1. Zagadnienia do przygotowania:

Twardość wody i jej usuwanie, iloczyn rozpuszczalności.

2. Literatura

Z. Kurzawa „ Chemia” - skrypt PP i inne podręczniki i skrypty omawiające tematy z p. 1.

Uwaga ! Nie wolno dopuścić do osuszenia jonitów. Poziom wody w kolumnach jonitowych musi być zawsze wyższy niż poziom jonitów.

Ze względu na czasochłonność otrzymywania wycieków z kolumn jonitowych należy równocześnie prowadzić ćwiczenia a i b z otrzymywaniem wycieków do ćwiczeń c i d.

3. Wykonanie ćwiczenia:

Sprzęt laboratoryjny: kolumny z jonitami, kolbki stożkowe, cylinder miarowy.

Odczynniki: 0,005 M roztwór wersenianu sodu, 25% amoniak, roztwór buforowy (pH 10), czerń eriochromowa.

1. Oznaczanie twardości całkowitej wody wodociągowej

Do kolbki stożkowej o poj. 250 cm³ wprowadzić 50 cm³ wody wodociągowej, ok. 2 cm³ amoniaku, 1 ml roztworu buforowego oraz odrobinę wskaźnika - czerni eriochromowej. Tak przygotowany roztwór miareczkować 0,005 M roztworem wersenianu sodu do zmiany barwy z fiołkowego na niebieski. Twardość wody w stopniach obliczamy ze wzoru: x = V ⋅0,56, gdzie V - objętość wersenianu w cm³.

2. Oznaczanie twardości wody przegotowanej

50 ml przegotowanej wody wprowadzić do kolbki stożkowej, a następnie postępując jak w punkcie a) oznaczyć jej twardość.

3. Oznaczanie twardości wody wodociągowej po przepuszczeniu jej przez kationit

Przez kolumnę zawierającą kationit sodowy (RNa) przepuścić ok. 100 cm³ wody wodociągowej z szybkością kilku kropel na minutę. Z uzyskanego wycieku przenieść 50 cm³ do kolby stożkowej i postępując jak w punkcie a) oznaczyć twardość wycieku.

4. Demineralizacja wody

Około 100 cm³ wody wodociągowej przepuścić kolejno przez kationit wodorowy (RH), a następnie anionit wodorotlenowy (ROH). Zmierzyć przewodnictwo elektrolityczne uzyskanego wycieku i wyniki porównać z przewodnictwem wody wodociągowej oraz destylowanej (z ćw. przewodnictwo roztworów). Uzyskane wyniki zestawić w tabeli.

5. Regeneracja jonitów (tę część ćwiczenia wykonujemy jedynie na polecenie prowadzącego ćwiczenie)

Jonity należy, co pewien czas, poddawać procesowi regeneracji. O konieczności podjęcia procesu regeneracji decyduje prowadzący ćwiczenie. Proces regeneracji polega na przepuszczeniu przez kolumny jonitów 50 cm³ odpowiednich roztworów (dla RH - 0,5 M HCL, ROH - 0,5 M NaOH, RNa - 5% NaCl), a następnie przepłukaniu wodą destylowaną do usunięcia odczynnika z kolumn. Koniec procesu stwierdza się: dla RH i RNa dodając do wycieku krople roztworu AgNO₃ - brak osadu świadczy o zakończeniu procesu: dla ROH dodając krople fenoloftaleiny - brak zabarwienia świadczy o zakończeniu procesu.

Twardość wody

---