Metody usuwania śmieci: zalety i wady

Śmieci, inaczej mówiąc odpady komunalne są mieszaniną różnych substancji. Znajdziemy w nich: materiały tekstylne, metale, papier i tekturę, tworzywa sztuczne, szkło, odpady organiczne i pozostałe odpady nieorganiczne. Radzenie sobie z coraz większą ilością odpadów od zawsze było ogromnym problemem. Ilość produkowanych przez nas śmieci rośnie z roku na rok. Ludzie zazwyczaj nie zdają sobie sprawy z wielkości problemu, wrzucają śmieci do śmietników i nie zastanawiają się co się z nimi dzieje.

W większości odpady są wywożone i składowane na wysypiskach śmieci. Jednak tak gigantyczny śmietnik nie tylko szpeci krajobraz, ale ma również inne wady. Składowane na wysypisku odpady powodują skażenia powietrza:

• Bakteriami

• Pleśniami

• Licznymi lotnymi substancjami zawartymi w odpadach lub powstającymi w wyniku rozkładu składowanych odpadów:
  -aldehydy, różne alkohole
  -estry kwasów karboksylowych, niektóre ketony
  -siarczek dimetylu
  -rozpuszczalniki: benzen, toluen i ksylen
  -chlorobenzeny i chlorofenole

• Licznymi wirusami

Rozkładające się odpady powodują wydzielanie dwutlenku węgla, metanu, amoniaku i siarkowodoru. Ze względu na silne właściwości zapachowe, szczególnie dwóch ostatnich gazów przyczynia się to do wzrostu uciążliwości składowisk komunalnych dla otoczenia. Ilość wytwarzanego metanu, może wzrastać. Metan w połączeniu z tlenem wybucha. Dlatego jeśli wysypisko nie jest wyposażone w odpowiedni system odgazowywania, może nastąpić groźny wybuch.

Wody opadowe przesiąkając przez złoże powodują zbieranie się odcieków na dnie złoża. W ich skład wchodzą jony NO₃, Cl, SO₄, PO₄; metale ciężkie: chrom, kadm, ołów, rtęć, nikiel i arsen; substancje chloroorganiczne i wiele innych różnych zanieczyszczeń. Odcieki zanieczyszczają wody podskórne i głębinowe. Dostrzeżenie tego niebezpieczeństwa doprowadziło do wydania prawa zwanego Ustawą o Oszczędzaniu i Odzyskiwaniu Surowców. Nakłada ono na operatorów obsługujących wysypiska śmieci z materiałami niebezpiecznymi obowiązek, aby zawierały one podwójną warstwę gliny lub były wyłożone tworzywem sztucznym uniemożliwiającym przenikanie w głąb gleby oraz zabezpieczone systemem zbiorników melioracyjnych gwarantujących zebranie wyciekających z wysypiska substancji. Oprócz tego, czystość wód podziemnych w sąsiedztwie wysypiska musi być systematycznie kontrolowana.

W dzisiejszych czasach istnieją nowoczesne kompostownie posiadające olbrzymie cylindryczne zbiorniki. W temperaturze powyżej 30 stopni C następuje szybki rozkład szczątków organicznych. Po 2- 3 dniach śmieci stają się kompostem, który jest nawozem naturalnym. Odpowiednie maszyny usuwają z niego metale, plastik i szkło.

Powstający kompost wzbogaca glebę w próchnicę, zwiększa jej pojemność wodną i powietrzną, poprawia wzrost i rozwój roślin. Jest to zdecydowana zaleta tego sposobu pozbywania się odpadów komunalnych. Jednak maszyny nie potrafią usuną drobnego szkła które również znajdziemy w śmieciach. Nie pozbędą się też domieszek metali ciężkich. Które są rozpuszczone albo bardzo rozdrobnione. Dlatego kompostów ze śmieci nie używa się do uprawy roślin na pokarm a tylko do uprawy kwiatów rabatowych i doniczkowych, w parkach i ogrodach.

Kolejnym sposobem usuwania odpadów, który chciałabym omówi jest ich spalanie. Zmniejsza ono objętość składowisk odpadów nawet do 90%. Niewątpliwą zaletą spalarni śmieci jest absolutne unieszkodliwienie wszystkich chorobotwórczych bakterii, wirusów i pasożytów. Obecnie energia powstająca podczas spalania jest wykorzystywana. W nowoczesnych spalarniach odpady segreguje się, usuwając z nich materiały niepożądane oraz oddzielając je od złomu żelaznego, który jest recyklowany. Pomysł wykorzystania odpadów w spalarniach generujących energię wydaje się bardzo dobry, jednak problemem stają się gazy po spalaniu i pozostający popiół.

Zagrożenia gazami spalinowymi ze spalarni odpadów dotyczą przede wszystkim:
- lotnych pierwiastków toksycznych, takich jak rtęć, która zwykle znajduje się w niewielkiej ilości w spalanych odpadach, ale jest trudno wychwytywana przez filtry;
- pewnych ilości silnie toksycznych substancji chemicznych, które pomimo niskiego stężenia w gazach spalinowych mogą stanowić zagrożenie zdrowotne dla miejscowej ludności przez swoja toksyczność i trwałość w środowisku. Wymienia się tu przede wszystkim dioksyny i furany, a także polichlorowane bifenyle (PCB).
Nie ulega wątpliwości, że każda działalność produkcyjna, w tym utylizacja odpadów, odbywa się kosztem środowiska naturalnego. Jednak ostatnio przeprowadzone badania emisji dioksyn do środowiska pokazują, że nowoczesne spalarnie odpadów nie są wcale istotnym źródłem emisji dioksan i furanów do środowiska. Ciekawostką jest, że w mleku matek karmiących mieszkających na obszarach sąsiadujących ze spalarniami odpadów stwierdzono obecność dioksyn w znacznym stężeniu.

W Anglii i USA rozpowszechnione jest domowe usuwanie resztek organicznych, zwłaszcza wśród posiadaczy domków z ogródkami. Metodą tego typu usuwania śmieci jest hodowla dżdżownic - kompostówek. Dżdżownice trzymane w odpowiednio dużym drewnianym lub plastikowym zbiorniku z ziemią zjadają wszystko, zamieniają to na ziemię kompostową, doskonałą dla wszelkich roślin. Same zaś są cenione przez wędkarzy.

Najlepszym sposobem na opanowanie odpadów i śmieci może sta się ich wtórne wykorzystanie. Zalety tego procesu to nie tylko ograniczenie ilości stałych odpadów, ale także oszczędność takich surowców jak drewno i rudy, oszczędzanie energii i redukcja zanieczyszczenia wody i powietrza. Powinniśmy domaga się od innych sprawnej organizacji skupu makulatury. Przy śmietniku powinny być osobne pojemniki na makulaturę, szkło bezbarwne, szkło kolorowe, plastik, żelazo i metale kolorowe. Warto zwrócić uwagę na to, że kraj. W którym właśnie takie sortowanie śmieci jest niemal powszechne, to jeden z najbogatszych krajów na świecie, mianowicie Niemcy.

Nie wiadomo, czy przyszłoś będzie należała do kompostowni, spalarni, czy do odpowiednio przygotowanych wysypisk. Należy pamięta jednak o tym, że każdy z tych sposobów usuwania śmieci zawiera zarówno zalety jak i ogromną ilość wad.

Jeżeli nasz kraj ma by piękny, trzeba zorganizować odpowiednie likwidacje śmieci. Trzeba przekonać bardzo wielu ludzi, do wyrzucania śmieci w wyznaczonych miejscach, a nie w lasach, czy przydrożnych rowach, najbliższym jeziorku, dolinie czy wąwozie. Gdyż wszystkie najpiękniejsze zakątki Polski stają się powoli śmietniskami. Przykładem tego może być nielegalnie utworzone wysypisko na terenie Parku Krajobrazowego Lasy nad Górna Liswartą.

---