Funkcje rolnictwa- ekonomiczna- polega na produkcji żywności i pasz wytwarzaniu surowców dla przemysłu przetwórczego, udział w tworzeniu Produktu Krajowego Brutto.) społeczna- polegająca na zapewnianiu społeczeństwu żywności i miejsc pracy, przestrzenna (polegająca na przekształcaniu krajobrazu naturalnego w rolniczy. Ludność rolnicza na świecie 2,61 mld osob, 39,2% ludności, aktywne zawodowo 1,29 mld osób 20.2%. W Polsce 6,08 mln -15,9% ludności aktywne zawodowo 3,18 mln- 8,3 % ludności. Znaczenie rolnictwa: żywność, pasza, włókna, kwiaty, paliwo, biosurowce, rozrywka. 2050R kto Bedzie produkował żywność- WTO, strefa wolnego handlu USA-EU, ew embarga na eksport. Kupowanie wieloletnie dzierżawy ziemi przez kapitał międzynarodowy, szanse i ograniczenia rozwoju polskiego rolnictwa. WYZWANIA PRZED KRAJOWYM ROLNICTWEM- zapewnienie samowystarczalności żywnościowej, utrzymanie i rozwój produkcji w kraju, utrzymywanie i poprawa jakości, rozwój eksportu ,zachowanie miejsc pracy, zachowanie krajobrazu i środowiska naturalnego., konieczność zwiększenia efektywności produkcji, wzrost innowacji na hektar (profesjonalna wiedza rolników, nowe technika i technologia, postęp biologiczny w produkcji roślinnej i zwierzęcej. CECHY WSPOLCZESNEGO ROLNICTWA: a) silna presja uwarunkować rynkowych (cechy, koszty, zysk/dochód, wydajność itp.), b)dążenie do zapewnienia opłacalności produkcji rolniczek (rozwój intensywnych technologii produkcji, wzrost nakładów przemysłowych środków produkcji) c) wzrost skali i efektywności produkcji (specjalizacja produkcji- uproszczenia płodozmianów, ograniczenie liczby gatunków uprawianych roślin- monokultury koncentracja produkcji zwierzęcej.
d) wzrost wydajności pracy e) szereg negatywnych następstw, w tym zwłaszcza dla środowiska w którym gospodarstwo funkcjonuje
prawo gospodarcze to zespól norm należących do prawa cywilnego oraz administracyjnego które regulują organizacje i działalność przedsiębiorców. Ustawa z dnia 2 lipca 2014 o swobodzie działalności gospodarczej. TEST Działalność gospodarcza- jest zarobkowa działalność wytwórcza budowlana handlowa usługowa oraz poszukiwanie rozpoznawanie i wydobywanie kopalin z zbóż a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły zarobkowy. TEST zarobkowy charakter działalności stanowi podstawowa konstytutywna cechę działalności gospodarczej. jest zarobkowa jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu zarobku. ZORGANIZOWANIE DZIALALNOSCI- działalność utożsamia sie z dokonaniem wyboru formy organizacyjno- prawnej przedsiębiorczości- działalność indywidualna jako osoba fizyczna lub w ramach spółki cywilnej spółka handlowa spółdzielnia CIAGLOSC DZIALALNOSCI- musi być wykonywana w sposób ciągły. bez rejestracji :nie stosuje sie do działalności wytworzonej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt ogrodnictwa warzywnictwa leśnictwa i rybactwa śródlądowego a także wynajmowania przez rolników pokoi sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyroby wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego. wyt działalność rolnik jest zwolniony tylko działy specjalne płaca podatek za działalność gospodarcza uznawana jest działalność grup producentów rolnych. gdy liczba pokoi nie przekracza 5 nie płaci podatku przy większej liczbie tak. Przedsiębiorca jest to osoba fizyczna osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osoba prawna której odrębna ustawa uznaje zdolność prawna- wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarcza. za przedsiębiorców uznaje sie także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. TEST Zasady podejmowania i wykonywania działalności gosp przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarcza w dniu złożenia wniosku do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sadowym wpis do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi. WNIOSEK O WPIS rodzaj wniosku, dane, nazwa firmy, data rozpoczęcia działalności, Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje ono: oznaczenie indywidualizujące lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa) własność nieruchomości lub ruchomości w tym urządzeń materiałów towarów i wyrobów oraz inne prawa przeznaczone do nieruchomości lub ruchomości, prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości, wierzytelności, koncesje licencje zezwolenia,, tajemnice przedsiębiorstwa, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. TEST z jakich rejestrów sie składa Tworzy sie Krajowy Rejestr Sadowy zwany dalej rejestrem składa sie z: rejestru przedsiębiorców, rejestru stowarzyszę innych organizacji społecznych i zawodowych fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, rejestru dłużników niewypłacalnych. rejestr jest jawny każdy ma dostęp. Ograniczenia działalności gospodarczej- dotyczy jedynie wybranej grupy przedsiębiorców a wynika albo bezpośrednio z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej albo z odrębnych przepisów prawnych ze względu na warunki umożliwiające prowadzenie działalności reglamentowanej w Polsce wyróżnić można TEST 4 grupy podlegające ograniczeniu: działalność koncesjonowana, licencjonowana, wymagająca zezwolenia lub zgody, regulowana KONCESJE- TEST wymaga wykonywania monopolu państwa, odnosi sie do wyrażenia przez państwo (właściwy jego organ) zgody na podjecie i wykonywanie dzialanosci gospodarczej zastrzeżonej prawnie na rzecz państwa oraz szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa i obywateli, ma charakter wyjątkowy rodzaje działalności koncesji wymaga wykonywanie działalności gospow zakresie TEST: rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, przewozów lotniczych, ochrony osób i mienia, wytwarzaniu przetwarzaniu paliwami i energia, materiałami wybuchowymi bronia i amunicja, zbóż weglowoorkow oraz kopalin stalowych, przesyłania dwutlenku węgla, prowadzenia kasyna gry. DZIALALNOSC REGULOWANA- działalność gospodarcza której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych przepisami prawa należą : archiwum, obrót materiałem siewnym, organizowanie wyścigów konnych, prowadzenie przedsiębiorstwa składowego domu składowego, usługi detektywistyczne, poczta, pielęgniarki ZEZWOLENIA- oznacza dopuszczenie przedsiębiorcy do wykonywania określonej działalności gospodarczej po uprzednim stwierdzeniu ze przedsiębiorstwa spełnia wszystkie warunki wykonywania tej działalności.
SYTUACJA GOSPODARCZA W POLSCE I NA ŚWIECIE- otwarcie sie na rynki międzynarodowe jest korzystne ale wiąże sie również z przyjęciem wszystkich tendencji światowych tj: cykli koniunkturalnych, powiązań międzynarodowych (choroby, terroryzm, globalizacja itp). OGOLNY STAN POLSKIEJ GOSPODARKI- uzależnienie od gospodarki światowej- globalna gospodarka, Polska gospodarka uzależniona jest głownie od gospodarki UE, liderem światowym w rozwoju gospodarczym jest USA. Pojęcia: AUTARKIA- państwo autarktyczne- wyizolowane żadne przedsiębiorstwo nie działa w autarkii, państwo autarktyczne nie jest w stanie sie rozwijać, potrzebna jest wymiana światowa, potrzebna jest wymiana światowa, potrzebna jest współpraca miedzy państwami przepływ technologii kapitału ludzi, przyspiesza to rozwój gospodarki. ZASADY GOSPODARKI RYNKOWEJ- swoboda podejmowania decyzji gospodarczych, każdy podmiot gospodarczy ma prawo do zysku, każdy podmiot gospodarczy ma prawo do akumulacji, każdy podmiot gospodarczy prowadzi swoja działalność na własny rachunek uzyskuje korzyści i ponosi konsekwencje swoich decyzji, każdy podmiot gospodarczy działa w warunkach nieustannej konkurencji i zagrożeniu (nie ma jasnej, stabilnej pozycji na rynku). PKB- miernik dochodu narodowego jest to wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w określonej jednostce czasu PKB nominalne- wg bieżącej wartości pieniądza PKB realne- wg realnej wartości pieniądza, po korekcie o wysokości inflacji. KRYZYS FINANSOWYY I GOSPODARCZY: lata 2007/2008 rozpoczęcie sie kryzysu finansowego w USA który w 2009 rozlał sie na cały świat zwłaszcza kapitalistyczny. Recesja w wielu państwach świata. W 2009 r w Polsce obserwowane jest znaczne spowolnienie wzrostu gospodarczego + 1,7% PKB, Polska jedynym krajem UE który uniknął recesji, 2011-2012 druga fala kryzysu związane z nadmiernym zadłużeniem USA i państw strefy euro REASUMUJAC: nasilił sie proces stagnacji w krajach wysokorozwiniętych przy nadal silnej ekspansji w Chinach i Indiach, jeśli wziasc pod uwagę sytuacje globalna to kraje wysoko rozwinięte miały 63% udział w światowym PKB w 2003r, w 2007r było to juz 56% i według MFW oczekuje sie ze po 2013 r udział ten wyniesie poniżej 50%, przyrost PKB w latach 2000-2013 we wszystkich krajach wschodzących (poza Chinami i Indiami) wynosi tylko 20% całości podczas gdy 80% przypada na Chiny i Indie w tym na sam Kraj Środka az 63% spółka osobowa- spółkę jawna spółkę partnerska spółkę komandytowa i spółkę komandytowo-akcyjna. Spółka kapitałowa- spółkę z ograniczona odpowiedzialnością i spółkę akcyjna Spółka jednoosobowa- spółkę kapitałową w której wszystkie udziały albo akcje nalezą do jednego wspólnika albo akcjonariusza. Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe zaciągać zobowiązania pozbywać i być pozbywana , prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmę. a)Spółka jawna- jest spółka osobowa która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmę a nie jest inna spółka handlowa. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółka. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Powinna zawierać nazwiska lub firmy nazwy wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę nazwy jednego lub kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie spółka jawna, dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu sp j. Spółka powstaje z chwila wpisu do rejestru, Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako układ lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Wkład niema minimalnego wkładu w formie pieniężnej , rzeczowej lub świadczenie pracy. Każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresy zwykłych czynności spółki (do 10000tys a powyżej nie). Może być zawarta na czas nieokreślony lub nie. Rozwiązanie spółki powoduje: przyczyny przewidziane w umowie spółki, jednomyślna uchwala wszystkich wspólników, ogłoszenie upadłości spółki, śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości, wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika, prawomocne orzeczenie sadu. b) spółka partnerska- jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firma. Tylko osoby fizyczne np: lekarze, adwokaci, aptekarz, architekt, położna, radca prawny, lekarz weterynarii, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce. PROKURA- jest pełnomocnikiem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sadowych i pozasądowych jakie sa związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Powinna być pod rygorem nieważności na piśmie, może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Udzielenie i wygaśniecie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców, wpisana do krajowego rejestru sadowego. C) SPOLKA KOMANDYTOWA- spółka osobowa mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firma, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz) a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Spółka komandytowa powstaje z chwila wpisu do rejestru. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej. d) spółka komandytowo-akcyjna - jest spółka osobowa mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firma, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz) a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. e) spółka z ograniczona odpowiedzialnością może być utworzona przez jedna albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba ze ustawa stanowi inaczej. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5000 zl wartość minimalna udziału nie może być niższa niż 50zl. Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Może być również zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki z ograniczona odpowiedzialnością udostępnianego w systemie teleinformatycznym (wzorzec umowy). Wkładem nie może być świadczenie pracy, może być nieruchomość. Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna jednak zawierać oznaczenie spółka z ograniczona odpowiedzialnością. WYMAGA SIE :zawarcia solki, wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, powołanie zarządu, ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki, wpisu do rejestru. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Zarząd składa sie z jednego lub większej liczby członków. DO zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Każdy wspólnik ma prawo kontroli może przeglądać dokumenty i księgi spółki sporządzać bilans dla swego użytku lub zadąć wyjaśnień od zarządu. Ustawa spółki może ustanowić rade nadzorcza lub komisje rewizyjna albo oba te organy.. ZGROMADZENIE WSPOLNIKOW- zwyczajne 6miesiecy po upływie roku obrotowego. nadzwyczajne- gdy trzeba uchwalić uchwale f)spółka akcyjna- może zawiązać 1 lub więcej osób, nie może być związana wyłącznie przez jednoosobowa spółkę z ograniczona odpowiedzialnością, statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Akcjonariusze sa zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie. Firma spółki może być obrana dowolnie; może zawierać dodatkowe oznaczenie spółka akcyjna, dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu S A, kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100 000zl ale nie mniej niz 1 gr. Z chwila zawiązania spółki powstaje spółka akcyjna w organizacji. RODZAJE AKCJI- imienne, na okaziciela, akcje uprzywilejowane (praw majątkowych (dywidendy) i niemajątkowych prawa głosu) aportowe pokryte wkładem niepieniężnym, gotówkowe w formie pieniężnej, niema bez prawa głosu Prawa przysługujące akcjonariuszowi można podzielić na majątkowe i niemajątkowe (tzw korporacyjne) PRAWA MAJATKOWE- prawo do ewidendy. ORGANY SPÓŁKI- zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę, RADA NADZORCZA- sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności np ocena sprawozdań. WALNE ZGROMADZENIE- zwyczajne po zakończeniu roku obrotowego w ciągu 6 miesięcy, nadzwyczajne w chwili uchwalenia uchwały. ŁACZENIE SIE SPOLEK- spółki kapitałowe mogą sie łączyć miedzy sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa nie może jednakże być spółka przejmującą albo spółka nowo zawiązana. f)SPOLDZIELNIA- jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków. ZASADY SPOLDZIELNICZE- kształcenia szkolenia i informacji, współpracy miedzy spółdzielniami, dobrowolnego i otwartego członkostwa, troski o społeczność lokalna, autonomii i niezależności.
pojecie ekonomiki- dyscyplina naukowa o warunkach, instrumentach i sposobach racjonalnego gospodarowania w przedsiębiorstwach GOSPODAROWANIE : - pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i wykorzystywanie zasobów dla zaspokojenia określ potrzeb społecznych; ma char społeczny Najważniejszym ogniwem procesu gospodarowania jest przedsiębiorstwo
RACJONALNE GOSPODAROWANIE= EKONOMICZNOSC
ekonomiczność z punktu widzenia prakseologii jest podstawowa forma sprawności (obok skuteczności i korzystności) . miara ekonomiczności jest stosunek wyniku użytecznego (efektu) do kosztów działania
oznaczając W- wynik użyteczny , Koszty, mamy nast sytuacje:
1) W: K>1- działania ekonomiczne
2) W:K=1 dzaialanie obojetne z pkt widzenia ekonomicznosci
3) W:K<1 działanie nieekonomiczne ( brak racjonalnego gospodarowania )
ETAPY ROZWOJU EKONOMIKI-orientacja produkcyjna -orientacja rynkowa -orientacja postindustrialna ORIENTACJA PRODUKCYJNA obejmuje erę rewolucji Przemysłowej i produkcji masowej -najważniejsza inwestycja dla przedsiębiorstwa było ,,co i jak produkować- dużo i tanio" , a rozwiązanie 6tego problemu było warunkiem i zasadniczym instrumentem istnienia rozwoju przedsiębiorstwa -na poziomie przedsiębiorstwa dominowało przekonanie ze to co dobre dla przedsiębiorstwa jest dobre tez dla kraju -przedsiębiorstw. stało sie najważniejszym instrumentem postępu technicznego ,organizacyjnego i spol.-gospodarczego -nastąpiły zmiany w konkurencji państw, polegające na zdominowaniu lub wchłonięciu konkurenta , a nie spotkaniu sie z nim na rynku -rozszerzenie skali produkcji i sprzedaży i min, kosztu jednostkowego produkcji
- podstawowy paradygmat ekonomiki przedsiębiorstwa. w tym okresie zwycięża ten. kto oferuje produkt o tym samym standardzie , ale o niższej cenie
ORIENTACJA RYNKOWA kryzys ekonomiczny lat 1929-1933 zmusił przedsiębiorstwa do:
-przesunięcia uwagi z produkcji na rynek -przesunięcia uwagi z produkcji ujednoliconej na zróżnicowaną
cechy tej orientacji:
-produkowane wyroby standardowe przestały być czynnikiem sukcesu przedsiębiorstwa-
-gl czynnikiem rozwoju przedsieb. stała sie sprzedaż produktów
-punktem wyjścia zarządzania przedsieb. stało sie badanie potrzeb rynku
-pojawiły sie środki wspierania sprzedaży: reklama, promocja, zróżnicowanie cen i produktów , komunikacja spol -przedsieb. zakładały własne działy i laboratoria badawcze, inbicjowaly badania naukowe -przedsiębiorstwa stały sie bardziej otwarte na otoczenie
ORIENTACJA POSTINDUSTRIALNA- tzw wiek nieciągłości lub trzecia fala
-pojawiła sie w 60 latach XX wieku. została wywołana zaistnieniem wielu nowych zjawisk społecznych i ekonomicznych
-proces demokratyzowania stosunków społecznych
-działalność i postulaty związków zawodowych
-rozwijające sie ruchy społeczne np. konsumeryzm, ruchy na rzecz ochrony środowiska
POJECIE ORAGANIZACJI organizacja-c to pewien rodzaj całości której wszystkie składniki wspolprzyczyniaja sie do powodzenia całości (T. Kotrabinski) organizacja- to taka całość która przyczynia sie do powodzenia swych części (A.K Kozminski, K.Obloj)
ORAGANIZACJA: doskonale sprawna ,złożona z idealnie dopasowanych do siebie elementów, koordynowanych za pomocowa racjonalnie realizowanych funkcji kierowniczych. ORGANIZOWANIE:
celowy dobór p0rzadkowanie i łączenie gotowych elementów w całość ( komórki produkcyjne, środki produkcji, siła robocza, produkcja (rezultat pracy) i procesy produkcyjne) oraz regulowanie zależności pomiędzy nimi w celu sprawnego działania przedsiębiorstwa. decydowanie o najlepszym grupowaniu działań i zasobów organizacji
STRUKTURA ORGANIZACYJNA
ustalone zależności funkcjonalne i hierarchiczne pomiędzy składnikami organizacji zgrupowanymi w jej komórki i jednostki organizacyjne w sposób umożliwiający realizacje strategii organizacji.
(strategia powinna determinować strukturę , ale jednoczenie struktura determinuje strategie)
PRZEDSIEBIORTWO I GOSPODARTWO - DEFINICJE I PODZIALY
przedsiębiorstwo- podmiot gospodarczy prowadzący na własny rachunek działalność produkcyjna lub usługowa w celu osiągnięcia określonych korzyści
podstawowa jednostka gospodarki, wyodrębniona pod względem organizacyjnym, ekonomicznym i prawnym, dążąca do realizacji określonych celów i realizującą zasadę maksymalnej efektywności gospodarowania. Osoba fizyczna , osoba prawna, c a także nie posiadająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego ,która zawodowo , we własnym imieniu i na własne ryzyko podejmuje i wykonuje działalność gospodarcza. CECHY PRZEDSIEBIORSTWA:
-odrębność organizacyjna- tworzenie pewnej całości zdobnej do realizacji założonych celów
-odrębność ekonomiczna-gospodarowanie środkami produkcji będącymi w posiadaniu przedsiębiorstwa w taki sposób aby uzyskać określone korzyści finansowe
-odrębność prawna- posiadanie zdolności do czynności prawnych tj. może zawierać umowy z kontrahentami , zaciągać zobowiązania i odpowiadać wobec prawa
-odrębność terytorialna- każde przedsiębiorstwo posiada ściśle określony teren, na którym działa i za ten teren odpowiada
-odrębność techniczno- określa zasady realizacji procesów technicznych i produkcyjnych realizowanych w przedsiębiorstwie na okresowym terenie i zgodnie z ogólnymi zasadami organizacji przedsiębiorstwa
ZASADY DZIALANIA PRZEDSIEBIORSTWA:
-zasada gospodarności- przy danym nakładzie Śródków należy otrzymać maksymalny stopię realizacji celów. albo przy danym ropniu realizacji celu użyć minimalnego nakładu Śródków
-zasada przedsiebiorczosci-tworcze podejście do zasobów przedsiębiorstwa w celu wykorzystania wszelkich pojawiających sie szans
-zasada rentownosci-zwrot poniesionych nakładów na swoja działalność po sprzedaży swojej produkcji lub usług
-zasada rachunku ekonomicznego- sposób mierzenia nakładów i efektów działalności gospodarczej, który sprzyja podejmowaniu optymalnych decyzji
PRZEDSIEBIORCA
operacja sie na tezach J. Schumpetera za przedsiębiorcę należy uznać tego kto
-tworzy przedsiębiorstwo -wprowadza postęp techniczny -wprowadza nowe wyroby
-zdobywa nowe rynki zbytu -podejmuje decyzje organizacyjne dotyczące wytwarzania produktów
Rodzaje przedsiębiorstw w gospodarce narodowej: gospodarce narodowej istnieje sektor publiczny i prywatny- a)do publicznego zaliczamy sie własność państwowa komunalna i mieszana z przewaga kapitału sektora państwowego b) do sektora prywatnego- należy własność prywatna krajowa, własność zagraniczna a także mieszana z przewaga kapitału podmiotów sektora prywatnego. PRZEDSIEBIORSTWA (wyk)według form własności dzielimy na 2 sektory: sektor prywatny w gospodarce to dzielimy na przedsiębiorstwo prywatne i przedsiębiorstwo spółdzielcze b) sektor publiczny w gospodarce dzielimy na przedsiębiorstwo państwowe i przedsiębiorstwa komunalne. PRZEDSIEBIORSTWA SEKTORA PUBLICZNEGO: a) przedsiębiorstwa państwowego- tworzone sa przez odpowiednie organy państwa np przez niektórych ministrów, i wyposażane w kapitał niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej na... SEKTOR PRYWATNY PRZEDSIEBIORSTWA SPOLDZIELCZE (W ROLNICTWIE RSP): zaliczanie do sektora prywatnego, jednostki gospodarcze stanowiące dobrowolne i samorządne zrzeszenie członków wnoszących wkłady, władze- walne zgromadzenie, organ kontrolny- rada nadzorcza, bieżące kierowanie- zarząd, brak możliwości sprzedaży udziałów (tylko wycofanie), zaplata- udział w dochodzie podzielnym. GOSPODARSTWO I PRZEDSIEBIORSTWO ROLNE- produkcja rolnicza obejmuje produkcje rolnicza i zwierzęca. odbywa sie ona głownie w jednostkach nazywanych gospodarstwami bądź przedsiębiorstwami rolnymi. CECHY OGOLNE PRZEDSIEBIORSTWA: towarowy charakter produkcji, wyodrębnienie ekonomiczne, odrębność prawa, wyodrębnienie organizacyjne terytorialne i produkcyjne. ODPWOEIDZ- o ile gospodarstwo jest nastawione na pokrycie własnych potrzeb, to przedsiębiorstwo swoja aktywnością kieruje na rynek, produkuje głownie na sprzedaż, a podstawowym celem działalności jest maksymalizacja zysku. PODZIAL PRZEDSIEBIORSTW: a) ze względu na położenie: jednozakładowe- zwarta postać w jednym miejscu nie ma autonomicznych jednostek, wielozakładowe- ma swoje części zakłady rozproszone terytorialnie, sieciowe- monotematyczne względem organizacji, sa w rożnych miejscach np Auchan, Biedronka b) ze względu na zasięg: krajowe- pozyskanie surowca produkcja sprzedaż w 1 kraju, międzynarodowe- kojarzą powyższe z 2 krajów, wielonarodowe- działalność odbywa sie w wielu krajach, globalne- działają na wielu kontynentach sa zazwyczaj duże. WIELKOSC PRZEDSIEBIORSTWA jest ważna dla procesów zarządzania i ekonomiki jego funkcjonowania, dlatego stosuje sie rożne kryteria podziału najczęściej stosuje sie: a)wielkość obrotu (sumu bilansu) wg ustawy o sdg: mikro- do 2mln Euro (do 2 mln Euro), Male- do 10mln Euro (do 10 mln Euro), średnie- do 50mln Euro (do 43 mln Euro), duże- pow 50 mln Euro (pow 43 mln Euro) b)wielkość średniorocznego zatrudnienia dzielimy na: do 9 0s0b-mikro przedsiębiorstwa 90% wszystkich, 10- 49 osob0 małe kilka %, 50-249 osob-srednie, 250-500 - duże, pow 500 osob- bardzo duże. POJECIE RODZAJE I METODY ANALIZY Działalności PRZEDSIEBIORSTWA- pojecie analizy- myślowe pojęciowe wyodrębnienie cech części lub składników badanego zjawiska lub przedmiotu; badanie cech elementów lub struktury czegoś oraz zachodzących miedzy nimi związków. Analiza jest metoda poznania obiektów i zjawisk złożonych przez ich podział na elementy proste i zbadanie powiązań miedzy tymi elementami, szczególnie zależności przyczynowo-skutkowych. Opracowanie diagnostyczne (dokument) lub czynności zmierzające do postawienia diagnozy gospodarczej. Analiza wymaga zastosowania wypracowanych odpowiednich metod badania i zasad oceny wypracowanych przez analiza jako samodzielna dyscyplinę naukowa. ANALIZA MIKROEKONOMICZNA- analiza działalności przedsiębiorstwa wyk. ANALIZA OTOCZENIA (szanse i zagrożenia) analiza otoczenia określa jakie czynniki wpłynęły na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa niezależnie od tego jaka wykonało prace, ocena stosunków społecznych i prawnych: ocena społecznych bada wpływ takich czynników jak czynnik demograficzny geograficzny psychologiczny klimatyczny na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. otoczenie prawne ustrój ustawodawstwo polityka krajowa i zagraniczna tendencje w gospodarce również rzutują na warunki rozwoju poszczególnych jednostek gospodarczych. *Analiza rynku obejmuje badanie popytu na produkty i usługi, mozliosci dystrybucji produktów firmy, przewidywanych trendów popytu na rynku, określenie wymagań odbiorców oraz przewidywanie przyszłych cen, szukanie nowych kanałów dystrybucji i nowych sposobów sprzedaży *Analiza konkurencji ma na celu określenie głównych dostawców wyrobów na rynek ocenę wielkości ich sprzedaży i tendencje wzrostu gospodarczego duże znaczenie ma także ocena silnych i słabych stron firm konkurencyjnych . te informacje pozwolą firmie ocenić swój udział w rynku i swoje możliwości dalszego rozwoju. *ANALIZA EKONOMICZNA- jest najważniejsza częścią analizy działalności przedsiębiorstwa, jest to zespól metod badawczych za pomocą których rozpatrywane sa związki pomiędzy poszczególnymi elementami i zjawiskami gospodarczymi. Wyniki tych badan wpływają na stawianie diagnoz gospodarczych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych rożnego szczebla. Analiza ekonomiczna, badająca przedsiębiorstwo zwana jest analiza działalności gospodarczej przedsiębiorstw jest dzielona na: analizę techniczno-ekonomiczna, analizę finansowa. *Analiza ekonomiczna a)analiza techniczno-ekonomiczna obejmuje: analizę produkcji, zatrudnienia, Śródków trwałych, gospodarki materiałowej, postępu technicznego b)Analiza finansowa obejmuje: analizę sytuacje majątkowej, finansowej, wyniku finansowego, przychodów, kosztów, przepływów pieniężnych
METODY ANALIZ EKONOMICZNYCH: METODA- to świadomie i konsekwentnie stosowany sposób postępowania dla osiągnięcia określonego celu (zespól celowych czynności i środków) inaczej: sposób naukowego badania rzeczy i zjawisk; ogol reguł stosowanych przy badaniu rzeczywistości. METODA OGÓLNA: w zależności od kolejności rozpatrywanych zjawisk, w metodzie ogólnej sa stosowane trzy podstawowe metody: metoda indukcji (od szczegółu do ogółu), dedukcji (od ogółu do szczegółu), metoda redukcji (in. weryfikacji: wstępna synteza zjawiska- zweryfikowanie tez i wniosków- sformułowanie syntezy końcowej).
METODY SZCZEGOLOWE- dzielimy na: metody analizy jakościowej (opisowej)-oparte na opisie werbalnym zależności i związków miedzy zjawiskami i wskaźnikami ekonomicznymi (nie nadaje sie im mierzalnego, liczbowego charakteru) metody ilościowe- pozwalają na kwalifikacje zależności i związków miedzy badanymi zjawiskami (wynik analizy wyrażone sa liczbowo lub w postaci wskaźników) sa wolne od subiektywizmu analityka. 1)METODY ILOSCIOWE- ze względu na stopień wnikliwości metody ilościowe stosowane w analizie finansowej można podzielic na: metody porównań (porównawcze), deterministyczne, stochastyczne a)METODA POROWNAN- pozwala na konfrontacje badanego zjawiska z odpowiednimi wzorcami miarami i ustalenie odchyleń, przy pomocy metody porównań analizuje sie co najmniej dwie wielkości ekonomiczne (baza odniesienia a druga wielkość porównywana, w rzeczywistości osiągnięta). *OBSZARY POROWNAN: w czasie, w przestrzeni, z wartościami postulowanymi. POROWNANIE Z WARTOSCIAMI POSTULOWANYMI- polega na zestawieniu osiągniętych wskaźników z założonym planem kalkulacjami kosztorysem założonymi limitami czy normami, porównania te pozwalają na ustalenie odchyleń wielkości osiągniętych w rzeczywistości od wielkości założonych (porównanie badanej wielkości z przyjęta baza odniesienia), w zależności czy rozpatrujemy zjawiska jednorodne czy tez różnorodne stosujemy odchylenia bezwgledne lub względne. POROWNANIA W CZASIE- pozwalają na ocenę dynamiki zjawisk gospodarczych ocenę tempa i rozmiarów zmian gospodarczych w odniesieniu do okresu ubiegłego lub przyszłego (z planem na przyszły rok), celowe jest porównanie danych z dwoma okresami poprzednimi. Takie porównanie pozwala na określenie tendencji i kierunku rozwoju. Wyróżnić można 2 rodzaje porównań w czasie- porównanie zwykle (przy stałej podstawie) i porównanie w czasie- łańcuchowe (przy podstawie zmiennej). POWNANIE ZWYKLE- polega na porównaniu wskaźników z rożnych okresów do jednego, wybranego okresu (tego samego dla wszystkich zestawię), w ten sposób otrzymuje sie informacje w jakim stopniu dany wskaźnik wzrósł czy zmalał w stosunku do okresu podstawowego. POWNANIE W PRZESTRZENI- porównanie ze wskaźnikami innych jednostek gospodarczych (zewnętrzne), odniesienie określonych wskaźników naszej jednostek podobnych, których wskaźniki sa porównywalne. Stwierdzamy w jakim stopniu nasze wyniki odchylają sie od wyników czy wskaźników jednostek podobnych, będących podstawa porównań.
2) METODY DETERMINISTYCZNE- jest to metoda analizy przyczynowo-skutkowej, jest pogłębieniem metody porównawczej. W metodzie chodzi o ustalenie wpływu poszczególnych czynników na ujawnione w toku analizy porównawczej odchylenie. 3) METODY STOCHASTYCZNA- sa metodami bardziej precyzyjnymi od metod deterministycznych. Badają one wpływ ba dane zjawisko nie tylko czynnikow podstawowych ale także wpływ czynników drugorzędnych i przypadkowych.4) METODY ANALIZY SPRAWOZDAN FINANSOWYCH- dzielimy na : analizę pozioma, pionowa, wskaźnikowa, trendów, wybranych zgadnie. a) analiza pozioma (analiza dynamiki)- polega na porównaniu poszczególnych pozycji sprawozdań finansowych miedzy sobą. Kwota każdej pozycji sprawozdania może być porównywana z odpowiednia pozycja w jednej lub większej liczbie wcześniejszych sprawozdań, zmiany sa podawane jako absolutne i procentowe. ustala sie w ten sposób i ocenia wzrost lub zmniejszenia danego składnika bilansu bądź rachunku Zyśków i strat w porównaniu z okresem minionym lub przyszłym. Zmiany ustalone dla dłuższych okresów dają obraz dynamiki zmian. Dzięki tej analizie możliwe jest ustalenie zmian zachodzących z okresu na okres w sytuacji majątkowej i finansowej firmy. Ułatwia to wnioskowanie na temat prawidłowości funkcjonowania firmy w przeszłości oraz przewidywanie tendencji rozwoju w następnych okresach. b) pionowa (analiza struktur danych)- polega na badaniu sprawozdania finansowego za dany pojedynczy rok. Na podstawie tej metody ustala sie udział procentowy każdej pozycji sprawozdania (bilansu, rachunku Zyśków i strat) w stosunku do kwoty ogółem np przy bilansie przyjmuje sie ogolę aktywa za 100%, ustala se wartość procentowa poszczególnych aktywu lub grupy aktywów w stosunku do całości aktywów, analogicznie dokonuje sie wyliczenia wartości procentowych dla pasywów. W rachunku zysków i strat wielkością traktowana jako podstawa odniesienia i przyjmowania za 100% jest zazwyczaj przychód ze sprzedaży. c) analiza trendów- analiza zawiera dane finansowe z kilku lat, wyrażone w procentach roku bazowego. Rok bazowy jest równy 100% a wszystkie pozostałe lata jako procent tej bazy. Analiza ta pomaga odpowiedzieć na pytania: jakie następowały zmiany w sprzedaży, jak zmieniał sie zysk, jaka była rotacja zapasów. d) analiza wybranych zagadnień- śluzy do dokładniejszego zbadania interesujących nas aspektów działalności przedsiębiorstwa. Może to być np: analiza zmian pozycji finansowej, analizy punktu krytycznego. 2) PLANOWANIE DZIALALNOSCI W PRZEDSIEBIORSTWIE I PODEJMOWANIE DECYZJI: planowanie- przewidywanie warunków i sposobów działania w przyszłości. Dla właściwego planowania konieczne jest sprecyzowanie celów oraz niezbędnych Śródków i sposobów ich realizacji. Wyróżnia sie: a)planowanie operacyjne (bieżące)- zadanie: możliwe optymalne wykorzystanie aktywów posiadanych w przedsiębiorstwie, niezależnie od źródeł ich pochodzenia b) planowanie strategiczne (długofalowe)- zadanie: modernizacja, rozbudowa oraz budowa srodkow trwalych jak również finansowanie inwestycji długoterminowych. 5) PLANOWANIE FINANSOWE W PRZEDSIEBIORSTWIE- jest częścią systemu planowania działalności przedsiębiorstwa. Polega na ujmowaniu analizowanych zjawisk w formie pieniężnej. Przedstawia finansowe efekty rożnych decyzji inwestycyjnych we wszystkich kluczowych dziedzinach przedsiębiorstwa (i określa sposoby osiągania celów finansowych firmy). Plan finansowy jest ostatecznym rezultatem procesu planistycznego czyli zatwierdzonych do realizacji wynikiem wcześniejszych rozważań i analiz (jest zestawieniem czynności, które należy wykonać w przyszłości). NA PLANOWANI FINANSOWE SKLADA SIE: zarządzanie finansami, zarządzanie strategiczne, kontroling, rachunkowość finansowa i kreatywna, analiza ekonomiczna i finansowa, rachunkowość zarządca, teorie organizacji i zarządzania. A) etapy planowania finansowego: a) prognozowanie- przewidywanie rozwoju sytuacji i wynikających z tego skutków. Idealnie prognozy nie istniejące- wykorzystuje sie wiele rożnych źródeł informacji oraz technik prognozowania b) znalezienie optymalnego planu finansowego c) monitorowanie realizacji planu finansowego. Kwestia dezaktualizacji i ciągłych poprawek. PROCES ZARZADZANIA: organizowanie-zatrudnianie i zarządzanie kadrami-dowodzenie i oddziaływanie interpersonalne-kontrola PLANOWANIE FINANSOWE- umożliwia: podejmowanie trafnych decyzji gospodarczych sprzyjających wzrostowi wartości firmy, właściwe kojarzenie skutków bieżących i perspektywicznych decyzji finansowych, przewidywanie skali i skutków ryzyka finansowego oraz podjecie działań zaradczych. CZYNNIKI WARUNKUJACE PROCES PLANOWANIA FINANSOWEGO- sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa, branża i specyfika rynku na którym działa jednostka gospodarcza (sytuacja rynkowa), planowane inwestycje (polityka inwestycyjna firmy), dostępność źródeł finansowania, horyzont czasowy obejmowany planowaniem finansowym(długookresowe- in strategiczne lub korporacyjne oraz krótkookresowe)
T:PODEJMOWANIE DECYZJI GOSPODARCZEJ podstawowe terminy: a)sytuacja decyzyjna- charakteryzuje sie istnieniem co najmniej 2 możliwych wariantów działania różniących sie miedzy sobą stopniem korzyści b) Problem decyzyjny- to porównanie stanu oczekiwanego ze stanem rzeczywistym, pomiar odchyleń oraz przymus wyboru jednego z wariantów działania c) podejmowanie decyzji- jest aktem świadomego wyboru jednego spośród co najmniej 2 możliwych rozwiązań jakiegoś problemu (jednego z możliwych w danej sytuacji wariantów działania) WARUNKI PODEJMOWANIA DECYZJI- pewność (niepewność), ryzyko (jest związane z ilością brakujących informacji), czas (gromadzenia danych i podejmowania decyzji), konflikt, ignorancja.
OGRANICZANIE NIEPEWNOSCI I RYZYKA- postulat percepcji decyzji: informacje wykorzystane w procesie decyzyjnym powinny być istotne dla danego problemu, prawdziwe, nieprzypadkowe, możliwe do sprawdzenia Inaczej: trafność decyzji określa jakość i zakres informacji wykorzystanej do jej przygotowania. PROCESY INFORMACYJNO-DECYZYJNE W PRZEDSIEBIORSTWIE proces podejmowania decyzji w firmie jest procesem społecznym .Decyduje o tym uczestnictwie w nim wykonawców decyzji oraz występujące zależności hierarchiczne i funkcjonalne (występujące miedzy poszczgolnymi stanowiskami) FAZY PROCESU DECYZYJNEGO: faza rozpoznania, projektowania, wyboru a) faza rozpoznania- co jest problemem decyzyjnym? znaleźć odp na pytania: gdzie i kiedy powstał problem, na czym polega niezgodność miedzy stanem pożądanym a stanem istniejącym, dlaczego powstał problem decyzyjny, jakie sa ograniczenia w jego rozwiązaniu b) faza projektowania- odp na pyt: jakie sa możliwe warianty rozwiązania problemu decyzyjnego? trzeba przewidzieć skutki realizacji każdego z nich, określić prawdopodobieństwo zaistnienia tych skutków, przewidzieć na ile skutki sa pożądane (stopień pożądania) kryteria oceny: łatwość i szybkość realizacji, efektywność ekonomiczna, funkcjonalność, inne (legalność, ograniczone ryzyko itp).
c) faza wyboru: odp na pyt: który wariant rozwiązania problemu decyzyjnego jest najlepszy, każdy wariant należy opisać: każdorazowo sporządzić listy wad i zalet, zanalizować skutki wprowadzenia każdego wariantu, ocenić z punktu widzenia przyjętych kryteriów, określić podejmowane ryzyko związane z danym wariantem w stosunku do spodziewanych korzyści. OGOLNY MODEL PODEJMOWANIA DECYZJI: zbadaj sytuacje-opracuj warianty-ocen warianty i wybierz nalepszy-wprowadz wybrany wariant-sprawdz rezultaty. PODZIAL DECYZJI- 1) wg sposobu podejmowania decyzji: jednoosobowe, grupowe a) decyzje jednoosobowe zalety: stosunkowo duża szybkość podejmowania decyzji, jednoznaczna odpowiedzialność osoby podejmowanej decyzji Wady: podejmowanie decyzji na bazie ograniczonej ilości informacji, rozważanie malej liczby wariatów rozwiązania dlatego problemu, nieakceptowanie decyzji przez podwładnych b) decyzje grupowe- zalety: posiadanie dużej ilości informacji, wygenerowanie większej liczby wariantów rozwiązań problemu decyzyjnego, dobre rozpoznanie problemu decyzyjnego i jego wariantów, wybór dobrego rozwiązania, duzy stopień akceptacji wybranego wariantu Wady: wysoka czasochłonność, wysokie nakłady, wypracowanie kompromisów, przyjecie strategii dyrektora, przyjecie strategii zwyklej większości, wystąpienie zjawiska myślenia grupowego, wystąpienie zjawiska przesunięcia ryzyka w grupie. MYSLENIE GRUPOWE- powstaje w sytuacji gdy dążenie grupy do porozumienia i jedności przeważa nad dążeniem do wybrania najlepszego rozwiązania. Pod wpływem takiego myślenia grupa może podjąć decyzje która ma na celu unikniecie sytuacji konfliktowej. ZJAWISKO PRZESUNIECIA RYZYKA W GRUPIE- grupa podejmuje bardziej ryzykowne decyzje niż podjęłyby poszczególne osoby wchodzące w skład grupy. Przyczyny: odpowiedzialność za podjęta decyzje ponoszona przez cala grupę, grupa dysponuje większa ilością informacji co zmniejsza jej niepewność, menedżerowie sa bardziej skłonni do ryzyka, obecność innych członków grupy zmusza do glosowania za ryzykowna decyzja. 2) podział decyzji wg stopnia trudności decyzyjnej- decyzje podejmowane w sytuacjach normalnych, w sytuacjach trudnych/stresowych Opóźnienie dokonania wyboru (choć nie zawsze możliwe) bywa często najlepsza decyzja w sytuacjach trudnych PROJEKTOWANIE I WDRAZANIE ZMIAN RESTRUKTURYZACYJNYCH - celem projektowania jest poszukiwanie najlepszej z możliwych form organizacji przedsiębiorstwa wskazania do opracowania projektu: a) zmiana zewnętrznych warunków gospodarowania (uwarunkowania makroekonomiczne) b) zmiana wewnętrznych warunków gospodarowania (uwarunkowania mikroekonomiczne) c) slaby wynik finansowy METODY PROJEKTOWANIA: metody projektowania gospodarczego (metoda bilansowa) etapy: opis i analiza warunków istnienia przedsiębiorstwa i jego bieżącej działalności, założenia projektowe, projekt wstępny, projekt właściwy, projekt przejściowy. a) opis i analiza warunków istnienia przedsiębiorstwa i jego bieżącej działalności: warunki mikroekonomiczne (potencjalne warunki gospodarowania, odległości od rynków zbytu i zaopatrzenia, wyposażenie w budynek i budowle, wyposażenie w maszyny i urządzenia, zatrudnienie), opis działalności bieżącej (struktura produkcji, poziom produkcji, stosowane technologie), analiza finansowa dotychczasowej działalności. b) założenia projektowe- wyszczególnienie planowanych inwestycji (nowe inwestycje, modernizacje), określenie zmian w strukturze produkcji, określenie kosztorysu i harmonogramu inwestycji, określenie źródeł finansowania planowanych inwestycji. c) projekt wstępny- wykonanie szeregu bilansów rolniczych w celu ustalenia wewnętrznej harmonii miedzy poszczególnymi działami Bilans: paszy, pracy (ludzi i maszyn), nawożenia, sciolki itp.
d) projekt właściwy- przedstawiamy warunki, które sa niezbędne do realizowania projektu wstępnego, nowa organizacja terytorium, analiza efektywności inwestycji, analiza efektywności gospodarowania (nadwyżki bezpośrednie, kalkulacje). e) projekt przejściowy- dotyczy sporządzenia planu na okres przejścia od stanu zastanego do stanu projektowanego Plan zawiera: zmiany w organizacji rozłogu, zmiany w strukturze stada w kolejnych latach z uwzględnieniem zmian w produkcyjności zwierząt, zmiany w strukturze zasiewów z uwzględnieniem zmian w poziomie plonów, prognoza w bilansie pasz i sciolow, prognoza inwestycje w dalszych latach, prognoza zmian w zatrudnieniu.
PODSTAWOWE METODY PROJEKTOWANIA I WDRAZANIA ZMIAN- metoda prognostyczna (syntetyczna), metoda diagnostyczna (analityczna) a) metoda prognostyczna: twórca G. Nadler system wzorcowy: najlepsze rozwiązania w praktyce, najnowsze wyniki badan naukowych (piramida od góry) system idealny, perspektywiczny system idealny, technicznie możliwy system idealny, system zalecany=s.realny, system ulepszony, system dotychczasowy Podstawowa koncepcja projektu restrukturyzacyjnego jest szczegółowa analiza poszczególnych obszarów i aspektów dotychczasowego działania przedsiębiorstwa, rejestracja stanu fizycznego, porównanie z systemem pożądanym, sformułowanie wariantów usprawnień
Zobowiązanie- jest stosunkiem prawnym miedzy dwiema lub więcej osobami, na mocy którego jedna osoba czyli wierzyciel może żądać od drugiej dłużnika określonego działania lub zaniechania świadczenia, a dłużnik jest zobowiązany to świadczenie spełnić. Element zobowiązania- podmioty: wierzyciel i dłużnik, przedmiot, treść zobowiązania. Wierzytelność- obejmuje wszystkie uprawnienia jakie mogą przysługiwać wierzycielowi. Mogą się one zmieniać z upływem czasu. Uprawnienia dzielą się na 1) główne- uprawnienie do uzyskania świadczenia, uprawnienie do uzyskania odszkodowania zamiast lub obok świadczenia, 2) uboczne- odsetki, roszczenie o wyjawienie majątku przez dłużnika, uprawnienia uboczne służą uzyskaniu uprawnień głównych. RODZAJE ŚWIADCZEŃ- ciągłe indywidualne, oznaczone rodzajowo, jednorazowe, okresowe, podzielne, niepodzielne,
Zobowiązania solidarne- polegają na tym, ze po stronie wierzyciela lub dłużnika występuje większa liczba podmiotów. Zobowiązania te powstają z ustawy lub z czynności prawnych. Solidarność dłużników- polega na tym, ze wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników razem, kilku z nich lub każdego z osobna. Dłużnik, który spełnił świadczenie na roszczenie regresowe do pozostałych dłużników. Waloryzacja może być- 1) ustawowa (rzadko), 2) umowna- jest to możliwość wprowadzenia klauzuli waloryzacyjnej do umowy, czyli wprowadza się inny niż pieniądz miernik wartości do wartości zobowiązania. Typowymi klauzulami są: *klauzula złota, * walutowa, *towarowa, *kosztów, *usług. Odpowiedzialność kontraktowa- powstaje gdy wierzyciel ponosi szkodę w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania przez dłużnika. Odpowiedzialność deliktowa- z czynu niedozwolonego. Charakteryzuje ją to, ze strony uprzednio nie łączył stosunek prawny, bądź szkoda nie ma związku z takim stosunkiem. Dłużnik obowiązany jest do naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Kara umowna- jest to odszkodowanie, którego wysokość strony określają już w momencie zawarcia umowy na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego przez dłużnika.
*zadatek a zaliczka- zadatek przy zawarciu umowy ma to znaczenie, ….
*umowa przedwstępna- musi zawierać istotne postanowienia umowy… jeśli chodzi o umowę sprzedaży należy do nich ustalenie podmiotu sprzedaży oraz cena. Nie musi to być cena konkretna ale … do jej wyliczenia. Natomiast podkreślić należy natomiast że nie musi być …. Umowa przedwstępna nie wymaga dla niej żadnej rzetelnej formy. Umowa może być zawarta pisemnie, z podpisem notarialnym.
*źródło zobowiązań- czynności prawne jednostronne (testament, zapis) czynności prawne dwustronne (umowa)
*czyny niedozwolone- jest to wystawieni szkody poza stosunkiem … rodzaje
akty administracyjne(…. )
*umowa zgodne oświadczenie woli stanu- .. do wytworzenia zmiany lub zastąpienia stosunku prawnego z zastrzeżeniem wyjątków o …
*prawo pierwokupu- polega na tym że określonemu podmiotowi przysługuje pierwszeństwo kupna oznaczonej ,,,, …. gdyby jej właściciel zawarł umowy sprzedaży z innym podmiotem źródłem prawa pierwokupu może być: umowa, …
swoboda, gwarancja ….
METODIA DIAGNOSTYCZNA: diagnoza sytuacji firmy obejmuje: ogólna ocenę sytuacji, diagnozę sytuacji (pozycji) rynkowej, diagnozę sytuacji finansowej, systemu organizacji i zarządzania, zasobów, sytuacji prawnej. OGOLNA OCENA SYTUACJI PRZEDSIEBIORSTWA- jakie czynniki zewnętrzne sprzyjają a jakie zagrażają przedsiębiorstwu? jaki jest kierunek i siła oddziaływania tych czynników? jakie sa wewnętrzne możliwości działania przedsiębiorstwa w danej sytuacji? *metoda analizy strategicznej SWOT, metoda krytycznych obszarów, analiza wrażliwości, metoda hierarchii analitycznej, statystyczna analiza zależności i współzależności, analiza czułości, analiza pięciu sil M.E.Portera a) metoda analizy strategicznej SWOT: mocne strony, słabe strony, szanse w otoczeniu, zagrożenia w otoczeniu. Wszystkie czynniki mające wpływ na bieżąca i przyszła pozycje przedsiębiorstwa dzieli sie na: zewnętrzne i wewnętrzne w stosunku do przedsiębiorstwa, wywierające wpływ na przedsiębiorstwo negatywny i pozytywny b) metoda krytycznych obszarów: etapy postępowania- lista obszarów, ocena ważności poszczególnych obszarów, określenie średnich wskaźników ważności, wyznaczenie granicy wskaźnika ważności, określenie średnich wskaźników niepewności, wyznaczanie granicy wskaźnika niepewności c) analiza wrażliwości- etapy postępowania- identyfikacja podstaw egzystencji firmy, groźby dla poszczególnych podstaw, ocena potencjalnego wpływu groźby, możliwość przeciwdziałania zagrożeniom, sporządzenie karty wrażliwości karta wrażliwości- nie do obrony, niebezpieczeństwo, gotowość, wrażliwość, gotowość. Metody hierarchii analitycznej- sukces rynkowy (zysk i obrót) zysk(rynek A,B,C) obrót(rynek A,B,C) wszystkie na produkt, cena, promocja, dystrybucja. d) analiza pięciu sil M.E.Portera siła przetargowa dostawcow->rywalizacja miedzy przedsiębiorstwami sektora->sila przetargowa (od rywalizacji w gore groźba pojawienia sie nowych producentów dół(groźba pojawienia sie substytutów). siła oddziaływania dostawców i nabywców: relacja podaży i popytu, stopień koncentracji sektora dostawcy w stosunku do sektora odbiorcy, uzależnienie jakości produktu finalnego od jakości produktu kupowanego od dostawcy, pozycja monopolistyczna dostawcy lub odbiorcy, duzy udział dostawcy w tworzeniu kosztów odbiorcy, wysoki koszt zmiany dostawcy lub klienta, możliwość integracji poziomej. groźba pojawienia sie nowych producentów i substytutów: produkt nowy substytut: atrakcyjność sektora: (obecna wielkość sektora, przyszła wielkość sektora i dynamika sprzedaży w poszczególnych latach, obecna i przewidywana rentowność sektora) wysokość barier wejścia do sektora, możliwość represji ze strony producentów sektora. Bariery wejścia do sektora- ekonomika skali, wysoki poziom technologiczny, brak dostępu bariery wejścia na rynek, bariery celne (bez) bariery wyjścia z sektora