-Stopa procentowa - miernik przychodu, jaki przysługuje posiadaczowi kapitału z racji udostępnienia go innym.

-Wzrost stopy procentowej powoduje przyrost oszczędności, z kolei jej spadek zniechęca do oszczędzania. Spadek stopy procentowej jest równocześnie czynnikiem zachęcającym do zaciągania kredytów, natomiast jej wzrost powoduje odwrotny skutek. Wzrost podaży oszczędności z kolei, jest czynnikiem wpływającym na spadek stopy procentowej, zaś przyrost popytu na oszczędności pobudza jej wzrost

-Popyt zagregowany (inaczej popyt globalny) jest to suma popytów na danym obszarze. Funkcja ta, podobnie jak funkcja popytu, pokazuje skłonność do zakupu (jednakże tu bez rozgraniczania na dobra) w zależności od wielkości dochodu grup konsumenckich np. gospodarstw, przedsiębiorstw etc. Obliczanie popytu zagregowanego jest jedną z metod obliczania produktu krajowego.

-Bilans płatniczy - zestawienie (dochody - wpływy kontra wydatki - płatności) wszystkich transakcji dokonanych między rezydentami (gospodarką krajową) a nierezydentami (zagranicą) w danym okresie. Elementy:

Bilans obrotów bieżących- zawiera informacje o obrotach towarowych (zwane bilansem handlowym), a także: obrót usług, transfery pieniężne (społeczeństwa i rządu) oraz przepływy związane z dochodami z inwestycji.

Bilans obrotów kapitałowych- są to przepływy kapitałowe netto (kredyty eksportowe, kredyty bankowe, inwestycje bezpośrednie).

Teorie:

Smith:

-głównymi elementami teorii ekonomicznej są: analiza procesu tworzenia wartości, jej podziału i wymiany, z teorią wartości opartej na pracy i wynikającymi z niej teoriami płacy, zysku i renty gruntowej oraz koncepcją "niewidzialnej ręki rynku", a także analiza procesu gromadzenia i reprodukcji kapitału.

Ricardo:

-kraje mogłyby wyspecjalizować się w tym co robią najlepiej w celu korzystniejszego handlu.

-długim okresie, ceny odzwierciedlają koszty produkcji i tym samym są cenami naturalnymi.

-przeciwnik pomocy socjalnej

-robotnicy musza kontrolowac przyrost naturalny(nadmiar = spadek płacy)

Keyness:

+Produkcja określana jest przez globalny popyt

+Zmiana ilości pieniądza wpływa na zatrudnienie

+Bezrobocie to efekt niedostatecznego popytu

+Państwo powinno być aktywne na scenie fiskalnej i monetarnej państwa

-Krzywa możliwości produkcyjnych (znana również jako krzywa transformacji) - zbiór punktów, które przedstawiają różne alternatywy struktury produkcji dwóch dóbr przy pełnym i efektywnym wykorzystaniu zasobów gospodarczych. Jest to najlepsza spośród możliwości utraconych w wyniku dokonywania wyboru ekonomicznego, nieuniknionego w warunkach rzadkości dóbr.

-Popyt (ang. demand) - funkcja przedstawiająca kształtowanie się relacji pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci chcą i mogą nabyć w określonym czasie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację rynkową

-Podaż (ang. supply) to ilość dóbr, oferowana na rynku przez producentów przy określonej cenie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację na rynku

Prawo podaży:

-Przy ceteris paribus, podaż danego towaru się zwiększa, jeśli wzrasta jego cena, natomiast obniżaniu się ceny towarzyszy spadek wielkości podaży. Poziom podaży, tak jak poziom popytu nie zależy tylko od ceny towaru.

-Cena - ilość pewnego dobra (najczęściej pieniądza), za przyjęcie której sprzedający jest gotów zrzec się swoich praw do danego dobra, lub też kupujący jest gotów ją kupić, aby do tego dobra nabyć prawa. Cena może dotyczyć m.in. towaru lub usługi.

- W ekonomii koszt alternatywny danego dobra to ilość innego dobra, z której trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki tego pierwszego.

Czynniki produkcji - materialne lub niematerialne zasoby niezbędne do wytwarzania dóbr w postaci towarów i usług.

W klasycznym ujęciu wyróżnia się następujące czynniki produkcji:

-ziemia oraz naturalne surowce posiadane przez ludzi. Ceną ziemi jest renta gruntowa.

-praca to wysiłek ludzki włożony w wytworzenie danego dobra, ceną pracy jest płaca,

-kapitał to dobra wytworzone uprzednio przez ludzi używane do produkcji innych dóbr. Są to budynki, narzędzia i maszyny. Ceną kapitału są odsetki.

- Statyczna teoria zasobów, maltuzjanizm, teoria przeludnienia - teoria, której twórcą był Thomas Malthus, opublikowana w 1798 roku. Według Malthusa skoro liczba ludności rośnie w postępie geometrycznym, a produkcja żywności - w arytmetycznym to nieunikniony jest stan przeludnienia.

-Elastyczność cenowa popytu informuje nas o tym o ile % zmieni się popyt na dane dobro, jeżeli cena tego dobra zmieni się o 1%. Jest to relacja między względnymi zmianami popytu, a powodującymi je względnymi zmianami ceny.

Ed(p) = (-1)∆D/D : ∆P/P = (- 1) D1-D0/D : P1-P0/P

(-1) zostało dodane do wzoru by uniknąć uniedogodnień, ponieważ zwykle popyt jest odwrotnie proporcjonalny do ceny.

-Dobra substytucyjne - w ekonomii, znane również jako dobra substytutywne, to towary i usługi spełniające podobne bądź zupełnie pokrywające się funkcje. Mają podobne zastosowanie i podobne właściwości np. masło i margaryna, kredyt i pożyczenie pieniędzy od znajomego.

W związku z tym, że dają podobne korzyści, wzajemnie się zastępują. Gdy rośnie popyt na dobro A, maleje popyt na dobro B.

-Dobra komplementarne to dobra, czyli towary lub usługi wzajemnie się uzupełniające, jedno dobro potrzebuje drugiego do prawidłowego działania, np. komputer i monitor, samochód i benzyna. Jeżeli rośnie popyt na dobro A to popyt na dobro B także wzrasta

- Kurs walutowy - cena danej waluty wyrażona w innej walucie.

-Kursy stałe:

+dewaluacja - skokowe, administracyjne zmniejszenie międzynarodowej wartości waluty

+rewaluacja - skokowe, administracyjne zwiększenie międzynarodowej wartości waluty

-Kursy płynne:

+deprecjacja - spadek międzynarodowej wartości waluty

+aprecjacja - wzrost międzynarodowej wartości waluty

Rodzaje konkurencji itp.:

-konkurencja monopolistyczna- znajduje się pomiędzy dwoma ekstremami-czysta konkurencja a absolutnym monopolem. Ma cechy obydwu rynków, ale skłania się do wolnej konkurencji. Model konkurencji monopolistycznej charakteryzuje się występowaniem względnie dużej liczby niezależnych przedsiębiorstw, które sprzedają wyroby o podobnych cechach, ale nie są doskonałymi substytutami.

-konkurencja doskonała- składa się z wielu konkurentów, którzy oferują ten sam [produkt ]lub usługę (np. giełda towarowa).Cena jest taka sama dla wszystkich konkurencyjnych firm, ponieważ nie występuje tu zróżnicowanie produktu i raczej żaden z konkurentów nie będzie reklamował swoich wyrobów. Cechy modelu doskonałej konkurencji:

-Duża liczba małych, niezależnych przedsiębiorstw oraz duża liczba nabywców

-Jednorodny wyrób u wszystkich sprzedawców

-Cena jest wynikiem gry sil rynkowych, kształtuje się pod wpływem zmian popytu i podaży.

-Swobodny przepływ kapitałów miedzy rożnymi dziedzinami produkcji

-Brak konkurencji niecelowej

-Doskonała informacja

-Monopol- jedna firma mająca decydujący wpływ na przebieg warunków rynkowych

-Oligopol- od dwóch (duopol) do kilku firm tej samej branży działających na rynku

- Budżet - plan dochodów i wydatków.(ilość określonych zasobów do dyspozycji, ilośćzasobow przeznaczonych na ok. działania, Propozycja/prognoza-ilość srodków potrzebnych w ok. czasie)

- System podatkowy ogół przepisów prawnych i instytucji finansowych w zakresie ustalania i poboru podatków. Obejmuje on nie tylko przepisy prawne dotyczące instytucji podatków, ale także całą strukturę podmiotów, które podatki pobierają, płacą je oraz te, które wyznaczają ich indywidualną wysokość, w tym także warunki ich płatności.

Podatki stanowią podstawowe źródło finansowania zadań i potrzeb publicznych, dlatego też prawidłowe funkcjonowanie systemu podatkowego przesądza o realizacji zadań publicznych, rozwoju kraju oraz sytuacji obywateli.

- Podatek pośredni jest to danina publiczna płacona w pieniądzu, przymusowa, bezzwrotna, niezwiązana, zasilająca budżet państwa. Do podatków pośrednich zaliczamy: podatek akcyzowy, VAT i podatek od gier losowych.

-Produkt Krajowy Brutto (PKB, ang. GDP - Gross Domestic Product) - pojęcie ekonomiczne, oznaczające jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego stosowanych w rachunkach narodowych.

PKB = produkcja globalna kraju - zużycie pośrednie = suma wartości(strona produkcyjna)

PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe + eksport - import + zmiana stanu zapasów.(strona popytowa)

PKB = dochody z pracy + dochody z kapitału + dochody państwa + amortyzacja.(strona dochodowa)

PKB - w cenach dóbr finalnych:

-PKB opisuje zagregowaną wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w określonej jednostce czasu (najczęściej w ciągu roku).

-System bankowy to całokształt instytucji bankowych i finansowych oraz normy, które określają ich wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem. Za podstawę określenia systemu bankowego uznaje się powstanie układu złożonego z banku centralnego (banku emisyjnego) i banków komercyjnych

- Bank centralny - instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego. Zazwyczaj działa jako jednostka państwowa bądź podporządkowana państwu.

Bank centralny jest bankiem skarbu państwa oraz bankiem banków i innych instytucji finansowych.

- komercyjne- są wyspecjalizowanymi instytucjami finansowymi trudniącymi się obsługą i organizowaniem ruchu pieniądza między jednostkami gospodarującymi i ludnością.

Gospodarstwo domowe jest kategorią ekonomiczną, kryterium: posiadanie oraz zarządzanie wspólnym majątkiem oraz wspólnym budżetem w celu zaspokajania głównych potrzeb członków gospodarstw domowych.

W teorii zasada ta nosi nazwę racjonalności postępowania. Opiera się na trzech założeniach:

-gospodarstwa domowe mają swoje preferencje i w pewnych granicach potrafią określić swoje dążenia

-są zdolne do uporządkowania tych dążeń nadając im hierarchiczny układ

-dokonują koniecznych wyborów kierując się zasadą maksymalizacji swojej użyteczności (zadowolenia).

Krzywa obojętności/urzyteczności polega na tym że zawsze dobra A jest zastępowane dobrem B dla konsumenta.

Inflacja - wzrost ogólnego poziomu cen.

-pełzająca - nie przekracza 5% rocznie,

-Inflacja umiarkowana (krocząca) - oscyluje w granicach 5-10% rocznie,

-galopująca - roczny wzrost cen według stopy dwu- lub trzycyfrowej,

-megainflacja - stan pośredni między inflacją galopującą i hiperinflacją,

-hiperinflacja - miesięczny wzrost cen przekracza 50%,

Koszyk inflacyjny - system wag wykorzystywany do obliczeń wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. W Polsce na jego podstawie Główny Urząd Statystyczny wydaje informacje o wysokości inflacji w ujęciu miesięcznym i rocznym

-Indeks cen konsumpcyjnych (ang. Consumer price index, CPI) stanowi relację cen reprezentatywnego zestawu dóbr konsumpcyjnych w kolejnych latach badania do ceny tego koszyka dóbr w roku bazowym, czyli przyjętym za podstawę wyliczeń.

Wpływ inflacji na bezrobocie (krzywa PHILIPSA inf\sb -wypukła w dół)

- Krzywa Philipsa jest wypuka do początku układu współrzędnych. Kształt ten wyjaśnia się tym, że przy wzroście popytu globalnego początkowo istnieje ogromna nadwyżka siła robocza|siły roboczej, która może zostać zatrudniona, aby zaspokoić zwiększony popyt, bez potrzeby znacznego podnoszenia płac. Jednak w miarę wyczerpywania się zasobów siły roboczej, przedsiębiorstwa muszą oferować coraz wyższe płace, aby zdobyć potrzebną siłę roboczą.

-Bezrobocie jest zjawiskiem społecznym polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów

bezrobocie krótkookresowe - bezrobocie średniookresowe - bezrobocie długookresowe - bezrobocie chroniczne

bezrobocie jawne - bezrobocie ukryte

bezrobocie strukturalne - bezrobocie technologiczne

bezrobocie cykliczne - bezrobocie sezonowe

bezrobocie klasyczne - bezrobocie neoklasyczne

bezrobocie frykcyjne - bezrobocie z wyboru

-Naturalna stopa bezrobocia - jest to wielkość bezrobocia w warunkach równowagi na rynku pracy. Jest to odsetek siły roboczej obejmujący tych, którzy nie chcą podjąć pracy przy płacy realnej zapewniającej równowagę i są dobrowolnie bezrobotni.

- Wskaźniki zyskowności, inaczej zwane wskaźnikami rentowności, stopami zyskowności są podstawowymi miernikami, które informują o szybkości zwrotu majątku i kapitału własnego oraz o efektywności działania przedsiębiorstwa. Wykorzystywane są w planowaniu strategicznym. Poziom zamknięcia to punkt w którym kapitał się nie zwraca.

-Cykl koniunkturalny - zjawisko występowania w gospodarce wahań różnych mierników ekonomicznych charakteryzujących poziom koniunktury, wokół rosnącego trendu wzrostu gospodarczego, analizowanego w długim okresie.

+Faza kryzysu

-rośnie: bezrobocie

-maleją: produkcja, zatrudnienie, inwestycje, popyt,ceny

+Faza depresji

-koniec spadku, ww. wielkości pozostają na niskim poziomie

+Faza ożywienia

-rosną: produkcja, zatrudnienie, inwestycje, popyt, ceny

-maleje: bezrobocie

+Faza rozkwitu

-koniec wzrostu, ww. wielkości utrzymują się na wysokim poziomie

-Podatek - obowiązkowe świadczenie pieniężne pobierane przez związek publicznoprawny (państwo, jednostka samorządu terytorialnego) bez konkretnego, bezpośredniego świadczenia wzajemnego. Zebrane podatki są wykorzystywane na potrzeby ustalone przez organ pobierający(Budżet).

- Deficyt budżetowy - występuje, gdy wydatki w budżecie danej instytucji (zazwyczaj państwa) są wyższe niż jej dochody. Przeciwieństwem deficytu jest nadwyżka budżetowa.

-oprócz poziomu wydatków państwa i stopy opodatkowania, determinantą stanu budżetu jest poziom dochodu narodowego. Implikuje to zależność stanu budżetu od fazy cyklu koniunkturalnego. W czasie recesji, kiedy dochód jest niski, budżet będzie wykazywał większy deficyt niż w fazie ożywienia.

- Krzywa Laffera - koncepcja teoretyczna, która za pomocą krzywej ilustruje zależność między stawką opodatkowania a dochodami budżetowymi państwa z tytułu podatków

-wzrosty stawek opodatkowania powodują coraz mniejsze przyrosty przychodów podatkowych, aż do momentu, w którym dalszy wzrost stawki będzie skutkował obniżeniem całkowitej wartości przychodów z tytułu podatków.

Spółki:

+spółki osobowe: opierają swą działalność na osobistej pracy wspólników w przedsiębiorstwie spółki.

-spółka jawna- prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą i nie będąca inną spółką handlową. Spółka jawna posiada ułomną osobowość prawną. Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

-spółka partnerska- tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Wobec czego niedopuszczalne jest tworzenie spółek partnerskich w innym celu niż wykonywanie wolnego zawodu, a także w celu wykonywania jakiejś działalności gospodarczej, np. produkcyjnej czy handlowej, obok wykonywania wolnego zawodu.

-spółka komandytowa- mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada w sposób nieograniczony co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz).

-spółka komandytowo-akcyjna- -mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.

+spółki kapitałowe: forma prawna organizacji podmiotów gospodarczych, najczęściej wykorzystywana w prowadzeniu dużych przedsiębiorstw, a także w wewnętrznej organizacji grup kapitałowych

-spółka z ograniczoną odpowiedzialnością- forma prawna przedsiębiorstw spotykana w licznych krajach Europy, w tym w Polsce.

-spółka akcyjna- W Polsce spółki akcyjne działają obecnie na podstawie Kodeksu spółek handlowych, wcześniej regulował ją Kodeks handlowy. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej podzielony jest na akcje o równej wartości. Akcje te mogą być notowane (kupowane i sprzedawane) na giełdzie.

Rodzaje przedsiębiorstw dopisz ktoś i wrzuć!!!

---