KOSZTY - wartość zużytych zasobów w procesie uzyskiwania przychodów
KOSZT ALTERNATYWNY - wart. najbardziej cennej niewykorzystanej alternatywy; część kosztów całkowitych (koszty całk jawne i ukryte)
ZASOBY - rzeczy wyk. do produkcji dóbr i usług (woda, robocizna etc.)
KAPITAŁ - wszelki wynik procesu produkcji, który przeznaczony jest do późniejszego wykorzystania w procesie produkcji: WŁASNY - środki zgromadzone przez właściciela, akcje, obligacje, OBCY - kredyty
NAKŁAD INWESTYCYJNY - I=KWc+KR (kredyt własny całkowity+kredyty) KR=I*uk/100
STOPA % NOMINALNA - gdy kredyty są spłacane w innych odstępach niż rok, wtedy koszty są inne; STOPA EFEKTYWNA - spłata kredytu w odstępach mniejszych niż rok
LINIOWA: 104 = 20%*520; 7,28=104*0,07; 65=520/8; 4 rok 31,84=455*0.07
Rok |
Stan zadłuż. |
Rata kredytu |
Odsetki 7% rocznie |
Rata + odsetki |
1 |
104 |
- |
7,28 |
7,28 |
3 |
520 |
65+ |
+36,40= |
=101,4 |
ANNUITETOWA: R=K*r; 36,40 =520*0,07
Rok |
Stan zadłuż. |
Rata kredytu + odsetki = R |
Odsetki 7% rocznie |
Spłata kredytu |
1 |
104 |
7,28 |
7,28 |
- |
3 |
520 |
87,1- |
-36,40= |
=50,7 |
METODA KOSZTÓW ROCZNYCH - Kr - koszt roczny; Krr - koszt rozszerzonej reprodukcji; Ker - koszty eksploatacji rocznej; Kam - koszty amortyzacji; Kak - koszty akumulacji- chcemy uzyskać jak najniższe Kr
AMORTYZACJA - wartość zużytych w danym okresie środków trwałych; suma pieniężna potrzebna do odtworzenia środków trwałych
STOPA AMORTYZACJI - wskaźnik % zużycia środka trwałego, np.: w ciągu roku, w stosunku do jego wartości początkowej a=Z/I [%]
ODPIS AMORTYZACYJNY - wartość zużytych w procesie środków trwałych
AMORTYZACJA LINIOWA: p - stopa odpisu akumul.;
rok |
Koszt akum. |
Koszt amort. |
Niezamort. wart. |
0 |
- |
|
Kn |
1 |
Kn*p |
|
Kn(1-1/N) |
2 |
Kn(1-1/N)p |
|
Kn(1-2/N) |
i |
Kn(1-[i-1]/N)p |
|
Kn(1-i/N) |
N |
Kn(1-[N-1]/N)p |
|
Kn(1-N/N) |
AMORTYZACJA PROGRESYWNA: Krr=const; ai - stopa odpisu amort.
rok |
Koszt akum. |
Koszt amort. |
Niezamort. wart. |
0 |
- |
- |
Kn |
1 |
Kn*p |
a1Kn |
Kn(1-a1) |
2 |
p Kn(1-a1) |
a1Kn(1+p) |
Kn(1- a1-a1(1+p)) |
i |
p Kn(1-a1-(1+p)-.- (1+p)i-2) |
a1Kn(1+p)i-1 |
Kn(1- a1-a1(1+p)-... |
N |
|
|
|
KAPITAŁ OBROTOWY BRUTTO - ogół źródeł finansowania aktywów obrotowych
KAPITAŁ OBROTOWY NETTO - Brutto bez zobowiązań bieżących
AKTYWA - stan czynny ogółu środków w momencie bilansowym ujęty w przekroju finansowym a więc m.in. w zakupionych środkach trwałych, materiałach, należnościach
PASYWA - ogół środków będących w dyspozycji w przekroju źródeł ich pochodzenia i przeznaczenia (fund. własne, kredyty, zobowiązania)
W momencie bilansowym suma pasywów musi być równa sumie aktywów.
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERM. - kredyty z banków (okres < rok), pożyczki; - emisja krótkoterm. papierów dłużnych (pożyczki z innych miejsc niż bank); - zobowiązania wobec dostawców (kredyt handlowy lub towarowy) od dostawy do terminu spłaty dostawy; - Zubow. publiczno-prawne (podatki, cła, ubezpieczenie); - Zubow. względem pracowników (wypłata później niż moment rozliczenia); - kapitał o charak. cenowym (fundusz socjalny)
AKTYWA TRWAŁE - wartości niematerialne i prawne (licencje); - rzeczowe aktywa trwałe; - należności i inwestycje długoterminowe; - długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
AKTYWA OBROTOWE - zapasy; - należności i inwestycje krótkoterminowe; - krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
KAPITAŁ WŁASNY - kapitał podstawowy, zapasowy i rezerwowy; - niepodzielny wynik finansowy z lat ubiegłych; - wynik finansowy roku obrotowego
ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA - rezerwy na zobowiązania; - zobowiązania długoterminowe; - zobowiązania krótkoterminowe (kredyty i pożyczki, z tytułu papierów wartościowych, z tyt. dostaw i usług, z tyt. podatków i ceł, z tyt. wynagrodzeń, fundusze specjalne); - rozliczenia międzyokresowe (krótkotrwałe)
PRZEDSIEB. PAŃSTWOWE: kapitał własny-fundusz założycielski i przedsiębiorstwa
S.A. - kapitał akcyjny ze sprzedaży akcji, kapitał zapasowy (różnica między ceną sprzedawanych akcji a ich ceną nominalną), kap. rezerwowy (zyski w kolejnych latach)
Z.O.O. - kapitał zakładowy (własny od właścicieli), kap. zapasowy i rezerwowy
SPÓŁDZIELNIA - fundusz udziałowy i zasobowy (wynika z działalności)
FIRMA 1-OS. - kapitał własny (właściciel lub rodzina), kapitał zapasowy
ISTOTA CZYNNIKA CZASU:
„Pieniądz posiadany dziś, jest więcej wart niż otrzymany w późniejszym okresie”
Bo: 1.) niepewność - przyszłe dochody są jedynie dochodami oczekiwanymi, a ryzyko ich uzyskania jest tym większe im lata są odleglejsze; 2.) niewykorzystane możliwości - nieposiadanie pieniędzy dziś oznacza utratę szansy zarobienia na nich; 3.) inflacja - w związku z inflacją przychody tracą wartość
at - czynnik dyskontujący; p - stopa dyskonta; t - nr roku
DYSKONTOWAĆ = SPROWADZAĆ
2 podstawowe operacje rachunkowe:
- sprowadzanie wartości pieniężnych występujących w różnych latach do wartości pieniężnej w dowolnym, ale ustalonym roku
- uśrednianie wartości pieniężnych (obliczanie średniej dyskontowej, nie arytmetycznej) dla różnych wartości w rozpatrywanym okresie
BILANS NA MOM. BILANSOWY - sporządzany na koniec roku lub na dzień likwidacji firmy, łączenia czy przekształcenia formy własności. Informuje o wszelkich zasobach firmy (aktywa) i o źródłach ich finansowania.
FORMY KAPITAŁU WŁASNEGO - kap. akcyjny - wartość określona przez liczbę akcji, pomnożoną przez ich liczbę nominalną; - kap. zapasowy - powstaje w wyniku różnicy między wyższą ceną emisyjną (sprzedaż akcji) a niższą ceną nominalną. Powstaje w mom. emisji akcji i w procesie dodatkowych emisji; - zakumulowane zyski - gdy firma części uzyskanego zysku nie wypłaca akcjonariuszom, lecz przeznacza go na uzupełnienie kapitału własnego. W praktyce te zyski powiększają kapitał zapasowy.
BADANIE EFEKTYWNOŚCI RYNKOWEJ: badanie efekt. inwestycyjnej i analiza finansowa
BADANIE EFEKTYWNOŚCI INWESTYCYJNEJ - metody uproszczone (mniej dokładne bo mniej danych, met. prostej raty zwrotu ARR, met. kalkulacyjnego okresy zwrotu PBP, księgowa stopa dochodu KSD); - metody strumieni dyskontowych (mat. sprowadzonej wart. netto NPV, met. wew. raty zwrotu IRR)
ARR - prosta rata zwrotu jest stosunkiem zysku netto w roku reprezentatywnym do włożonego kapitału. Ratę można określać w stosunku do własnego kapitału (ARRe) lub w stosunku do kapitału użytego (ARR) (rok reprezentatywny - rok w którym została osiągnięta całkowita moc produkcyjna i w którym jest kontynuacja spłaty kredytu)
PBP - określamy liczbę lat w ciągu których nakład inwestycyjny zrównuje się z sumą corocznych nadwyżek finansowych. Dla inwestorów działających w warunkach znacznej niepewności umożliwia to przybliżenie skali poniesionego ryzyka.
KSD - miernik wyk. relację między dochodem firmy a wielkością kapitału zaangażowanego w danych przedsięwzięciach. Obliczamy stosunek przeciętnego zysku netto (przec. strumień dochodu minus roczna amort.) i przeciętnego zaangażowania kapitału (nakład początkowy minus 0,5 amortyzacji).
IRR - znajomość stopy dyskontowej nie jest konieczna. Jest ona w tej metodzie wyznaczana. Przedsięwzięcie jest efektywne jeśli przy stopie p=IRR suma nadwyżek dyskontowanych w poszczególnych latach = sumie zdysk. nakładów inwestycyjnych
ang. Net Present Value (NPV)
Aby firma podjęła właściwą decyzję w związku z inwestycjami kapitałowymi leżącymi w interesie udziałowców, musi zastosować regułę decyzyjną. Reguła ta pozwala rozgraniczyć propozycje możliwe do przyjęcia od takich, których przyjęcie będzie niemożliwe. Reguła ta nie może być także sprzeczna z celami przedsiębiorstwa, ponieważ uniemożliwi ich realizację. Klasyczną regułą jest reguła wartości zaktualizowanej netto.
Ponieważ pieniądz ma swoją wartość w czasie, strumienie pieniężne muszą opierać się o ten sam mianownik, aby można je było porównać. Dzięki regule NPV można ocenić przepływy pieniężne związane z projektem (wymagają one porównania zaktualizowanej wartości przyszłych przychodów z dokonywanymi dzisiaj nakładami inwestycyjnymi). Innymi słowy metoda ta polega na dyskontowaniu przyszłych strumieni pieniężnych do ich wartości obecnych.
NPV= (CF1/1+k) + (CF2/1+k)2 +...+ (CFn1+k)n -I0
lub
NPV= CF1(DFk,1) + CF2(DFk,2)+...+CFn(DFk,n) - I0
Gdzie:
CFt - strumień pieniężny netto spodziewany w roku t (t = 1,2,?,n)
I0 - początkowy nakład inwestycyjny
k - odpowiednia rynkowa stopa kapitalizacji, czyli koszt alternatywny zainwestowania kapitału w ryzykowne projekty
DFk,t - współczynnik dyskonta dla roku t (t = 1,2,?,n)
n - czas ?życia? projektu (w latach).
Obliczanie NPV projektu przebiega według następującego schematu:
Obliczenie zaktualizowanej wartości (PV) spodziewanego strumienia przychodów pieniężnych netto w każdym roku (różnica spodziewanych przychodów i przewidywanych nakładów gotówkowych).
Dodanie do siebie wartości zaktualizowanych dla kolejnych lat, co pozwoli na otrzymanie całkowitej wartości zaktualizowanej spodziewanych przyszłych strumieni.
Odjęcie początkowych nakładów inwestycyjnych (I0) w celu otrzymania NPV projektu (przed przejściem do kolejnego etapu należy ustalić regułę podejmowania decyzji); dla maksymalizacji ceny akcji przedsiębiorstwa w długim okresie, a)jeśli NPV jest większa od zera (nie ma ryzyka działań bądź stopień ryzyka jest bardzo niewielki), projekt powinien zostać zaakceptowany, b)jeśli NPV jest ujemna (wydatki > dochody), projekt należy odrzucić.
Przyjęcie/odrzucenie projektu.
NPV zależy od:
wielkości strumieni pieniężnych w czasie;
rozkładu strumieni pieniężnych w czasie;
nakładów inwestycyjnych;
wielkości stopy dyskontowej.