Czy stosowanie dopingu jest bezpieczne
Spośród licznych zagrożeń trapiących współczesną cywilizację coraz częściej wymienia się zjawisko dopingu. Z każdym dniem pojawiają się jakieś nowe substancje, wabiące ułudnym mirażem sukcesu. Mnożą się wymyślne metody, usiłujące skrócić drogę do rekordu. Przekonanie, że środki dopingujące pozwolą zwiększyć szansę zwycięstwa, coraz częściej okazuje się silniejsze niż poczucie wierności zasadom czystej walki, a także zdrowy rozsądek.W obecnej dobie zatarcia naczelnych interesów populacji ludzkiej, doping został włączony do haniebnych praktyk degradacji naszego gatunku. Jest on przede wszystkim oszustwem, zaprzeczającym idei szlachetnej rywalizacji, odrzuceniem zasad moralnych i łamaniem norm etycznych. Inny złowrogi cień dopingu, to oszukiwanie własnego organizmu. Zakłócanie naturalnego metabolizmu poprzez przyjmowanie różnych substancji, a w szczególności hormonów i anabolików, sprzeczne jest z naturalnym rozwojem organizmu. Doraźne, zafałszowane sukcesy niosą za sobą trwałe, ujemne skutki zdrowotne. Doping jako zjawisko podlega ustawicznym zmianom. Przede wszystkim rozszerza się, obejmując swym wpływem, już nie tylko czołowych sportowców, ale coraz szersze kręgi młodzieży. Żywiołowym zmianom ulegają regulacje prawne, zasady kontroli i inne przepisy proceduralne. Przybywa substancji zakazanych. Doping stał się problemem społecznym. Wiedzę o nim należy więc głosić powszechnie, wiarygodnie i rzetelnie, bowiem właśnie przez edukację można oczekiwać postępu w jego zwalczaniu. Tak więc o dopingu należy mówić głośno i często. Należy tworzyć programy edukacyjne ukierunkowane na różne grupy odbiorców. Niezaprzeczalnie jedną z większych grup wśród narażonych na zetknięcie się z dopingiem są, tak jak ja, trenerzy, nauczyciele, instruktorzy sportu. To właśnie my powinniśmy być przekonani do końca, że doping to proceder nieuczciwy i zdrowotnie szkodliwy. Za doping uznaje się nie tylko stosowanie przez sportowców zakazanych środków, ale również wszystkie rodzaje manipulacji i wszelkie metody utrudniające ich identyfikację oraz ich ilościowe określenie. Nie ma znaczenia czy stosowany środek miał, czy też nie miał wpływu na wynik osiągnięć sportowych. Nieistotne są też motywy użycia zabronionego leku. Zazwyczaj sportowcy tłumaczą się, że zażyli lek ze względów zdrowotnych lub nie byli poinformowani o zakazie jego stosowania, albo przyjęli go przez pomyłkę zamiast innego niedozwolonego preparatu. Sam fakt stwierdzenia obecności w moczu niedozwolonego związku jest wykroczeniem.
Ustalając listę zakazanych klas środków dopingowych Komisja Medyczna MKOL przyjęła, że należy do nich zaliczyć te, które: 1.Umożliwiają wzrost dyspozycji do wysiłku fizycznego. 2.Te które zwiększają intensywność obciążenia treningowego przy jednoczesnym czasie odnowy i zmniejszenie przemęczenia. 3.Które maskują lub utrudniają wykrycie zakazanych związków. 4.I na końcu wyróżnimy te które powodują bezpośrednie (ostre) lub odległe (przewlekłe) następstwa chorobowe u stosujących je sportowców. Wprowadzenie badań antydopingowych wynika z przeświadczenia, że stosujący doping uzyskują nieuczciwą przewagę w rywalizacji sportowej oraz, że środki te mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia zawodnika, a także stanowią destrukcyjny wzór dla młodzieży.
Środki i metody dopingu, których stosowanie przez sportowców jest zakazane zgodnie z decyzją Komisji Medycznej MKOL. Wyróżniamy Klasy środków dopingujących są nimi:
A. Środki pobudzające np. amfetamina, kokaina, efedryna i inne podobne
Związki.
B. Narkotyczne środki przeciwbólowe (narkotyki), np. morfina, itp.
C. Środki anaboliczne: 1. Steroidy anaboliczno - androgenne, np. nandrolon, stanazolol, testosteron,itp.
D. Środki moczopędne
E. Hormony peptydowe
Jednym z większych problemów współczesnego sportu i życia jest stosowanie dopingu przez młodzież: steroidach anaboliczno - androgennych (SSA - anaboliki)
Problem powszechnego stosowania środków anabolicznych nie ogranicza się obecnie do dopingu w sporcie w celu zwiększenia osiągnięć w zawodach.Chociaż steroidy stanowią nadal znaczną przewagę wśród wszystkich wykrytych niedozwolonych związków u sportowców (70 - 80%), to wiadomo również, że środki te są bardzo często stosowane przez osoby nie uprawiające wyczynowo sportu. Dotyczy to młodych chłopców uczęszczających do siłowni, którzy biorą te środki , aby „dobrze wyglądać”, a także ludzi, którzy ze względów zawodowych powinni być silni i utrzymywać dobrą formę fizyczną (np. ochroniarze, ratownicy). Młodzież zwłaszcza stanowi grupę zwiększonego ryzyka nadużywania steroidów. Problem ten budzi szczególny niepokój ze względu na konsekwencje tak społeczne, jak i zdrowotne.
Jednak na uwagę zasługują coraz powszechniejsze zjawiska Np:
Znacznie obniżył się wiek stosujących anaboliki. 2.Zmienił się sposób stosowania i dawkowania steroidów.(bez przerw,zwiększone dawki).3. Coraz częściej używane są preparaty kupowane na tzw. „ czarnym rynku”, a więc o nie znanej czystości i sile działania.4.Konsekwencjami nadużywania steroidów są nie tylko zmiany wyglądu zewnętrznego (tak mężczyzn, jak kobiet), ale również następstwa chorobowe,np. zaburzenia psychiczne, nasilenie agresywnego zachowania i braku poczytalności w postępowaniu. Stwierdza się ponadto silne działanieuzależniające tych środków, zmuszające do ciągłego ich przyjmowania lub szukania innych preparatów zastępczych, jak alkohol lub narkotyki.
Następstwa zdrowotne dopingu steroidami anaboliczno- androgennymi.
Niezależnie od prawnej i etycznej strony używania steroidów przez zawodników, przy ocenie uzyskiwania korzyści sportowych uwzględnić należy
następstwa zdrowotne związane ze stosowaniem tych środków. Trzeba przy tym brać pod uwagę objawy bezpośrednie(wczesne), jak i potencjalne (odległe)ujawniające się po zakończeniu kariery sportowej. Testosteron i jego pochodne są bardzo silnie działającymi hormonami zarówno na organizm kobiet, jak i mężczyzn, zwłaszcza zaś na dorastającą młodzież, dzieci, a także noworodki, gdy matka w ciąży stosuje anaboliki. Sportowcy niektórych dyscyplin stosują steroidy w mniejszych dawkach i bezpośrednio przed zawodami dla zwiększenia agresywności i woli walki.Używane są one przez kulturystów dla poprawy wyglądu zewnętrznego i budowy ciała.
Zmiany wczesne (bezpośrednie). Niepożądane następstwa zdrowotne można podzielić na efekty krótkotrwałe (bezpośrednie) i odległe (ujawniają się po kilku latach) .
Działanie steroidów u mężczyzn Do wczesnych objawów stwierdzonych u mężczyzn w czasie stosowania steroidów należą:
Demaskulinizacja, a więc zanik jąder, zaburzenia normalnej ich funkcji, co prowadzi do bezpłodności a także Feminizacja, czyli powiększenie gruczołów sutkowych u mężczyzn ( z medycznego punktu widzenia każde powiększenie sutków kojarzy się ze stanem przedrakowym); u zawodników stosujących przewlekle duże dawki może wystąpić przerost stercza z powodu nagłego zatrzymania moczu.
Stosowanie steroidów u kobiet objawia się:
Defeminizacja - przejawia się: zanikaniem gruczołów sutkowych, zaburzeniami lub brakiem miesiączki, brakiem owulacji i bezpłodnością, zmianami w zachowaniu i wzrostem agresywności a także, Maskulinizacja(wirylizacja) - pojawienie się wtórnych cech męskich
u kobiet
Stosowanie anabolików przez młodzież:
Anaboliki stosowane przez młodzież, działają znacznie silniej na ich organizm, niż to występuje u dorosłych, nawet gdy dawki stosowane są w dawkach leczniczych. Steroidy anaboliczne działają silnie na psychikę młodych ludzi, powodując labilność zachowań, stany podniecenia, agresywności, a nawet napady „wściekłości” i depresję oraz próby samobójcze, gdy przerywa się podawanie tych środków. Należy również pamiętać, że anaboliki stosowane w młodym wieku mogą powodować przedwczesne zarastanie nasad kości długich, co prowadzi do zahamowania wzrostu i karłowatości. Są to zmiany nieodwracalne. Są jeszcze inne zaburzenie oto one: wzrost ciśnienia tętniczego krwi, bóle głowy, krwawienie z nosa, bóle brzucha, zaburzenia funkcji wątroby,
trądzik steroidowi, częstsze kontuzje (zerwania ścięgien w szczególności) Zaburzenia psychiczne: wzrost rozdrażnienia, impulsywność, pobudzenie psychiczne, bezsenność, stany paniki, podejrzeń i urojeń. Zaburzenia przewlekłe. Do zaburzeń tych zaliczamy: choroby sercowo - naczyniowe (zawał, nadciśnienie, udary mózgu), nowotwory, zaburzenia psychiczne, przewlekłe choroby kostno - stawowe (zwyrodnienia), zmiany zakrzepowe, zwiększenie zachorowań. Sport i wysiłek fizyczny przeciwdziałają rozwojowi miażdżycy, występowaniu zawałów serca, nadciśnienia tętniczego.
Steroidy niweczą te wszystkie korzystne efekty uprawiania sportu. Można je porównać do swego rodzaju bomby z opóźnionym zapłonem, skutki mogą wystąpić po latach.