Wojna secesyjna w USA, Wojna secesyjna w USA


Wojna secesyjna w USA

Geneza wojny secesyjnej

Wojna secesyjna była wojną domową między stanami północnymi, a stanami południowymi USA. Właściwie od początku istnienia Stanów Zjednoczonych przemysłowa północ i rolnicze południe były całkowicie różniącymi się regionami. Z czasem różnice nasilały się, co prowadziło do nieuchronnego konfliktu.
Sytuacja stała się bardzo poważna w latach 60-tych XIX wieku. Jedną z głównych przyczyn wojny secesyjnej - konfliktu między Północą a Południem była kwestia niewolnictwa. Stany południowe opierały swą gospodarkę na produkcji bawełny, która była opłacalna dzięki taniej, niewolniczej sile roboczej. Na Północy istniał rozwinięty przemysł, a niewolnictwo było zabronione. W stanach północnych rozwijał się także ruch abolicjonistyczny, walczący o zniesienie niewolnictwa. Konflikt zaostrzył się w związku z przyłączeniem do USA po wojnie z Meksykiem trzech nowych stanów. Południowcy żądali, by niewolnictwo było w nich dozwolone, czemu sprzeciwiali się mieszkańcy Północy.
Gdy w 1860 roku na prezydenta USA wybrany został Abraham Lincoln, nastroje na Południu zradykalizowały się. Był on uznawany za zdecydowanego przeciwnika niewolnictwa. W tym czasie w 15 stanach południowych niewolnictwo było dozwolone, natomiast w 23 stanach północnych zabronione. W czasie wyborów prezydenckich w 1860 roku na południu pojawiały się liczne głosy, że w wypadku zwycięstwa Lincolna, z Unii wystąpią stany południowe, co było zapowiedzią nadchodzącej wojny secesyjnej (domowej).

Secesja Karoliny Południowej, powołanie Konfederacji Stanów Ameryki i wybuch wojny.

W odpowiedzi na wybór Lincolna, 20 grudnia 1860 r. secesję (wystąpienie) z Unii ogłosiła Południowa Karolina. 4 lutego 1861 r. na kongresie w Montgomery 7 stanów utworzyło Konfederację Stanów Ameryki z prezydentem Jeffersonem Davisem na czele. Do końca 1861 r. należało do niej 11 stanów; a ostatecznie 17. Konflikt zbrojny wydawał się nieuchronny, więc na dowódcę wojsk Południa został wybrany doświadczony żołnierz, generał Robert Lee. Lincoln nie spieszył się z wypowiedzeniem wojny ani ogłoszeniem zniesienia niewolnictwa, gdyż chciał rozwiązać konflikt na drodze pokojowej. Dopiero 5 kwietnia 1861 r. prezydent wydał dekret o wyjęciu spod prawa zbuntowanych stanów. W odpowiedzi południowcy 12 kwietnia 1861 r. uderzyli na obsadzony przez wojska federalne Fort Sumter (w Karolinie Południowej). Był to początek wojny secesyjnej.

Przebieg wojny secesyjnej

Mimo, że Konfederacja była słabsza pod względem gospodarczym, oraz posiadała mniej mieszkańców, początkowo odnosiła znaczne sukcesy militarne. Wynikało to w dużej mierze z nieprzygotowania stanów północnych do wojny. Jednak główną rolę odgrywało większe doświadczenie wojskowe dowódców Konfederacji. Wynikało to z tego, że większość oficerów armii USA pochodziło z południowych stanów. Jednak liczne zwycięstwa wojsk Konfederacji na wschodzie były równoważone przez sukcesy gen. Granta, który dowodził wojskami Unii na zachodzie.
20 maja 1862 roku wydano tzw. Homestead Act, czyli ustawę o gospodarstwach rolnych. Gwarantowała ona kupno ziemi za niewielką opłatą, imigrantom przybyłym z Europy. Jednak w zamian za te korzystne warunki musieli oni odbyć służbę w wojskach Północy. Pod naciskiem radykalnego odłamu republikanów, Lincoln 23 września 1862 r. ogłosił, że jeżeli do 1 stycznia 1863 r. zbuntowane stany nie powrócą do Unii, to ich niewolnicy otrzymają wolność i będą mogli swobodnie wstępować do armii Unii. W wyniku braku reakcji Konfederacji 1 stycznia 1863 roku wszedł w życie dekret o zniesieniu niewolnictwa, czyli akt abolicji. Wszedł on później do konstytucji (18 grudnia 1865 r.) jako 13 poprawka.
W 1863 roku wojna secesyjna weszła w decydującą fazę. Generał Lee przeszedł Potomac i zagroził Waszyngtonowi. Jednak po zaciętej bitwie pod Gettysburgiem (1-3 lipiec 1863 r.) był zmuszony cofnąć się na południe. Od tego momentu konfederaci przeszli do defensywy, natomiast wojska Unii zaczęły odnosić coraz większe sukcesy. W 1864 roku Lincoln został wybrany po raz drugi na prezydenta, wbrew nadziejom południowców. Armia Unii posuwała się coraz bardziej na południe, a klęska Konfederacji zdawała się być nieuchronną. Prezydent Południa Davies, starał się zdobyć poparcie Wielkiej Brytanii, jednak jego polityka okazała się nie skuteczna, gdyż Brytyjczycy nie zdecydowali się na oficjalne wsparcie Konfederacji.

Zakończenie i skutki wojny secesyjnej

W wyniku zdecydowanej przewagi, jaką uzyskały wojska Północy, wojska Konfederacji zaczęły w 1865 roku skłaniać się do kapitulacji. Taktyka spalonej ziemi skutecznie osłabiała gospodarkę Południa i zaopatrzenie ich wojsk. 9 kwietnia 1865 r. w Appomattox generał Lee podpisał akt kapitulacji Konfederacji. Oznaczało to koniec wojny secesyjnej - prawie 5-letniego konfliktu, który pochłonął życie kilkuset tysięcy ludzi. Dużą rolę w zwycięstwie Unii odegrał niewątpliwie prezydent Lincoln. Jednak 5 dni po podpisaniu pokoju został on zastrzelony przez zamachowca związanego z południowcami.
Zwycięstwo Unii w wojnie secesyjnej przyspieszyło zmiany zachodzące w USA. Następował szybki rozwój przemysłu, a rolnicze południe traciło na znaczeniu. Zniesiono niewolnictwo, chociaż w stanach południowych los murzynów nadal był bardzo ciężki. Amerykańska wojna domowa nie spowodowała jednak trwałych podziałów i animozji w społeczeństwie. Po wojnie secesyjnej USA wstąpiło na ścieżkę szybkiego rozwoju, dzięki czemu w kolejnym stuleciu stało się największym światowym mocarstwem.

źródło nr 2

Wojna secesyjna
Na Północy powstał ruch zniesienia niewolnictwa - abolicjonizm.
Abolicjoniści chcieli nadać Murzynom wolność osobistą, jednak nie pomyśleli o ich sytuacji ekonomicznej.
Jednak ruch ten nigdy nie był tak silny aby być główną przyczyną wojny Północy z Południem.
Na Północy - partia republikańska (od 1854r.)
Na Południu - partia demokratyczna (od 1828r.)
W 1860 roku prezydentem został Abraham Lincoln (republikanin) - na skutek rozłamu w partii demokratycznej.
Z tego powodu od UNI odstąpiło 11 stanów (pierwsza uczyniła to Karolina Południowa w grudniu 1860r. Kolejne stany w ciągu pół roku)
Z tych stanów powstała Konfederacja Stanów Zjednoczonych ze stolicą w Richmond; prezydentem został Jefferson Davis.
Wojna secesyjna w latach 1861 - 1865
Główną przyczyną było zbombardowanie 12 kwietnia 1861r. Fortu Sumter w Charlstone przez wojska konfederatów.
Wojska Północy - liczebniejsze, lepiej wyposażone, nie obawiała się o bunt Murzynów; Północ wystawiła dwa razy liczniejszą armie, lecz jej dowódcy nie byli zbyt dobrze doświadczeni ( do najwybitniejszych należeli gen. William Sherman oraz gen. Ulisses Grant) .
Wojska Południa - lepiej wyszkolone (przewyższająca cześć korpusu oficerskiego) ; dowódcą został znakomity i doświadczony gen. Robert Lee.
Północ posiadała cała flotę, przez co blokowała porty z Południa.
We wrześniu 1862r. Lincoln wydał proklamację. Mówiła one, że jeśli secesjoniści nie powrócą do Unii to niewolnicy po 1 stycznia 1863r. otrzymają wolność.
Dekret ten zgodnie z zapowiedzią został wpisany w 1865r. do amerykańskiej konstytucji jako 13 poprawka.
Murzyni otrzymali wolność osobistą bez prawa do ziemi na której pracowali.
Przebieg wojny był bardzo brutalny z obu stron.
Ranni i chorzy pozostawiani byli bez opieki, zabijano jeńców wojennych. Wojska Unii ze szczególna zaciętością niszczyli plantacje i rezydencje na Południu.
Główną bitwą była bitwa pod Gettysburgiem w sierpniu 1863 roku - zwycięstwo Północy (federatów).
Wojna zakończyła się ostateczną kapitulacją Konfederacji - 9 kwietnia 1865 roku.
Skutki:
Najbardziej krwawy konflikt w dziejach kontynentu amerykańskiego - 600 tyś. zabitych, 1 mln rannych
Ogromne straty gospodarcze - katastrofalna sytuacja murzynów i zdemobilizowanych żołnierzy
15 kwietnia 1865 roku prezydent Lincoln został zamordowany przez fanatyka z Południa.
W 1869 roku na urząd prezydenta został wprowadzony przez republikanów gen. Grant.
Amerykanie kupili od Rosji Alaskę za kwotę 7,2 mln $ ( Rosja uważała , że przynoszą te tereny zbyt małe dochody)
Stany zjednoczone swoją rosnącą potęgę zawdzięczali emigrantom z Europy. Ludność murzyńska stanowiła 10% wszystkich mieszkańców nie uczestniczyła w życiu publicznym.
Ekspansja Dzikiego Zachodu oraz budowa kolei.
Miejsce żyjących na prerii Indian, zajęli producenci pszenicy i hodowli bydła.
Skutki wojny Secesyjnej:
Najbardziej krwawy konflikt w historii kontynentu amerykańskiego - 600 tyś zabitych , ponad 1 milion rannych
Ogromne straty gospodarcze (bardzo zła sytuacja Murzynów i zdemobilizowanych żołnierzy
Dług w wysokości 3,5 mld dolarów przerzucono na barki społeczeństwa
Poza tym:
utworzenie KU - KLUX - KLANU - rasistowskiej organizacji, która dokonywała samorządów na Murzynach - 1867
ukierunkowanie dalszego rozwoju gospodarczego USA według warunków podyktowanych przez potrzeby Północy
Wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych Ameryki
Przyczyną wybuchu wojny (1861-65) był podział Stanów na przemysłową, liberalną Północ i rolnicze, konserwatywne Południe, poprzedzony ekspansją terytorialną w XIX wieku (1803 - zakup Luizjany od Francji, 1818 - Północna Dakota od Wlk. Brytanii, 1819 - zakup Florydy od Hiszpanii, 1845 - aneksja Teksasu, 1846-48 - wojna z Meksykiem - przyłączenie Kalifornii i Nowego Meksyku). Nastąpił rozwój rolnictwa ekstensywnego i upowszechnienie się niewolnictwa na S. Ekonomicznie odpowiadało to S, lecz nie N (hamulec przemian), gdzie zrodził się wówczas ruch abolicjonistyczny przeciw niewolnictwu w "kraju wolności". N i S różniły się kulturowo, wyznaniowo i społecznie. Istotny był rozwój przemysł. N i kolonizacja przez nią nowych terenów, problemem była też polityka celna. Sprawa stanu Kansas, powstanie Johna Browna, napięcia w Kongresie i wreszcie wybór Abrahama Lincolna na prezydenta w 1860 r. - oto ostatnie wydarzenia, które wpłynęły na wybuch wojny. W latach 1860-61 11 stanów ogłosiło secesję, utworzyły Skonfederowane Stany Ameryki ze stolicą w Richmond, prezydentem został Jefferson Davis. Rozpoczęły się walki między Unią a Konfederacją o zniesienie niewolnictwa i o prawo do wolności stanów, o jedność USA i o niepodległość S. Wojna zaczęła się IV 1861 r. atakiem konfederatów na fort w porcie Charleston. Unia rozpoczęła blokadę morską Konfederacji. Teoretycznie silniejsza N przez nieudolne dowództwo, słabo przygotowaną armię i protesty związanych z ekonom. związkami z S ponosiła porażki do 1863 r., kiedy Lincoln ogłosił dekret zniesienia niewolnictwa i akt o domostwach (1 I), co spowodowało napływ ludzi do armii Unii. W lipcu 1863 r. konfederaci pod dowództwem gen. Roberta Lee ponieśli klęskę pod Gettysburgiem. 9 IV pod Appomattox konfederaci skapitulowali. W 1864 r. dokonano zamachu na Lincolna. W wojnie śmierć poniosło milion ludzi. I wojna totalna zmobilizowała 3 mln żołnierzy, zapoczątkowała wojnę pozycyjną, taktykę spalonej ziemi i wynalazki na potrzeby wojsk. (okręty opancerzone, telegraf). Zniszczenia na plantacjach bawełny spowodowały stratę monopolu S na eksport do Europy, skorzystał m.in. Egipt. Nastąpiła zmiana struktury agrarnej i przejście do protekcjonizmu celnego. Po wojnie nastał okres "Rekonstrukcji" zniszczonego S, co wpłynęło na rozwój samorządu i oświaty. Umocniła się demokracja, system federalny i system dwupartyjny. XIII poprawka (1865) zniosła niewolnictwo w całych Stanach, a XIV (1868) i XV (1869) dała Murzynom prawa wyborcze. Na S powstał Ku-Klux-Klan. Skutkiem była też syt. w Meksyku, gdzie po wstrzymaniu spłaty zagranicznych długów przez Juareza Garcię Hiszpania, Wlk. Brytania i Francja dokonały zbrojnej interwencji i narzuciły Meksykowi Maksymiliana Ferdynanda Habsburga jako króla. USA zgodnie z doktryną Monroe 1823 zainterweniowały i do władzy do 1872 r. powrócił Juarez. Maksymiliana rozstrzelano.
Wstęp
Dnia 12 kwietnia 1861 roku atak wojsk południa, na wierny wojskom północy Fort Sumter w Charleston w Karolinie Południowej, rozpoczął wojnę secesyjną między Konfederacyjnymi stanami południa, a Unijnymi stanami północy. Początkowo była to wojna o utrzymanie jedności kraju, a w poźniejszym okresie o wyzwolenie murzynów. Konflikt wynikał z wielu przyczyn społecznych, politycznych i gospodarczych prowadzących do podziału kraju na Północ i Południe. Następstwem czego było wystąpienie 11 południowych stanów z Unii i wybuch wojny. Ponad czteroletnia wojna domowa w historii zapisała się jako najbardziej krwawa spośród tych w których uczestniczyły Stany Zjednoczone. Udział w niej wzięło prawie 3,5 miliona żołnierzy z czego około 2 miliony po stronie Unii i około 1,5 milona po stronie Konfederacji. Zginęło około 670 tysięcy ludzi po obu stronach (350 tys. Unitów i 320 tys. Konfederatów). Była pierwszą w historii wojną na tak wielką skalę. Wojna ta raz na zawsze rozwiązała wiele z wcześniejszych problemów, a między innymi niewolnictwo i grożbę rozpadu kraju na Północ i Południe.
Przyczyny Polityczno - Społeczne
Zakup Luizjany otworzył drogę na Zachód. Powstanie nowych stanów, zrodziło istotny problem czy w tych stanach niewolnictwo miało być dozwolone? Czy należałoby go zakazać na mocy ustawy Kongresu Federalnego? Południowcy było zdania, że niewolnictwo powinno być w nowych stanach dozwolone, a jeśli zakazane, to w wyniku decyzji samych mieszkańców. Konstytucja pozostawiała kwestię niewolnictwa w kompetencjach władz stanowych. Inni uważali natomiast, że ustawa Kongresu może zablokować wprowadzenie niewolnictwa na każdym nowym terytorium USA.
Powstał problem interpretacji konstytucji. Czy ustanawiała ona narodowe ciało ustawodawcze, które miało zawsze ostatnie słowo w sporach z poszczególnymi stanami, czy też odwrotnie - stany posiadały pewne uprawnienia, których nie mogły znieść nawet uchwały Kongresu. W efekcie czego ustalił się podział na stany wolne i niewolnicze.
W 1818 roku Unia składała się z 21 stanów, z czego 11 było wolnych i 10 niewolniczych - był to podział na wolną Północ i niewolnicze Południe.
W 1819 roku pojawiła się kwestia przyjęcia do Unii dwóch nowych terytoriów Alabamy i Missouri. Oba były niewolnicze, co dałoby przewagę w Senacie Południu. Ostatecznie w 1819 roku przyjęto do Unii Alabamę, co zapewniło równowagę w Senacie, ale wokół Missouri nadal toczono spory. Po obu stronach pojawiały się groźby secesji.
W 1820 roku kompromisem do Unii przyjęto Missouri jako stan niewolniczy, ale równocześnie ze stanu Massachusetts wydzielono nowy stan Maine, który miał być wolny, Dodatkowo ustalono granicę między stanami wolnymi i niewolniczymi na 3630' szerokości geograficznej północnej, a jedynym wyjątkiem miał być właśnie stan Missouri - w ten sposób utrzymano równowagę między stanami wolnymi i niewolniczymi.
Politycy Północy - późniejsi republikanie (partia republikańska powstała w 1854 roku) występując przeciw rozszerzaniu zasięgu niewolnictwa kierowali się raczej motywami politycznymi niż humanitarnymi - chcieli utrzymać swoją przewagę w Senacie i kolegium elektorskim przeciw demokratom z Południa.
Plantatorzy nie chcieli zrezygnować z niewolnictwa, podobnie z resztą jak większość mieszkańców Południa (także nie mających niewolników), ponieważ stanowiło ono coś więcej niż tylko system organizacji pracy - było też systemem kontroli rasowej.
Na Północy stano na stanowisku legalizmu i uważano, że nie można siłą narzucić Południu zniesienia niewolnictwa, gdyż stałoby to w sprzeczności z gwarantowaną przez konstytucję nienaruszalnością własności prywatnej.
Od lat trzydziestych XIX wieku polityka zagraniczna Stanów zaczęła ulegać rozdwojeniu. Uwaga Południa koncentrowała się na tym, by doprowadzić do stworzenia wielkiego imperium niewolniczego, sięgającego granicami do Brazylii. Ze względu na preferowany kierunek ekspansji umownie nazwać można tę koncepcję mianem "południowej". W ramach niej mieściły się plany i działania zmierzające do przejęcia od Hiszpanii Kuby, zajęcia Meksyku i krajów Ameryki Środkowej. Północ z kolei dążyła do rozszerzenia swych wpływów na północy, kosztem posiadłości brytyjskich w Ameryce oraz po uzyskaniu przez USA w latach czterdziestych dostępu do Pacyfiku na Dalekim Wschodzie.
Północ uważała, że w Stanach nie powinno być odstępstw od zasad demokracji samorządu i równości. Tymczasem na Południu zasady te były gwałcone. Południe hamowało postęp i obniżało dobrobyt. Na Północy ludność korzystała z dobrodziejstwa szkół publicznych, podczas gdy na Południu ciemne masy były uciskane przez arogancką arystokrację plantatorską.
Podział Stanów Zjednoczonych na stany wolne i stany niewolnicze, doprowadził do wykształcenia się w ciągu kilkudziesięciu lat odrębnych instytucji, systemów wartości, etosów oraz ideologii. Współdziałanie stanów północnych i południowych było możliwe dopóki odśrodkowym siłom regionalizmu można było przeciwstawić łączące naród uczucia patriotyczne. Ostre kryzysy grożące rozbiciem państwa pojawiały się zwykle na tle kwestii niewolnictwa. Narastający konflikt wielokrotnie łagodzony był kompromisami będącymi ustępstwami Północy. Kolejne kompromisy umacniały geograficzny podział kraju. W miejsce regionalizmu zaczęły rodzić się uczucia odrębnego patriotyzmu i nacjonalizmu.
Od lat trzydziestych wzmogła się aktywność przeciwników niewolnictwa, zwanych abolicjonistami. Domagali się oni całkowitego zniesienia niewolnictwa na terenie całego kraju. Abolicjoniści mieli wiele atutów. Już w końcu XVII wieku opinia publiczna we wszystkich krajach cywilizowanych była przeciwna niewolnictwu. W koloniach francu-skich zniesiono je w roku 1794, a w brytyjskich w 1834. Niewolnictwo rozkwitało w USA, właśnie wtedy, kiedy gdzie indziej przechodziło do historii. Niepokoiło to wielu Amerykanów. Abolicjoniści podnosili stopniowo temperaturę sporu o niewolnictwo, uciekając się do prowokacyjnych działań. Pomagali Murzynom w ucieczce z Południa, załatwiali formalności umożliwiając legalne pozostanie na Północy, szeroko propagując swoje poczynania.
Oburzenie Północy wywołała uchwalona w 1850 roku przez Kongres ustawa o zbiegłych niewolnikach, grożąca m.in. więzieniem obywatelom, którzy wdrygali się przed udziałem w polowaniu na zbiegów, każdy obywatel Północy mógł zostać łapaczem niewolników.
W 1852 roku ukazała się książka Harriet Beecher-Stowe "Chata wuja Toma". Autorka zaatakowała ten aspekt niewolnictwa, na który amerykanie byli najbardziej wyczuleni pogwałcenie wartości rodzinnych. Jej książka pomijała kwestie polityczne i ekonomiczne, pozostawiając je politykom, a skupiła się na problematyce okrucieństwa wobec jednostki, nieodwzajemnionego przywiązania, rozkładu rodziny i zwyrodnienia więzi rodzinnej, będących produktami instytucji niewolnictwa.
W roku 1854 rozgorzał kolejny etap sporu. Czy terytoria Kansas i Nebraska mają być wolne czy niewolnicze? Kongres uchwalił zasadę suwerenności ludowej, na mocy której sami mieszkańcy decydowali o przyszłości terytorium.
W 1855 roku w Kansas w walkach zginęło 200 osób, walczących o status swego stanu. Niektóre gazety wprowadziły stałą rubrykę "Wiadomości z wojny domowej". Przeciwnicy niewolnictwa uzbrojeni byli w "Biblie Beechera" - karabiny typu Sharps (kupione przez wielebnego Henry`ego Warda Beechera) "W jednym takim instrumencie..." - oznajmił wielebny Beecher - "...kryje się więcej moralnej siły przekonywania, jeśli chodzi o właścicieli niewolników, niż w całej setce Biblii".
W 1856 roku pobicie kongresmena Charlesa Sumnera, żarliwego zwolennika zniesienia niewolnictwa, przez Prestona Brooksa, kongresmena z Karoliny Południowej, spotkało się na Południu z entuzjastycznym poparciem. Na Południu witano Brooksa jak bohatera.
Działalność John`a Browna, który swoimi czynami zantagonizował jeszcze bardziej Północ i Południe. Zabijając pięciu osadników z Południa w Kansas, na wieść o pobiciu senatora Sumnera. Doprowadził tym do przedłużenia walk, które toczyły się do jesieni 1856 roku. Został schwytany i powieszony 2 grudnia 1859 roku podczas próby wzniecenia powstania Murzynów w Wirginii.
Po jego śmierci Północ okryła się żałobą, rozdzwoniły się dzwony kościelne, huczały salwy armatnie. John Brown w oczach opinii publicznej na Północy stał się męczennikiem. Manifestacje uznania dla John`a Browna, mające miejsce na Północy, dla Południa były szokiem. Okazywały dobitnie jak głęboko w części narodu zakorzeniły się idee antyniewolnicze. Południe poczuło się zagrożone. Coraz bardziej wzrastało przekonanie południowych stanów o tak dużej odrębności mieszkańców i stosunków panujących w ich rejonie, iż właściwie stanowią już odrębny naród, a więc są uprawnieni do osobnej państwowości.
Południe uważało, iż będąc krajem niezależnym, zyskałoby wiele, przede wszystkim w dziedzinie gospodarczej, wyzwalając się z przewagi Północy, próbując się usamodzielnić.
Stanowiska zajmowane przez obie strony w Kongresie były przeciwne, a Południe często niweczyło plany polityczne polityków Północy, np. utrącili projekt północnej linii kolei transkontynentalnej. Południe obawiało się, że mogło by to ułatwić i tak już nadmierny rozrost terytorialny i gospodarczy stanów Północy.
Nowy Kongres, który zebrał się w 1859 roku, z powodu animozji między stanami nie mógł wyłonić przewodniczącego. Kongresmeni z Północy i Południa obrzucali się obelgami. "Jedynymi na sali osobami, które nie miały rewolweru i noża były te, które miały po dwa rewolwery" - twierdzili obserwatorzy. Obawiano się rozlewu krwi.
Południowcy sprzeciwiali się postępującej centralizacji państwa. Chcieli, by kraj pozostał zrzeszeniem niezależnych i suwerennych stanów, luźno tylko zespolonych i to raczej przez więzy uczuciowe niż prawne. W takim bowiem układzie łatwiej byłoby im zachować dawny tryb życia i swe instytucje, a także niewolnictwo.
W związku z wyrokiem Sądu Najwyższego w sprawie Murzyńskiego niewolnika Dreda Scott`a, nastąpił rozłam w partii demokratów. Dred Scott prosił o przyznanie mu wolności, gdyż żył w stanie, w którym nie było niewoli. Gdy Sąd Najwyższy uznał, iż mimo to nie przestał być niewolnikiem, wśród demokratów dokonał się rozłam. Demokraci północni pod wodzą S.A. Douglasa zerwali z demokratami południowymi i to zadecydowało o wyborze na prezydenta kandydata republikanów Abrahama Lincolna, gdyż głosy demokratów w sumie liczniejsze, rozbiły się między trzech kandydatów.
Wybór na prezydenta Stanów Zjednoczonych w listopadzie 1860 roku Abrahama Lincolna z Illinois przekonał przywódców Południa, że Unia nie będzie już dłużej bronić ich interesów. Partię Republikańską uznawano za partię regionalną, reprezentującą interesy Północy.
Wybór republikanina spowodował, że na znak protestu 20 grudnia 1860 roku Południowa Karolina ogłosiła wystąpienie z Unii.
Według Południowców secesja była zgodna z prawem i konstytucją. Według niej, każdy stan jest suwerenny i ma prawo do secesji, kiedy zechce.
Ponadto uważano, że poszczególne stany są starsze od Unii, którą to powołały do życia. Tworząc Unię stany nie wyrzekły się swojej suwerenności, tak więc secesja jest aktem legalnym. Południe powoływało się także na Deklarację Niepodległości, która wyraźnie głosiła prawo narodu do przeciwstawienia się uciskającemu rządowi.
W lutym 1861 roku w Montgomery, stolicy Alabamy, zebrali się przedstawiciele stanów, które w ślad za Karoliną Południową wystąpiły z Unii i ogłosiły utworzenie Skonfederowanych Stanów Ameryki, czyli potocznie Konfederacji Południowej. Tymczasowym prezydentem Konfederacji wybrany został Jefferson Davis.
Łącznie do Konfederacji przystąpiło 11 stanów Południa, które uchwaliły swoją konstytucję.
W Unii pozostały 23 stany, a jej mieszkańców i zwolenników nazywano jankesami.
Stany północne i rząd Stanów Zjednoczonych, pragnąc zachować istniejący system polityczny, któremu jak sądzono, Amerykanie zawdzięczali większość osiągnięć w ciągu minionych osiemdziesięciu lat, były zdecydowane stłumić secesję siłą i nie dopuścić do rozpadu kraju na dwie części.
Przyczyny Gospodarcze
Ważną przyczyną były różnice gospodarcze miedzy Północą i Południem. W stanach północnych skupił się prawie cały przemysł amerykański (4/5 wszystkich zakładów przemysłowych i kopalni), podczas gdy stany południowe miały prawie wyłącznie charakter rolniczy.
W Południowych stanach korzystano na plantacjach z pracy niewolniczej i wszelkie akcje na rzecz zniesienia niewolnictwa uważano za groźbę ruiny gospodarczej. Jednocześnie uprzemysłowione stany północy domagały się ceł ochronnych, gdyż obawiały się konkurencji przemysłu europejskiego.
Z kolei stany południowe były przeciwne takiej polityce, obawiając się, że w odwecie kraje europejskie wprowadzą cła na eksportowane z Południa bawełnę i tytoń.
Ponadto zacofane gospodarczo Południe ograniczało rynek zbytu amerykańskiego przemysłu i hamowało rozwój gospodarczy Stanów Zjednoczonych. Na Południu hasło "rozwoju gospodarczego" odbierano jako sprzeczne z całym etosem tamtejszego białego społeczeństwa.
W latach pięćdziesiątych XIX wieku plantacje przeżywały okres rozkwitu doznając jedynie niewielkiego uszczerbku podczas kryzysu gospodarczego, określanego mianem "paniki 1857 roku".
Kryzys ten w znacznym stopniu dotknął rolnictwo i przemysł Północy podczas gdy na Południu wyrządził niewielkie straty. Widząc różnicę w stabilności gospodarczej obu regionów, mieszkańcy Południa nabrali pewności siebie - mogli teraz rzucić Północy w twarz statystyki ekonomiczne, w których wyśmiewano zacofanie gospodarcze ich regionu.
Większość plantatorów z południa stosowało ekstensywny model gospodarki, który niekiedy graniczył wręcz z działalnością rabunkową. Szybko wyczerpujące się zapasy urodzajnej gleby w danym stanie, zmuszało do przenoszenia upraw na nowe obszary. Ssprzyjało to powstawaniu napięć i konfliktów politycznych wewnątrz kraju, wywołując problem związany z rozprzestrzenianiem się niewolnictwa na nowe stany.
Południe pragnęło stworzyć własną państwowość. Przystępując do realizacji programu budowy państwa, zdecydowano by wykorzystać bawełnę jako surowiec strategiczny. Produkcja bawełny stale wzrastała, a jej udział w handlu zagranicznym Stanów Zjednoczonych również. Południowcy wiedzieli, że zapotrzebowanie głównych importerów bawełny, tj. Wielkiej Brytanii i Francji jest duże, a kraje te są bardzo wrażliwe na wszystkie wahania w dostawach tego surowca. Prowadziło to do wniosku, że w razie konieczności, można będzie użyć bawełny jako środka nacisku politycznego. Bawełnę uznano na Południu za "króla" rządzącego całym uprzemysłowionym światem.
Około 1860 roku dwie trzecie wartości całego amerykańskiego eksportu stanowiła bawełna. Odmieniła ona oblicze południowej części USA. Oprócz rejonów nadatlantyckich bawełna opanowała też Alabamę, Missisipi, Tennessee i Arkansas. Egzystencja tych stanów była coraz bardziej uzależniona od niewolnictwa. Niewolnictwo odciskało swe piętno na tamtejszych zwyczajach, trybie życia i myślenia - słowem na wszystkim co różniło amerykańskie Południe od Północy.
W połowie XIX wieku wielu spośród południowców czuło się już członkami oddzielnego narodu.
Ponadto na Południu zdecydowana większość plantatorów sprzeciwiała się wobec industrializacji Południa. Twierdzili, iż tak długo jak będą produkować bawełnę, tytoń, ryż oraz cukier tak długo będą mogli dokonywać zakupów wszystkiego tego, czego im potrzeba.
Secesji sprzeciwiała się również wpływowa grupa północnych kapitalistów, ponieważ groźba secesji powodowała szybki spadek wartości akcji i obligacji państwowych.
Ponadto groziło to również zamrożeniem lub utratą kapitałów zainwestowanych na Południu. Południe groziło powrotem do dawnej niskiej taryfy celnej. Przy jej stosowaniu bardziej by się opłacało sprowadzać towary europejskie przez porty południowe i nie tylko dla Południa, ale również dla stanów zachodnich, a nawet szmuglować je masowo na północ, co przy ogromnej, niemożliwej do strzeżenia granicy, nie byłoby rzeczą trudną. Oczywiście Północ mogłaby stracić również południowy rynek dla swych towarów oraz ważne źródło surowców dla swego przemysłu - bawełnę. Wojna o utrzymanie jedności Stanów mogła się temu wszystkiemu przeciwstawić.
Północ podjęła walkę ponieważ czuła się silniejsza od Południa. Miała istotną przewagę. Przewyższała Południe pod względem produkcji przemysłowej dziesięciokrotnie (w produkcji broni palnej trzydziestodwukrotnie) miała też dziewięć razy większą flotę handlową. Wszystkie ośrodki produkcji żelaza, stali, włókiennictwa oraz fabryki zbrojeniowe znajdowały się w rękach Północy. Dominująca część obrotów Południa z zagranicą szła przez porty, pozostające w rękach Unii. Nawet część towarów idących dla Konfederacji przechodziła przez hurtownie miast północnych. Blisko dwie trzecie kapitałów krajowych skupiało się także na północy. Stany federalne były bogatsze od stanów skonfederowanych.
W rok przed wojną na Południu działały 104 banki (kapitał 61,1 mln dolarów), a na Północy 567 (kapitał 201,5 mln dolarów). 22 stany Północy miały również większą liczbę ludności niż 11 stanów Południa.
Przebieg Wojny Secesyjnej
12 Kwietnia 1861 O godzinie 4:30 rano armia Konfederacka pod dowództwem Generała Pierra Beauregarda otworzyła ogień z 50 dział w kierunku Unijnego Fortu Sumter w Charleston, w Południowej Karolinie. W ten sposób rozpoczynając wojnę secesyjną.
17 Kwietnia 1861 Stan Wirginia wystąpił jako 11 stan z Unii, dołączając do Konfederacji.
19 Kwietnia 1861 Prezydent Lincoln ogłosił blokade południowych portów i wybrzeży, zapobiegając dostawom broni dla rolniczego południa.
4 Czerwca 1861 Lincoln przemawiał w Kongresie, który zaakceptował powołanie 500 tysięcznej armii.
21 Czerwca 1861 Armia Unii pod dowództwem Gen. Irvina McDowella poniosła klęskę pod Bull Run 25 mil na południowy-zachód od Waszyngtonu. Konfederacki Gen. Thomas J. Jackson zdobył przydomek "Stonewall" po tym jak jego oddziały odparły ataki Unii. Wojska Unii wróciły do Waszyngtonu. Prezydent Lincoln zrozumiał, że wojna będzie dłuższa i o wiele kosztowniejsza niż się wydawało.
27 Czerwca 1861 Prezydent Lincoln zaprzysiągł Georgea B. McClellana na dowodzącego Armią Potomac, zastępując tym samym Gen. McDowella.
11 Września 1861 Prezydent Lincoln zaprzeczył jakoby ogłoszone przez Gen. Johna C. Frmonta uwolnienie stanu Missouri, było prawdziwe. Następnie odwołał Gen. Frmonta z jego stanowiska zastępując go Gen. Davidem Hunterem.
1 Listopada 1861 Prezydent Lincoln nominował McClellana na Dowódcę Sił Zbrojnych Unii po rezygnacji starego już Winfielda Scotta.
8 Listopada 1861 Rozpoczął się międzynarodowy kryzys dyplomatyczny kiedy to 2 Konfederckich przedstawicieli płynących do Anglii zostało schwytanych przez flotę Północy. Anglia, jako najpotężniejsza siła świata zażądała ich uwolnienia, grożąc wojną. Z rozkazu Lincolna uwolniono ich w grudniu.
31 Stycznia 1862 Prezydent Lincoln wydał rozkazy do wszystkich sił lądowych i morskich Unii o rozpoczęcie wielkiej ofensywy z dniem 22 Lutego, w dniu urodzin G. Washingtona.
6 Lutego 1862 Wojska Unii dowodzone przez Gen. Ulyssesa S. Granta odnosły serię zwycięstw w Tennessee. Zdobycie Fortu Henry i dziesięć dni później Fortu Donelson dało Grantowi przydomek "Unconditional Surrender".
20 Luty 1862 Prezydent Lincoln pogrążył się w żalu po stracie 11 letniego syna Williego, który zmarł prawdopodobnie zatruty wodą w Białym Domu.
8/9 Marca 1862 Konfederacki pancernik "Merrimac" zatopił 2 drewniane statki Unii, a następnie walczył z pancernikiem "Monitor". Walka tych dwóch pancerników z powodu zapadającego już zmierzchu nie przyniosła rozstzrygnięcia. Bitwy morskie zmieniły się na zawsze, sprawiając że statek z drewna stał się bezużyteczny.
W Marcu 1862 Rozpoczęła się kampania Północy kiedy to Gen. McClellan dowodzący Armią Potomac wyruszył z ofensywą z Waszyngtonu w dół rzeki Potomac i zatoki Chesapeake w kierunku stolicy Konfederatów Richmond w Wirginii. Następnie rozpoczęto ofensywę na Richmond. Prezydent Lincoln tymczasowo przejął dowodzenie od Gen. McClellana.
6/7 Kwietnia 1862 Wojska Konfderackie pod Shiloh nad rzeką Tennessee zaskoczyły nieprzygotowane wojska Unii dowodzone przez Gen. Ulyssesa S. Granta. W rezultacie czego w ciężkich walkach zginęło lub zostało rannych 13,000 żołnierzy Unii i 10,000 Konfederatów. To więcej niż we wszystkich dotychczasowych Amerykańskich wojnach razem.
24 Kwietnia 1862 17 statków Unii pod dowództwem Oficera Flagowego Davida Farraguta wyruszyło w górę rzeki Mississippi, zajmując Nowy Orlean, największy port Południa.
31 Maja 1862 W bitwie pod Seven Pines nie daleko od Richmond armia Gen. Josepha E. Johnstona z Południa zaatakowała oddziały Gen. McClellana prawie go pokonując. Jednakże Gen. Johnston został ciężko ranny.
1 Czerwca 1862 Gen. Robert E. Lee przejął dowodzenie, zastępując rannego Gen. Johnstona. Lee zmienił nazwę swoich oddziałów na Armię Północnej Wirginii.
25 Czerwca - 1 Lipca 1862 W siedmiodniowej bitwie niedaleko Richmond pomiędzy atakującym Gen. Lee a Gen. McClellanem, obydwie armie poniosły bardzo ciężkie straty. Po bitwie Gen. McClellan rozpoczął odwrót w kierunku Waszyngtonu.
11 Lipca 1862 Po czterech miesiącach dowodzenia, Prezydent Lincoln przekazał obowiązki Gen. Henryemu W. Halleckowi.
29/30 Sierpnia 1862 75,000 armia Unii pod dowództwem Gen. Johna Popea została pokonana przez 55,000 armię Konfederatów pod dowództwem Gen. "Stonewalla" Jacksona i Gen. Jamesa Longstreeta w trakcie drugiej bitwy pod Bull Run w północnej Wirginii. Po raz kolejny armia Unii uciekła do Waszyngtonu. Prezydent odwołał Gen. Popea ze stanowiska.
4 - 9 Września 1862 Gen. Lee zaatakował Północ z 50,000 armią Konfederatów i skierował się na Harpers Ferry, 50 mil na północny-zachód od Waszyngtonu. Duża 90,000 armia Unii pod dowództwem Gen. McClellana, ruszyła w pościg za armią Gen. Lee.
17 Września 1862 Zapisał się jako najbardziej krwawy dzień w historii wojskowości Stanów Zjednoczonych. Gen. Robert E. Lee wraz z armią Konfederatów został zatrzymany pod Antietam w stanie Maryland przez Gen. McClellana mającego dużą przewagę liczebności. Kiedy noc zapadła 26,000 ludzi było martwych, rannych lub zaginionych. Gen. Lee nakazał odwrót do Wirginii.
22 Września 1862 Prezydent Lincoln ogłosił, że jeśli do 1 stycznia 1863 roku zbuntowane stany nie wrócą do Unii, to ich niewolnicy uzyskają wolność i będą mogli wstępować do armii Stanów Zjednoczonych.
7 Listopada 1862 Prezydent zastąpił Gen. McClellana, Gen. Ambrosem E. Burnsidem na stanowisku dowodzącego Armią Potomac. Powodem według Lincolna były zbyt wolne działania Gen. McClellana po sukcesie pod Antietam.
13 Grudnia 1862 Armia Potomac pod dowództwem Gen. Burnsidea odniosła poważne straty pod Fredericksburg w Wirginii, tracąc 12,653 ludzi podczas 14 frontalnych ataków na dobrze okopanych Konfederatów na wzgórzach Marye. Południe straciło 5,309 ludzi.
1 Stycznia 1863 Prezydent Lincoln ogłosił dekret o uwolnieniu niewolników w zbuntowanych stanach, zezwalając na wcielanie Murzynów do armii Unii. Wojna stała się od tej pory również walką o zniesienie niewolnictwa.
25 Stycznia 1863 Lincoln powołał Gen. Josepha "Fighting Joe" Hookera na dowodzącego Armią Potomac, zastępując tym samym Gen. Burnsidea.
29 Stycznia 1863 Gen. Grant został przydzielony jako dowódca do Armii Zachód, z rozkazami zajęcia Vicksburga.
3 Marca 1863 Kongres wyznaczył pobór mieszkańców obejmujący mężczyzn w wieku od 20 do 45 lat, z wyjątkiem tych, którzy wpłacili 300 dolarów lub wyznaczyli zastępstwo.
1-4 Maja 1863 Armia Unii pod dowództwem Gen. Hookera została pokonana przez Gen. Lee mającego o wiele mniejsze siły w bitwie o Chancellorsville w Wirginii. Gen. Lee zwyciężył dzięki swojej doskonałej, odważnej taktyce. Niestety Konfederacki Gen. Stonewall Jackson został śmiertelnie ranny przez swoich żołnierzy. Gen. Hooker przystąpił do odwrotu. Straty Unii wyniosły 17,000 zabitych, rannych lub zaginionych spośród 130,000 armii. Natomiast Konfederaci, stracili 13,000 spośród 60,000.
10 Maja 1863 Armia Południa odniosła poważny cios kiedy Gen. "Stonewall" Jackson zmarł z odniesionych ran.
3 Czerwca 1863 Gen. Lee z 75,000 armią rozpoczął swoją drugą inwazje na Północ, kierując się do Pennsylvanii.
28 Czerwca 1863 Lincoln wyznaczył Gen. Georgea G. Meadea na dowodzącego Armią Potomac, zastępując nim Gen. Hookera. Meade był już piątym dowódca tej armii w przeciągu ostatniego roku.
1-3 Lipca 1863 Armia Konfederacka została rozbita pod Gettysburgiem w Pennsylvanii. W tej trzy dniowej bitwie zginęło lub zostało rannych po obu stronach ponad 51,000 ludzi. W tej bitwie losy wojny zostały przesądzone, dając wojskom Unii wolną drogę w kierunku stolicy Konfederatów - Richmond.
4 Czerwca 1863 Vicksburg, ostatnia twierdza Konfederatów nad rzeką Mississippi, poddała się Gen. U. S. Grantowi dowodzącego Armią Zachód po sześciotygodniowym oblężeniu. Unia przejęła kontrole nad całym dorzeczem Mississippi, dzieląc tym samym Konfederacje na dwie części.
28 Czerwca 1863 Lincoln wyznaczył Gen. Georgea G. Meadea na dowodzącego Armią Potomac, zastępując nim Gen. Hookera. Meade był już piątym dowódca tej armii w przeciągu ostatniego roku.
21 Sierpnia 1863 W Lawrence, w stanie Kansas, prokonfederacki William C. Quantrill i 450 zwolenników niewolnictwa zaatakowało miasto, mordując 182 chłopców i mężczyzn.
19/20 Września 1863 Zdecydowane zwycięstwo Konfederatów pod Chickamaugaw stanie Tennessee. Dowodzący Armią Tennessee, Gen. Braxton Bragg okrążył i rozpoczął oblężenie Unijnej Armii Cumberland dowodzonej przez Gen. Williama S. Rosecransa.
16 Październik 1863 Prezydent Lincoln nominował Gen. Granta na Głównodowodzącego na froncie zachodnim.
23-25 Listopad 1863 Konfederackie oblężenie Chattanooga zakończyło się kiedy wojska Unii pod dowództwem Gen. U. S. Granta rozbiły oblegającą armię Gen. Braxtona Bragga.
9 Marca 1864 Prezydent Lincoln nominował Gen. U. S. Granta na Głównodowodzącego Armii Stanów Zjednoczonych. Gen. William T. Sherman zastąpił Gen. Granta na zachodzie.
4 Maja 1864 Rozpoczęła się wielka, skoordynowana kampania z wykorzystaniem całej armii Unii. W Wirginii Gen. Grant wraz z 120,000 armią rozpoczął ofensywę na Richmond angażując w walki 64,000 Armię Północnej Wirginii Gen. Lee. W początkowej fazie kampanii stoczono takie bitwy jak Wilderness (5-6 Maja), Spotsylvania (8-12 Maja), i Cold Harbor (1-3 Czerwca). W tym samym czasie na zachodzie, Gen. W. T. Sherman ze 100,000 armią rozpoczął ofensywę na Atlante angażując wojska Armi Tennessee pod dowództwem Josepha E. Johnstona liczące 60,000.
3 Czerwca 1864 Pomyłka Gen. Granta kosztowała armię Unii 7,000 żołnierzy w ciągu 20 minut podczas ofensywy przeciwko umocnieniom Konfederatów pod Cold Harbor w stanie Wirginia.
15 Czerwca 1864 Wojska Unii nie wykorzystały okazji zajęcia Petersburga i odcięcia Konfederatów od kolei. W rezultacie, rozpoczęło się dziewięciomiesięczne oblężenie Petersburga przez wojska Gen. Granta, który okrążył wojska Gen. Lee.
20 Czerwca 1864 Pod Atlantą, armia Gen. Shermana stoczył walkę z armią Konfederatów teraz pod dowództwem Gen. Johna B. Hooda, który zastąpił Gen. Johnstona.
29 Sierpnia 1864 Demokraci nominowali Georgea B. McClellana na kandydata w nadchodzących wyborach na prezydenta przeciwko Republikańskiemu Abrahamowi Lincolnowi.
2 Września 1864 Atlanta została zdobyta przez armię Gen. Shermana. Zwycięstwo to bardzo pomogło Prezydentowi Lincolnowi w reelekcji.
19 Październik 1864 Zdecydowane zwycięstwo armii Unii dowodzonej przez Gen. Philipa H. Sheridana w dolinie rzeki Shenandoah nad wojskami Jubala Earlyego.
15 Listopada 1864 Po zniszczeniu magazynów i taboru kolejowego Atlanty, Gen. Sherman, z 62,000 żołnierzy rozpoczął marsz w kierunku morza.
15/16 Grudnia 1864 Gen. Hood z 23,000 armią Konfederatów został rozniesiony pod Nashville przez 55,000 armię Unii pod dowództwem Gen. Georgea H. Thomasa składającą się w dużej części z oddziałów Murzyńskich. Konfederacka Armia Tennessee przestała być skuteczna.
21 Grudnia 1864 Sherman dotarł do Savannah w Georgii zostawiając za sobą na 300 mil długi i 60 mil szeroki pas spalonej ziemi od Atlanty.
31 Stycznia 1865 Kongres Stanów Zjednoczonych zatwierdził Trzynastą Poprawkę Konstytucji, znoszącą niewolnictwo.
3 Lutego 1865 Prezydent Lincoln spotkał się z Konfederackim Vice Prezydentem Alexandrem Stephensem w Hampton Roads w Virginia. Negocjacje zakończyły się niepowodzeniem. Wojna trwała nadal. Choć tylko armia Gen. Lee pod Petersburgiem i Gen. Johnstona w Północnej Karolinie nadal walczyły przeciwko Północy, której armia liczyła już 280,000 ludzi.
4 Marca 1865 Zaprzysiężono Abrahama Lincolna na prezydenta.
25 Marca 1865 Ostatnia ofensywa Gen. Lee dowodzącego Armią Północnej Wirginii rozpoczęta atakiem na środek wojsk Gen. Granta pod Petersburgiem. Po czterech godzinach atak się załamał.
2 Kwietnia 1865 Armia Gen. Granta rozpoczęła generalną ofensywę i przełamały linie Gen. Lee pod Petersburgiem. Gen. Lee ewakuował Petersburg. Stolica Konfederatów, Richmond, zostało również ewakuowane. Następnego dnia wojska Unii zajęły Richmond.
9 Kwietnia 1865 Gen. Robert E. Lee poddał Armię Konfederacką w ręce Gen. Ulyssesa S. Granta w wiosce Appomattox w Wirginii. Gen. Grant pozwolił oficerom Konfederackim zachować ich stopnie wojskowe, konie i muły.
14 Kwietnia 1865 Wciągnięto flagę Stanów Zjednoczonych w Forcie Sumter, gdzie rozpoczęła się wojna. Tej nocy, w Teatrze Forda podczas sztuki śmiertelnie postrzelono Prezydenta Lincolna w głowę. Zabójcą był zwolennik konfederatów, aktor John W. Booth.
15 Kwietnia 1865 Prezydent Abraham Lincoln zmarł. Vice Prezydent Andrew Johnson przejął jego obowiązki.
18 Kwietnia 1865 Gen. Joseph E. Johnston poddał swoją armię Gen. Shermanowi niedaleko Durham w Północnej Karolinie.
Maj 1865 - Pozostałe oddziały Konfederatów poddały się. Wojna dobiegła końca.
Skutki Polityczno - Społeczne
Raz na zawsze załatwiła pewne ważne sprawy w Ameryce. Dzięki niej znikła groźba rozpadu Stanów Zjednoczonych. Nie było już wątpliwości, jakie państwo jest dominującą siłą na półkuli zachodniej.
Wojna secesyjna przypieczętowała również zwycięstwo demokracji na tym olbrzymim obszarze, rozciągającym się między Atlantykiem i Pacyfikiem oraz między Meksykiem a Kanadą. Według słów Lincolna - miały tu panować "rządy ludu, sprawowane przez lud i dla ludu".
Formalne prawo stanów do wystąpienia z Unii federalnej znikło na zawsze w roku 1865. Wyższość władzy federalnej nad władzami poszczególnych stanów nie podlegała już dyskusji.
W wyniku wojny przestało istnieć niewolnictwo. Najpierw zostało zakazane proklamacją prezydencką w roku 1863 na okupowanych przez wojska Unii terenach Południa, a potem zniesione całkowicie na obszarze połączonych na nowo Stanów Zjednoczonych przez XIII Poprawkę Konstytucji (31 stycznia 1865 roku).
Wojna ukształtowała niemal współczesny wizerunek prezydenta jako przywódcy, od którego naród oczekuje kierownictwa w sytuacji kryzysowej.
Wojna secesyjna doprowadziła do ustalenia się w amerykańskim życiu politycznym systemu dwupartyjnego, istniejącego do dziś. Partia republikańska i demokratyczna, które były najpoważniejszymi konkurentami w wyborach 1860 roku, wymieniały się odtąd u sterów władzy. Po wojnie domowej dominacja tych dwóch partii była dla Amerykanów sprawą oczywistą. Jeszcze dzisiaj tradycyjnie demokratyczne stany to przede wszystkim stany południowe, a zapleczem republikanów jest północ.
Wojna dla młodej amerykańskiej demokracji była ogniową próbą, którą demokracja nie tylko wytrzymała, ale nawet w jej rezultacie zakorzeniła się i okrzepła.
Wojna była drugą rewolucją amerykańską. Przekształciła struktury społeczne Stanów Zjednoczonych. Wyzwoliła około 4 milionów Murzynów. Przekreśliła ogromną dotąd rolę wielkich właścicieli ziemskich plantatorów. Zwiększyła znaczenie burżuazji przemysłowej. Udział mas ludowych w tej wojnie nadał jej zarazem charakter rewolucji burżuazyjno-demokratycznej.
Udział Murzynów w wojnie obalił mit o ich niedołęstwie. Działania wojenne, w których brali udział przekonały, że mogą być sprawnymi i odważnymi żołnierzami walczącymi na pierwszej linii frontu.
Po wyniszczającej wojnie Unia nie miała dość sił, aby angażować się w sprawy poza amerykańskie. Powrócono do doktryny Jamesa Monroego (z 1823 roku) i zasady zawartej w haśle: "Ameryka dla Amerykanów". Nie chciano mieszać się do spraw europejskich i oczekiwano wzajemności, myśląc zwłaszcza o Meksyku i szalejącej tam wojnie
Była także jedną z pierwszych wojen ideologicznych, w których zwycięstwo w sensie militarnym, pociągało za sobą zmianą istniejącego systemu wartości w każdym wymiarze życia jednostek i grup społecznych.
Zmiany w przemyśle wywołane wojną przyspieszyły tworzenie się związków zawodowych.
Brak rąk do pracy w czasie wojny spowodował wzrost zatrudnienia kobiet na roli, w przemyśle i handlu oraz w dziedzinach, gdzie dotąd pracowali tylko mężczyźni.
Kongres uchwalił tzw. Morrill Land Grant Act, który przyznawał dużą pomoc federalną dla tworzących się szkół rolniczych w formie nadań znacznych obszarów gruntu. Niektóre z tych szkół rozwinęły się i następnie przekształciły się w wyższe uczelnie i uniwersytety.
Skutki Gospodarcze
Wojna położyła podwaliny pod nowoczesny przemysł i wprawiła w ruch procesy gospodarcze, które spowodowały przyspieszenie rozwoju całego kraju.
Przegrana Południa umożliwiło realizację planu industrializacji całego kraju w myśl koncepcji, która do roku 1861 święciła triumfy tylko na Północy. Oznaczało to ponadto, iż w końcu został rozwiązany konflikt między dwoma regionami o panowanie nad trzecim tj. Zachodem. Od zakończenia wojny nastąpiło przyspieszenie procesu kolonizacji kontynentu, ale także to, że nabrał on jednocześnie przemysłowego charakteru.
Zagospodarowanie nowych ziem ułatwił uchwalony przez Kongres Homestead Act, który w praktyce pozwalał na przydzielenie za niską nominalna cenę działek ziemi z gruntów państwowych każdemu, kto podejmował się ją uprawiać. Projekt tej ustawy był od wielu lat zwalczany przez przedstawicieli południowych stanów w Kongresie i dopiero na skutek wojny mógł wejść w życie i stać się prawem.
Wojna secesyjna otworzyła drogę do przemysłowej świetności Stanów Zjednoczonych. Po jej zakończeniu nastąpiło ogromne przyspieszenie w budowie fabryk i szlaków kolejowych. Zapotrzebowanie na siłę roboczą stało się magnesem przyciągającym ogromne rzesze imigrantów.
Triumfujący republikanie mieli teraz wolną drogę do przeprowadzenia dawno planowanych reform. Subsydia dla kolejnictwa, cła ochronne, narodowy system bankowy i monetarny nakręciły spiralę uprzemysłowienia, akumulacji i inwestycji. Między innymi przegłosowano ustawę o przeprowadzeniu transkontynentalnej linii kolejowej z Chicago do San Francisco.
Wojna była wielkim bodźcem do rozwoju produkcji żelaza, stali i wyrobów metalowych. Uruchomiono stare nieczynne piece oraz pobudowano nowoczesne urządzenia do wytopu surówki. Powstały nowe walcownie.
Skutki Militarne
Wojna ta stanowiła niezwykłe historyczne doświadczenie nie tylko ze względu na wysokość strat poniesionych przez obie strony. Była to pierwsza wojna przemysłowa, w której o ostatecznym rezultacie decydowały w dużym stopniu potencjały i możliwości wytwórcze oraz zdolność gospodarcza do szybkiego zaspakajania potrzeb armii, niż liczebność wojska oraz waleczność żołnierzy czy dobre przygotowanie dowodzących nimi oficerów.
Można ją uznać także za wojnę pozycyjną. Ponieważ wiele jej bitew toczyło się w terenie ukształtowanym przez saperskie łopaty, a systemy transzei, rowów i krytych ziemianek były coraz bardziej rozbudowane.
Wojna secesyjna była pierwszą w historii wojną totalną. Generał Grant był zdecydowanym zwolennikiem wojny totalnej. Jak mówił: "Wojna jest straszna i tylko wtedy stanie się bardziej humanitarna, gdy zostanie szybko zakończona. Aby ten cel osiągnąć, trzeba ją uczynić jeszcze straszniejszą." (strategia "spalonej ziemi" realizowana przez generała W.T.Shermana).
W czasie wojny w działaniach bojowych po raz pierwszy na masowa skalę posługiwano się okrętem pancernym, balonem, miną, granatem a próbowano nawet wprowadzić łódź podwodną. Od tej pory zaczęto wprowadzać okręty pancerne do wyposażenia flot głównych potęg morskich.
Wojna secesyjna miała wiele cech typowych dla współczesnej wojny. Przerażała już sama skala konfliktu. Była to pierwsza wojna w dziejach, w której kluczową rolę odgrywała kolej, przewożąca żołnierzy, amunicję i zapasy. Telegraf polowy ułatwiał komunikację, a prasa i fotografie dokładnie relacjonowały przebieg działań. Wojska Unii tworzyły także duże obozy dla jeńców, a panujące tam warunki sanitarne powodowały dalsze ofiary.
Wojna została odarta z jej złudnego romantyzmu, kula karabinowa stworzyła transzeję i dół strzelecki, zabiła bagnet, uczyniła szablę bezużyteczną. W tym konflikcie kula karabinowa była panią pola bitwy.

źródło nr 3

Przyczyny:

Przebieg konfliktu:

1. Wybór na prezydenta Abrahama Lincolna w listopadzie 1860 roku.

2. Secesja, czyli wystąpienie stanów południowych z Unii ze stanami północnymi w grudniu 1860 roku - protest przeciwko wyborowi Lincolna na prezydenta.

3. Stworzenie przez stany: Południową Karolinę, Północną Karolinę, Tennessee, Teksas, Wirginię, Missisipi, Florydę, Alabamę, Georgię, Luizjanę i Arkansas Konfederacji w lutym 1861 roku.

4. Prezydentem Konfederacji został Jefferson Davis.

5. Atak Konfederatów na Fort Sumter w Karolinie Południowej 12 kwietnia 1861 roku - początek krwawej wojny domowej (1861-1865).

6. Krwawe działania wojenne

7. Ogłoszenie przez Abrahama Lincolna dekretu o zniesieniu niewolnictwa (tzw. deklaracja o emancypacji) na terenie Stanów Zjednoczonych bez żadnych odszkodowań dla właścicieli niewolników oraz tzw. Homestead Act, czyli Aktu o domostwach, na mocy którego wszyscy obywatele mogli za minimalną opłatą mogli zakupić działkę o wielkości 60 ha - 1 stycznia 1863 roku.

8. Podpisanie aktu kapitulacji przez dowódcę konfederatów gen. Roberta Lee 9 kwietnia 1865 roku.

9. Zastrzelenie Abrahama Lincolna w Teatrze Forda w Waszyngtonie przez aktora, Johna Bootha 14 kwietnia 1865 roku co utrudniło rozmowy pokojowe.

Skutki wojny secesyjnej:

źródło nr 4

Wojna secesyjna

Trwający od chwili powstania Stanów Zjednoczonych antagonizm między stanami południowymi i północnymi (demokraci - mający najwięcej wpływów na południu i głoszący niezależność poszczególnych stanów w ich prawodawstwie; republikanie - na północy i głoszący jedność republiki z silnym rządem centralnym) nasilił się w latach 1857-61 z przyczyn ekonomicznych i ideowych.

- uprzemysłowiona Północ (4/5 wszystkich zakładów przemysłowych i kopalń, 2/3 linii kolejowych) szybko się rozwijała (duży napływ emigrantów z Europy) na bazie umacniających się struktur kapitalistycznych - w przeciwieństwie do kapitalizmu na Północy na Południu dominowało rolnictwo oparte na wielkiej własności ziemskiej (plantacje bawełny i tytoniu) i niewolniczej pracy czarnej ludności - niewolnictwo było czynnikiem pogłębiającym różnice pomiędzy Południem a Północą. Powstały na Północy (wyłącznie o podłożu humanitarnym) ruch abolicjonistyczny domagający się zniesienia niewolnictwa we wszystkich stanach, przekształcił się z czasem w znaczący ruch polityczny - w związku z ogromnym rozwojem przemysłu europejskiego przedsiębiorcy ze Starego Świata szukali rynków zbytu. Przemysłowcy Północy domagali się wprowadzenie ceł ochronnych a sprzeciwiali się temu plantatorzy obawiając się, że tym samym odpowie Europa wprowadzając cła na ich tytoń i bawełnę. - w spór wmieszały się partię i tak demokraci, broniący interesów plantatorów i farmerów Południa, opowiadali się za jak największą niezależnością poszczególnych stanów także w handlu międzynarodowym; republikanie - stawiali sobie za cel wzmocnienie władzy centralnej, wprowadzenie ceł ochronnych i zniesienie niewolnictwa

Dalszy ciąg wojny secesyjnej...

Atak na Fort Sumter uznano w Waszyngtonie za akt wypowiedzenia wojny. Obie strony szukały sprzymierzeńców w Europie. Konfederacja liczyła na pomoc Wielkiej Brytanii ale była to czysta utopia, ponieważ Londyn miał rozległe powiązania gospodarcze z Unią i bał się o los Kanady. Rząd brytyjski pozwolił jedynie na budowę krążowników dla Konfederacji w stoczniach angielskich. Unię zdecydowanie poparła Rosja.

Już na początku można zauważyć olbrzymią dysproporcję w siłach walczących stron. Unia 23 stanów miała 22 miliony ludności i wystawiła 2 miliony żołnierzy gdy tymczasem Konfederacja 17 stanów tylko 9 milionów ludności i przez okres całej wojny wystawiła tylko 850 tys. żołnierzy. Poza tym Unia dysponowała całą flotą, która skutecznie blokowała porty Południa i olbrzymi przemysł (110 tys. zakładów wobec 18 tys. południowych), który miał technologie do produkcji broni (np. Unia wyprodukowała 1,7 miliona karabinów a południe tylko 100 tys.- resztę trzeba było importować). Konfederacja musiała uporać się z brakiem siły roboczej (mężczyzn powołano do wojska)a część jej armii musiała stale pozostawać w garnizonach (bunty murzynów). Rzeszę ludności dla Unii zdobył tzw. Akt o domostwach (1862), gwarantujący wszystkim obywatelom prawo zakupu działki (60 ha) tylko za symboliczną opłatą na zachodzie. Podobnie na masy murzynów oddziaływał wydany przez Abrahama Lincolna 22 września 1862 roku dekret abolicyjny, znoszący z dniem 1 stycznia 1863 roku niewolnictwo na obszarze Stanów Zjednoczonych. Postanowienia te dawały wolność osobistą niewolnikom, ale nie przyznawały im żadnej ziemi ani praw politycznych równych tym, które mieli biali.

W pierwszej fazie wojny 1861-62 przewagę zdobyła armia Konfederacji dowodzona przez gen. Roberta Lee, najlepszego dowódcę USA przed wojną. Jego żołnierze zdecydowanie górowali nad wojskami Unii lepszym przygotowaniem bojowym, doświadczoną kadrą dowódczą. Obie strony starały się jak najszybciej zdobyć stolicę przeciwnika, toteż najcięższe walki toczyły się w tym okresie na 150 kilometrowym odcinku pomiędzy Waszyngtonem a Richmond, nie przyniosły jednak te działania większych sukcesów nikomu, mimo że o losie stolicy Unii zdecydowała 3 dniowa bitwa pod Gettysburgiem (1-3 lipiec 1863). Był to decydujący moment wojny. Konfederacja nie wykorzystała początkowego impetu i nie przygotowania Unii do wojny. Później rozpoczęła się wojna totalna, która przy słabości gospodarczej południa mogła mieć tylko jedno zakończenie. Unia dochowała się znakomitych generałów w rodzaju Granta, czy mistrza operacji na tyłach gen. Shermana. Zwycięstwo pod Vicksburgiem, rozbijające jedność terytorialną Konfederacji było początkiem końca. Oblężenie Richmond rozpoczęło się w połowie 1864 roku a skończyło w kwietniu 1865 roku. Wtedy to masowo zaczęły się poddawać wojska Konfederacji. Gen. Lee podpisał kapitulację 9 kwietnia 1865 roku nad rzeką Appomattox.

Wojna pozostawiła olbrzymie zniszczenia. Strony stosowały taktykę spalonej ziemi i po przejściu wojsk nie pozostawała żywa żadna istota. Południe na 10 lat znalazło się pod władzą wojenną Unii. Dekret abolicyjny został zapisany jako 13 poprawka do konstytucji. USA weszło na drogę błyskawicznego rozwoju gospodarczego. Straty ludnościowe w wysokości 620 tys. ludzi były wyższe niż łączna liczba poległych w I, II wojnie światowej i wojnie koreańskiej. Mimo wszystko tylko w okresie trwania walk do Unii przybyło 800 tys. emigrantów.

1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
3 12 Wojna secesyjna w USA
USA wojna secesyjna
wojna secesyjna
gospodarka usa po wojnie secesyjnej 4EKCGCTH72VHOESGABDJS5UUFWD2PHDJB7LIHJY
zjednoczenie włoch, wojna secesyjna
Mikuła Wojna secesyjna
3 03 Wojna o niepodległość USA
Wojna secesyjna - długa wersja, wypracowania szkolne gimnazjum
Wojna secesyjna w stanach Zjednoczonych A 2
wojna secesyjna
Krecia wojna USA przeciw Jugosławii
USA IRAN WOJNA
Wojna secesyjna 1861 1865
Wojna secesyjna
WOJNA SECESYJNA

więcej podobnych podstron