Globalizacja rynków finansowych- otwieranie się narodowych rynków kapitałowych na swobodny przepływ kapitałów pomiędzy krajami tworzącymi międzynarodowy rynek.
Delegowanie pracowników jest formą transgranicznego świadczenia usług, a swobodne świadczenie usług jest jedną z fundamentalnych swobód UE.
FORMY MONOPOLIZACJI RYNKU I RODZAJE ZRZESZEŃ MONOPOLISTYCZNYCH Pozycja Monopolisty w zakresie produkcji lub zbytu umożliwia przedsiębiorstwu ustalenie ceny monopolowej i osiąganie większych zysków w porównaniu do warunków rynku konkurencyjnego. Z tej racji dążenie przedsiębiorstw do monopolizowania działalności gospodarczych jest cecha rozwijającej się gospodarki rynkowej.
1. Pojęcie gospodarki światowej
Gospodarka światowa - [system trwałych powiązań gospodarczych między krajami, obejmujących swym zasięgiem cały świat]; system powiązań produkcyjnych, technologicznych, handlowych, finansowych i instytucjonalnych między gospodarkami narodowymi różnych krajów, na różnym poziomie rozwoju ,rewolucja przemysłowa.
2. Pojęcie MSE
Międzynarodowe stosunki gospodarcze (ekonomiczne) są dyscypliną nauki opierającą się na zbliżonych do pozostałych dziedzin ekonomii podstawach metodologicznych. Ogólne motywy, którymi kierują się przedsiębiorstwa, państwa czy grupy państw w sferze działalności ekonomicznej,
Powiązania są analizowane z dwóch punktów widzenia:
- z punktu widzenia praw ekonomicznych rządzących zachowaniami przedsiębiorstw, krajów i grup krajów w procesie kształtowania międzynarodowych powiązań gospodarczych
- z punktu widzenia polityki ekonomicznej, którą prowadzą podmioty gospodarcze, rozwijając powiązania międzynarodowe.
3.Proces internacjonalizacji w gosp. Światowej
Głównym czynnikiem powodującym internacjonalizację procesu gospodarowania jest postęp techniczny.
4. Rewolucja przemysłowa i jej oddziaływanie na strukturę produkcji
Zasadniczy przełom ilościowy i jakościowy w handlu międzynarodowym następuje wraz z rewolucją przemysłową.. Dzięki takim osiągnięciom rewolucji przemysłowej, jak kolej, statki parowe i telegraf, masowe przewozy, zarówno na bliższe, jak i dalsze odległości, przestały być przeszkodą nie do pokonania.
5. Cła
Cło - jest to najstarszy i bardzo szeroko stosowany środek polityki handlowej. Jest to opłata pobierana przy przekroczeniu przez towar granicy celnej danego kraju
WYRÓŻNIAMY:
Cło importowane - [zdecydowana większość obecnie stosowanych ceł]; są to opłaty pobierane przy imporcie danego towaru. Najczęściej uznaje się bowiem, że interesie kraju leży ograniczenie importu niektórych towarów.
Cło eksportowane - [rzadziej stosowane]; jest to opłata przy wywozie towarów;
Cło tranzytowe - jest to opłata pobierana od towarów zagranicznych przewożonych przez obszar danego kraju.
Cło fiskalne - są stosowane po to, by uzyskać wpływy finansowe do budżetu państwa.
Cła ochronne - ich celem jest ochrona krajowych producentów przed konkurencją. Cła te mogą spełniać także funkcję fiskalną, np. cła na samochody to przede wszystkim cła ochronne.
Cła ad valorem -gdy stawka celna podawana jest jako wskaźnik procentowy, wielkość cła jest odsetek od ceny towaru.
Cło specyficzne - charakteryzuje się tym, że stawki celne podawane są w odniesieniu do ilości danego towaru,
Cła mieszane - jest to kombinacja cła specyficznego i cła ad walorem
6. Bariery poza i parotaryfowe
-bariery parataryfowe
a)opłaty wyrównawcze;
- ograniczenia administracyjne działające za pośrednictwem mechanizmu cenowego
a)ograniczenia ilościowe;
c)normy techniczne i sanitarne;
d)zakupy rządowe;
e)wymóg składnika krajowego;
f)reguły pochodzenia;
g)subsydia eksportowe.
Najczęściej stosowane bariery administracyjne
ograniczenia ilościowe być importowane w określonym czasie.
VER (ang.: Voluntary Export Restraints) porozumienie między krajem importującym, a eksportującym, w którym ostatni zobowiązuje się ograniczyć eksport danego dobra do określonej wielkości.
normy techniczne lub sanitarne - przepisy parametrów, jakim powinny odpowiadać towary sprzedawane na danym rynku.
reguły pochodzenia - reguły określające, jaka część wartości produktu sprzedawanego na warunkach preferencyjnych musi być dodana na obszarze danego ugrupowania.
Bariery parataryfowe - są to środki, których stosowanie powoduje uruchomienie mechanizmu identycznego lub zbliżonego do mechanizmu cła.
Do barier tych zalicza się:
Opłaty wyrównawcze
Podatki nakładane na niektóre dobra (np. art. luksusowe w krajach rozwijających się,)
Dodatkowe opłaty pobierane w związku z realizacją transakcji importowej
9.Międzynarodowy Fundusz Walutowy [def, opis]
Jest niezależną międzynarodową organizacją w ramach ONZ, zajmująca się kwestiami stabilizacji ekonomicznej na świecie.
Zrzesza 184 państwa. Dostarcza pomocy finansowej zadłużonym krajom członkowskim, które w zamian są zobowiązane do dokonywania reform ekonomicznych i innych działań stabilizujących.
Funkcje
W celu realizacji wymienionych zadań MFW pełni trzy istotne funkcje:
regulacyjną - polegającą na nadzorowaniu stosowanych przez kraje członkowskie ograniczeń walutowych i przestrzegania reguł kursowych;
kredytową - przez dostarczenie krajom członkowskim dodatkowych źródeł finansowania w postaci różnych kredytów;
SYSTEM Z BRETTON WOODS NAZYWA SIĘ NIEKIEDY SYSTEMEM DEWIZOWO-ZŁOTYM.
Za stabilność kursu waluty odpowiedzialne były banki centralne. MFW nakładał na nie obowiązek interwencji, gdy kursy wychylały się o więcej niż +/-1% od parytetu ustalonego w złocie lub dolarach.
11.Wymień typy międzynarodowego systemu walutowego
System walutowy z Breton Woods
12.Omów znaczenie zawieszenia przez USA dolara na złoto
System waluty złotej rozpadł się podczas I wojny światowej ponownie zachowano swobodę transferu złota w skali międzynarodowej oraz powiązanie emisji pieniądza z posiadanymi rezerwami złota
Jedynie dolar USA pozostał wymienialny na złoto w sferze rozliczeń międzynarodowych między USA a bankami centralnymi krajów. Dolarowo - złoty system walutowy, funkcjonujący w latach 1944 - 1971, przyjęło się określenie jako system z Breton Woods.
MIĘDZYNARODOWY HANDEL USŁUGAMI
Cechy usług:
- Produkt w większości nie przybiera postaci materialnej, w związku z czym większość usług nie można produkować na zapas oraz magazynować (nie można też wybierać odpowiedniego momentu ich świadczenia
- Trudno je rejestrować (uchwycić moment sprzedaży, szczególnie w obrocie międzynarodowym)
- Eksport usług jest na ogół bardziej efektywny niż eksport dóbr materialnych
Czynniki wzrostu znaczenia usług po II wojnie światowej:
- Wzrost zamożności społeczeństw dysponowanie większą ilością wolnego czasu, co stworzyło dodatkowe zapotrzebowanie na usługi wykonywane dotąd w obrębie gosp. Domowych; wzrosło też zapotrzebowanie na podniesienie jakości świadczonych usług, jak też na usługi przedtem nie istniejące(np. usługi turystyczne, bankowe)
- Wzrost produkcji towarów, który pociągnął za sobą rozwój usług uzupełniających (np. transport, ubezpieczenie towarów)
- Unowocześnienie sektora usług na miarę postępu techniki, co umożliwiało wzrost wydajności pracy w tym sektorze i przyczyniło się do zaistnienia nowych rodzajów usług (np. telewizja satelitarna, usługi międzybankowe świadczenie za pośrednictwem satelitów)
- Zwiększenie możliwości świadczenia usług na odległość, dzięki nowoczesnej technice (np. komputerowa rezerwacja biletów lotniczych na dowolnych trasach)
- Wzrost specjalizacji usług i rozwój wyspecjalizowanych firm usługowych (np. powstanie firm specjalizujących się w przewozach towarów, wyodrębnienie się spedycji transportu, wąska specjalizacja w usługach ubezpieczeniowych)
Istotny wpływ na rozwój sektora usług miały korporacje transnarodowe. Jednakże ich wpływ nie był jednoznaczny, gdyż z jednej str. Przyczyniły się do wzrostu eksportu usług, w następstwie do rozwoju eksportu towarów i usług wyspecjalizowanych, z drugiej zaś działalność korporacji doprowadziła do zastąpienia części eksportu usług ich wytwarzaniem w kraju odbiorcy (tworzenie filii i oddziałów).
Im gospodarka jest bardziej rozwinięta , tym wyższy jest w niej udział usług w tworzeniu PKB oraz mają one większy udział w ogólnym zatrudnieniu. W krajach rozwiniętych usługi tworzą przeciętnie ok. 60-70% PKB. W Polsce ma miejsce niedorozwój sektora usług gdyż jego poziom wynosi 45%.
Dane o międzynarodowym handlu usługami zestawiane są dorocznie w międzynarodowym Funduszu Walutowym. Główni eksporterzy i importerzy to:
EKSPORT: IMPORT:
USA USA
Francja Niemcy
Niemcy Japonia
Włochy Francja
Wlk. Brytania Włochy
Klasyfikacja międzynarodowego handlu usługami wg Sampsona i Snape'a
1. bez migracji usługodawcy i usługobiorcy oraz bez migracji innych czynników produkcji, np. transakcje dotyczące usług ubezpieczeniowych czy reasekuracyjnych.
2. wymagający migracji czynników produkcji, jednakże bez migracji usługobiorcy, np. import usług budowlanych czy leczniczych
3. związany z migracją usługobiorcy do usługodawcy, np. świadczenie usług hotelarskich itp. Na rzecz turystów zagranicznych
4. wymagający migracji zarówno czynników produkcji (w tym usługodawców), jak i usługobiorców.
Podział międzynarodowego handlu usługami wg Breuss'a
- usługi będące bezpośrednio przedmiotem obrotu międzynarodowego - usługi, które nie wymagają międzynarodowych przepływów usługodawców do usługobiorców, a które wymienia się podobnie, jak towary, np. usługi telekomunikacyjne, bankowe i finansowe.
- usługi świadczone przy międzynarodowych przepływach usługodawców, nazywane często usługami zorientowanymi popytowo lub determinowanymi przez popyt - (usługi kontaktowe) przy ich świadczeniu niezbędna jest obecność poza granicami kraj czynników produkcji (kapitału, pracy itd.), którymi dysponuje usługodawca, np. engineering, konsulting czy też usługi archeologiczne.
- usługi świadczone przy międzynarodowych przepływach usługobiorców, nayzwane też usługami determinowanymi przez podaż - świadczone wyłącznie w kraju będącym siedzibą usługodawcy, np. usługi turystyczne, edukacyjne, medyczne.
- usługi świadczone przy międzynarodowych przeływach zarówno usługodawców jak i usługobiorców - usługi, które są świadczone i/lub z których podmioty gospodarcze z dwóch lub większej liczby krajów korzystają na terenie określonego kraju trzeciego, np. uczestnictwo artystów czy melomanów w festiwalach muzycznych poza granicami kraju, loty czarterowe.
Największy udział w światowym eksporcie usług mają:
- usługi transportowe - ok. 30%
- wpływy z podróży zagranicznych - ok.23%
- reszta usług - 47%