OSTRE ZESPOŁY WIEŃCOWE - NIESTABILNA DUSZNICA BOLESNA I ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO
„Ostre zespoły wieńcowe” - postacie choroby niedokrwiennej o ostrym, dynamicznym przebiegu, związane z wysoką śmiertelnością, często ujawniające się jako nagły zgon sercowy.
ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO
Infarctus myocardii (łac)
To stan chorobowy, w którym dochodzi do zupełnego odcięcia pewnego obszaru mięśnia sercowego od ukrwienia wieńcowego, na czas wystarczająco długi, aby wytworzyła się martwica.
PATOGENEZA
- taka sama jak w chorobie wieńcowej - w 90% przypadków to miażdżyca tętnic
- przyczyna bezpośrednia - zamknięcie światła naczynia wieńcowego zakrzepem śródnaczyniowym i/lub blaszką naczyniową
- rzadziej spotykane przyczyny: zator, obrzęk zapalny lub alergiczny, uraz, wstrząs.
OBJAWY KLINICZNE
- ból wieńcowy (dusznicowy) trwający dłużej niż 20-30 min. lub stale narastający
- uczucie lęku, poty, osłabienie, nawet omdlenie
- wyjątkowo spotyka się bezbólowe postacie zawału - I objaw to obrzęk płuc, nagłe osłabienie, zaburzenia rytmu serca, lub tylko zawałowy obraz elektrokardiograficzny.
- stopniowy spadek CTK
- obecnośc stanów podgorączkowych do 39o C.
BADANIA DADATKOWE
- EKG
- biochemiczne markery (wskaźniki) martwicy mięśnia sercowego:
Troponina T i I - białka mięśniowe o dużej swoistości dla mięśnia serca - ↑ poziomu troponin po4-9 godz. Od pojawienia się bólu, szczyt 12-96 godz. - od 2002 r. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne uznało troponiny za „złoty standard” w diagnostyce zawału m.s.
Izoenzym sercowy kinezy kreatynowej (CK-MB)
Mioglobina (marker nieswoisty z mięśni szkieletowych
Aminotransferaza asparaginianowa (AspAT)
CELE LECZENIA OSTRYCH ZESPOŁÓW WIEŃCOWYCH
jak najszybsze przywrócenie i utrzymanie przepływu w naczyniu wieńcowym;
przywrócenie przepływu w mikrokrążeniu mięśnia sercowego;
ograniczenie uszkodzenia mięśnia sercowego;
zapobieganie powikłaniom;
POWIKŁANIA ZAWAŁU MIĘŚNIA SERCOWEGO
Zaburzenia rytmu serca (wyst. W 60-80% świeżego zawału - bradykardia, częstoskurcze, skurcze dodatkowe, migotanie przedsionków lub komór, zaburzenia przewodzenia - bloki);
Wstrząs sercopochodny (7-10% przypadków);
Ostra niewydolność lewokomorowa i obrzęk płuc (10-15% przypadków);
Ostra niedomykalnośc zastawki dwudzielnej;
Pęknięcie przegrody międzykomorowej;
Pęknięcie serca (1-3% przypadków) → tamponada serca;
Zespół pozawałowy (jałowe zapalenie osierdzia, zap.opłucej, zap. Płuc;
Tętniak pozawałowy serca (5-10% przypadków;
Zespół ramię - ręka → następstwo zapalenia nerwu ramiennego;
Powikłania zatorowe (5-10% przypadków);
Nagła śmierć (w ok. 25% przypadków).
ROKOWANIE
- wysoka śmiertelność w okresie przedszpitalnym (15-20% chorych)
- śmiertelność wśród chorych hospitalizowanych - 8-15%,
- źle rokują powikłania: wstrząs i ostra niewydolność lewej komory, wiek powyżej 65 lat, uprzednio przebyty zawał.
MODEL OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ NAD CHORYM Z ZAWAŁEM MIĘŚNIA SERCOWEGO
Problemy zdrowotne |
Cel pielęgnowania |
Plan pielęgnowania |
Stan zadrożenia życia i ból spowodowany ograniczoną martwicą mięśnia sercowego |
Zniesienie stanu zagrożenia życia i zwalczenie bólu |
Podjęcie działań w miejscu zachorowania;
|
|
Przywrócenie i utrzymanie drożności tętnicy wieńcowej odpowiedzialnej za wystąpienie zawału serca |
|
Możliwość wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych |
Profilaktyka powikłań zakrzepowo-zatorowych, wczesna identyfikacja objawów tych powikłań |
|
Możliwość wystąpienia wstrząsu, zaburzeń rytmu serca, obrzęku płuc i innych |
Zapobieganie powikłaniom ewentualnie wczesna identyfikacja objawów tych powikłań |
♥ leki beta-adrenolityczne : propranolol, metoprolol, atenolol ( zwalniają akcję serca, zmniejszają zapotrzebowanie serca na tlen, zmniejszają ból, zapobiegają pęknięciu serca, migotaniu komorowym i nawrotom niedokrwienia.
♥ inhibitory konwertazy angiotensyny (inhibitory ACE): kaptopril,, enalapril, ♥ nitrogliceryna wg zleceń ♥ leki hipolipemizujace - statyny
|
Lęk przed śmiercią na skutek przedłużającego się bólu wieńcowego |
Zniesienie lęku, zapewnienie choremu poczucia bezpieczeństwa |
|
Deficyt chorego w zakresie samodzielnego zaspakajania potrzeb biologicznych
|
Zaspokojenie potrzeb biologicznych chorego
|
|
Możliwość wystąpienia powikłań wynikających z unieruchomienia chorego, lęk chorego przed wykonywaniem ruchów w obawie przed wystąpieniem ponownego zawału. |
Profilaktyka powikłań wynikających z unieruchomienia, niwelowanie lęku i przywracanie sprawności chorego
|
♥ ćwiczenia oddechowe i gimnastyka kończyn ♥ 2-3 dzień rehabilitacja w pozycji siedzącej, ♥ 4-5 dzień pionizacja chorego, ♥ 5-6 dnia nauka chodzenia, ♥ okres pobytu pacjenta w szpitalu średnio 10 dni.
|
Dyskomfort chorego z powodu konieczności ograniczeń dietetycznych |
Wsparcie i pomoc choremu w zaakceptowaniu zmian w sposobie żywienia, zapewnienie diety zgodnej z zaleceniami dietetycznymi |
▲ przekonanie chorego iż leczenie dietetyczne to część kompleksowego postępowania w zawale mięśnia sercowego, ▲ uzasadnienie znaczenia stosowania diety niskocholesterolowej, niskokalorycznej z ograniczeniem tłuszczy zwierzęcych, bogatowitaminowej i lekkostrawnej w profilaktyce nawrotu choroby, ▲ uzasadnienie znaczenia normalizacjimasy ciała i utrzymywanie jej na stałym poziomie, ▲ edukacja żywieniowa chorego i rodziny we współpracy z dietetykiem, |
Deficyt chorego w zakresie samoopieki i niepokój przed powrotem do środowiska domowego |
Eliminacja niepokoju chorego poprzez przygotowanie chorego i/lub rodziny do samoobserwacji i samopielęgnacji. |
♥Holistyczna rehabilitacja fizyczna, psychiczna i społeczna ♥ wyjaśnienie choremu i/lub rodzinie istoty zawału mięśnia sercowego, zagrożeń związanych z czynnikmi ryzyka i możliwościami ich eliminacji
|