4. Czy płace są lepkie? - Mechanizm funkcjonowania rynku.

Podaż pracy- jest określana przez decyzje poszczególnych pracowników dotyczące ilości czasu, który chcą przeznaczyć na pracą, czyli liczba osób które są gotowe podjąć prace w danym okresie za określoną stawkę płacy.

Podaż pracy jest determinowana przez:

• Wyskość płacy realnej

• Wysokość podatków od dochodów

• System opieki społecznej

• Wysokość płacy nominalnej

Efekt substytucyjny- oznacza, że w miarę wzrostu stawek płac występują silniejsze bodźce do pracy, cena czasu który nie jest związany z pracą jest wyższa (alternatywny koszt pracy)

Efekt dochodowy- wzrost płac realnych poprawia położenie pracownika i zwiększa jego konsumpcję różnych dóbr, w tym wypoczynku.

realna stawka płacy

W/P

SLS- Krótkookresowa krzywa podaży pracy

N - podaż pracy

Realna stawka płacy

W/P LLS- Długookresowa krzywa podaży pracy

N

Popyt na pracę- jest to zapotrzebowanie na pracę zgłaszane przez pracodawców (przedsiębiorstwa). Przedmiotem transakcji jest praca, za którą pracownik otrzymuje określoną płacę.

Popyt na pracę determinują takie czynniki jak: koszty i wydajność pracy, popyt na dobra i usługi

Krańcowy produkt pracy jest równy przyrostowi produkcji wynikającemu z zatrudnienia dodatkowego pracownika przy danym zasobie kapitału kapitału rzeczowego. Jeżeli wartość krańcowego produktu pracy jest wyższa od płacy realnej, to przedsiębiorstwa zwiększają


zyski przez wzrost zatrudnienia.

MP

Krzywa produktu krańcowego

MP

N- wlk. Zatrudnienia

RYNEK PRACY

Płaca realna W

AJ LF

W1 A B C

E F

W`

N1 N` N2 N zatrudnienie, siła robocza

Krzywa popytu na pracą LD pokazuje, że przedsiębiorstwa zaoferują tym większą liczbą miejsc pracy, im niższa jest płaca realna. Z krzywej LF wynika, że zasób siły roboczej (podaż pracy) zwiększa się w miarę wzrostu płacy realnej. Krzywa AJ informuje o liczbie osób, które faktycznie podjęły pracę przy każdym poziomie pracy realnej. Przy dowolnej płacy pewna liczba osób stanowi część siły roboczej, ale nie podejmuje pracy, oczekując na korzystniejszą ofertę lub będąca w trakcie zmiany pracy. Równowaga na rynku pracy występuje w punkcie E, tzn. że rozmiary popytu przedsiębiorstw na pracę są równe liczbie osób skłonnych podjąć pracę. Stan ten nazywa się równowagą przy pełnym zatrudnieniu, lecz nie oznacza to że nie ma bezrobocia. Odcinek EF stanowi bezrobocie dobrowolne (ludzie nie chcą pracować za daną stawkę płacy W` ) Stosunek bezrobocia dobrowolnego do całego zasobu siły roboczej N2 jest nazywany naturalną stopą bezrobocia. Naturalna stopa bezrobocia to odsetek podaży siły roboczej obejmujący bezrobotnych w warunkach równowagi na rynku pracy. Są oni dobrowolnie bezrobotni, gdyż nie są skłonni podjąć pracy przy płacy realnej zapewniającej równowagę.

Przy płacy realnej powyżej W` występuje przymusowe bezrobocie. Ludzie bezrobotni przymusowo są skłonni podjąć pracę lecz nie mogą jej znaleźć. Przy płacy W1 b. przymusowe wynosi AB, a dobrowolne BC

Krzywa Beveridge`a

V B

B`

V=U

VL

UL U` U- bezrobocie

Płaca nominalna- kwota pieniężna otrzymywana jako wynagrodzenie za pracę najemną. Płaca nominalna jest ważnym elementem siły nabywczej ludności i ma zasadniczy wpływ na utrzymanie równowagi na rynku i stabilizację poziomu cen.

Płaca realna- suma dóbr i usług, które można nabyć za dane wynagrodzenie pieniężne. Wysokość płacy realnej rośnie wraz ze wzrostem płacy nominalnej, a maleje ze wzrostem kosztów utrzymania (przy innych wielkościach stałych).

Modele tłumaczące sztywność płac:

1. Model niepisanych kontraktów- Przedsiębiorstwa zapewniają stałość płac w czasie, robotnicy ze swej strony akceptują płacę realną przeciętnie niższą od wielce zmiennych stawek, jakie dyktowałyby czynniki rynkowe.

2. Model płacy wydajnościowej- Wysiłek jest z założenia rosnącą funkcją płacy realnej; obniżenie płac realnych nie leży w interesie przedsiębiorstwa, ponieważ wydajność (wysiłek lub efektywność) robotnika zależy od płacy.

3. Model relacji uczestnik- osoba postronna- „Nie będziesz pozwalał na kradzież miejsca pracy przez składanie korzystniejszej oferty i wykradanie pracy swoim towarzyszom”.

Modele płacy wydajnościowej:

1. Model negatywnej selekcji- Jeżeli zdolności robotnika są ściśle związane z zastrzeżoną płacą, to oferty wyższych płac przyciągną najbardziej wydajnych kandydatów, a każdy kandydat deklarujący gotowość pracy za płacę niższą od płacy wydajnościowej będzie uważany za potencjalnego „frajera”.

2. Model rotacji siły roboczej- Chęć porzucenia pracy przez robotnika można wydatnie zmniejszyć, płacąc mu więcej, niż wynosi aktualna płaca; porzucanie pracy jest malejącą funkcją płacy realnej; gdy wzrasta bezrobocie, dodatkowa płaca konieczna do ograniczenia rotacji kadr zmniejsza się.

3. Model bumelanta- Wynagradzanie płacą wydajnościową działa jako antybodziec do bumelowania; zarabiając więcej, niż wynosi normalna płaca, robotnicy stają wobec groźby realnej kary, gdy zostaną przyłapani na bumelowaniu.

4. Model uczciwości- Odczucia sprawiedliwości i uczciwości odgrywają rolę czynników odstraszających przedsiębiorstwa od oferowania zbyt niskich płac na rynku siły roboczej. Wysiłek robotników jest dodatnią funkcją ich morale, a najważniejszy wpływ na to morale wywiera wynagrodzenie

Keynesowski a klasyczny model rynku pracy

Klasyczny model rynku pracy wymaga analizy podaży i popytu pracy.

Pojawia się w pkt przecięcia popytu i podaży pracy. Równowaga jest pojęciem nie normatywnym, które jeśli zostało nieosiągnięte, wykazuje tendencję do utrzymania się.

Nachylenie w dół krzywej popytu na pracę wyprowadzone jest z krańcowej produktywności pracy obliczanej przez określenie dodatkowego dolara (Złotówki, euro) lub przychodu otrzymanego przez firmę dzięki sprzedaży produktu, który wytwarza pracę.

Im więcej pieniędzy przychodu, dana praca może dać firmie ze sprzedaży fizycznego produktu lub usługi wytwarzanego przez tą pracę, tym bardziej ta praca dla firmy jest wartościowa. Nachylenie w górę krzywej podaży pracy oparte jest o założenie, iż właściciele zasobów wybierają zatrudnienie, które daje im największe korzyści netto, biorąc pod uwagę kryteria zarówno pieniężne jak i niepieniężne.

 

Keynesowski?

Stan wiedzy nt. mechanizmów rynku pracy?

Funkcja popytu na pracę jest ujemną funkcją płacy realnej, ponieważ krańcowy produkt pracy zmniejsza się wraz ze zwiększeniem nakładów pracy.

Krzywa Beveridge`a ilustruje ujemną zależność między liczbą wakansów a liczbą bezrobotnych. Zmiany popytu globalnego wpływają na tą korelacje i powodują przesunięcie po krzywej B. Wzrosy AD powoduje przesunięcie po krzywej w lewo, a spadek w prawo. Z kolei na przesunięcie całej krzywej ma wpływ zmiana efektywności funkcjonowania rynku pracy. Polepszenie funkcjonowania rynku pracy przesuwa krzywą w lewo, natomiast pogorszenie w prawo.

---