Gaśnice
1. Podział:
- ze względu na rodzaj użytego środka gaśniczego:
P - proszkowa
WP - wodno-pianowa
S - śniegowa
H - halonowa (wycofana z użytku)
W - wodna (obecnie produkowane gaśnice z symbolem "W" są gaśnicami pianowymi)
- ze względu na sposób magazynowania wyrzutnika (gazu):
x - zarówno środek gaśniczy jak i wyrzutnik znajdują się w tym samym zbiorniku (mówi się wtedy że gaśnica jest pod stałym ciśnieniem)
y - wyrzutnik (dwutlenek węgla) powstaje w wyniku reakcji chemicznej
z - gaśnice z oddzielnym zbiornikiem (tzw."nabojem") zawierającym gaz wyrzutowy
Uzupełnienie symbolu gaśnicy stanowi informacja o ilości zastosowanego środka gaśniczego oraz informacja o grupach pożarowych materiałów palnych, które można gasić danym środkiem gaśniczym:
A - ciała stałe
B - ciecze
C - gazy
D - metale
Przykłady stosowanych zapisów:
GWP-6z AB - gaśnica wodno-pianowa, 6 dm3 środka gaśniczego (piana), oddzielny zbiornik z gazem wyrzucającym, gasi pożary ciał stałych i cieczy.
GP-2x BC - gaśnica proszkowa, 2 kg środka gaśniczego (proszek), gaśnica pod stałym ciśnieniem, gasi pożary cieczy i gazów.
2. Zastosowanie.
Zakres stosowania gaśnic uzależniony jest od ilości środka gaśniczego. Gaśnice z niewielką jego ilością znajdują zastosowanie w gaszeniu małych ognisk pożarów. Stąd wykorzystuje się je praktycznie wszędzie, począwszy od samochodów osobowych, poprzez ciężarowe, autobusy, budynki użyteczności publicznej, garaże, stacje paliw. Stosuje się je także do gaszenia drewna, tkanin, papieru, lakierów, tworzyw sztucznych, palnych cieczy i gazów. Większością z nich (za wyjątkiem gaśnic pianowych i wodnych) można gasić urządzenia elektryczne będące pod napięciem.
Należy pamiętać, że zapoznanie się z informacją umieszczoną na gaśnicy ułatwi właściwe wykorzystanie zdolności gaśniczej sprzętu bez ryzyka dla obsługującego ten sprzęt.
Średni czas działania gaśnic ze względu na ilość środka gaśniczego.
Ilość środka gaśniczego w gaśnicy [kg, dm3] |
Czas działania [s] |
do 3 |
6 |
3-6 |
9 |
6-10 |
12 |
powyżej 10 |
15 |
3. Uruchamianie gaśnic:
- z zaworem dźwigniowym:
wyjąć zawleczkę zabezpieczającą dźwignię zaworu
dyszę lub prądownicę skierować na palący się materiał
docisnąć dźwignię zaworu do uchwytu
- z przebijakiem grzybkowym (symbol "z"):
zerwać plastikowe zabezpieczenie przebijaka
wbić przebijak w głowicę
skierować prądownicę na palący się materiał
odczekać ok. 4 sekund (wyrzutnik musi dokładnie zmieszać się ze środkiem gaśniczym)
uruchomić zawór prądownicy
Zasady posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym :
Równocześnie z alarmowaniem należy przystąpić do akcji gaśniczej za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego będącego na wyposażeniu obiektu - gaśnic i hydrantów wewnętrznych. Podręczny sprzęt wykorzystywany jest do gaszenia pożarów w zarodku. Należy wykorzystywać do gaszenia pożarów następujące wskazania.
Grupa |
Rodzaj palącego się materiału |
Rodzaj środka gaśniczego |
A |
Ciała stałe pochodzenia organicznego, przy spalaniu których występuje zjawisko żarzenia (drewno, papier) itp. materiały |
woda, piana gaśnicza, proszek gaśniczy, dwutlenek węgla |
B |
Ciecze palne i substancje stałe topniejące wskutek ciepła (rozpuszczalniki, pasty do podłogi, topiące się tworzywa sztuczne) |
piana gaśnicza, proszek gaśniczy, dwutlenek węgla |
C |
Gazy palne (gaz miejski- metan, propan-butan) |
proszek gaśniczy, dwutlenek węgla |
E |
Pożary ABC występujące w obrębie urządzeń pod napięciem |
proszek gaśniczy, dwutlenek węgla |
Symbolami literowymi oznakowane są gaśnice odpowiednio do gaszenia pożarów danej grupy. Podręczny sprzęt gaśniczy należy tak dobierać, aby można nim ugasić ewentualny pożar.
Przy gaszeniu należy pamiętać o następujących zasadach:
- kierować strumień środka gaśniczego na palące się przedmioty lub obiekt od strony zewnętrznej (skrajnej) w kierunku do środka,
- przy gaszeniu przedmiotów ustawionych pionowo należy gasić od góry w dół,
- należy używać środków gaśniczych przeznaczonych do gaszenia danej grupy pożarów.
Charakterystyka podręcznego sprzętu gaśniczego:
Do podręcznego sprzętu gaśniczego zaliczamy gaśnice i koce gaśnicze. Gaśnice są to przenośne urządzenia o masie brutto do 20 kg i masie środka gaśniczego do 12 kg, którego użycie następuje pod wpływem uruchamianego ręcznie wyzwolenia ciśnienia gazu. Efekt akcji gaśniczej, a także bezpieczeństwo jej prowadzenia zależy od wielu czynników, między innymi od wyboru odpowiedniego środka gaśniczego. Dokonanie prawidłowego wyboru zależne jest od rozpoznania rodzaju pożaru oraz pewnego minimum wiedzy o środkach gaśniczych i ich działaniu.
Hydrant wewnętrzny - Hydrant wewnętrzny jest to zawór zainstalowany na specjalnej sieci wodociągowej obudowany szafką i wyposażony w wąż pożarniczy i prądownice. Może być o średnicy 25 lub 52 mm. Ma on zastosowanie do lokalizacji pożarów w zarodku wszędzie tam gdzie jako środek gaśniczy stosuje się wodę.
Sposób użycia hydrantu jest następujący:
- otworzyć drzwiczki szafki sprawdzić czy podłączony jest wąż i prądownica,
- rozwinąć odcinek węża w całości unikając zagięć i załamań,
- skierować strumień wody na miejsce pożaru.
Obsługę hydrantu powinny stanowić dwie osoby, jedna obsługuje prądownice a druga obsługuje zawór hydrantowy dawkując ilość wody. Wodą nie gasimy urządzeń elektrycznych pod napięciem oraz w ich obrębie jak również innych substancji, które z woda zachodzą w reakcję chemiczną tworząc gazy palne np. karbid, sód.
Gaśnica wodno-pianowa - Gaśnica wodno-pianowa jest to zbiornik cylindryczny w którym znajduje się wodny roztwór środka pianotwórczego oraz zbiornik z gazem napędowym zaopatrzony w zbijak, wężyk zakończony prądowniczką zamykaną. Po dostarczeniu gaśnicy w pobliże pożaru zrywamy plombę zabezpieczającą, wciskamy zbijak (gaz napędzający wypełnia zbiornik gaśnicy, kierujemy strumień piany w ognisko pożaru. Działanie gaśnicy można w każdej chwili przerwać przez zwolnienie dźwigni prądowniczki. Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej.
Gaśnica proszkowa - Gaśnica proszkowa jest to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w dźwignię uruchamiającą zawór lub zbijak patronu z gazem napędowym. Środek gaśniczy (proszek) wyrzucany jest przez dyszę lub wężyk zakończony prądowniczką przy pomocy gazu obojętnego ( azot lub dwutlenek węgla). Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce pożaru zrywamy plombę i zawleczkę blokującą, uruchamiamy dźwignię lub zbijak i kierujemy strumień proszku w ognisko pożaru. Działanie gaśnicy można w każdej chwili przerwać przez zwolnienie dźwigni uruchamiającej lub dźwigni prądowniczki. Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej.
Gaśnica śniegowa - Gaśnica śniegowa jest to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w zawór i wężyk zakończony dyszą wylotową lub w gaśnicach mniejszych króćcem obrotowym z dyszą. Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony dwutlenek węgla, który po uruchomieniu pod własnym ciśnieniem wydostaje się na zewnątrz oziębiając się do temperatury ok. - 80 st.C. Po dostarczeniu gaśnicy w pobliże pożaru zrywamy plombę zabezpieczającą uruchamiamy zawór i kierujemy strumień dwutlenku węgla na ognisko pożaru. Działanie gaśnicze można w każdej chwili przerwać zamykając zawór.
Należy pamiętać o tym że:
- w czasie działania gaśnic trzymać je tylko za uchwyty,
- nie wolno używać tych gaśnic do gaszenia ludzi.
Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej.
Do samodzielnego gaszenia pożarów w „zarodku” służą tzw. podręczne środki gaśnicze do których należą: woda, piasek, gaśnice, koce gaśnicze, hydronetki, agregaty gaśnicze, bosaki, siekiery, łopaty, drabiny, wiadra.
Najczęściej wykorzystywane są koce gaśnicze i gaśnice (ze względu na wygodę użycia, dostępność i efektywność). Posiadają one wyraźne oznaczenia literowe świadczące o tym, do gaszenia jakiego rodzaju pożaru są przeznaczone:
A Ciała stałe pochodzenia organicznego, przy spalaniu których występuje zjawisko żarzenia (drewno, papier),
B Ciecze płynne i stałe topniejące w skutek ciepła (benzyna, rozpuszczalniki, smoła, topiące się tworzywa sztuczne),
C Gazy palne (gaz ziemny, acetylen, propan-butan),
D Pożary metali (magnez, sód, uran),
E Pożary z grup ABCD występujące w obrębie urządzeń pod napięciem.
Do gaszenia każdego z nich należy używać odpowiednich środków gaśniczych:
do grupy A - woda, piana gaśnicza, proszek gaśniczy, dwutlenek węgla.
do grupy B - piana gaśnicza, proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon;
do grupy C - proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon;
do grupy D - proszek gaśniczy, dwutlenek węgla, halon.
Należy pamiętać o tym, że przy użyciu gaśnic (żadnego typu) nie można gasić płonących na ludziach ubrań ze względy na bardzo niską temperaturę środka gaśniczego (należy to robić przy użyciu koca gaśniczego), obowiązuje również całkowity zakaz gaszenia wodą lub gaśnicami pianowymi urządzeń pod napięciem (grozi to porażeniem prądem), metali oraz karbidu. Przy użyciu wody nie należy gasić również tłuszczy, paliw oraz olejów.
Opis środków gaśniczych.
Gaśnica pianowa
Jest przeznaczona do gaszenia pożarów grupy A i B. Jest wykonana z metalowego pojemnika o kształcie cylindrycznym, na którym znajduje się pyszczek do wytrysku środka gaśniczego, zbijak do uruchomienia gaśnicy, uchwyty i instrukcja jej obsługi. Wnętrze gaśnicy wypełniają środki alkaliczne w roztworze wodnym środka pianotwórczego oraz kwas w podwieszonym pojemniku. Po uruchomieniu gaśnicy, czyli po uderzeniu zbijakiem o twardy przedmiot, następuje zmieszanie obu cieczy, wydzielanie dużej ilości węgla, tworzenie się piany i podwyższenie ciśnienia, które wy-rzuca pianę na zewnątrz.
Gaśnica śniegowa
Przeznaczona do gaszenia pożarów grupy B, C i D. Do wyrzucania środka gaśniczego służy dysza wylotowa połączona z korpusem elastycznego węża. W głównej części ma zawór i dźwignię do uruchomienia gaśnicy, a z boku uchwyt. Wnętrze gaśnicy jest wypełnione ciekłym dwutlenkiem węgla, który po otwarciu zaworu wydostaje się na zewnątrz, gwałtownie się rozpręża i przechodzi w stan gazowy.
Gaśnica proszkowa
Zawiera proszek gaśniczy pod stałym ciśnieniem np. azot lub gaz. Znajduje się on w dodatkowym zbiorniku.
Hydronetka
Przenośny pojemnik wyposażony w zbiornik, pompkę tłoczną i wężyk z prądowniczką. Zawiera ok 15 l wody
Gaśnica halonowa
Wypełniona cieczą o bardzo niskiej temperaturze parownia. W trakcie gaszenia wydzielają się gazy, które są szkodliwe dla zdrowia. Obecnie wycofuje się z użycia gaśnice halonowe.
Koc gaśniczy
Wykonany z tkaniny niepalnej o powierzchni ok. 2 m2. Kocem okrywamy źródło ognia, a obrzeża dokładnie dociskamy do podłoża, dzięki czemu ograniczamy dostęp tlenu do palącego się materiału
Agregat gaśniczy
Sprzęt gaśniczy mający zapas środków w ilości większej niż 20 kg ((od 25 kg do 750 kg). Są wyposażone w kółka. Dzielimy na agregaty: pianowe, halonowe, proszkowe i śniegowe.
Należy pamiętać okresowych przeglądach. Zabezpieczy to nas przed niemiłymi niespodziankami i zagwarantuje, że Sprzęt gaśniczy zadziała zawsze, kiedy zajdzie potrzeba jego użycia
Bez względu na to, jak skuteczne mamy środki gaśnicze, należy pamiętać,
że lepiej, taniej, łatwiej i bezpieczniej jest chronić niż gasić.
Pożary
Już ludzie pierwotni dostrzegli zalety ognia. Mogli sobie przyrządzić strawę i się ogrzać. Następnie okazało się, że ogień ma także swoje wady. Ludzie uświadomili sobie o jego ogromnej, niszczycielskiej mocy. Zarówno w czasie pokoju jak i wojny, całe miasta i wioski były strawione przez pożary. Każdego roku pożary przynoszą ogromne straty materialne i nie tylko. Często giną także ludzie i zwierzęta.
Pożar jest to niekontrolowany, samorzutny proces palenia się, rozprzestrzeniania się ognia, w miejscu , które nie jest przeznaczone takiego procesu, powodując przy tym ogromne straty materialne i zagrożenie życia ludzi i zwierząt. Aby zapoczątkować proces palenia się potrzebny jest materiał palny, powietrze ( tlen ) oraz źródło ciepła.
Materiały palne
Do materiałów palnych zaliczamy każdą substancję, która ma zdolność łączenia się z tlenem. Aby zainicjować proces palenia, materiał musi być podgrzany do odpowiedniej temperatury zwanej temperaturą zapłonu. Pod wpływem ciepła ciało zaczyna się topić, wydzielając pary i gazy. W tym momencie rozpoczyna się proces palenia. W zależności od materiału może to być jedna iskra jak jest w przypadku np. benzyny lub większej ilości ciepła np. węgiel. Do materiałów palnych należy : słoma, papier, tkaniny, paliwa kopalniane (ropa, węgiel ) , drewno, torf, tworzywa sztuczne, farby, rozpuszczalniki,
Przyczyny pożarów
Przyczyn pożarów jest bardzo dużo. Można je podzielić na 3 grupy;
I. Nieostrożność i beztroskie obchodzenie się z ogniem w otwartych i zamkniętych
pomieszczeniach
- pozostawienie bez kontroli urządzeń elektrycznych, gazowych, ustawianie ich na lub
w pobliżu materiałów palnych
- rzucanie niedopałków papierosów, zapałek na materiały palne np. na suchą trawę, podłogę, podszycie leśne
- zaprószanie ognia w pomieszczeniach ,w których znajdują się materiały łatwopalne
np. benzyna, substancje chemiczne, papier, drewno
- rozniecanie ognisk w miejscach nieodpowiednich, w pobliżu lasów, łąk i zabudowań, bezmyślne wypalanie traw
- posługiwanie się ogniem w zamkniętych pomieszczeniach o małej wilgotności powietrza
- zostawianie szklanych butelek i przedmiotów skupiających promienie słoneczne na suchym podłożu
- nieprzestrzeganie zasad obchodzenia się z ogniem.
II. Niewłaściwe wykorzystanie urządzeń elektrycznych
- wadliwie wykonane instalacje elektryczne
- przeciążenia i zwarcia przewodów w wyniku nadmiernego ich obciążenia ,
- źle dobrane bezpieczniki lub ich zły montaż
- niewłaściwe wykorzystanie urządzeń elektrycznych.
III Wady budowlane i złe zastosowanie materiałów budowlanych
Obowiązki ochrony przeciwpożarowej
Kolejnym z tematów, który jak bumerang powraca w wielu rozmowach toczonych zarówno z technikami pracującymi na scenach plenerowych, jak i w teatrach czy centrach kultury, jest ochrona przeciwpożarowa. Temat niezwykle ważny, bo od jego podjęcia i stosowania właściwych zasad tzw. PPOŻ zależy zdrowie i bezpieczeństwo wielu ludzi, ale często także zabytkowych obiektów, dzieł sztuki, etc. Spróbujemy zatem prześledzić dziś zarówno tematy związane z obowiązkami i odpowiedzialnością osób za sprawy pożarnictwa, jak również tematy związane z zarządzaniem bezpieczeństwem oraz szacowaniem ryzyka związanego z prowadzonymi praktykami.
Zastanówmy się, jakie podstawowe zadania stoją przed osobą odpowiedzialną za sprawy PPOŻ. Przeprowadzenie oceny stanu zagrożenia pożarowego obiektu w celu identyfikacji wszystkich potencjalnych zagrożeń pożarowych to pierwszy z kroków, które należy podjąć. Oczywistym jest, iż przeprowadzenie takiej oceny nie jest rzeczą łatwą i nie każdy jest w stanie sprostać takiemu zadaniu, dlatego najlepiej zwrócić się z tym tematem do odpowiednich firm mających należyte doświadczenie. Należy dalej zastanowić się, kto może być najbardziej narażony na ryzyko, a następnie dążyć do zniwelowania zagrożenia. Ważnym elementem jest umieszczenie podstawowych ostrzeżeń i oznaczenia dróg ewakuacyjnych. Stworzenie planu ewakuacyjnego na wypadek pożaru i umieszczenie go w strategicznych punktach to kolejne z zadań, które ciąży na osobie odpowiedzialnej za obiekt.
Powstaje jednak pytanie, kto jest ową osobą odpowiedzialną… Otóż jest nią każda osoba sprawująca kontrolę nad obiektem lub pomieszczeniami, albo posiadająca stopień kontroli nad pewnymi obszarami. Może być nią zatem właściciel, zarządca czy osoba najmująca część obiektu oraz każda inna osoba, która posiada jakikolwiek rodzaj kontroli nad częścią pomieszczeń. Doskonale wiadomo, iż ustawodawstwo nakłada obowiązek przeprowadzenia odbioru technicznego przez tzw. strażaka, który podpisując się pod przygotowanym dokumentem, stwierdza, iż obiekt jest należycie przygotowany. Celem tego artykułu nie jest jednak pokazanie konieczności postępowania według wskazówek urzędnika (to jest oczywiste), lecz przedstawienie i uświadomienie procedur, które warto podjąć na własną rękę, aby uniknąć zagrożenia pożarowego.
Ocena stanu zagrożenia pożarowego
Rozpoczynając rozważania na temat oceny stanu zagrożenia pożarowego, zajmiemy się na początku próbą zidentyfikowania niebezpieczeństwa wybuchu pożaru. Pierwszym krokiem będzie zatem ustalenie źródeł mogących zainicjować pożar. Na scenie takowych źródeł jest bardzo wiele, jednak prawdopodobieństwo wystąpienia pożaru pochodzącego od każdego z nich zależy od jakości używanego na scenie sprzętu. Nagrzany reflektor, filtry świetlny, przepięcia w skrzyni prądowej, grzałka maszyny do dymu, pirotechnika, płonąca świeca, etc. to tylko kilka przykładów.
Kolejnym aspektem jest tak zwane paliwo. Jeśli w obiekcie pojawi się jakakolwiek iskra, lecz nie trafi ona na łatwopalny materiał, dużo większe jest prawdopodobieństwo, że do pożaru nie dojdzie. Dlatego też ustalić należy wszystkie źródła paliwa dla pożaru, czyli przedmioty łatwopalne i niebezpieczne pożarowo, i spróbować zastąpić je (oczywiście w miarę możliwości) takimi, które zabezpieczone są przed zajęciem się ogniem. Prawa fizyki mówią o tym, iż w procesie spalania sam materiał - paliwo nie wystarczy. Elementem absolutnie niezbędnym jest gaz, a mianowicie tlen, bez którego ogień sam gaśnie. Ważne jest zatem uświadomienie sobie, które z drzwi w trakcie pożaru powinny być zamknięte, aby nie przyspieszać rozprzestrzeniania się ognia.
Ocena stanu zagrożenia, poza rozważaniami na temat niebezpieczeństwa wybuchu pożaru, winna zawierać także identyfikacje grup ludzi, którzy mogą być tym pożarem zagrożeni i mogą znajdować się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. Trzeba zatem odpowiedzieć na pytanie, kogo chcemy chronić i jak powinien być zorganizowany proces ewakuacji.
Gdy już wiemy, jakie mogą być źródła pożaru oraz ich paliwo, a także wiemy, kogo chcemy przed owym pożarem chronić, należy oszacować, jakie występuje ryzyko wystąpienia tego zjawiska i przed jakimi zagrożeniami dla ludzi związanymi z jego wybuchem powinniśmy się zabezpieczyć. Będąc już bogatszymi o te informacje, musimy zrobić wszystko, aby owo ryzyko zredukować bądź usunąć. Nasze działania na tym polu mogą polegać na zastąpieniu łatwopalnych materiałów przez inne, mniej palne, składowaniu materiałów łatwopalnych z dala od źródeł mogących zainicjować pożar, a także wprowadzić bezpieczną politykę palenia papierosów.
Wiadomo, iż nic nie trwa wiecznie, dlatego dobrą praktyką jest przeglądanie i nadzorowanie wszystkich wykonanych czynności i podjętych działań, przeprowadzanie przeglądu stanu zagrożenia pożarowego obiektu regularnie, a co ważne wprowadzanie poprawek, kiedy jest to konieczne.
Wykrywanie pożaru
Każdy obiekt musi posiadać odpowiedni system wykrywania pożarów oraz ostrzegania przeciwpożarowego. W zależności od rodzaju obiektu mogą to być bardzo różne systemy, począwszy od głosowych po specjalistyczne elektroniczne systemy wykrywania i ostrzegania. Niezależnie od tego, jaki system zostanie użyty, winien on być zdolnym do ostrzeżenia wszystkich ludzi we wszystkich okolicznościach, jakie mogą zaistnieć.
Kolejnym tematem do rozważenia jest kwestia dróg ewakuacyjnych, które winny być należycie oświetlone i oznaczone. Oświetlenie dróg ewakuacyjnych winno być zgodne z normą: PN1838:2005 „Zastosowania oświetlenia - Oświetlenie awaryjne”. Idealną sytuację mamy wtedy, gdy istnieje więcej niż jedna droga ewakuacyjna ze wszystkich części obiektu. Pamiętać jednak należy, że odległość, jaką muszą pokonać ludzie, aby się ewakuować, musi być jak najkrótsza. Dużą uwagę poświęcać należy temu, aby przygotowane drogi ewakuacyjne nie były zastawione przeszkodami lub wypełnione materiałami łatwopalnymi. Winny być utrzymane w porządku i dawać pełną możliwość do korzystania ze swego przeznaczenia.
Małe pożary
Małe pożary zdarzają się częściej niż duże i tak jak mały głód należy je natychmiast ugasić. W ich przypadku używać należy wielofunkcyjnych gaśnic przeciwpożarowych z gwarantowanym terminem używalności. O ważność gaśnicy dbać należy tak jak o przeglądy wszystkich urządzeń technicznych mogących być przyczyną pożaru. Praktyczna zasada mówi, iż na każde 200 metrów kwadratowych winna być minimum jedna gaśnica oraz jedna na każdym piętrze.
Rodzaje gaśnic
Gaśnica proszkowa
W zależności od typu (BC, ABC, inne) gaszenie rozlanych cieczy palnych, urządzeń i maszyn elektrycznych pod napięciem, silników spalinowych i pojazdów mechanicznych, ciał stałych, np. tkaniny, drewno... Ze względu na możliwość gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem, dysza powinna być wykonana z materiałów nieprzewodzących prądu. Gaśnica proszkowa jest skuteczna w gaszeniu, ale w procesie gaszenia przy jej użyciu może powstać HCl, bardzo szkodliwy dla urządzeń i kabli elektrycznych.
Gaśnica śniegowa
Jej przeznaczenie to gaszenie żywności, lekarstw, sprzętu precyzyjnego oraz urządzeń elektrycznych niskiego i wysokiego napięcia oraz - z mniejszą skutecznością - ciał stałych, np. tkanin, drewna... Ze względu na możliwość gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem, dysza powinna być wykonana z materiałów nieprzewodzących prądu. Po ugaszeniu, konsekwencje użycia tej gaśnicy są mniejsze niż w przypadku gaśnicy proszkowej. Zagrożeniem dla urządzeń (i ludzi) może być niska temperatura CO2 u wylotu gaśnicy.
Gaśnica pianowa
Stosowana do gaszenia cieczy palnych, z mniejszą skutecznością ciał stałych, np. tkanin, drewna,... Gaśnica pianowa starego typu (wyposażona w zbijak) stopniowo wycofywana jest z użycia. Jej zasadniczą wadą jest brak możliwości zatrzymania wypływu środka gaśniczego, brak wskaźnika oraz niewygodne użycie. Zastępowana jest przez nowsze gaśnice pianowe z kierowanym strumieniem piany lub inne typy gaśnic.
Gaśnica halonowa
Bardzo skuteczna w gaszeniu urządzeń i maszyn elektrycznych pod napięciem, bez szkodliwych dla nich następstw (ale szkodliwa dla środowiska, w związku z tym stopniowo wycofywane. Nadal instalowane w zastosowaniach wojskowych - np. w łodziach podwodnych, w przemyśle kosmicznym, etc.)
Agregaty gaśnicze
Są to duże gaśnice zamontowane, ze względu na swój ciężar np. 2x 25 kg, na kółkach. Występują zarówno agregaty proszkowe, jak i śniegowe oraz pianowe.
Czy same gaśnice wystarczą?
Gaśnice, koce, etc. są elementami, które przy odpowiednim stosowaniu są w stanie uchronić życie ludzi, zabytkowe budowle czy dzieła sztuki, ale tylko w przypadku, gdy osoby je obsługujące będą wiedziały, co z takim sprzętem zrobić. Niezwykle ważnym czynnikiem w procesie ochrony przeciwpożarowej są szkolenia pracowników oraz wszystkich innych osób, które mogą przybyć z pomocą w razie pożaru. Sytuacja, gdy ogień rozprzestrzenia się w sposób niekontrolowany nie jest dla nas normalna i większość ludzi nie będzie wiedziała, jak się zachować, i zwyczajnie spanikuje. Jeśli natomiast osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo w obiekcie przeszkoli pracowników i poinstruuje ich w zakresie działań przeciwpożarowych, można oczekiwać, iż zawsze znajdzie się osoba, dzięki której ewakuacja, ochrona ludzi i mienia przebiegnie dużo sprawniej.
Wróćmy na scenę
Wielokrotnie powtarzają się przypadki, gdy od zbytnio nagrzanego reflektora PAR zapaliła lub stopiła się plandeka zadaszenia scenicznego. Także pokazy pirotechniki wykorzystywanej na scenie często powodują mniejsze lub większe pożary. Powodem nie jest tu zwykle zawodność materiałów, lecz niedostosowanie ich rodzaju do sytuacji. Tym, czego brakuje polskiej scenie, jest należyte zarządzenie bezpieczeństwem przeciwpożarowym, na które powinny się składać takie działania jak oszacowanie niebezpieczeństwa i zapobieganie możliwości wystąpienia takowego. Widać cieszący trend, iż wykorzystywane na scenie materiały co raz częściej spełniają wszelkie normy PPOŻ. Brak jednak należytego myślenia i dbania o to, aby samo stosowanie niebezpiecznych elementów nie było zagrożeniem zarówno dla artystów, jak i widzów.
Poniżej akty prawne dotyczące spraw związanych z ochroną przeciwpożarową w Polsce.
Dziennik Ustaw 2002 Nr 75 poz. 690 Warunki techniczne budynków. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Dziennik Ustaw 2003 Nr 121 poz. 1139. Drogi pożarowe. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych.
Dziennik Ustaw 2003 Nr 121 poz. 1138. Ochrona przeciwpożarowa budynków. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.