Marzena Chmielecka 1
Biotechnologia numer studenta
Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności
Politechniki Łódzkiej
Ćwiczenie nr 50
Pomiar SEM ogniwa elektrochemicznego
Data wykonania ćwiczenia: 03. 03. 2008 r.
Data oddania sprawozdania: 10. 03. 2008 r.
1. Wstęp teoretyczny:
Siła elektromotoryczna ogniwa,(SEM) jest to różnica potencjałów dwóch półogniw otwartego ogniwa elektrochemicznego (przez ogniwo nie płynie prąd, znajduje się ono w stanie równowagi).
Źródłem SEM są reakcje przebiegające w półogniwach (ich suma nosi nazwę reakcji ogniwa). SEM zależy od aktywności jonowej składników półogniw, temperatury i ciśnienia.
Metody pomiaru SEM dzieli się na kompensacyjne i niekompensacyjną. Metoda kompensacyjna (Poggendorfa) polega na tym, że SEM badanego ogniwa kompensuje się (równoważy) różnicą potencjałów równą co do wielkości, lecz o przeciwnym znaku. Dzięki temu ogniwo nie pracuje podczas pomiaru.
Rys. Schemat układu elektrycznego do pomiaru SEM
SEM badanego ogniwa obliczamy z zależności:
(*)
Gdzie : Ex i Ew to siła elektromotoryczna odpowiednio ogniwa badanego i wzorcowego, UAK /R1-spadek napięcia na oporniku, Rx i Rw opory oporników.
A zatem w praktyce pomiar SEM metodą kompensacyjną sprowadza się do wyznaczenia oporów Rx i Rw oporników, na końcach których istnieją różnice potencjałów równe odpowiednio Ex i Ew
Współczynnik aktywności wyrażamy jako stosunek aktywności jonu do stężenia tego jonu w roztworze. Jest wielkością niemianowaną, która wyraża zmniejszenie aktywności jonu w stosunku do jego aktywności w roztworze doskonałym, spowodowane wzajemnym oddziaływaniem cząstek w roztworach rzeczywistych.
Współczynnik aktywności zależy od stężenia (bardziej dla elektrolitów aniżeli nieelektrolitów) - dla roztworów nieskończenie rozcieńczonych równa się on jedności. Doświadczalnie można wyznaczyć tzw. średnie współczynniki aktywności związane z aktywnością całego elektrolitu, dla poszczególnych jonów pomiar taki jest niemożliwy (roztwór).
2. Pomiary:
Ogniwo |
Stężenie |
elektrolitu (mol/l) |
|
Opór |
|
|
|
CuSO4 |
ZnSO4 |
R1 |
R2 |
R3 |
Rśred |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2