Sammadinnhi Sutta
Rozprawa o Właściwym Poglądzie
(Sammàdiññhisuttaü)
1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki. Tam czcigodny Sariputta odezwał się do mnichów tak: "Mnisi". "Przyjacielu" odpowiedzieli. Czcigodny Sariputta rzekł to:
2 Człowiek o właściwym poglądzie, człowiek o właściwym poglądzie jest powiedziane. W jaki sposób szlachetny uczeń jest człowiekiem o właściwym poglądzie, z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął? "W rzeczy samej, przyjacielu, przybyliśmy z daleka by dowiedzieć się znaczenia tych słów od czcigodnego Sariputty. Byłoby dobrze gdyby czcigodny Sariputta objaśnił znaczenie tych słów. Słysząc to od niego mnisi je zapamiętają". Zatem przyjaciele, słuchajcie i dobrze uważajcie na to co powiem. "Tak jest" odpowiedzieli mnisi. Czcigodny Sariputta rzekł to:
Korzystne i niekorzystne
3 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie niekorzystne, korzystne, korzeń niekorzystnego i korzeń korzystnego, w ten sposób jest on człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął.
4 A co jest niekorzystne, korzeniem niekorzystnego, co jest korzystne, korzeniem korzystnego? Zabijanie istot jest niekorzystne. Zabieranie tego co niedane jest niekorzystne. Niewłaściwe prowadzenie się odnośnie seksualnych pragnień jest niekorzystne. Fałszywa mowa jest niekorzystna, złośliwa mowa jest niekorzystna. Szorstka mowa jest niekorzystna. Obmowa jest niekorzystna. Pożądliwość jest niekorzystna. Zła wola jest niekorzystna. Błędny pogląd jest niekorzystny. Oto co nazywa się niekorzystnym.
5 A co jest korzeniem niekorzystnego? Chciwość jest korzeniem niekorzystnego. Nienawiść jest korzeniem niekorzystnego. Złudzenie jest korzeniem niekorzystnego. Oto co nazywa się korzeniem niekorzystnego.
6 A co jest korzystne? Powstrzymywanie się od zabijania żywych istot jest korzystne. Powstrzymywanie się o zabierania tego co niedane jest korzystne. Powstrzymywanie się od niewłaściwego prowadzenia się odnośnie seksualnych pragnień jest korzystne. Powstrzymywanie się od fałszywej mowy jest korzystne. Powstrzymywanie się od złośliwej mowy jest korzystne. Powstrzymywanie się od szorstkiej mowy jest korzystne. Powstrzymywanie się od obmowy jest korzystne. Powstrzymywanie się od pożądliwości jest korzystne. Powstrzymywanie się od błędnego poglądu jest korzystne. Oto co nazywa się korzystnym.
7 A co jest korzeniem korzystnego? Nie-chciwość jest korzeniem korzystnego, nie-nienawiść jest korzeniem korzystnego, nie-złudzenie jest korzeniem korzystnego.
8 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał w ten sposób niekorzystne, korzeń niekorzystnego, korzystne i korzeń korzystnego to całkowicie zaniechuje on dogłębnych tendencji do pożądania, zaniechuje on dogłębnych tendencji do awersji i wykorzenia on dogłębne tendencje do poglądu i wyobrażenia "Ja jestem" i przez zaniechanie ignorancji i powstanie prawdziwej wiedzy tutaj i teraz realizuje koniec cierpienia. W ten sposób jest on człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął.
9 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu" mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami czcigodnego Sariputty. I zadali mu następne pytanie: "Ale przyjacielu, czy może być inny sposób w który szlachetny uczeń jest człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął?" Może być, przyjaciele.
Pokarm
10 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie pokarm, powstanie pokarmu, wstrzymanie pokarmu i drogę prowadzącą do wstrzymanie pokarmu w ten sposób jest on człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął.
11 A co jest pokarmem, co powstaniem pokarmu, co wstrzymaniem pokarmu, co drogą prowadzącą do wstrzymania pokarmu. Są Cztery rodzaje pokarmu, utrzymujące i wspomagające istoty już istniejące i te szukające odnowienia istnienia. Jakie cztery? To fizyczne jedzenie jako pokarm, zwykłe lub subtelne, kontakt jako drugi, wola jako trzeci i świadomość jako czwarty. Z powstaniem pragnienia jest powstanie pokarmu. Ze wstrzymaniem pragnienia następuje wstrzymanie pokarmu. Droga prowadząca do wstrzymania pokarmu to właśnie ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
12 Po tym jak szlachetny uczeń tak zrozumiał pokarm, powstanie pokarmu, wstrzymanie pokarmu i drogę prowadzącą do wstrzymania pokarmu to całkowicie zaniechuje on dogłębnych tendencji do pożądania, zaniechuje on dogłębnych tendencji do awersji i wykorzenia on dogłębne tendencje do poglądu i wyobrażenia "Ja jestem" i przez zaniechanie ignorancji i powstanie prawdziwej wiedzy tutaj i teraz realizuje koniec cierpienia. W ten sposób jest on człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął.
13 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu" mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami czcigodnego Sariputty. I zadali mu następne pytanie: "Ale przyjacielu, czy może być inny sposób w który szlachetny uczeń jest człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął?" Może być, przyjaciele.
Cztery prawdy
14 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie cierpienie, powstanie cierpienia, wstrzymanie cierpienia i drogę prowadzącą do wstrzymania cierpienia…
15 A co jest cierpieniem, co jest powstaniem cierpienia, co jest wstrzymaniem cierpienia , co jest drogą prowadzącą do wstrzymania cierpienia? Narodziny są cierpieniem, starość jest cierpieniem, żal, płacz, ból, smutek jest cierpieniem, w skrócie pięć agregatów skażonych chwytaniem jest cierpieniem. Oto co nazywa się cierpieniem.
16 A co jest powstaniem cierpienia? To pragnienie co powoduje odnowienie istnienia, stowarzyszone z rozkoszą i pożądaniem, rozmiłowaniem się to w tym to w tamtym, mianowicie pragnienie zmysłowości, pragnienie istnienia i pragnienie nie-istnienia. Oto co nazywa się powstaniem cierpienia.
17 A co jest wstrzymaniem cierpienia? To nieobecność, zanik i wstrzymanie, rezygnacja, uwolnienie się, odpuszczenie i odrzucenie tegoż pragnienia. Oto co nazywa się wstrzymaniem cierpienia.
18 A co jest drogą do wstrzymania cierpienia? Droga do wstrzymania cierpienia to właśnie ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
19 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał cierpienie, powstanie cierpienia, wstrzymanie cierpienia, drogę do wstrzymania cierpienia całkowicie zaniechuje on dogłębnych tendencji do pożądania, zaniechuje on dogłębnych tendencji do awersji i wykorzenia on dogłębne tendencje do poglądu i wyobrażenia "Ja jestem" i przez zaniechanie ignorancji i powstanie prawdziwej wiedzy tutaj i teraz realizuje koniec cierpienia. W ten sposób jest on człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął.
20 Mówiąc: "Dobrze przyjacielu"…
Starość i śmierć
21 jak tylko szlachetny uczeń zrozumie starość i śmierć, powstanie starości i śmierci, wstrzymanie starości i śmierci i drogę prowadzącą do wstrzymania i śmierci…
22 A co jest starością i śmiercią, co jest powstaniem starości i śmierci, co jest wstrzymaniem starości i śmierci? W różnych stanach istnienia, starość istot, ich podeszły wiek, łamliwość (zębów), siwizna (włosów), pomarszczenie (skóry) schyłek życia i osłabieni organów zmysłowych, oto co nazywa się starością.
23 W różnych stanach istnienia, zgon, umieranie, odchodzenie, zanik, znikanie, wypełnienie czasu, zanik agregatów- oto co nazywamy śmiercią.
24 Tak i ta starość i ta śmierć są tym co nazywa się starością i śmiercią. Z powstaniem narodzin jest powstanie starości i śmierci. Ze wstrzymaniem narodzin jest wstrzymanie starości i śmierci. Droga prowadząca do wstrzymania starości i śmierci to właśnie ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
25 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał starość i śmierć…
26 Mówiąc: "Dobrze przyjacielu"…
Narodziny
Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie narodziny, powstanie narodzin, wstrzymanie narodzin i drogę do wstrzymania narodzin…
28 A co jest narodzinami, co jest powstaniem narodzin, co jest wstrzymaniem narodzin, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania narodzin? W różnych stanach istnienia, narodziny istot, ich dojście do narodzin, umiejscowienie (w łonie), generacja, manifestacja agregatów, uzyskanie baz dla kontaktu, oto co nazywa się narodzinami. Z powstaniem istnienia jest powstanie narodzin. Ze wstrzymaniem istnienia jest wstrzymanie narodzin. Droga prowadząca do narodzin to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
29 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał narodziny…
30 Mówiąc: "Dobrze przyjacielu"…
Istnienie
31 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie istnienie, powstanie istnienia, wstrzymanie istnienia, drogę prowadzącą do wstrzymania istnienia…
32 A co jest istnieniem, co jest powstaniem istnienia, co jest wstrzymaniem istnienia, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania istnienia? Są trzy rodzaje istnienia, istnienie (w sferze) zmysłowych pragnień, istnienie subtelno-materaialne i istnienie niematerialne. Z powstaniem chwytania jest powstanie istnienia, z wstrzymaniem chwytania jest wstrzymanie istnienia. Droga prowadząca do wstrzymania istnienia to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
33 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał istnienie…
34 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"…
Chwytanie
35 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie chwytanie, powstanie chwytania, wstrzymanie chwytania, drogę do wstrzymania chwytania….
36 A co jest chwytaniem, co jest powstaniem chwytania, co jest wstrzymaniem chwytania, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania chwytania? Są te cztery rodzaje chwytania, chwytanie się zmysłowych pragnień, chwytanie się (błędnych) poglądów, chwytanie się obrządków i rytuałów, chwytanie się poglądu na osobowość. Z powstaniem pragnienia jest powstanie chwytania, z wstrzymaniem pragnienia jest wstrzymanie chwytania. Droga prowadząca do wstrzymania chwytania to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
37 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał chwytanie…
38 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"…
Pragnienie
Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie pragnienie, powstanie pragnienia, wstrzymanie pragnienia, drogę prowadzącą do wstrzymania pragnienia…
40 A co jest pragnieniem, co jest powstaniem pragnienia, co jest wstrzymaniem pragnienia, co jest drogą do wstrzymania pragnienia?. Jest sześć rodzajów pragnienia: pragnienie form, pragnienie dźwięków, pragnienie zapachów, pragnienie obiektów dotyku, pragnienie obiektów mentalnych. Z powstaniem uczucia jest powstanie pragnienia, ze wstrzymaniem uczucia jest wstrzymanie pragnienia. Droga prowadząca do wstrzymania pragnienia to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
41 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał pragnienie..
42 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"…
Uczucie
43 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie uczucie, powstanie uczucia, wstrzymanie uczucia i drogę prowadzącą do wstrzymania uczucia…
44 A co jest uczuciem, co jest powstaniem uczucia, co jest wstrzymaniem uczucia, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania uczucia? Jest sześć rodzajów uczucia: uczucie zrodzone z kontaktu oka, uczucie zrodzone z kontaktu ucha, uczucie zrodzone z kontaktu nosa, uczucie zrodzone z kontaktu języka, uczucie zrodzone z kontaktu ciała i uczucie zrodzone z kontaktu umysłu. Z powstaniem kontaktu jest powstanie uczucia, ze wstrzymaniem kontaktu wstrzymanie uczucia. Droga prowadząca do wstrzymania uczucia to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
45 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał uczucie…
46 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"…
Kontakt
47 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie kontakt, powstanie kontaktu, wstrzymanie kontaktu, drogę prowadzącą do wstrzymania kontaktu…
48 A co jest kontaktem, co jest powstaniem kontaktu, co jest wstrzymaniem kontaktu, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania kontaktu? Jest sześć rodzajów kontaktu: oko kontakt, ucho kontakt, nos kontakt, język kontakt, ciało kontakt, umysł kontakt. Z powstaniem sześciorakiej bazy jest powstanie kontaktu ze wstrzymaniem sześciorakiej bazy jest wstrzymanie kontaktu. Droga prowadząca do wstrzymania kontaktu to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
49 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał kontakt…
50 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"..
Sześcioraka baza
51 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie sześcioraką bazę, powstanie sześciorakiej bazy, wstrzymanie sześciorakiej bazy, drogę prowadzącą do wstrzymania sześciorakiej bazy…
52 A co jest sześcioraką bazą, co jest powstaniem sześciorakiej bazy ,co jest wstrzymaniem sześciorakiej bazy, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania sześciorakiej bazy? Jest sześć baz: oko-baza, ucho-baza, nos-baza, język-baza, ciało-baza, umysł-baza. Z powstaniem imienia-i-formy jest powstanie sześciorakiej bazy, ze wstrzymaniem imienia-i-formy jest wstrzymanie sześciorakiej bazy. Droga prowadząca do wstrzymania sześciorakiej bazy to ta
Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
53 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał sześcioraką bazę…
54 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"…
Imię-i-forma
55 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie imię-i-formę, powstanie imienia-i-formy, wstrzymanie imienia-i formy i drogę prowadzącą do wstrzymania imienia-i-formy …
56 A co jest imieniem-i-formą, co jest powstaniem imienia i formy, co jest wstrzymaniem imienia-i-formy, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania imienia-i-formy?
57 Uczucie, percepcja, wola, kontakt, skierowanie uwagi jest tym co nazywa się imieniem.
58 Cztery wielkie elementy i forma od nich pochodząca jest tym co nazywa się formą.
59 I tak to imię i ta forma jest tym co nazywa się imieniem-i-formą. Z powstaniem świadomości jest powstanie imienia-i-formy, ze wstrzymaniem świadomości jest wstrzymanie imienia-i-formy. Droga prowadząca do wstrzymania imienia-i-formy to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
60 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał imię-i-formę…
61 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"…
Świadomość
62 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie świadomość, powstanie świadomości, wstrzymanie świadomości i drogę prowadzącą do wstrzymania świadomości…
63 A co jest świadomością, co jest powstaniem świadomości, co jest wstrzymaniem świadomości, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania świadomości? Jest sześć rodzajów świadomości: świadomość oka, świadomość ucha, świadomość nosa, świadomość języka, świadomość ciała, świadomość umysłu. Z powstaniem determinacji jest powstanie świadomości. Ze wstrzymaniem determinacji jest wstrzymanie świadomości. droga prowadząca do wstrzymania świadomości to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
64 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał świadomość…
65 Mówiąc: "Dobrze przyjacielu"…
Determinacje
66 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie determinacje, powstanie determinacji, wstrzymanie determinacji, drogę prowadzącą do wstrzymania determinacji…
67 A czym są determinacje, co jest powstaniem determinacji, co jest wstrzymaniem determinacji, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania determinacji? Są trzy rodzaje determinacji: determinacja ciała, determinacja mowy, determinacja umysłu. Z powstaniem ignorancji jest powstanie determinacji, ze wstrzymaniem ignorancji jest wstrzymanie determinacji.
68 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał determinacje…
69 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"…
Ignorancja
70 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie ignorancję, powstanie ignorancji wstrzymanie ignorancji, drogę prowadzącą do wstrzymania ignorancji…
71 A co jest ignorancją, co jest powstaniem ignorancji, co jest wstrzymaniem ignorancji, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania ignorancji? Niewiedza o cierpieniu, o powstaniu cierpienia, o wstrzymaniu cierpienia, o drodze prowadzącej do wstrzymania cierpienia jest ignorancją. Z powstaniem skaz jest
powstanie ignorancji, ze wstrzymaniem skaz jest wstrzymanie ignorancji. Droga prowadząca do wstrzymania ignorancji to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
72 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał ignorancję…
73 Mówiąc: "Dobrze, przyjacielu"…
Skazy
74 Jak tylko szlachetny uczeń zrozumie skazy, powstanie skaz, wstrzymanie skaz i drogę prowadzącą do wstrzymania skaz w ten sposób jest on człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął.
75 A czym są skazy, co jest powstaniem skaz, co jest wstrzymaniem skaz, co jest drogą prowadzącą do wstrzymania skaz? Są trzy skazy: skaza zmysłowych pragnień, skaza istnienia i skaza ignorancji. Z powstaniem ignorancji jest powstanie skaz. Ze wstrzymaniem ignorancji jest wstrzymanie skaz. Droga prowadząca do wstrzymania skaz to ta Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwy sposób utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, właściwa koncentracja.
76 Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał skazy powstanie skaz, wstrzymanie skaz, drogę prowadzącą do wstrzymania skaz to całkowicie zaniechuje on dogłębnych tendencji do pożądania, zaniechuje on dogłębnych tendencji do awersji i wykorzenia on dogłębne tendencje do poglądu i wyobrażenia "Ja jestem" i przez zaniechanie ignorancji i powstanie prawdziwej wiedzy tutaj i teraz realizuje koniec cierpienia. W ten sposób jest on człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął. Oto co powiedział czcigodny Sariputta. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami czcigodnego Sariputty.