Anatomia 5

Wskazania do badania USG brzucha

• Bóle brzucha

• Powiększenie obwodu jamy brzusznej

• Urazy, żółtaczka, krwawienia

• Zakażenie układu moczowego

• Wymioty, biegunki

• Utrata wagi ciała, anemia

• Ciąża - prawidłowa i patologiczna

• Bezpłodność

Szyi

• Objawy zmian tarczycy

• Powiększenie obwodu szyi

• Deformacja szyi, duszność

Klatki piersiowej

• Urazy

• Podjrzenie wysięku do jamy opłucnowej

• Patologiczne poszerzenie śródpiersia

Jądra

• Niezstąpienie

• Wyciek z cewki moczowej

• Guz jądra lub najądrza

Stawów

• Choroby stawu biodrowego

• Urazy ścięgien

• Deformacja, obrzęk stawów

• Choroba reumatyczna stawów

Tkanek miękkich i mięśni

• Guzy skóry i tkanki podskórnej

• Obrzęk mięśni

• Asymetria obwodu kończyny

• Urazy

• Wyczuwalne powiększenie węzłów chłonnych

Sutka

• Wyczuwalny guz

• Wyciek z brodawek

• Powiększenie węzłów chłonnych

• Stan po mastektomii

Oczodołu

• Guz wewnątrz i zewnątrzgałkowy

• Ciała obce

• Zwichnięcie soczewki

• Wysięk i skrzepy w przedniej komorze oka

• Stare krwiaki ciała szklistego

• Wytrzeszcz prawdziwy i rzekomy

• Odwarstwienie siatkówki

• Pomiary wielkości gałki ocznej

ANATOMIA TOPOGRAFICZNA BRZUCHA

Brzuch

Granice (abdomen, venter)

• Z klatką piersiową (linia wygięta ku tyłowi łącząca trzon ostatniego kręgu piersiowego z ostatnim odcinkiem mostkowym)

• Z grzbietem (linia łącząca kąt doczaszkowy łopatki z guzem biodrowym)

• Z miednicą przednim brzegiem okolicy guza biodrowego

• Do powierzchni bocznej kończyny miednicznej - linia łącząca guz biodrowy z rzepką

• Od powierzchni przyśrodkowej kończyny miednicznej - pachwina (inguen)

Punkty topograficzne

Widzialne i wyczuwalne

• Zarys ostatniego żebra

• Łuk żebrowy (pomiędzy lewym i prawym łukiem żebrowym znajduje się kąt łuków żebrowych - Angulus arcuum costalium

• Brzeg mięśnia skośnego brzucha wewnętrznego (bydło)

• Dół przylędźwiowy, GŁODOWY (fossa paralumbalis) - trójkątne zagłębienie ograniczone przez zarys ostatniego żebra, wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych i brzeg mięśnia skośnego brzucha wewnętrznego

• Fałd boku (plica lateralis), fałd kolanowy - fałd skóry rozpięty pomiędzy dolną częścią okolicy bocznej brzucha a okolicą doczaszkową uda i rzepkową

• Żyła nadbrzuszna doczaszkowa powierzchowna (vena epigastrica cranialis siperficialis, vena subcutanea abdominis) - żyła mleczna, od podstawy wymienia do chrząstki mieczykowatej, uchodzi do ż. Piersiowej wewnętrznej przez tzw. dołek mleczny przez m. prosty brzucha miejscu pomiędzy wyrostkiem mieczykowatym a chrząstką VIII żebra

• pępek (umbiliculus, opmhalus)

Wytwory skóry brzucha

• włosy (pokrywowe, wełniste, szczecina)

• gruczoły łojowe i potowe (liczne w miejscach gdzie skóra nie jest owłosiona)

• gruczoły zatoki pachwinowej - gll. sinus inguinalis (owca) należą do gruczołów zapachowych, występują w zatoce pachwinowej tj. pomiędzy przyśrodkową powierzchnią uda a podstawą wymienia u samic/podstawą worka mosznowego u samców

• gruczoły napletkowe (gll. preputiales)- u świń, psów i małych przeżuwaczy gruczoły potowe i łojowe, u innych tylko łojowe. Wydzielina = mastka, smegma

• zachyłek napletka (diverticulum preputiale) u knura, zbiera się tam wydzielina gruczołów napletkowych, mocz, resztki nasienia;

• sutki brzuszne (mammae abdominales) u suki, kotki i lochy, pachwinowe (mammae ingulinales) u przeżuwaczy, lochy, klaczy i suki; u przeżuwaczy i klaczy = wymię (uber)

Okolice brzucha

• okolica doczaszkowa brzucha (przodobrzusze, progastrium)

• okolica podżebrowa (hypochondriaca)

• okolica chrząstki mieczykowatej (xiphoidea)

• okolica środkowa brzucha (śródbrzusze, mesogastrium)

• okolica boczna brzucha (abdominis lateralis)

• okolica pępkowa (umbilicalis)

• okolica tylna brzucha (tyłobrzusze, metagastrium)

• okolica pachwinowa (inguinalis)

• okolica łonowa (pubica)

OKOLICA DOCZASZKOWA BRZUCHA

OKOLICA PODŻEBROWA (regio hypochondriaca)

• od przodu graniczy z ok. żebrową, z tyłu z okolicą tylną brzucha, dolnie z okolicą chrząstki mieczykowatej

• znaczenie kliniczne

• laparotomia - otwarcie jamy brzusznej

• po stronie lewej

• laparotomię w celu wycięcia śledziony (resectio lienis, splenectomia), w przypadku guzów i pęknięcia śledziony

• otwarcie żołądka (gastrotomia), w celu usunięcia ciał obcych, w przypadku skrętu żołądka

• otwarcie żwacza (rumenotomia) w przypadku schorzeń żwacza i innych przedżołądków, ciał obcych w czepcu, zasadowica, kwasica żwacza

• po stronie prawej:

• obranie wycinka wątroby (biopsia hepatis)

• przecinanie nerwu błędnego (vagotomia abdominalis)

OKOLICA CHRZĄSTKI MIECZYKOWATEJ

• leży w dolnej części brzucha między oklicami podżebrowymi. Z przodu graniczy z okolicą mostkową i z tyłu z okolicą pępkową

• znaczenie kliniczne

• laparotomia

• pobieranie krwi, wstrzyknięcia dożylne (żyła nabrzuszna przednia)

OKOLICA BOCZNA BRUCHA

• granice: od przodu z ok. podżebrową, od tyłu z ok. doczaszkową uda, od góry z ok. lędźwiową od dołu z ok. pępkową

• wyróżnia się wtórnie

• dół przylędźwiowy - stratygrafia!

• Skóra

• Powięź tułowia powierzchowna

• Gałęzie dogrzbietowe skórne ostatniego n. piersiowgo, I i II nn. Lędźwiowego

• Powięź piersiowo-lędźwiowa (fascia thoracolumbalis)

• Mięsień zębaty grzbietowy doogonowy

• Mięsień skośny zewnętrzny brzucha

• Mięsień skośny wewnętrzny

• Mięsień poprzeczny brzucha

• Powięź poprzeczna

• Otrzewna ścienna

• Ściana jamy brzusznej jest najcieńsza w kącie pomiędzy brzegiem mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha a zębatym grzbietowym tylnym, za ostatnim żebrem (skóra, powięź tułowia, powięź piersiowo-lędźwiowa, m. poprzeczny brzucha, powięź poprzeczna i otrzewna ścienna)

• Znaczenie kliniczne

• Nakłucie żwacza (rumenocentesis) w przypadku wzdęcia (tympania) - ostrze trokara kierujemy na przeciwległy (prawy) guz łokciowy

• Nakłucie do jelit (enterocentesis) - u koni po stronie lewej okrężnicę dogrzbietową lewą, po stronie prawej okrężnicę dogrzbietową prawą lub głowę jelita ślepego (cecocentesis)

---