CZARNE KINO AMERYKAŃSKIE

CZARNE KINO AMERYKAŃSKIE :

• Czarny Film→Film Noir:

• Seria filmów powstałych w latach 40 ,wyróżniających się mroczną atmosferą i charakterystyczną grą światłocieni

• Wiele z tych filmów opiera się na historiach kryminalnych

• Dominuje klimat sytuacji bez wyjścia

• Krytyka stosunków społecznych

• Czarna seria→Cechy:

• Mroczny nastrój

• Pesymizm w spojrzeniu na świat

• Fatalizm związany z negatywnym wpływem kobiet

• Film Noir→ pojęcie to nie dotyczy gatunku lecz pewnej poetyki

• W przeciwieństwie do filmów gangsterskich lat 30, filmy czarne kładą mniejszy nacisk na sensacyjną akcje i wykraczają poza granice środowiskowe swych poprzedników

• Bohater→ Samotny prywatny detektyw, który za kulisami powszechnego dobrobytu odkrywa powszechną korupcje i egoizm

• Prywatny detektyw jest często konieczny, bo policjanci mają ręce skrępowane przez skorumpowanych zwierzchników. A i sam z reguły może doprowadzić tylko do zatrzymania drobnych płotek; prawdziwi gangsterzy na wielką skalę są poza zasięgiem prawa

• Czarna seria posługuję się środkami filmowymi, których źródła tkwią w filmie niemieckim okresu weimarskiego:

• Mroczność→Nosferatu

• Oświetlenie→M-Morderca

• Scenerię tworzą ciemne mokre ulice wraz ze specyficzną grą świateł, w której ludzie odkrywają swe prawdziwe oblicza. W świetle dnia widz dostrzega tylko ich maski.

• W celu osiągnięcia optymalnych efektów świetlnych większość filmów tej serii tworzy się w studiach

• Filmy te kwestionują amerykański styl życia, za którego lśniącą fasadą kryje się całkowita amoralność

• W 1941 r. Bogart otrzymuje wreszcie rolę człowieka mającego świadomość swej klęski, żyjącego z nią na co dzień. Lub inaczej: nadaje taki rys swemu bohaterowi. Jest nim prywatny detektyw Sam Spade w Sokole maltańskim Johna Hustona.

• Ów dramat kryminalny otwiera nowy rozdział w historii gatunku, zapoczątkowując tzw. czarną serię. Jak wiadomo, wyróżnik artystyczny gatunku kryminalnego stanowi opis procesu rozwiązywania zagadki: kto zabił? kto ukradł?

• Rewolucyjność czarnej serii wobec poprzednich dokonań polega na wprowadzeniu trzech zasadniczych zmian:

1. Dotychczasową dominantę kompozycyjną - zagadkę- zastępuje nowa: postać bohatera, detektywa lub policjanta prowadzącego śledztwo. Jego metody działania i jego wewnętrzne przeżycia stają się ważniejsze od rozwiązania tajemnicy.

2. Tradycyjna narracja zapewniała odbiorcy niezależność od bohatera; w oparciu o przesłanki, z których można było zbudować logiczny wywód, widz miał możność prowadzenia śledztwa na własną rękę. Nowy typ narracji w pełni uzależnia go od bohatera: odbiorca jest biernym świadkiem odkrywania coraz to nowych tropów, często mylących i ani przez moment nie przewyższa detektywa wiedzą.

3. Czarnej serii zawdzięczamy nowy typ bohatera: obraca się on w środowisku przestępczym, musi więc posługiwać się jego metodami - nie tylko dla odniesienia sukcesu, ale także by ocalić własne życie.

SOKÓŁ MALTAŃSKI:

Reżyseria: John Huston

Scenariusz: John Huston

Zdjęcia: Arthur Edeson

Muzyka: Adolph Deutsch

Scenografia: Robert Haas

Kostiumy: Orry-Kelly

Montaż: Thomas Richards

Dyrektor artystyczny: Robert M. Haas

Na podstawie: powieści Dashiella Hammetta

Produkcja: USA, Warner Bros

Rok produkcji: 1941

Obsada: Humphrey Bogart(Sam Spade), Barton MacLane, Gladys George, Lee Patrick, Mary Astor, Peter Lorre, Sydney Greenstreet

• Arcydzieło czarnego kryminału

• Jeden z najwybitniejszych filmów kryminalnych w historii kina

• Wyróżniony 3 nominacjami do Oscara

• Prywatny detektyw Sam Spade (Humphrey Bogart) próbuje rozwikłać zagadkę zniknięcia bezcennej statuetki.

• Sam Spade, prywatny detektyw otrzymuje odnalezienia młodszej siostry Ruth Wonderly. W miarę jak Spade zaczyna zgłębiać sprawę okazuje się, że jego prawdziwe zlecenie polega na odnalezieniu niewielkiego posągu przedstawiającego sokoła. Rzeźba ta powstała w roku 1539 i była wyrazem hołdu złożonego przez Templariuszy królowi Hiszpanii. Niestety, w drodze do Hiszpanii galera, która ją przewoziła została zatopiona przez piratów a posągu słuch zaginął. Rzeźba odnajduje się po latach w San Francisco, ale chętnych do jej zdobycia jest wielu.

• Spade zagrany przez Bogarta, ucieleśnia człowieka wymierzającego sprawiedliwość, sam mimo wszelkich przeszkód rozwiązuje zagadkę→ Na jego kreacji wzorowano się w następnych filmach czarnej serii

• Bohater Sokoła Maltańskiego Sam Spade jest zdecydowany, bezwzględny, cyniczny, oszukujący gangsterów i wodzący za nos policję, nie może pozwolić sobie nawet na chwilę słabości, prawdziwe uczucia kryje pod maską. A przy tym lekceważy rozmaite normy i formy obyczajowe, zaczyna dzień od szklaneczki whisky, wczesnym popołudniem idzie do łóżka z klientką, romansuje także z żoną wspólnika. Nie do końca jasne są motywy uporu, z jakim walczy o rozwiązanie zagadki. Wymierza sprawiedliwość - tak, ale też eliminuje tych, którzy mogą stanowić dlań bezpośrednie zagrożenie, zarabia na chleb, wypełnia swoją wewnętrzną potrzebę działania, utwierdza się w poczuciu własnej tożsamości

• Rolą Sama Spade'a Bogart stworzył pierwszą w kinie amerykańskim postać autentycznego losera - człowieka zawsze skazanego na klęskę, noszącego ją w sobie i mającego świadomość tego. W żadnym z jego dotychczasowych bohaterów nie była tak wyeksponowana inteligencja, przenikliwość, zdolność do precyzyjnego myślenia, znakomita pamięć i umiejętność kojarzenia faktów, intuicja, znajomość psychiki ludzkiej i własnej, wreszcie pewien dystans do siebie. Ale losera nie można zagrać przekonywująco, trzeba nim być.

• Od Sokoła maltańskiego zaczyna się czarne kino lat 40. Charakteryzowało się ono penetracją mrocznych zakamarków wielkich miast zmieniających się w niepokojącą dżunglę, gdzie rządzi kłamstwo i ludzka zawiść. Bogart był w tym świecie wprawdzie orędownikiem dobra, lecz cynicznie posługiwał się takimi samymi metodami jak ścigani przezeń przestępcy.