BHP w transporcie wewnątrzzakładowym
W 2005 roku poddano kontroli w zakresie obejmującym zagadnienia związane z
bezpieczeństwem pracy w transporcie wewnątrzzakładowym 10 zakładów, w których
zatrudniano ogółem 1134 pracowników, w tym 147 kobiet i 1 młodocianego.
Najczęściej występujące nieprawidłowości, stwierdzone w wyniku kontroli:
- nie wyznaczenie wewnętrznych dróg transportowych za pomocą ciągłych pasów
(nieprawidłowość wystąpiła w 90 % skontrolowanych zakładów),
- nie konsultowanie z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkich działań
związanych z bhp, w szczególności wymienionych w art. 23711a Kp (nieprawidłowość
wystąpiła w 90 % skontrolowanych zakładów),
- brak udokumentowanej oceny ryzyka zawodowego (nieprawidłowość wystąpiła w 70 %
skontrolowanych zakładów),
- brak opracowanych zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych (nieprawidłowość
wystąpiła w 70 % skontrolowanych zakładów),
- nie zapewnienie kontroli stanu technicznego wózka jezdniowego z napędem silnikowym
przed każdym przekazaniem go do użytkowania (nieprawidłowość wystąpiła w 70 %
skontrolowanych zakładów),
- nie zabezpieczenie wózków jezdniowych z napędem silnikowym przed uruchomieniem
przez osoby nieupoważnione (nieprawidłowość wystąpiła w 70 % skontrolowanych
zakładów),
- brak decyzji Urzędu Dozoru Technicznego zezwalającej na eksploatacje wózka
jezdniowego z mechanicznym napędem układu podnoszenia (nieprawidłowość wystąpiła
w 70 % skontrolowanych zakładów),
- brak wymaganych uprawnień kwalifikacyjnych wydanych przez Urząd Dozoru
Technicznego dla pracowników obsługujących wózki jezdniowe z mechanicznym
napędem układu podnoszenia (nieprawidłowość wystąpiła w 70 % skontrolowanych
zakładów),
- brak instrukcji dotyczących użytkowania wózków jezdniowych z napędem silnikowym
(nieprawidłowość wystąpiła w 40 % skontrolowanych zakładów),
W wyniku przeprowadzonych kontroli 10 zakładów pracy w zakresie realizacji przez
pracodawców obowiązku zapewnienia bezpiecznych warunków pracy przy wykonywaniu
prac związanych z transportem wewnątrzzakładowym, inspektor pracy:
- wydał 110 decyzji, w tym 80 na piśmie (z których 63 było terminowych, 15
natychmiastowej wykonalności oraz 2 decyzje skierowania do innych prac) i 30 ustnych
(w tym 5 decyzji wstrzymania prac).
Wykonano 47 decyzji (dotyczących 1227 pracowników, w tym 4 kobiet), co stanowi 42,7%
wszystkich decyzji. Skierował do pracodawców 31 wniosków zawartych w wystąpieniach.
Zrealizowano 9 wniosków (dotyczących 765 pracowników), co stanowi 29 % wszystkich
wniosków.
Nałożono 9 mandatów karnych - kredytowanych na łączna kwotę 6200 złotych.
Nie stosowano środków oddziaływania wychowawczego oraz nie kierowano do sadu
wniosków o ukaranie, jak równie_ nie zawiadamiano prokuratury o popełnieniu przestępstwa.
Najczęściej powtarzające się u pracodawców wykroczenia dotyczyły:
dopuszczania do pracy pracowników nieposiadajacych aktualnego orzeczenia
z wstępnych lub okresowych profilaktycznych badań lekarskich, stwierdzającego brak
przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na zajmowanym stanowisku,
dopuszczania do pracy pracowników nieposiadajacych aktualnego okresowego szkolenia
w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, dopuszczania do pracy pracowników w warunkach bezpośredniego zagrożenia zdrowia
i życia poprzez niedostosowanie środków transportu do przemieszczanych ładunków, dopuszczania pracowników do obsługi wózków jezdniowych z napędem silnikowym bez
wymaganych uprawnień kwalifikacyjnych, nie zapewnienia pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej,
dopuszczania do pracy pracowników bez odzieży roboczej,
Na podstawie ustaleń inspektora pracy można stwierdzić, _e głównymi przyczynami
stwierdzonych nieprawidłowości są:
- nieznajomość obowiązujących przepisów prawa pracy w tym przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy,
- niewłaściwą organizacja pracy,
- zaniedbania służb odpowiedzialnych w zakładzie za nadzór nad przestrzeganiem
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w transporcie wewnątrzzakładowym
(zwłaszcza kierownictwa szczebla podstawowego i średniego).
Ponadto pracodawcy nadal wskazują na zbyt duże koszty pracy, które uniemożliwiają
realizacje wszystkich obowiązków wynikających ze stosunku pracy, w tym dotyczących
zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy pracach związanych
z transportem wewnątrzzakładowym.
W wyniku zastosowanych przez inspektorów pracy środków prawnych:
- 56 pracowników pracującym w warunkach przekroczenia normatywów higienicznych
pyłów wyposażono w środki ochrony indywidualnej dróg oddechowych spełniające
wymagania w zakresie oceny zgodności,
- przy 9 wózkach jezdniowych z napadem silnikowym (obsługiwanych przez 48
pracowników) zapewniono sprawny osprzęt (światła przednie, światła tylne, stacyjkę),
- zapewniono kontrole stanu technicznego wózków jezdniowych z napędem silnikowym
przed przekazaniem ich do użytkowania przez 48 pracowników,
- zapewniono bezpieczne warunki pracy 6 pracownikom wykonującym prace transportowe
elementów stalowych z wykorzystaniem suwnic pomostowych,
- wyposażono w wyłączniki bezpieczeństwa dwa przenośniki taśmowe obsługiwane przez
4 pracowników,
- 2 pracowników zostało wyposażonych w odzie_ robocza,
- 18 pracowników poddano okresowym profilaktycznym badaniom lekarskim, celem
stwierdzenia posiadania lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na
zajmowanym stanowisku,
Efekty przeprowadzonych kontroli będą większe wraz z upływem terminów wykonania
decyzji, które wykraczały poza okres, w którym temat był realizowany.
Wykazane nieprawidłowości dotyczące realizacji przez pracodawców obowiązku
zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy wykonywaniu prac
zawiązanych z transportem wewnątrzzakładowym w pełni uzasadniają celowość kontynuacji
kontroli tych zagadnień w następnych latach, a następnie rekontroli pracodawców.
Podstawowe zasady bezpieczeństwa przy obsłudze urządzeń transportowych:
- Pracodawca powinien zapewnić zastosowanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych i technicznych zwłaszcza w zakresie wyposażenia technicznego, w celu wyeliminowania potrzeby ręcznego przenoszenia ciężarów
- Jeżeli nie ma możliwości ręcznego przenoszenia ciężarów, należy podjąć odpowiednie przedsięwzięcia, w tym wyposażyć pracownika w niezbędne środki w celu zmniejszenia uciążliwości i zagrożeń związanych z wykonywaniem tych czynności
Ręczne przenoszenie ciężarów o masie przekraczające ustalone normy jest niedopuszczalne
Masa ładunków przemieszczanych przy użyciu środków transportowych nie powinna przekraczać dopuszczalnej nośności lub udźwigu danego środka transportowego
Ładunek powinien być zabezpieczony w szczególności przed upadkiem ,przemieszczeniem i zsypaniem się ze środka transportowego
- Przy obsłudze urządzeń transportu zmechanizowanego mogą być zatrudnione osoby o wymaganych kfalfikacjach do obsługi danego urządzenia
- Pracodawca jest zobowiązany zapewnić opracowanie zasad ruchu na drogach wewnątrz zakładowych, zgodnie z przepisami zasad ruchu drogowego
- Drogi powinny być oznakowane znakami drogowymi zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym
PODSTAWOWE WYMOGI BHP PRZY TRANSPORCIE RĘCZNYM
1) Organizacja prac transportowych, w tym stosowane metody pracy powinny zapewnić w
szczególności:
- Ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego, w tym zapewnienie odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek
- Wyeliminowanie nadmiernego obciążenia układu mięśniowo szkieletowego
2) Pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa, związanych z rytmem pracy wymuszonym
procesem pracy
- Ograniczenie do minimum odległości ręcznego przemieszczenia przedmiotów
- Uwzględnienie wymagań ergonomii
Przy ręcznym przenoszeniu przedmiotów - tam gdzie jest to możliwe - należy zapewnić sprzęt pomocniczy odpowiednio dobrany do ich wielkości, masy i rodzaju, zapewniający bezpieczne i dogodne wykonywanie tych prac
3) Organizacja ręcznych prac transportowych powinna uwzględniać wymagania ergonomii, a w szczególności:
- Przemieszczane przedmioty należy przenosić jak najbliżej ciała
- Sposoby ręcznego przenoszenia przedmiotów powinny eliminować ryzyko urazów, a wszcególności urazów kręgosłupa. Sposoby te powinny wykluczać przemieszczenie przedmiotów, jeżeli:
Czynności te mogą być wykonywane za pomocą skrętu tułowia
Istnieje możliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego
przedmiotu
Ciało pracownika znajduje się w niestabilnej pozycji
Pochylenie tułowia pracownika przekracza 45 stopni
4) Przedmiot przemieszczany ręcznie nie powinien ograniczać pola widzenia pracownika 5) Przy pracach związanych z ręcznym przemieszczeniem przedmiotów należy zapewnić wystarczającą przestrzeń ,zwłaszcza w płaszczyźnie poziomej umożliwiającą zahamowanie prawidłowej pozycji ciała podczas pracy
Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów przez pomieszczenia, schody korytarze albo drzwi zbyt wąskie w stosunku do rozmiarów tych przedmiotów, jeżeli stwarza to zagrożenie wypadkowe.
6) Powierzchnia, po której są przemieszczane ręczne przedmioty, powinna być równa i stabilna i nieś liska
7) Przejścia drogi transportowe oraz tory i torowiska, po których są przemieszczane przedmioty, powinny spełniać wymagania bhp określone w odrębnych przepisach
8) Opakowania przedmiotów przemieszczanych ręcznie powinny być wykonane z odpowiednio wytworzonych materiałów oraz nie powinny stwarzać zagrożeń.
9) Sposób rozmieszczania przedmiotów w opakowaniach powinien zapewnić ich stabilność
podczas przemieszczania
10) Niedopuszczalne jest przenoszenie i przetaczanie przedmiotów po pochylniach,
nie związanych w sposób stały z konstrukcją budynku o kącie nachylenia ponad 15
stopni, oraz przenoszenie po schodach o kącie nachylenia 60 stopni
11) Niedopuszczalne jest przebywanie pracownika między legarami podczas przetaczania
przedmiotów po pochyło ustawionych legarach