Emocje

• Emocje to proces regulacyjny, którego istotą jest odzwierciedlenie stosunku jednostki do rzeczywistości.

• Emocje - są to zespoły zmian obejmujące wzbudzenie fizjologiczne, mechanizmy mózgowe, doznawane uczucia, ocenę poznawczą naszych reakcji fizycznych oraz wyrażenie tego co czujemy, za pomocą mięśni twarzy, postawy, czy ruchów ciała, które informują innych o naszych uczuciach.

• Emocje wyrażają stosunek do ludzi, zjawisk, rzeczy lub do siebie samego.

• Odczuwaniu emocji towarzyszą zmiany somatyczne, ekspresje mimiczne, pantomimiczne i zachowania.

Cechy emocji:

• Znak +/-

• Treść

• Natężenie/siła

• Trwałość (czas utrzymywania się)

• Głębokość (wyraża motywacyjną funkcję emocji)

• Ekspresja emocji - zewnętrzny wyraz stanu emocjonalnego, przejawia się w gestach, mimice, pantomimice, w widocznych oznakach fizjologicznych, w sposobie poruszania się, w działaniach.

Podział emocji

• Ze względu na treść:

• Emocje związane z popędami- występują u zwierząt wyższych i człowieka, ich podłożem są potrzeby biologiczne organizmu, np. głód- agresja.

• Uczucia wyższe- związane z potrzebami psychicznymi i społecznymi

• Ze względu na siłę i trwałość:

• Nastroje- stany emocjonalne o stosunkowo długim okresie trwania, nieznacznym natężeniu, często są to stany bezprzedmiotowe- nie zawsze potrafimy wskazać bezpośrednią przyczynę jakiegoś nastroju.

• Wzruszenia- silne stany emocjonalne, o nagłym początku, dużym natężeniu; współwystępują objawy wegetatywne (zmiany fizjologiczne) i zaburzenia procesów poznawczych (obniżenie zdolności logicznego myślenia, spostrzegawczości, itp.); krótki okres trwania.

• Afekty- stan bardzo silnego wzruszenia; stan fizjologiczny, o nagłym początku i wysokim natężeniu; występują wyraźne objawy wegetatywne, a także wybiórcza efektywność spostrzegania, obniżona zdolność logicznego myślenia; krótki czas trwania, następuje po nim znużenie; ma znaczenie w sądownictwie.

• Ze względu na sprawność organizmu

• Emocje steniczne- wzmagają gotowość organizmu do działania, walki, obrony, ucieczki, itp. Pojawiają się reakcje mobilizacyjne- objawy świadczące o podrażnieniu układu adrenergicznego (wzmożone wydzielanie adrenaliny i katecholamin) -wzrasta ciśnienie krwi, poziom glukozy i czynność bioelektryczna serca, rozszerzają się źrenice; zmiany w układzie oddechowym.

• Emocje asteniczne- obniżają gotowość do działania lub uniemożliwiają jego podjęcie.

Fizjologiczne objawy emocji:

• zmiana przewodnictwa elektrycznego skóry

• wahania ciśnienia krwi

• zmiany częstości oddechu

• zmiany czynności bioelektrycznej serca

• zmiany ilości śliny

• przyspieszenie lub spowolnienie perystaltyki przewodu pokarmowego

• napięcie i drżenie mięśniowe

• zmiany poziomu glukozy

Funkcje emocji:

• Motywacyjna - pobudza nas do podjęcia działania dotyczącego jakiegoś doświadczonego lub wyobrażonego zdarzenia.

• Wpływają na gotowość do działania.

• Ukierunkowują i podtrzymują takie nasze działania wobec określonych celów, które są dla nas korzystne.

• Pomagają w organizowaniu naszych doświadczeń, gdyż od nich zależy na co zwracamy uwagę, wpływają na nasz sposób spostrzegania siebie i innych.

• Emocje intensyfikując wybrane doświadczenia życiowe sygnalizują, że dana reakcja jest szczególnie ważna.

• Regulują interakcje społeczne: jako pozytywne wiążą nas z innymi ludźmi, jako negatywny środek pozwalają nam zachować dystans wobec innych.

• Pobudzają do zachowań prospołecznych.

• Komunikacyjna funkcja demaskuje nasze próby ukrycia przed innymi tego, co czujemy i zamierzamy.

Zaburzenia emocji:

• Dysforia- ogólna drażliwość, wybuchowość, zrzędliwość, rozdrażnienie. Objaw zaburzeń psychicznych, depresji, niekiedy padaczki;

• Obniżony nastrój- przygnębienie (stan fizjologiczny lub patologiczny);

• Podwyższony nastrój- euforia (umiarkowane podwyższenie nastroju char. dla chrób o podłożu organicznym, uczucie zadowolenia, pogody, beztroski, brak krytycyzmu wobec swojego stanu chorobowego); moria (char. obj. guzów płatów czołowych i następstw mechanicznego uszkodzenia tejże okolicy, wesołkowatość, dowcipkowanie, brak powściągliwości działań popędowych oraz dystansu);

• Nietrzymanie afektu - zatracanie kontroli nad reakcjami emocjonalnymi, epizodyczne wyładowania afektu;

• Zobojętnienie uczuciowe- zanik uczuć wyższych, płytkość uczuć;

• Chwiejność emocjonalna- labilność emocjonalna, obj. charakterystyczne dla zespołu psychoorganicznego, zmienność nastroju;

• Lepkość emocjonalna - nadmiernie długie trwanie raz wzbudzonego nastroju (zaleganie afektu) lub stanu wzruszenia.
  
  

1

---