Maseczki należą do grupy kosmetyków pielęgnacyjnych. Służą do odświeżania, oczyszczania i odżywiania skóry. Maseczki są używane w postaci kremu, żelu, papki.
Rozróżniamy maseczki: odżywcze, ściągające, nawilżające, wybielające, złuszczające, rozpulchniające, rozgrzewające (termiczne - zawierają parafinę, lateks, wosk)
Podstawowe składniki maseczek:
substancja ściągająca: tlenek cynku, octan glinu
substancje pochłaniające: kaolin, talk, ziemia okrzemkowa
substancje wiążące: skrobia ziemniaczana i ryżowa, żelatyna, metyloceluloza
substancje nawilżające: gliceryna, glikol propylenowy
obok wymienionych substancji do maseczek dodaje się: kwas borowy, cytrynowy, salicylowy, mlekowy (w małych ilościach), nadtlenek magnezu, kamforę, siarka, algi, witaminy, wyciągi ziołowe, zioła, drożdże, ekstrakty ziołowe, miód, ogórek, aloes.
Charakterystyka niektórych ziół:
Skrzyp - zawiera dużo związków krzemy, witaminę C, zawiera także związki flawonowe, sole mineralne (17%), działa uszczelniająco na naczynka krwionośne i przyspiesza gojenie.
Kozieradka - zawiera saponiny, sole mineralne, witaminę A i z grupy B, związki flawonowe, śluzy (30%), zawiera również rutynę i działa odżywczo.
Siemię lniane - głównie zawiera związki białkowe, śluzy, sole mineralne, witaminy, działa łagodząco, osłaniająco, przeciwzapalnie, odżywczo.
Bratek - zawiera związki śluzowe, flawonowe, garbniki, saponiny, sole mineralne, działa uszczelniająco na naczynia krwionośne, łagodząco.
Kwiat nagietka - zawiera związki flawonowe, śluzy, żywice, związki magnezu, kwasy organiczne, działa bakteriobójczo, przeciwzapalnie.
Rozmaryn - zawiera garbniki, sole mineralne, kamforę, saponiny, działa ściągająco, pojędrniająco, przeciwdziała powstawaniu zmarszczek.
Rumianek - zawiera azuleny, garbniki, kwasy organiczne, pochodne kumaryny, flawonoidy, witamina C, PP, działa przeciwzapalnie.
Do środków upiększających zaliczamy: pomadki do ust, konturówki do ust, błyszczyk do ust, cienie do powiek, kredki do oczu i brwi, tusz do rzęs, eyeliner, róże do policzków, pudry, lakiery do paznokci.
Pudry są używane w postaci: sypkiej, prasowanej, w kremie (fluidy).
Cechy pudrów: powinny posiadać dobre właściwości kryjące, powinny posiadać dobry poślizg, powinny pochłaniać wilgoć i wydzielający się tłuszcz.
Do podstawowych składników pudrów zaliczamy:
Zapewniają właściwości kryjące: tlenek cynku, dwutlenek tytanu.
Wykazują właściwości pochłaniające: kaolin, stearynian cynku, stearynian magnezu, węglan wapnia, węglan magnezu.
Talk nadaje poślizg.
Obok wymienionych substancji do pudrów dodaje się: barwniki, substancje zapachowe, kwas borowy (do zasypek dziecięcych).
Do pudrów w kremie dodaje się: glicerynę, olej parafinowy, lanolinę, wyciągi z kwiatów, witaminy.
Do pudrów prasowanych dodaje się gipsu palonego.
Maści zalicza się do leków przeznaczonych do stosowania zewnętrznego.
Cech maści: topią się w temperaturze ciała, łatwo pokrywają skórę.
Rozróżniamy maści: rozgrzewające (często są przeciwbólowe), ochronne, przeciwzapalne, ściągające, natłuszczające, odkażające. W zależności od podłoża maści zachodzi ich odrębne działanie: 1. Jeden rodzaj maści jest wchłaniany przez skórę; 2. Maść nie wchłania się tylko jest wchłaniany sam lek.
Cechy podłoża: nie może zmieniać właściwości leku, temperatura topnienia podłoża musi być zbliżona do temperatury ciała, podłoże nie powinno podrażniać skóry i nie uczulać.
Rodzaje podłoża:
tłuszcze: łój, smalec, olej lniany, tran, olej makowy
węglowodory: olej parafinowy, wazelina, parafina
woski: lanolina, wosk pszczeli
oleje silikonowe zawierają związki krzemu i zwykle są stosowane w maściach ochronnych.
Obok podłoża w maściach mogą być następujące substancje: gliceryna, tlenek cynku, kwas borowy, kwas salicylowy, leki, kamfora, olejki eteryczne (lawendowy, eukaliptusowy, miętowy, tymiankowy, goździkowy), witaminy.
Maść borowa działa przeciwbakteryjnie, stosuje się ją na rany, poparzenia. Maść kamforowa działa rozgrzewająco i przeciwbólowo. Maść cynkowa działa wysuszająco, przeciwzapalnie, do leczenia egzemy.
Emulsje. Olej wlany do wody tworzy dwie warstwy, po zmieszaniu uzyskuje barwę mleczną, ale po krótkim czasie te warstwy się rozdzielają. Po dodaniu mydła i wymieszaniu nie doszło do rozdzielenie cieczy.
Emulsje powstają przez zmieszanie 2 lub więcej cieczy wzajemnie w sobie nie rozpuszczalnych. Można mieszać ze sobą też ciała stałe po uprzednim stopieniu.
Przykładem emulsji naturalnej jest np. mleko.
Przykładem emulsji sztucznych są: kremy, maści, mleczka, balsamy.
Emulsje są układami nietrwałymi, po pewnym czasie składniki oddzielają się od siebie. W celu utrwalenie emulsji dodaje się tzw. emulgatorów.
Emulgatorem może być: mydło, cholesterol, lanolina, alkohol cetylowy i sterylowy, lecytyna, trójetanoloamina. Emulgatory powodują jakby „sklejanie” kuleczek. W/o - mało wody, dużo oleju. O/w - mało oleju, dużo wody.
Kremy zaliczamy do preparatów emulsyjnych, a są środkami pielęgnacyjnymi. Zadaniem kremów jest przywrócenie równowagi wodno tłuszczowej naskórka.
Rozróżniamy kremy: tłuste, półtłuste, nawilżające, witaminowe.
Kremy specjalne: lecznicze, przeciwtrądzikowe, wybielające, do depilacji, do rąk, do stó, po goleniu, do opalania i samoopalacze, koloryzujące.
Surowce używane do otrzymywanie kremów:
tłuszcze: olej z oliwek, z pestek winogron, słonecznikowy, z kiełków pszenicy, wiesiołkowy, z dzikiej róży, kakaowy, masło kakaowe, tłuszcz z żółwia, z norek, lecytyna, smalec itd.
Alkohole: gliceryna, sorbit, glikol propylenowy, cholesterol, alkohol sterylowy i cetylowy
Woski: pszczeli, lanolina, olej jojoba, olej palmowy (karnauba), olbrot (wosk z wieloryba)
Witaminy: A, E, F, D, C, H, K, prowitamina B5
Węglowodory: parafina, wazelina, olej parafinowy, azuleny
Białka: kolagen, elastyna, kazeina, żelatyna
Środki konserwujące: kwas benzoesowy, benzoesan sodu, nipasol, nipagina
Węglowodany: algi, tzw. agar-agar, pektyny
Ponadto do kremów są dodawane: wyciągi z owoców, ziół, pyłków kwiatowych, niektóre aminokwasy, liposomy, ceramidy, alantoinę, tlenek cynku, kamfora, siarka, balsam peruwiański, kwas borowy, mlekowy, cytrynowy.
Do kremów samoopalających dodaje się: dihydroksoaceton.
W kremach do depilacji dodaje się kwas tioglikolowy.