Tadōshi i Jidōshi

 

Czasowniki można podzielić na dwie duże grupy:

1. Czasowniki przechodnie takie, które mogą mieć bezpośrednio przy sobie dopełnienia, nazywane są Tadōshi (他動詞).

2. Czasowniki nieprzechodnie takie, które nie mogą mieć bezpośrednio przy sobie dopełnienia, nazywane są Jidōshi (自動詞).

Kilka Jidōshi (przeważnie czasowniki ruchu), może mieć obok siebie dopełnienie z Joshi -o. Nie chodzi jednak w tym przypadku o rzeczywiste dopełnienie. Gdy -o stoi z czasownikiem ruchu, staje się przez to:

- punktem początkowym ruchu

... 駅で国電を降りました。

... えきでくんでんをふりました。

Wysiadłem na dworcu... z kolejki miejskiej.

 

- oznacza przebieg ruchu utrzymującego wkładanie

... をくるまでのぼりました。

... を車でのぼりました。

Jechaliśmy samochodem przez góry....

 

Tadōshi i Jidōshi istnieją często parami. Można je odróżnić morfologicznie po końcowych sylabach określonej grupy.

 

-u/-aru -eru/-aru -eru/-u -asu/-u -asu/-eru -asu/-iru -osu/-iru -su/-reru -su/-ru

tsunagu - do, łączyć hajimeru - zaczynać tsuzukeru - kontynuować sumasu - kończy narasu - przyzwyczajać, tresować nobasu - przedłużać, robić dłuższym okosu - stawać na nogi, budzić nagasu - pozwolić płynąć, wylewać utsusu - odbijać z powrotem

tsunagaru - łączyć się hajimaru - zaczynać, wyznaczać tsuzuku - trwać dalej sumu - kończyć, kończyć się nareru - przyzwyczajać się nobiru - rozciągać się, stawać się dłuższym okiru - stać w kolejce nagareru - płynąć, lać się utsuru - odbijać się z powrotem

 

Ponadto jest kilka par czasowników, które dobierają się z leksykalnie różnorodnymi czasownikami, na przykład:

 

ireru - wkładać do środka		- hairu - zawierać, mieścić
suru - robić, czynić		- dekiru - powstawać, stawać się gotowym

 

Kilka czasowników może być używanych zarówno jako Tad*shi i Jid*shi, należą do nich:

 

fuku

tojiru

hiraku

warau

 

 

Czasowniki, które tworzone są z rzeczownika + suru nie pozwalają podzielić się według właściwości na Tadōshi i Jidōshi.