Sprawozdanie z ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu PKIEM
Mariusz Bryła	Temat Ćwiczenia: Połączenia gwintowe	Data: 12.04.2005
Rok II ETI Grupa L1			Ocena:

1. Podstawy teoretyczne

Zależnie od zarysu gwintu w przekroju wzdłużnym, rozróżniamy: gwinty trójkątne ,trapezowe i okrągłe. Trójkątne: przytępione (luz wierzchołkowy) i pełne (bez luzu).

Gwint może być prawo i lewoskrętny. Gwinty utworzone przez skojarzenie odpowiednio stopniowanego szeregu średnic z dobranym do każdej z nich określonym skokiem noszą nazwę gwintów zwykłych. Gwinty o skokach mniejszych - drobnozwojowe, większych - grubozwojne. Jeżeli na rdzeniu śruby nawinięte są zwoje będące pasmem jednego występu - to gwint pojedynczy inaczej - podwójny, potrójny itp. Znormalizowane są tylko gwinty pojedyncze, przy czym wszystkie wymiary liniowe zarysów gwintu zależą od skoku P.

Spotykamy głównie gwinty walcowe, są też stożkowe(poł. rurowe wymagające szczelności).

1. metryczny- trójkątny, walcowy

2. calowy, kąt 55

3. rurowy calowy- trójkątny lub stożkowy 55 lub 60

4. trapezowy symetryczny- walcowy 30 (poł. ruchowe o zmiennych kier obciążenia)

5. -||- niesymetryczny - walcowy 30, 45 (-||- obciążone 1-kier

6. Okrągły walcowy - (stosowany w elektrotechnice)

Spotykamy następujące średnice:

d - nominalna(najczęściej średnica zewnętrzna)

d1, dr - śr. rdzenia

d2, dp - podziałowa

D - śr. gwintu nakrętki

D1 (Do)- otworu nakrętki

D2 (Dp) - podziałowa nakrętki

Zaleca się stosowanie gwintów metrycznych i drobnozwojowych tam gdzie występują el. z tworzyw sztucznych. W połączeniach gwintowych łącznikami są śruby, nakrętki i wkręty.

Podkładki - elementy pomocnicze, zabezpieczają powierzchnie elementów łączonych przed zgniataniem i ścieraniem przez nakrętkę lub łeb śruby albo do zabezpieczenia nakrętek przed odkręcaniem się. Służą do wyrównywania pochyleń ścianek ceowników, teowników itp. przy łączeniu ich z innymi elementami za pomocą śrub (śruby nie ulegają zginaniu przy dokręcaniu nakrętek)

Zapobieganie samoodkręcaniu się połączeń gwintowych

Niekontrolowanemu odkręcaniu się śrub we właściwie obciążonym połączeniu gwintowym można zapobiec następującymi metodami:

• Stosowanie śrub wysokowytrzymałych może ułatwić przyłożenie większych sił osiowych, które zapobiegają względnym przesunięciom.

• Zwiększenie stosunku l/d do 6 (l = długość gwintu, d = jego średnica) podnosi elastyczność połączenia gwintowego. (Stosunek l/d >6 jest uważany za optymalny).

• Odpowiednia zmiana profilu lub obróbki powierzchni czołowych śruby i nakrętki podnosi wartość ich tarcia.

• Zastosowanie kleju (żywice) eliminuje swobodę ruchów poprzecznych dzięki całkowitemu wypełnieniu szczelin. Obecność utwardzonego kleju w przestrzeni między-gwintowej zwiększa również wartość tarcia w gwincie.

• Poślizg gwintu można ograniczyć stosując połączenia kształtowe (np. kołki klinujące, napawany punkt).

• Zastosowanie dwóch nakrętek

• Nakrętki z zawleczkami

• Podkładki sprężynujące

• Wkładki stylonowe itp.

2. Charakterystyka łączników i gwintów

L.p.	ŁĄCZNIK (rysunek, opis)	RODZAJ GWINTU		PARAMETRY GWINTU		OZNACZENIE GWINTU	ZASTOSOWANIE
1.	Rys.załącznik	Metryczne, o zarysie trójkątnym, prawozwojne			Wymiary na rysunku	1. M12 x 1,25 2. M14 x 1,5	Połączenia spoczynkowe
2.		Calowy, o zarysie trójkątnym, prawozwojny			Wymiary na rysunku	M11 x 20/1”	Połączenia spoczynkowe
3.		Metryczny, o zarysie trójkątnym prawozwojny			Wymiary na rysunku	M17 x 1,5	Połączenia spoczynkowe
4.		Metryczny, o zarysie trójkątnym, prawozwojny			Wymiary na rysunku	M12 x 1,75	Połączenia spoczynkowe
5.		Metryczny, o zarysie trójkątnym, prawozwojny			Wymiary na rysunku	M12 x 1,5	Połączenia spoczynkowe
6.			Metryczny, o zarysie trójkątnym, prawozwojny		Wymiary na rysunku	M12 x 1,25	Połączenia spoczynkowe
7.			Trapezowy, prawozwojny		Wymiary na rysunku	TR 59 x 2	Połączenia ruchowe
8.			Metryczny, o zarysie prostokątnym, prawozwojny		Wymiary na rysunku	M16 x 1,5	Połączenia ruchowe
9.			Calowy, stożkowy		Wymiary na rysunku	St. B. 14/1”	Połączenia ruchowe
10.			Metryczny, o zarysie trójkątnym, prawozwojny		Wymiary na rysunku	M10 x 1,5	Połączenia spoczynkowe

3. Montaż i demontaż połączeń gwintowych

• Zapoznanie się z rodzajami kluczy.

• Demontaż pokrywy głowicy z zachowaniem kolejności odkręcania śrub.

• Montaż pokrywy głowicy:

• Dobór własności momentu dociągania śrub w zależności od nominalnych średnic gwintów.

• Wkręcenie swobodne śrub (na wymaganą długość gwintu).

• Dociągnięcie (wywarcie na wkręt, śrubę lub nakrętkę momentu skręcającego
  o odpowiedniej wartości zapewniającej określoną wartość naprężeń wstępnych w śrubie lub wkręcie) za pomocą klucza dynamometrycznego.

4. Wykonanie ręczne połączenia gwintowego

a) Wykonanie gwintu zewnętrznego za pomocą narzynki:

Wyposażenie: materiał do gwintowania, narzynki, gwintowniki, smar

Przebieg:

• dobór odpowiedniej narzynki do średnicy łącznika( pręt Ø6 więc narzynka M6)

• odpowiednio przygotowujemy pręt

• ustawiamy na nim narzynkę pod kątem prostym

• doprowadzamy kilka kropel smaru

• na początku 2-3 pełne obroty, później co chwilę cofamy narzynkę o ćwierć obrotu aby złamać i usunąć wióra

Wynik:

• Otrzymujemy oczekiwany przez nas gwint

b) Wykonanie gwintu wewnętrznego za pomocą gwintownika:

Wyposażenie: wiertarka, wiertło, gwintowniki

Przebieg:

• dobór odpowiedniej średnicy wiertła do wykonania otworu pod gwint

• dobór gwintownika

• wykonanie gwintu (zachowujemy odpowiednią kolejność zastosowanych gwintowników 1 a potem 2 ew. stosujemy jeszcze 3)

Wynik: Otrzymujemy oczekiwany przez nas gwint wewnętrzny

5. Zadanie

Dobrać gwint metryczny zwykły dla śruby obciążonej wzdłuż osi siła 35 KN, jeśli naprężenia dopuszczalne na rozciąganie wynoszą 120 MPa.

M20

6. Wnioski

• Są tanie i łatwe w montażu

• Zapewniają trwałość i szczelność połączenia

• Stosunkowo łatwe do wykonania

• Kolejność zakręcania i odkręcania ma bardzo duże znaczenie

• Nakrętki, śruby i wkręty dociskamy stopniowo: 1/3, później 2/3 zamierzonego docisku, następnie- pełny docisk

• Można je zastosować w podnośnikach (podnośnik śrubowy)

• Mogą być stosowane zarówno w połączeniach spoczynkowych, jak i ruchomych

• Do dokręcania śrub w kołach samochodowych wymagany jest moment 120-150Nm

2

---