BAROK MIESZCZAŃSKO - PROTESTANCKI

- Rządy Hiszpanii we Flandrii

- arystokracja podporządkowana władzy państwowej i przekształcona w uległa szlachtę nadworną ; nobilitowanie burżuazji i jej ucieczka od pracy zawodowej

-Kościół : urzyty jako narzędzie władzy państowewj

- kultura klas - przyjęła charakter dworski i zatraciła związek z tradycjami narodowymi i drowu burgundzkiego , pozostając pod wpływem mieszczańskim.

-Sztuka - charakter oficjalny , lecz róznowcześnie nastrojona religijnie ( wpływy Hiszpanii) nie było jednak wytwórczości artystycznej zorganizowanej przez państwo., wyłącznie dla potrzeb dworu gdyż 1. brak kasy , 2. ugodowe motywy rządzenia Habsburgów.

Kościół (główny odbiorca sztuki) też oczekiwał od tej sztuki kierunku tylko ogólne nasawionego katolicko, odnowiony katolizm dawał artyście wiecej swobody .

Flandryjska sztuka barokowa miała charakter bardziej swobodny i przystępny niż sztuka dworska we Francji.

- Nigdzie jak we Flandrii odnowa kościoła nie była tak skuteczna, a przymierze kościoła z państwem tak serdeczne.

Istniała antagonizm północno - południowy poszczególnych stanów = rózne style w obrębie sztuki niderlandzkiej . w tym samym okresie i tuż obok siebie pod względem geograficznym powstają dwa zupełnie rózne kierunki : barok flamandzki i holenderski.

- rozgałęzienie kultury niderlandzkiej nastąpiło za czasów panowania Filipa II - usiłował wprowadzić absolutaryzm , przeciw temu zbuntował się cały kraj.

- mieszczaństwo :

* wobec Hiszpanów zachowywali się jednakowo

* to warstwa nastawiona decentralistycznie , myślała i czuła konserwatywnie.

* chcieli zachować swoją autonomie miejską i związane z tym przywileje

- Powstanie niderlandzkie było ruchem konserwatystów -

- zwycięskie prowincje pn broniły średniowiecznych pojęć wolniści i regionalnego samorządu .

- Północne stanowiły kraj miast - tu decydującym czynnikiem społecznym była arystokratyczna warstwa wyższa , wzorująca się na dworze.

- Na północy zwyciężała kultura dworska, na północy miejsko - mieszczańska

- liczy się teraz warstwa kupiecka i przemysłowa

- szlachta b ograniczona

- mieszczaństwo samo przeobrażało się w arystokracje kupiecką - klasa ta była przejściem między klasami średnimi a szlachtą.

- w SZTUCE

nadal dominował duch mieszczański i on w okresie panowania w Europie kultury dworskiej nadał malarstwu holenderskiemu cechy rzeczywiście mieszczańskie

W tym czasie Holandia przeżywała szczyt rozwoju kulturalnego.

- ten charakter mieszczański sztuka zawdzięcza likwidacji powiązań kościelnych : dzieła malarzy holenderskich Moza zobaczyc wszedzie tylko nie w kościołach, obraz dewocyjny nie występuje w środowisku protestanckim!

- najbardziej poszukiwane są przedstawienia codziennego realnego życia : obraz obyczajowy, portret, krajobraz, martwa natura , wnętrze i widok architektury.

Aby to wszystko przedstawiać malarze nie potrzebują już uzasadnienia , im bardzie motyw jest codzienny tym większą ma wartość dla sztuki.

- tematem staje się : własność jednostki, rodziny , komuny miejskiej i narodu: izba i sień, dom i podwórze, , miasto i jego otoczenia, rodzimy krajobraz i oswobodzony , zdobyty na nowo kraj!

- osobliwy naturalizm : forma prosta, pełna szacunku rzeczywistośc przedstawienia, możliwej do sprawdzenia przez każdego widza ; przedstawienie bytu w jego codziennej formie + ożywienie i uduchownie wszystkiego co można zobaczyć.

- popularne formy : malarstwo tablicowe (mieszcaństow nie potrzebowało wielkich dekoracji) , najbardziej popularny gatunek : obraz gabinetowy.

- o losie sztuki nie decydował już ani kościół ani dwór, lecz mieszczaństwo. Prywatny guts mieszczański nie był zależny jakiegokolwiek urzędowego i oficjalnego wpływu.

- sztuka w wielkim stylu nie potrzeba w Holandii dla celów reprezentacyjnych , to w sztuce oficjalnej, gust klasyczno - humanistyczny uwydatna się silnej niż w wytwórczości artystycznej przeznaczonej dla ludzi prywatnych.

Ale nawet ten mieszczański smak nie jest jednolity , mieszczaństwo dzieli się na warstwy różnie wykształcone. Warstwy bardziej oświecone popierają kierunki italizujące ( nawiązujące nawet do manieryzmu) Cornelis van Poelenbrugh , Nicolas Berchem, Samuel van Hoogstraten, i Adriaen van der Werff.

Nawet gust niewykształconej czesci mieszcz. Nie jest jednolity .

Terbach Metosu i Netscher - pracują dla najwytworniejszej burżuazji. Pięter de Hooch i Veermer van Delft - dla kręgów nieco skromniejszych.

Jan Stegn i Nicholas Maes - dla wszystkich klas społecznyc.

- gust mieszczańsko - naturalistyczny i klasyczno - humanistyczny znajdowały się w ciągłej niezgodzie .

kierunek naturalistyczny ma wieksze znaczenie pod względem jakości, kierunek Klasyczny popierany przez koła zamożne i wykształcone.

- skłonność do arystokratyzowanie - zbliżanie się gustu mieszczańskiego do bardziej wyszukanego pojmowania sztuki.

Zaczyna zwyciężać akademizm klasyczny .

- gust mieszczański nie był bardzo rozwinięty i nie miał innego kryterium artystyczności niż podobieństwo przedstawienia

mieszczaństwo w XVII w w Holandii było bogate, więc mogli wydawać pieniądze na zakup przedmiotów do dekorowania domów. Zwłaszcza kupowanie obrazów stało się ulubioną formą lokowania pieniędzy ( często nie było nic innego do kupienia, lub kupowali je inni gdyż dobrze wyglądy w mieszkaniu i sprawiały wrażenie szacowności)

- Obrazy były bardzo tanie ; po roku 1560 była już nadprodukcja obrazów co mogło prowadzić do niebezpiecznej sytuacji dla artystów.

Poza tym przybywało też malarzy !

Zaczął się handel sztuką , co prowadzi do specjalizacji malarzy według rodzajów , ponieważ handlarze zadają ciągle takich prac, które sprzedawały się najlepiej.

Handel dziełami sztuki normalizuje i stabilizuje rynek : - tworzy regularne zapotrzebowanie przychodząc z pomocą gdy brak jest prywatnego klienta, informuje artyste o potrzebach konsumentów.

To pośrednictwo oddala artyste od odbiorcy , teraz pracuje dla nieznanych nieznanych nie indywidualnych klientów.

Handel sztuką powoduje odsunięcie się publiczności od sztuki współczesnej.

Handlarz ( pośrednik) staje się coraz bardziej chlebodawcą artysty , więc może dyktować mu ceny.

Handel sztuką zalewa w końcu rynek kopiami i fałszerstwami fałszerstwami obniża przez to wartość oryginałów.

- przez to już niewielkie uznanie dla atrystów ( mało zarabiali) spowodowało ,że podejmowanie tego zawodu do średnich i niższych warstw mieszczaństwa.

---