Prędkość projektowa i miarodajna, ich wpływ na wymiarowanie elementów geometrycznych dróg, ulic i skrzyżowań.
Prędkość projektowa - to parametr techniczno - ekonomiczny, któremu są przyporządkowane graniczne wartości elementów geometrycznych drogi (minimalne, maksymalne, proporcje miedzy nimi) oraz zakres wyposażenia drogi. Jest przyjmowana umownie i nie jest związana z prędkością dopuszczalną. Zapewnia ona bezpieczną jazdę pojedynczemu pojazdowi w realnych warunkach ruchu z wyjątkiem gołoledzi.
Vp dobierana jest w zależności od klasy technicznej drogi, a także ukształtowania terenu (płaski, górzysty, falisty, decydują o tym największe różnice wysokości na długości 1 km
i największe pochylenia ) i zagospodarowania tego terenu.
Od Vp zależą następujące parametry:
min. promień łuku poziomego i długość stycznych
min. promień łuku pionowego
max. pochylenie niwelety
min. parametr a i inne parametry klotoidy
max. długość odcinków prostych
szerokość elementów przekroju poprzecznego
wyposażenie drogi w dodatkowe urządzenia
Prędkość miarodajna - parametr odwzorowujący prędkość samochodów osobowych w ruchu swobodnym na drodze, który służy do ustalenia części elementów geometrycznych drogi, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu powinny być dostosowane do tej prędkości. Dla odcinków drogowych ustala się ją następująco:
a) dla dróg dwujezdniowych poza obszarem zabudowanym przyjmuje się:
Vm=Vp+10 km/h przy Vp=100 km/h
Vm=Vp+20 km/h przy Vp<100 km/h
b) dla dróg dwupasowych dwukierunkowych poza obszarem zabudowanym prędkość
miarodajną ustala się w zależności od krętości odcinka drogi oraz szerokości jezdni.
Krętość odcinka drogi jest to stosunek sumy bezwzględnych wartości kątów zwrotu
kierunków trasy drogi do jej długości
W celu wyznaczenia
prędkości miarodajnych dzieli się rozważaną drogę na jednorodne odcinki pod
względem krętości. Podział ten przeprowadza się na podstawie analiz wykresu
zsumowanych bezwzględnych wartości kątów zwrotu trasy drogi. Dla każdego
z wyróżnionych jednorodnych odcinków drogi oblicza się krętość wg powyższego
wzoru, a następnie prędkość miarodajną korzystając z poniższego wykresu.
c) dla dróg leżących w obszarze zabudowanym jako prędkość miarodajną należy
przyjmować największą dopuszczalną na tej drodze prędkość samochodów
osobowych, ustaloną znakiem lub wynikającą z przepisów, powiększoną o:
- 20 km/h, jeżeli droga ma przekrój zamiejski
- 10 km/h, jeżeli droga ma przekrój półuliczny lub uliczny
d) przy projektowaniu drogi Z (V klasy), dla której nie stosuje się prędkości
miarodajnej, należy przyjąć, że jej wartość odpowiada prędkości projektowej
drogi powiększonej o 10 km/h
Inżynieria ruchu str. 153