1. Białka integralne białka błonowe; zanurzone w lipidach błonowych bądź penetrujące błonę (białka transbłonowe).

2. Glikokaliks warstwa digosacharydów pokrywająca błonę komórkową, zbudowana z reszt cukrowych połączonych z białkiem integralnym (glikoproteiny) lub z lipidami zewnętrznej warstwy (glikolipidy). Glikokaliks determinuje specyficzne właściwości powierzchniowe komórki. 1. Uczestniczy w zjawiskach wzajemnego rozpoznawania komórek (w trakcie embriogenezy lub zjawisk immunologicznych). Warunkuje interakcje ligano-receptor tj. cukrowce jednej komórki stanowią ligandy dla selektywnych lub innych receptorów w błonie drugiej komórki. 2. Pośredniczy w ustaleniu kontaktów między komórkami. 3. Wpływa na skład substancji przebiegających przez komórkę na drodze endocytozy

3. Pompa sodowo-potasowa Transport aktywny, antysport; Transportuje 3 jony sodu z wnętrza komórki na zewnątrz i 2 jony potasu wykorzystując energię z 1 cząsteczki ATP. ETAPY DZIAŁANIA POMPY SODOWO POTASOWEJ 1. Wiązanie jonów Na⁺ do białka kanałowego od strony cytoplazmy. 2. Związanie jonów Na ⁺ aktywuje hydrolizę ATO, fosforyzację pompy w co doprowadza do zmiany konformacji białka

3.Zmiana ta przesuwa miejsce wiązania Janom Na⁺ ku zewnątrzkomórkowej stronie błony oraz zmniejsza powinowactwo do jonów Na⁺ które uwalniane są poza komórkę. 4. Jednocześnie w pompie na powierzchni komórki pojawiają się miejsca silnie wiążące KT, co wywołuje hydrolizę grupy fosforanowej białka pompy. 5 Hydroliza powoduje drugą zmianę konformacji białka nośnika, która przesuwa miejsce wiązania jonów KT do wnętrza komórki i zmniejsza powinowactwo do jonów KT. 6. Uwolnienie jonów KT do cytoplazmy

4. Chemiczna budowa nukleosomu Struktura chromatyny-podstawową jednostka struktury jest nukleosom. ~ modele struktury włókna 30nm: -zigzag = nukleosomy ułożone są na przemian względem DNA łącznikowych i we włóknie 30nm, bliżej siebie leżą te występujące na przemian, a nie sąsiednie, głównie łącznikowym DNA. -solenoid- 6kolejnych nukleosomów tworzy skręt o grubości 10-11nm. W utworzeniu i utrzymaniu włókna podstawową rolę odgrywa łącznikowy histon H1 oraz interreakcje między wysoce zasadowymi N-terminalnymi regionami histonów rdzeniowych. ~Pomiary energii wiązań wskazują na model zigzag -we włóknie występują słabsze oddziaływania niż oddziaływanie między białkami jak w solenoidzie.

5. W jakim rodzaju tkanek występuje desmosom . Desmosom - struktura lokalna, zespalająca komórki punktowo. Występuje pomiędzy komórkami wielowarstwowego nabłonka i pomiędzy komórkami mięśnia sercowego.

6. Jonofory - polimery o wielkości 0,5-3,0 kDa, ułatwiające transport jonów przez błony

7. Polisom - zespół rybosomów związanych z jedną cząsteczką mRNA i prowadzących jej translację, czyli syntezę białek. Polisomy mogą występować w postaci pojedynczych ziarenek w cytoplazmie, bądź systemu rybosomów przyczepionych do błon siateczki śródplazmatycznej szorstkiej

Polisomy efektywniej wykorzystują matrycę mRNA w czasie - jednocześnie na jednej nici mRNA wiele pojedynczych rybosomów syntetyzuje wiele łańcuchów peptydowych, zanim zostanie rozłożona. System ten jest szczególnie wydajny u Eukaryota.

8. Centrosom - jest najmniejszym tworem komórki (jego średnica wynosi ok. 0,2 μm), wyspecjalizowana struktura w pobliżu jądra komórkowego, odgrywa ono bardzo ważną rolę w procesie podziału komórki (zwanym podziałem pośrednim), gdyż stanowi ośrodek formowania mikrotubul wrzeciona podziałowego oraz mikrotubul szkieletu komórkowego w interfazie

10. Matrix jądrowa - jądro komórkowe pozbawione chromatyny. W skład matriks wchodzi błona jądrowa z kompleksami porów jądrowych, resztkowe jąderka oraz niechromatyczna sieć włóknisto-ziarnista, której składnikami są hnRNP (heterogenne rybonukleoproteiny) i snRNP (małe jądrowe rybonukleoproteiny).

1.Funkcje laminy jądrowej :

- element strukturalny nadający kształt jądru interfazowemu

- miejsce umiejscowienia pętli chromatynowych

- udział w procesach fragmentacji i odudowy otoczki podczas podziału komórkowego

2.Cholesterol - zwiększa płynność w części hydrofobowej błon, uszczelnia domeny hydrofilowe. Gromadzi się głównie w dwuwarstwie

3.Budowa neksusu najbardziej uniwersalny typ połączeń pomiędzy komórkami wszystkich tkanek.

- połączenie funkcji zespalających i kanału łączącego cytoplazmy sąsiadujących komórek.

- Budowa połączenia szczelinowego:

podjednostki białka integralnego (koneksyny) tworzące regularny układ sześciokątny (konekson);

kanał o średnicy 1-2nm, przebiegający przez środek koneksonu;

zmiana konformacji podjednostek koneksy umożliwia otwieranie i zamykanie kanału koneksonu;

zamknięcie koneksonów regulowane jest także przez jony Ca2+ i Mg2+.

4.Faza S- replikacja DNA, dalsze zwiększanie masy i objętości komórek, replikacja centrioli. Replikacji w fazie S podlega jądrowe DNA oraz większość DNA mitochondrialne. Bezpośrednio poprzedza mejozę.

5.Komórka- najmniejsza, wysoce wyspecjalizowana oraz doskonale zintegrowana fizykochemicznie jednostka struktury, funkcji i reprodukcji żywej materii

6. 4 fazy występujące w białku kanałowym zależnym od napiecia

- czujnik potencjału- naładowany elektrycznie fragment reagujący na zmiany pola elektrycznego błonie. Ruch czujnika powoduje zmianę konformacji białka kanałowego, co prowadzi do przemieszczania tzw. bramki aktywacyjnej

- bramka inaktywacyjna- obecność tej bramki powoduje, że kanał w pewnym czasie po aktywacji (otwarciu bramki aktywacyjnej) przestaje przewodzić jony (niezależnie od napięcia błony)= kanał znajduje się w stanie inaktywacji

- ponowne otwarcie bramki inaktywacyjnej jest możliwe dopiero gdy potencjał błonowy powróci do wartości spoczynkowej

- filtr selektywności- dodatnio (kanały anionoselektywne) lub ujemnie (kanały kationoselektywne)naładowane fragmenty cząsteczki białka kanałowego. Przechodzenie jonów jest blokowane na zasadzie odpychania elektrostatycznego.

7. Przewężenie wtórne- charakterystyczne dla niektórych chromosomów, zawiera chromatynę NOR, organizator jąderka odpowiedzialny za odtworzenie jąderka w telofazie.

8. Start syntezy białka rozpoczyna się na rybosomach związanych z ER szorstkim

Synteza białek:

Synteza na rybosomach związanych z ER szorstkim

Obróbka białek w świetle ER

-glikozylacja

-tworzenie wiązań dwusiarczkowych

-fałdowanie polipeptydów

-składanie podjednostek

3. Transport przez pęcherzyki transportowe do aparatu Golgiego

4. Obróbka białek w aparacie Golgiego

-glikozylacja

-fosforylacja

-siarczanowanie

5. Transport przez pęcherzyki z części trans aparatu Golgiego do błony komórkowej

9. Różnice pomiędzy transportem biernym i aktywnym

Transport aktywny- wymaga dostarczenia energii i udziału nośników, białka nośnikowe mają aktywność ATPazy, najczęściej odbywa się wbrew gradientowi stężenia

Transport bierny (dyfuzja prosta)- bez nakładu energii, zgodnie z gradientem stężenia, wielkość strumienia dyfuzyjnego jest proporcjonalna do różnicy stężeń substancji w poprzek błony

10. Budowa Rybosomalnego RNA - jest podstawowym składnikiem rybosomów, gdzie sięga 65% zawartości. Resztę stanowią białka. Każdy rybosom można podzielić na 2 składniki:
1. Duża podjednostka (u eukariotów zawiera 3 cząsteczki rRNA - 28S; 5,8S i 5S, u prokariotów występują 2 cząsteczki rRNA - 23S i 5S).
2. Mała podjednostka (u obydwu grup zawiera 1 cząsteczkę rRNA: u eukariotów - 18S rRNA, a u prokariotów 16S rRNA). rRNA zawiera typowe zasady azotowe z niewielką domieszką ich metylowych pochodnych.

---