K. Ablewicz „ Hermeneutyczno- fenomenologiczna perspektywa badań w pedagogice”

Wprowadzenie:

-wiedza o tym „z kim” musi poprzedzać wiedzę „nad czym” ustalenie kim jest człowiek, którego trzeba wychowywać, jakie doświadczenia są dla jego rozwoju ważne, może podpowiedzieć pedagogowi, w jakim kierunku trzeba dziecko czy młodego człowieka prowadzić, a w konsekwencji na czym skoncentrować pracę wychowawczą;

- dwie metody badawcze: ilościowa ( charakterystyczna dla nauk przyrodniczych) i jakościowa( nauki humanistyczne);

-dramat polskiej pedagogiki stosowanie metody ilościowej, przez co nie można było uzyskanego obrazu odnieść do indywidualnej jednostki;

-badania ilościowe bezużyteczne przy badaniu świata wartości realizowanego w ludzkich doświadczeniach.

Nauki pedagogiczne a humanistyczne:

-każda nauka ma swoje metody

• nauki przyrodnicze: ankieta, eksperyment, test, statystyka;

• nauki humanistyczne: hermeneutyka (jako metoda rozumiejąca i historyczna), fenomenologia i dialektyka;

-nauki humanistyczne , tzw. Geisteswissenschaften DUCH;

-nauki przyrodnicze, tzw. Naturwissenschaten NATURA;

-różnice między nauką humanistyczną i przyrodniczą:

NAUKI PRZYRODNICZE	NAUKI HUMANISTYCZNE
Objaśnianie ogólnych prawidłowości regulujących funkcjonowanie przyrody w sensie najobszerniejszym	Poznanie podstawowych struktur natury historycznej i antropologicznej
Dane pozytywne i ich ilościowe ujęcie	Ujęcie jakościowe przedmiotu badanego (sens, osobowość, niepowtarzalność, jednorazowość występowania)
Mierzenie, ważenie, liczenie	Wgląd, opis, objaśnianie
Związki kauzalne(przyczynowo-skutkowe)	Związki sensowne
Jednoznaczne dowody	Wskazówki
Martwy przedmiot, możliwość powtórzenia eksperymentu	Przedmiot żywy, niemożność powtórzenia eksperymentu

Status pedagogiki jako nauki humanistycznej:

-pedagogika humanistyczna nauka o „duchu” człowieka, jej gł. Zadanie to zrozumienie procesu duchowego rozwoju człowieka i kształtowania siebie jako indywidualności; wyrosła na gruncie filozofii niemieckiej;

-przedmiot pedagogiki humanistycznej: człowiek;

-obszar: wychowanie obszar doświadczeń bliskich i znanych tylko człowiekowi, w których bierze udział, są one wyrazem jego wew. „ja”;

-zasada fenomenu wychowania: ruch „ku przodowi”, wychowanie jest nastawione na przygotowanie człowieka do jego trwania;

-w pedagogice istotą rzeczy jest „rozróżnienie podstawowych struktur i stosunków oraz ustalenie lezącego u ich podstaw fenomenu (np. języka czy wychowania);

-wychowanie zabezpiecza człowieka przed zgubieniem jego „ducha” w sensie etycznym;

-wychowanie to wycinek rzeczywistości, dlatego pedagogika należy do nauk szczegółowych;

-pytanie antropologii i pedagogiki: jak musi być ukształtowana ludzka egzystencja jako całość, żeby można było ująć jej określone, pojedyncze przejawy pełne sensu;

-kryteria odróżniające człowieka od natury:

• historyczność człowieka czł .posiada historię i sam nią jest;

• jednorazowość i indywidualność pedagog nie pracuje z czł. znormatywizowanym, lecz z indywidualnością;

• całość i struktura w wych. i kształceniu ma się do czynienia z całym człowiekiem jako jednością myśli, uczuć i woli;

• celowość wychowania;

• pedagogika humanistyczna uzasadnienie pedagogiki jako nauki;

-zw wzgl. na przedmiot zaint. pedagogika leży w polu zainteresowań nauk społeczno-kulturowych, ogólnie zwanych humanistycznymi stąd nazwa;

Filozofia jest „światłem pedagogiki”, pedagogika jest wyrazem filozoficznego widzenia człowieka, lecz domaga się antropologicznego spojrzenia w „głąb” ludzkich istnień.

Hermeneutyka- historyczny zarys zagadnień:

-sowo „hermeneutyka” pochodzi z j. greckiego, od osoby Hermesa(posłańca bogów z Olimpu);

- znaczenie: uczynienie zrozumiałym;

-jej podstawy tkwią w hermeneutyce teologicznej (objaśnianie Pisma Św.);

-pierwotnie była to dziedzina zajmująca się objaśnianiem tekstów, poezji hermeneutyka filologiczna klasycznego językoznawstwa;

- hermeneutyka w znaczeniu pedag. wyłoniła się z konfrontacji dwóch wyżej wymienionych herm.;

- hermeneutyka stara się zrozumieć doświadczenie życia każdej osoby, refleksyjne podejście do człowieka.

Odmienność procesów wyjaśniania i rozumienia:

-rozumienie intelektualne pojmowanie danego zjawiska + nadanie mu sensu;

-wyjaśnianie przyczynowe sprawdzenie danego zjawiska;

-wyjaśnianie cechuje nauki przyrodnicze, empiryczne, rozumienie zaś nauki humanistyczne;

-rozumienie polega na tym „by przez to, co zewnętrzne poznać to, co wewnętrzne, wniknąć poza sferę zmysłową do niezmysłowej.

Hermeneutyczne koło:

-proces rozumienia ma strukturę kołą

• początek: dostrzeżenie czegoś, np. gestu;

• odniesienie tego do pewnego horyzontu, np. horyzont gestów ludzkich;

• czyli wracamy do punktu wyjścia: gest tylko wzbogacony o znaczenie;

-lepiej oddaje to znaczenie nazwa „spirala hermeneutyczna”;

-ta cecha kolistości nie daje zastąpić rozumienia wyjaśnianiem rozumienie wznosi się od rozumienia elementarnego, później na wyższe i wraca na elementarne, które nadbudowuje ( w tym wypadku nadbudowaniem jest znaczenie).

Autor, tekst i interpretator:

-dialog toczy się między autorem, tekstem i interpretatorem autor i tekst są b.mocno ze soba powiązane i wobec nich staje interpretator…

Cd nastąpi, bądź nie- niestety tekst mam tylko do str.33, ma być do 38.

---