Przesłanki Integracji Europejskiej:
- próba szukania własnej drogi niezależnej od USA i ZSRR
- Obawa przed ekspansją komunizmu
- chęć swobodnego przemieszczania się, przepływu towarów i usług
- Ochrona praw człowieka
- próba utrzymania pozycji gosp. Europy
Próby zjednoczenia Europy:
- Cesarstwo Rzymskie I wpne-476
- Cesarstwo Franków XVIII-IX
- Cesarstwo Ottonów IX-X
- Napoleon XVIII - XIX
Koncepcje integracji europejskiej
-federacyjna - ponadnarodowe instytucje, którym miały się podporządkować kraje członkowskie, rzecznikami koncepcji byli K. Adenauer i Schuman
-konfederacyjna - dualizm, instytucje Europejskie i państwowe, pełna suwerenność, Charles de Gaulle
-unionistyczna - współpraca niezależnych podmiotów państwowych, bez organizacji ponadpaństwowych, luźna współpraca. Clement Atle
Etapy budowy wspólnoty Europejskiej
I Europejska Wspólnota Węgla i Stali 1951/2 - Francja i Niemcy, w celu koordynacji produkcji i wymiany handlowej węgla i stali. Na mocy traktatów paryskich (Francja, RFN, Włochy, Beneluks)
II Europejska Wspólnota Gosp. I Europejska Agencja Energii Atomowej (EWS, Euratom) 1957/58 - traktaty rzymskie, rozszerzenie współpracy między państwami członkowskimi do całej gosp i pokojowego wykorzystania ener. Atom.
III. Rozszerzenie rynku na północ - Dania, GB, Irlandia 1973
IV. 1981 Grecja
V Rozsz. Południe - Portugalia, Hiszpania.
VI. 1995 Szwecja, Finlandia, Austria
VII 2004: Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta, Cypr
VIII 2007 Rumunia, Bułgaria
Instytucje Europejskie
- Rada Europejska - najważniejszy organ wspólnotowy. Tworzona przez szefów państw członkowskich, co najmniej raz w roku, podejmuje strategiczne decyzje
- Rada Unii Europejskiej - organ doradczy przygotowujący projekty aktów prawnych. Składa się z ministrów państw członkowskich, siedziba w Brukseli.
- Komisja Europejska - organ wykonawczy, pełni funkcję quasi - rządu, 27 komisarzy, na czele przewodniczący, Jose Manuel Barrosso, Bruksela
- Parlament Europejski - Organ uchwałodawczy i kontrolny, 785 eurodeputowanych, 5 letnia kadencja, przewodniczy Jerzy Buzek, Strassburg.
- Europejski Trybunał Sprawiedliwości - organ sądowniczy, sędziowie wybierani w krajach członkowskich, Luksemburg.
Ojcowie Eurpy
Robert Schuman - Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, doprowadził do porozumienia między Francją a Niemcami
Walter Hellstein - Szef Komisji Europejskiej, inicjator Wspólnot Europejskich i struktur unijnych
Konrad Adenauer - kanclerz Niemiec, przeciwnik nazizmu, podpisał plan Marshalla.
Jean Monet - francuski polityk i ekonomista, architekt wspólnot europejskich, zaproponował wtedy ideę Wspólnoty Europejskiej.
Alteiro Spineli - Członek Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego, promotor federalizmu europejskiego, wywarł ogromny wpływ na proces integracji europejskiej po II wojnie światowej.
Zasady funkcjonowania UE
Od traktatu Lizbońskiego są 3 filary:
Filar I - wspólna polityka gospodarcza (rynek, polityka rolna, handlowa, gospodarcza)
Filar II - Polityka zagraniczna i bezpieczeństwo
Filar III - Polityka wew. Wymiar sprawiedliwości i współpraca organów ścigania.
Symbole Unii
- Niebieska flaga z 12 złotymi gwiazdkami
- Oda do radości
- Paszport europejski
- Wspólna waluta - w Eurolandzie od 1.01.2002 (Niemcy, Francja, Hiszpania, Portugalia, Włochy, Austria, Słowacja, Grecja, Holandia, Belgia, Luxemburg, Słowenia, Irlandia, Cypr, Łotwa)
Globalizacja - zmiany w społeczeństwach i gosp. Światowej wynikające z gwałtownego wzrostu m. nar. Wymiany handlowej i kulturalnej.
McLuhan w poł lat 70 wprowadził pojęcie globalnej wioski. Socjolog Ronald Robertson zwrócił uwagę na zagadnienia gospodarcze, gospodarka narodowa stała się światową.
Zalety: rozszerza się demokracja na świecie, chronione są prawa człowieka, rozszerzenie postępu naukowo - technicznego, ograniczenie barier w wymianie handlowej, brak barier w wymianie osobowej i kulturalnej.
Wady: zanikanie tradycji narodowych, uzależnianie państw od koncernów m. narodowych.
Handel zagraniczny to wymiana dóbr i usług między kontrahentami mającymi stałe siedziby w różnych państwa. Handel zagraniczny obejmuje
- import
- eksport
- reeksport - polega na sprzedaży za granicę towarów importowanych
Korzyści wynikajace z handlu zagranicznego;
- doprowadza do zmian w skurku dochodu narodowego
- zwiększa się efektywność gospodarowania
- zwiększa się dynamika wzrostu gospodarczego
Światowa organizacja gospodarcza:
1. GATF (Układ ogólny o cłach i handlu) - liberalizacja handlu między państwami, wprowadzenie jak najdalej idących ułatwień
2. WTO (Światowa organizacja handlu) - stanowi prawne i instytucjonalne podstawy światowego handlu
3. EFTA (europejskie stowarzyszenie wolnego handlu)
4. NAFTA (północnoamerykańskie stowarzyszenie wolnego handlu)
5. CEFTA (środkowoeuropejskie stowarzyszenie wolnego handlu)
6. Carycom (wspólnota karaibska)
7. ASEAN (Stowarzyszenie narodów azji południowo-wschodniej)
Zasady handlowe wg. Gaftu
- klauzula najwyższego uprzywilejowania
mówi ona o zobowiązaniu 2 stron do traktowania podmiotów gospodarczych pochodzących z tych państw jak i innych podmiotów narodowych
- zasada wzajemności
mówi o wzajemnych korzyściach wynikających z traktowania w analogiczny sposób podmitów gospodarczych pochodzących z państw z którymi prowadzi się wymianę gospodarczą
Ubezpieczenia Społeczne polegają na opłaceniu składki w określonej wysokości, a w zamian za to ubezpieczony uzyskuje emeryturę, rentę lub odszkodowanie tytułem wypadku lub choroby.
Do ubezpieczeń zaliczamy:
Ubezp. Emerytalne - 19,76%
Ubezp. Rentowe - 6%
Ubezp. Chorobowe - 2,45%
Ubezp. Wypadkowe - 1,6-3,2%
W 1999r. zreformowano w Polsce system ubezpieczeń społecznych wprowadzając 3 filar.
I - obowiązkowy, ZUS, II - Obowiązkowy, OFE, III - Nieobowiązkowy, dowolne OFE
Każdy ubezpieczony wpłaca składki na swoje indywidualne konto, jego przyszła emerytura i jej wysokość uzależniona będzie od zgromadzonego kapitału.
Pieniądze zgromadzone w I i II filarze z reguły będą niewystarczające na godne życie, więc konieczne będzie dodatkowe ubezpieczenie w III filarze. Pieniądze są gromadzone na IKE (indywidualne konta emerytalne)
Największe OFE w Polsce:
PZU Złota Jesień
OFE Polsat
OFE Bankowy
Allianz
Aviva
AIG
Nationale Nederlanden
Generali