruszy ząb czasu ani ręce człowieka. Nigdy nie zostanie urobiony na nasz obraz.
Bóg żyje
Bóg jest Stworzycielem
Bóg jest osobisty
Bóg jest rzeczywisty
Bóg jest wszystkim
1