Psychologia kliniczna wykład II

Normalność i zdrowie psychiczne we współczesnej psychologii

Przedmiot psychologii

- badanie zachowania i doznawania oraz okoliczności w jakich one zachodzą

- naukowe badanie zachowań i procesów psychicznych organizmów żywych oraz ich zależności od fizycznego stanu organizmu, stanu umysłu i środowiska zewnętrznego

Myślenie potoczne a psychologia

Stereotypowe tezy psychologiczne (psychologizowanie):

- mężczyźni są bardziej inteligentni niż kobiety

- przemoc jest powszechna

- ludzie są nieuczciwi

- dzieci są własnością rodziców

Kto cierpi na zaburzenia psychiczne?

Z danych WHO wynika że 450 mln ludzi na całym świecie doświadcza problemów ze zdrowiem psychicznym

- w Polsce w poradniach zdrowia psychicznego mamy zarejestrowanych prawie 1.3 mln osób: 15% z nich cierpi na zaburzenia afektywne (np. depresje); 1-2% choruje na schizofrenię; 30% to osoby uzależnione, a ok. 50% to zaburzenia lękowe (nerwice)

Czym jest moralność?

- norma statystyczna (takie nasilenie cechy lub stanu, które mieści się w granicach nie odbiegających od przeciętnej w danej populacji)

- norma kulturowa (społeczna)( zachowanie i styl bycia przeciętne oraz zachowanie regulowane przez normy prawne, moralne i obyczajowe)

- norma teoretyczna (podejście teoretyczne poszukujące wzorca- ideał i/lub kryteriów zdrowia psychicznego)

Kryteria nienormalności psychicznej

1. cierpienie

2. nieprzystosowanie

3. irracjonalność

4. rzadkość i niekonwencjonalność

5. dyskomfort obserwatora

6. naruszenie norm

( Seligmann, Walker, Rosenhan, 2003)

Strach i lęk

Strach składa się z następujących elementów:

1. składnik poznawczy ( rozpoznanie zagrożenia)

2. składnik somatyczny (reakcja organizmu na niebezpieczeństwo)

3. składnik emocjonalny (uczucie paniki i przerażenia)

poznawczym składnikiem lęku jest oczekiwanie bardziej rozproszonego i niejasnego zagrożenia.

Warunkowanie klasyczne- Iwan Pawłow (1849- 1936)

BODZIEC OBOJĘTNY BODZIEC BEZWARUNKOWY REAKCJA

BEZWARUNKOWA

Dzwonek Jedzenie Ślinienie

Szczur Hałas Lęk

Matka Dotyk Radość

BODZIEC WARUNKOWY REAKCJA

WARUNKOWA

Dzwonek Ślinienie

Szczur Lęk

Matka Radość

Fobie

• fobie przed zwierzętami

- psy (kynofobia)

- owady (insektofobia)

- pająki (arachnofobia)

- ptaki (awizofobia)

- węże (ofidiofobia)

- gryzonie (rodentofobia)

- koty (ajlurofobia)

• fobie przed środowiskiem naturalnym

- brud (myzofobia)

- burza (brontofobia)

- wysokość (akrofobia)

- ciemność (nykrofobia)

- grzmoty i błyskawice (astrafobia)

- woda (hydrofobia)

• Fobie sytuacyjne

- zamknięte pomieszczenia (klaustrofobia); mosty, windy, samoloty, tunele

- fobie przed krwią, zastrzykiem, zranieniem, śmiercią (tanatofobia) rakiem (kancerofobia), chorobami wenerycznymi (wenerofobia)

• Fobie społeczne

- związane z ludźmi

Zaburzenia lękowe: klasyfikacja

- fobie (ekstremalnie nasilony Stach przed jakimś obiektem)

- zaburzenia po stresie urazowym

- lęk paniczny (anormalnie niski próg pobudzenia)

- uogólnione zaburzenia lękowe (nie związane z konkretnym przedmiotem lub sytuacją)

- zaburzenia obsesyjno- kompulsywne

- niepokój codzienny

Test na zaburzenia obsesyjno- kompulsywne

Czystość:

1. dbam przesadnie o czystość P

2. unikam publicznych telefonów z obawy przed zarażeniem się P

3. mogę bez wahania korzystać z czystych toalet F

4. poranne mycie zabiera mi mnóstwo czasu P

Sprawdzanie:

1. często muszę sprawdzać niektóre rzeczy (czy drzwi są zamknięte, kurki od gazu

są zamknięte )więcej niż jeden raz P

2. czytam wiele razy własne listy (maile) przed wysłaniem P

3. często dręczą mnie powtarzające się myśli P

Wątpliwości:

1. mam rygorystyczne wymagania wobec sienie i innych P

2. często trudno mi się zdecydować i zmieniam decyzję P

3. żaden z moich rodziców nie był0 surowe, gdy byłem dzieckiem F

Leki czy terapia zaburzeń psychicznych?

- współczesny powrót do psychiatrii biologicznej

- z badań genetycznych wynika, że zaburzenia lękowe są bardziej genetycznie uwarunkowane (70-90% zgodności u bliźniąt jednojajowych niż schizofrenia 40%)

- poszukiwanie nowości, unikanie szkody, zależność od nagrody, wytrwałość, lęk społeczny, towarzyskość, niezależność bądź zależność uwarunkowane są genetycznie)

Modele zdrowia psychicznego

1. realistyczno- adaptacyjne- teoria przystosowania, homeostazy, regulacji

2. postulatywne- idealna osobowość, cele i efekty rozwoju, samorealizacja (sęk 1993)

Potoczne koncepcje człowieka zdrowego psychiczne: zdolności, które warunkują przystosowanie i radzenie sobie ze zmiennymi warunkami życia; człowiek zdrowy to człowiek kompetentny)

Trzy filary zdrowia psychicznego

1. wiedza, która pozwala rozumieć świat i siebie samego

2. poczucie wpływu na swoje życie (wewnętrzne lub zewnętrzne poczucie kontroli)

3. poczucie sensu życia

2

---